Vì sao Xô viết Nghệ – Tĩnh là đỉnh cao của phong trào cách mạng 1930-1931

1. Lý do về bối cảnh phong trào Xô viết Nghệ – Tĩnh:

Vào ngày 3/2/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam chính thức ra đời, tạo ra một tín hiệu mạnh mẽ để lãnh đạo dân tộc Việt Nam trong cuộc chiến đấu chống lại thực dân xâm lược và thể chế phong kiến bóc lột. Cuộc cách mạng này đã nảy sinh một đợt cao trào đấu tranh lan tỏa rộng khắp trên 25 tỉnh, thành phố trên toàn quốc, đặc biệt là từ ngày Quốc tế Lao động vào ngày 1/5/1930.

Trong bối cảnh này, ở vùng Nghệ Tĩnh, tại miền trung Việt Nam, phong trào đấu tranh nổ ra bùng nổ mạnh mẽ vào sáng ngày 1/5/1930. Cuộc tụ tập này đã có sự tham gia của các công nhân tại Khu Công nghiệp Vinh – Bến Thủy và nông dân đến từ các huyện lân cận. Các yêu cầu chính của cuộc đấu tranh bao gồm tăng lương, giảm giờ làm việc, bỏ sưu, giảm thuế, chống khủng bố, ủng hộ cuộc đấu tranh của công nhân tại Nhà máy dệt Nam Định và ủng hộ Liên bang Xô Viết.

2. Lý do về quy mô phong trào:

Từ tháng 5 đến tháng 8 năm 1930, khu vực Nghệ Tĩnh đã chứng kiến tới 97 cuộc bãi công và biểu tình của công nhân và nông dân. Tại Khu Công nghiệp Vinh – Bến Thủy, ngày 1/8/1930 trở thành mốc quan trọng khi công nhân tổng bãi công, mở ra một giai đoạn đấu tranh mới, kịch liệt hơn. Những cuộc biểu tình trang bị vũ trang tự vệ của nông dân từ nhiều huyện như Can Lộc (ngày 4/8), Nam Đàn (ngày 6/8 và 30/8), Thanh Chương (ngày 12/8), Nghi Lộc (ngày 29/8) diễn ra với sự tham gia và hưởng ứng lớn.

Tuy nhiên, phải đến tháng 9, phong trào đấu tranh mới thực sự đạt đến đỉnh điểm của mình. Ngày 1/9, tại huyện Thanh Chương, khoảng 20.000 nông dân tổ chức cuộc biểu tình đòi bỏ thuế và thả tù nhân chính trị. Bất chấp bắn đạn, những người tham gia biểu tình vẫn tiến đến trụ sở huyện, phá hủy nhà giam, giải phóng tù nhân, và tiêu hủy hồ sơ và tài liệu quan trọng của huyện.

Nhìn thấy sự quyết liệt của nhân dân, các quan lại địa phương đã phải bỏ chạy để tránh sự trả thù của dân chúng. Các thôn xã trong huyện Thanh Chương thậm chí đã rơi vào tình trạng thiếu vắng chính quyền. Tại xã Võ Liệt, nhân dân đã tự tổ chức và quản lý các hoạt động tại xã một cách tự nguyện.

Vào ngày 5/9, tại huyện Anh Sơn, phong trào biểu tình của nông dân đã nổi lên với mục tiêu ủng hộ nhân dân huyện Thanh Chương và đòi các yêu cầu quan trọng như “bãi bỏ thuế thân”, “chia lại ruộng đất”, “thả tù chính trị”. Liên tiếp trong khoảng thời gian từ ngày 5/9 đến ngày 7/9, nông dân tại hai huyện Diễn Châu và Can Lộc đã thực hiện hành động đốt phá nhà giam, thể hiện sự tập trung và quyết tâm của họ.

Từ ngày 8 đến ngày 11/9, phong trào đấu tranh đã lan tỏa rộng rãi hơn khi hàng chục nghìn nông dân từ các huyện Nam Đàn, Thanh Chương, Diễn Châu, Can Lộc và những vùng lân cận đã nổi dậy. Tuy nhiên, điểm đỉnh cao của phong trào này nằm ở cuộc đấu tranh tại huyện Hưng Nguyên ngày 12/9. Hơn 8.000 nông dân đã tham gia biểu tình với khẩu hiệu “Đả đảo chủ nghĩa đế quốc! Đả đảo phong kiến!”. Họ đã tập hợp thành một đoàn dài kéo về thành phố Vinh, tạo nên một cuộc diễu hành ấn tượng.

Tuy nhiên, cuộc biểu tình này đã đối mặt với sự phản ứng ác liệt từ phe thực dân Pháp. Họ đã sử dụng máy bay ném bom để tấn công cuộc diễu hành, khiến 217 người thiệt mạng và 125 người bị thương. Hơn nữa, họ còn đốt cháy 177 ngôi nhà, tạo ra cảnh tượng hỗn loạn và đau lòng. Ngay cả việc này cũng không thể ngăn cản phong trào đấu tranh của nhân dân mà ngược lại, nó càng làm cho phong trào này trở nên mạnh mẽ và sục sôi hơn, đẩy chính quyền thực dân vào tình thế lo sợ.

3. Lý do về sự ra đời của chính quyền Xô Viết:

Trước tình hình chính quyền thực dân và phong kiến ở Nghệ Tĩnh sụp đổ, các chi bộ và tổ chức Nông hội đỏ đã đảm nhận vai trò quản lý và điều hành mọi hoạt động trong các làng xã. Những người cách mạng đã thành lập chính quyền Xô Viết, đánh dấu bước phát triển ban đầu của chính quyền cách mạng tại Việt Nam, một chính quyền dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân.

Chính quyền mới này đã ban hành một loạt chính sách mới liên quan đến chính trị, kinh tế và văn hóa. Chính trị, nhân dân được tự do tham gia hội họp, thảo luận và hoạt động trong các tổ chức đoàn thể như Nông hội, Công hội, Đoàn Thanh niên Cộng sản. Về kinh tế, việc chia ruộng được thực hiện, các thuế bất công và không lý được bãi bỏ, và các biện pháp ủng hộ như giảm tô và xóa nợ cho dân nghèo đã được thực hiện. Về văn hóa, chính quyền cách mạng đã thiết lập các lớp dạy chữ quốc ngữ, loại bỏ các tệ nạn và tập quán xấu, và xây dựng tinh thần đoàn kết và hỗ trợ lẫn nhau. Tất cả những biện pháp này đã tạo ra một cơ sở vững chắc cho sự phát triển của cuộc cách mạng và tạo điều kiện cho nhân dân thể hiện quyết tâm và khao khát thay đổi.

4. Lý do về nghĩa của Xô viết Nghệ – Tĩnh:

Phong trào Xô viết Nghệ – Tĩnh, một biểu tượng quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam, đã xảy ra dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và để lại những dấu ấn vĩ đại. Mặc dù tồn tại trong thời gian ngắn chỉ 7 tháng và còn khá sơ khai, nhưng phong trào này đã ghi dấu những thành tựu quan trọng, tạo nên một hình ảnh đáng tự hào về một Nhà nước công – nông đầu tiên, một bước tiến mới trong lịch sử Việt Nam, thể hiện khát vọng độc lập và tự do của những người dân bị nô lệ.

Thành tựu quan trọng nhất của phong trào cách mạng 1930 – 1931 và Xô viết Nghệ – Tĩnh là khẳng định thực tế về quyền lãnh đạo và khả năng lãnh đạo của giai cấp công nhân thông qua Đảng tiên phong của họ. Sự đoàn kết giữa các tầng lớp nhân dân yêu nước đã tạo nên sức mạnh để đánh đổ nền thống trị của thực dân đế quốc và phong kiến tay sai. Cuộc cách mạng này đã giải phóng dân tộc, mang đến sự tự do và hạnh phúc cho nhân dân Việt Nam.

Phong trào này thể hiện sự đoàn kết giữa công nhân và nông dân, mở ra lần đầu tiên hợp tác giữa hai tầng lớp này dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Ngoài ra, chính quyền cách mạng đã ra đời tại một số vùng nông thôn, thể hiện một sự tập trung quyền lực mới, đáp ứng khát khao của nhân dân.

Đánh giá về ý nghĩa lịch sử to lớn của phong trào cách mạng 1930 – 1931, Hồ Chí Minh đã viết: “Mặc dù phong trào này đã bị đế quốc Pháp dập tắt trong biển máu, nhưng Xô viết Nghệ – Tĩnh đã thể hiện tinh thần oanh liệt và khả năng cách mạng của Nhân dân lao động Việt Nam. Dù không thành công, phong trào này đã tạo nền móng vững chắc cho Cách mạng Tháng Tám năm 1945”.

Với cao trào 1930 – 1931, và đặc biệt là Xô viết Nghệ – Tĩnh, bài học quý báu đã được rút ra về khả năng tập hợp và tác động đến đa dạng tầng lớp nhân dân bằng cách lãnh đạo thông qua đường lối, chủ trương và khẩu hiệu đấu tranh đúng đắn. Điều này thúc đẩy nhân dân tham gia tích cực và tự giác trong cuộc đấu tranh, khi họ cảm nhận rõ ràng lợi ích của mình từ những chính sách, hướng dẫn và hành động của Đảng Cộng sản. Từ những bài học này, dân lao động Việt Nam đã học được rằng khi họ cảm nhận được sự quan tâm và lợi ích của mình trong các quyết định và hoạt động của lãnh đạo, họ sẽ tham gia tích cực và tự nguyện hưởng ứng những phong cách lãnh đạo như vậy.

5. Lý do về bài học từ phong trào Xô viết Nghệ – Tĩnh:

Bài học từ phong trào Xô viết Nghệ – Tĩnh, đặc biệt là giai đoạn cao trào cách mạng từ năm 1930 đến 1931, đã để lại những kiến thức quý báu và những bài học quan trọng cho sự phát triển và xây dựng của đất nước. Trong thời kỳ này, phong trào Xô viết Nghệ – Tĩnh đã trở thành một biểu tượng của sức mạnh tập hợp và sự lôi cuốn đối với đông đảo các tầng lớp nhân dân.

Một trong những bài học quý báu nhất mà chúng ta có thể rút ra từ phong trào này là sức mạnh của khả năng lôi cuốn và tập hợp nhân dân. Xô viết Nghệ – Tĩnh đã chứng minh rằng khi nhân dân lao động cảm nhận được sự hữu ích của đường lối, chính sách và các quyết định của lãnh đạo, họ sẽ tích cực và tự giác tham gia vào cuộc đấu tranh. Điều này đã được Đảng ta thể hiện từ đầu thông qua Cương lĩnh, các chủ trương và khẩu hiệu đấu tranh, tạo động lực mạnh mẽ cho khát vọng của nhân dân, bao gồm việc đòi lại độc lập, thoát khỏi ách nô lệ; giành đất đai và nhà máy cho tay công – nông; thực hiện các quyền cơ bản về dân sinh và dân chủ. Đây là những yếu tố quan trọng trong việc kích thích sự tham gia và ủng hộ của nhân dân trong cuộc chiến đấu.

Hơn nữa, phong trào Xô viết Nghệ – Tĩnh còn cung cấp một bài học vô cùng quan trọng về việc xây dựng khối đoàn kết toàn dân, với nòng cốt là liên minh công – nông. Phong trào này đã bắt đầu từ sự đoàn kết mạnh mẽ giữa công nhân tại Vinh và nông dân ở Bến Thủy. Sự đồng lòng và sát cánh giữa hai giai cấp này đã tạo ra một sức mạnh vô cùng đáng kể, làm suy yếu và phân rã hệ thống chính quyền của đế quốc và phong kiến tại nhiều vùng. Điều này là một minh chứng rõ ràng về sức mạnh của đoàn kết và tập trung của các tầng lớp xã hội khi họ hợp sức nhau để đối phó với áp lực bên ngoài.