Tín dụng cá nhân là gì? Vai trò của tín dụng cá nhân trong nền kinh tế? Vai trò của tín dụng cá nhân với xã hội, với ngân hàng và với cá nhân như thế nào?
Hiện nay hoạt động tài chính đang giữ một vị thế quan trọng đối với sự phát triển kinh tế; đặc biệt là hoạt cho vay tín dụng những năm qua đã giúp nhiều doanh nghiệp, cá nhân có vốn để kinh doanh và cải thiện cuộc sống từ đó góp phần vào sự phát triển kinh tế đất nước bởi lẽ nền kinh tế phát triển thì mồm mống của nó phải từ các cá nhân, yếu tố con người; chỉ khi cá nhân ổn định và đáp ứng các nhu cầu của bản thân thì xã hội và nền kinh tế mới có thể bền vững tiếp tục tăng trưởng và phát triển.
Mục lục bài viết
1. Tín dụng cá nhân là gì?
Hoạt động cho vay tín dụng hiện nay được diễn ra giữa hai hoạt động đó là tín dụng cá nhân và tín dụng doanh nghiệp, mỗi hoạt động tín dụng đều có những đóng góp nhất định và giữ một vai trò quan trọng đối với nền kinh tế. Bài viết này ta sẽ đi tìm hiểu về vai trò của tín dụng cá nhân đối với nền kinh tế hiên nay.
Trước khi đi tìm hiểu vai trò của tín dụng cá nhân đối với nền kinh tế ta cần hiểu đôi chút về hoạt động này. Có nhiều cách hiểu khác nhau về tín dụng cá nhân nhưng ta có thể hiểu theo một cách sau :
Tín dụng cá nhân là : việc các khách hàng, cá nhân có nhu cầu vay tín dụng phục vụ trong đời sống để xay nhà du học, mua ô tô, là kinh doanh hay tiêu dùng cơ bản khi cần thiết,…
Tín dụng ngân hàng là quan hệ chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ ngân hàng cho khách hàng trong một thời hạn nhất định với một khoản chi phí nhất định. Tín dụng ngân hàng bao gồm 3 nội dung:
– Có sự chuyển nhượng quyền sử dụng vốn giữa ngân hàng và cá nhân – Sự chuyển nhượng này có thời hạn nhất định.
– Sự chuyển nhượng kèm theo chi phí và rủi ro.
Hoạt động tín dụng cá nhân: được hiểu là hoạt động mà trong đó ngân hàng đóng vai trò là người chuyển nhượng quyền sử dụng vốn của mình cho các cá nhân trong một thời hạn nhất định theo nguyên tắc hoàn trả cả gốc và lãi. Đặc điểm của tín dụng cá nhân: Số lượng món vay nhiều, nhưng quy mô món vay nhỏ, tín dụng đối với cá nhân thường đi kèm với các rủi ro (thông tin không cân xứng và sự lựa chọn đối nghịch, thông tin không cân xứng dẫn đến rủi ro đạo đức, rủi ro tác nghiệp), tín dụng cá nhân gây ra chi phí lớn
2. Vai trò của tín dụng cá nhân trong nền kinh tế:
2.1. Đối với nền kinh tế – xã hội:
Như đã biết xã hội có sự hình thành từ nhân tố gia đình “Gia đình là một tế bào cơ bản và tự nhiên cấu thành nên từng cộng đồng, xã hội. Gia đình giữ vai trò trung tâm trong đời sống của mỗi con người, là nơi bảo đảm đời sống vật chất và tinh thần của mỗi cá nhân, là một trong những giá trị xã hội quan trọng bậc nhất của người Á Đông, trong đó có Việt Nam. Đối với mỗi quốc gia thì gia đình được coi là “một tế bào xã hội có”.
Đối với sự phát triển của xã hội trong bất kỳ giai đoạn phát triển nào, sự vững vàng bền bỉ của nền tảng gia đình cũng sẽ là yếu tố quyết định đến sự giàu mạnh, thịnh vượng của đất nước. Gia đình được tạo thành bởi các cá nhân với nhau chỉ khi cá nhân có nguồn lực kinh tế vững mạnh, có một cuộc sống ổn định, dư giả thì gia đình mới có thể bền vững, kéo theo sự ổn định và phát triển của xã hội và của nền kinh tế. Một trong các phương đã và đang giúp các cá nhân, hộ gia đình vượt qua khó khăn, cải thiện cuộc và hỗ trợ, tạo lập nguồn vốn làm ăn, kinh doanh,… đó là hoạt động tín dụng cá nhân; với những gì hoạt động tín dụng cá nhân mang lại đang :
Góp phần tạo sự năng động cho các thành phần kinh tế: Tín dụng cá nhân là kênh hỗ trợ vốn để các cá nhân trang trải các chi phí phát sinh trong cuộc sống từ thỏa mãn nhu cầu thiết yếu cho đến nhu cầu xa xỉ với chi phí đắt đỏ, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống. Với sự cạnh tranh gay gắt của xã hội việc có đầy đủ cơm lo, áo mặc chưa thực sự làm thỏa mãn được nhu cầu của một số người và họ mong muốn nhận được nhiều hơn nữa những gì đang có như việc có phương tiện đi lại xa xỉ hay những bữa ăn sang trọng, những chuyến du lịch nghỉ dưỡng,… nhưng tại thời điểm hiện tại họ lại không đủ tiềm lực kinh tế để có được những lợi ích đó và hoạt động tín dụng cá nhân đang giải quyết vấn đề đó nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của con người trong xã hội ngày nay và buộc các thành phần kinh tế phải đẩy mạnh sản xuất, do đó tạo nhiều công ăn việc làm, tạo ra những khác biệt tích cực giúp tăng khả năng cạnh tranh trước các đối thủ trong và ngoài nước.
Góp phần tạo sự ổn định về mặt xã hội: Là một phần của tín dụng nói chung, tín dụng cá nhân cũng đóng vai trò tích cực đối với xã hội và đối với nền kinh tế tài chính quốc gia. Ngân hàng, các tổ chức tín dụng thực chất là những tổ chức trung gian là nơi nhận tiền gửi từ phía người dư giả có nhu cầu gửi tiền và lấy số tiền đó cho những người đang cần tiền vay để thực hiện cho mục đích nhất định. Việc đọng lại số tiền gửi một chỗ trong khoảng thời gian dài mà không tiến hành giải ngân thì sẽ khiến cho ngân hàng bị thất thu do phải thanh toán phần trăm lãi suất từ những gửi và các chi phí khác. Cho nên, Tín dụng cá nhân góp phần khai thác triệt để các nguồn vốn nhàn rỗi trong xã hội rồi lưu thông các nguồn vốn này một cách trôi chảy và hiệu quả, từ nơi thừa vốn đến nơi thiếu vốn, từ nơi hiệu quả thấp đến nơi hiệu quả cao.
Tín dụng cá nhân giúp kích cầu trong nền kinh tế, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, thúc đẩy sản xuất trong nước. Do đó thu hút nhiều lực lượng lao động tham gia xây dựng, sản xuất tạo công ăn việc làm, hướng đến các mục tiêu xã hội như xóa đói, giảm nghèo, tăng thu nhập, giảm tệ nạn xã hội góp phần ổn định trật tự xã hội.
2.2. Đối với ngân hàng:
Góp phần nâng cao thương hiệu cho ngân hàng:
Người Việt ta có xu hướng ùa theo những nơi đồng người, như đối với một cửa hàng ăn uống chưa cần vào ăn thử chỉ cần nhìn vào số lượng khách hàng lưu tới hàng ngày thì đã thể kết luận của hàng này ngon, bổ, rẻ,…và với hiệu ứng đám đông, của hàng này sẽ đông khách và có tiếng tăm và đối với Ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng cũng như vậy. Hiện nay nước ta có đến 49 ngân hàng đang hoạt động có nhiều ngân hàng chúng ta ít khi nghe tới như: Ngân hàng Maritime Bank, Oceanbank, Bao Viet Bank,… thay vào đó khi nhắc đến ngân hàng chúng ta thường biết đến những ngân hàng như: Hgân hàng VietcomBank, BIDV, Vietinbank,… những ngân hàng này phổ biến bởi lẽ nó được nhiều người sử dụng và đồng thời được nhiều người biết đến. Do đó việc phát triển tín dụng cá nhân sẽ giúp hình ảnh thương hiệu của ngân hàng được phổ biến rộng khắp. Thông qua tín dụng cá nhân, ngoài việc cấp tín dụng cho khách hàng còn giúp ngân hàng thuận lợi trong bán chéo sản phẩm dịch vụ ngân hàng bán lẻ như: tiền gửi tiết kiệm, giao dịch thanh toán, phát hành – thanh toán thẻ, dịch vụ ngân hàng điện tử… Khả năng cung cấp gói sản phẩm dịch vụ tài chính cá nhân đồng bộ thỏa mãn tối đa nhu cầu khách hàng sẽ tạo nét khác biệt cho ngân hàng trong cạnh tranh với đối thủ, do đó góp phần nâng cao thương hiệu cho ngân hàng.
Góp phần phân tán rủi ro cho ngân hàng
Nếu một ngân hàng chỉ tập trung cho vay các khách hàng doanh nghiệp có nhu cầu vốn lớn, vì lý do nào đó mà hoạt động kinh doanh của các khách hàng này gặp khó khăn gây ảnh hưởng đến khả năng trả nợ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
Do vậy, với nguyên tắc “tránh để tất cả trứng vào một rổ”, các ngân hàng phát triển tín dụng cá nhân như một sự phân tán rủi ro vì với số lượng khách hàng cá nhân đông, số tiền vay ít thì khi có một khách hàng hoặc một số ít khách hàng gặp rủi ro dẫn đến không có khả năng trả nợ thì ít gây ảnh hưởng đến tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
2.3. Đối với khách hàng cá nhân:
Có thể nói rằng hầu hết các chủ thể trong nền kinh tế, dù là trực tiếp hay gián tiếp; dù ít hay nhiều cũng đều được hưởng những lợi ích do hoạt động của ngân hàng mang lại. Trong cuộc sống không phải ai cũng có một cuộc sống sung túc và ổn định có những khoảng thời gian nhất định chúng ta sẽ gặp nhiều khó khăn và phần lớn những khó khăn này đều trực tiếp hoặc gián tiếp liên quan đến vấn đề tài chính. Và một trong những phương thức tốt nhất và an toàn nhất hiện này để giải quyết vấn đề tài chính đó là vay tín dụng tại các ngân hàng và các tổ chức tín dụng uy tín việc này sẽ giúp các cá nhân cải thiện cuộc sống và khi cá nhân có sự ổn định và phát triển tốt thì kinh tế mới có thể phát triển được. Nhưng việc thỏa mãn những nhu cầu đó lại phụ thuộc vào khả năng thanh toán vào thời điểm hiện tại.
Ở một chừng mực nào đó, tín dụng cá nhân giúp cho các khách hàng linh hoạt hơn trong việc giải quyết vấn đề thỏa mãn nhu cầu, mong muốn của bản thân. Thay vì phải tích lũy đủ vốn ở hiện tại để thực hiện, người tiêu dùng sẽ khéo léo phối hợp giữa khả năng thanh toán ở hiện tại và tương lai. Nghĩa là họ sẽ tiêu dùng trước bằng cách lựa chọn phương án vay vốn ngân hàng rồi tích lũy và hoàn trả sau.
Vai trò này hết sức có ý nghĩa đối với những trường hợp mua sắm các hàng hoá thiết yếu có giá trị cao như nhà cửa, xe hơi… hay chi tiêu cấp bách như ốm đau, bệnh tật, ma chay, cưới hỏi… thay vì bế tắc hoặc phải tìm đến những khoản vay nóng ngoài ngân hàng với lãi suất cao ngất ngưỡng, thì khách hàng có thể an tâm vay vốn từ ngân hàng với lãi suất và thời hạn vay hợp lý.
Ngoài ra, tín dụng cá nhân còn là kênh các ngân hàng thương mại hỗ trợ, tạo lập nguồn vốn cho các hoạt động sản xuất kinh doanh của các hộ gia đình giúp họ có điều kiện để mở rộng quy mô sản xuất, nâng cao khả năng cạnh tranh trong ngành. Với điều kiện cấp tín dụng đơn giản hơn đối với khách hàng doanh nghiệp, tín dụng cá nhân phù hợp với hình thức kinh doanh nhỏ lẻ, hộ gia đình,…
