Trung Quốc thời Tần, Hán? Đặc điểm nổi bật thời Tần Hán?

1. Trung Quốc thời Tần:

Thời kỳ Tần (221 TCN – 206 TCN) đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong lịch sử Trung Quốc, với triều đại Tần (Nhà Tần) chủ trương bởi vị vua Tần Thủy Hoàng.

Vào thời điểm này, Tần Thủy Hoàng đã bắt đầu xây dựng một bộ máy chính quyền phong kiến đặc biệt. Ông tự xưng là Hoàng đế, vị vua tối cao có quyền hành tuyệt đối, quyết định mọi vấn đề quan trọng của đất nước. Nhưng để quản lý một đế quốc, ông thiết lập hệ thống quan văn và quan võ. Thừa tướng đứng đầu các quan văn, còn Thái uý đứng đầu các quan võ. Đây là hai vị trí quan trọng nhất trong triều đình, giúp Hoàng đế triệt để trị nước. Ngoài ra, các chức quan khác như quan tài chính và quan quản lý lương thực cũng được thành lập để đảm bảo sự hỗ trợ cho việc quản lý quốc gia.

Với mục tiêu duy trì trật tự xã hội và đàn áp các cuộc nổi loạn nội bộ, cũng như mở rộng vùng lãnh thổ thông qua xâm lược, Hoàng đế đã tạo ra một lực lượng quân đội mạnh mẽ. Sự hiện diện của quân đội này không chỉ thể hiện quyền uy của triều đình mà còn giúp duy trì an ninh quốc gia.

Tần Thủy Hoàng cũng thực hiện việc chia đất nước thành các đơn vị quản lý nhỏ hơn như quận và huyện. Ông thành lập các chức quan Thái thú (ở quận) và Huyện lệnh (ở huyện), những vị trí này có nhiệm vụ giám sát và thực thi chính sách ở cấp địa phương. Mọi quan chức đều phải tuân theo mệnh lệnh của Hoàng đế và tuân thủ luật pháp của nhà nước.

Tóm lại, thời kỳ Tần dưới triều đại Tần Thủy Hoàng đã thể hiện sự kiểm soát mạnh mẽ của vua trên quốc gia thông qua hệ thống chính quyền chặt chẽ và lực lượng quân đội mạnh mẽ. Đây là một giai đoạn quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển nền quốc gia Trung Quốc.

2. Trung Quốc thời Hán:

Nhà Hán (206 TCN – 220) là giai đoạn tiếp theo trong lịch sử Trung Quốc, đặc biệt sau khi triều đại Tần suy sụp và cuộc khởi nghĩa nông dân đã dẫn đến sự thay đổi chế độ quyền lực.

Triều đại Tần chỉ tồn tại trong vòng 15 năm, và sự suy tàn của nó bắt nguồn từ cuộc khởi nghĩa do Trần Thắng và Ngô Quảng lãnh đạo. Cuộc khởi nghĩa này đã gây ra nhiều vụ nội chiến và xao lấn trong xã hội, làm cho triều đại Tần mất đi sự ổn định.

Trong bối cảnh này, Lưu Bang, một địa chủ phong kiến thông minh, đã lợi dụng cơ hội để lên ngôi và sáng lập triều đại Hán vào năm 206 TCN. Triều đại Hán đặc biệt quan trọng với sự phục hồi và củng cố bộ máy chính trị. Vị hoàng đế đầu tiên của Nhà Hán là Lưu Bang đã tiếp tục phát triển hệ thống quan văn và quan võ nhằm duy trì sự kiểm soát của triều đình.

Những hoàng đế tiếp theo của triều đại Hán cũng đã duy trì và mở rộng việc tiến cử con em gia đình địa chủ để tham gia vào chính quyền. Điều này củng cố thêm sự ảnh hưởng của phong kiến trong việc quản lý và điều hành quốc gia.

Nhà Hán không chỉ tập trung vào việc củng cố nội bộ mà còn tiến xa hơn trong việc mở rộng lãnh thổ. Họ đã chiến thắng và thôn tính vùng Cam Túc ở vùng thượng lưu sông Hoàng, mở rộng đất đai ở vùng Trường Giang và vùng lưu vực sông Châu. Triều đại Hán cũng đã mở rộng sự hiện diện của mình vào phía đông Thiên Sơn, thậm chí thực hiện các chiến dịch xâm lược Triều Tiên và đất đai của người Việt cổ.

Như vậy, giai đoạn Nhà Hán đã tiếp tục thể hiện sự phát triển và mở rộng của Trung Quốc trong lịch sử. Cả hai triều đại Tần và Hán đều đã để lại dấu ấn quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển nền văn minh Trung Quốc.

3. Đặc điểm nổi bật thời Tần Hán: 

Thời kỳ Tần Hán ở Trung Quốc đặc trưng bởi sự hình thành và củng cố chế độ phong kiến, một sự thay đổi trong cách quản lý và tổ chức xã hội.

Trước khi chế độ phong kiến thể hiện sự tôn thờ vua chúa và địa vị xã hội được xác định bởi quan hệ quyền lực, Trung Quốc tồn tại trong một tình trạng rối ren với các quốc gia nhỏ thường xuyên tham gia vào các cuộc chiến đấu, đấu tranh vì ảnh hưởng và lãnh thổ. Tình hình này đã thay đổi khi vào năm 221 TCN, triều đại Tần dưới sự lãnh đạo của Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc, đánh dấu sự kết thúc của thời kỳ Chiến Quốc và bắt đầu một thời kỳ mới trong lịch sử Trung Quốc.

Tần Thủy Hoàng đã xây dựng một hệ thống quyền lực tập trung vào vị vua, đặc biệt là vị hoàng đế. Ông được xưng tụng là Hoàng đế, vị trí có quyền lực tối cao và quyết định về mọi khía cạnh của đất nước. Để duy trì sự kiểm soát và thống trị, ông đã áp dụng pháp luật nghiêm khắc và hình phạt nặng nề, thậm chí sử dụng biện pháp trừng trị. Tuy nhiên, chính sách này đã tạo ra nhiều mâu thuẫn trong xã hội và kích động các cuộc khởi nghĩa chống lại chế độ này.

Năm 206 TCN, cuộc khởi nghĩa do Trần Thắng và Ngô Quảng lãnh đạo đã đánh đổ triều đại Tần, dẫn đến sự kết thúc của triều đại này. Lưu Bang, một địa chủ phong kiến thông minh, đã tận dụng cơ hội này để thành lập triều đại Hán, đánh dấu sự khôi phục và phát triển tiếp theo của Trung Quốc.

Nhà Hán (206 TCN – 220) tiếp tục củng cố hệ thống phong kiến và mở rộng quyền lực của những gia đình địa chủ. Các hoàng đế triều Hán tiếp tục thực hiện việc tiến cử con cái của họ tham gia chính quyền, từ đó tạo nên sự ổn định và kiểm soát sâu rộng hơn trong quản lý quốc gia.

Như vậy, thời kỳ Tần Hán đã chứng kiến một sự thay đổi cách mạng trong cách quản lý và tổ chức xã hội tại Trung Quốc, tạo ra một cơ sở cho sự phát triển và thịnh vượng sau này.

4. Quan hệ sản xuất phong kiến thời Tần Hán:

Dưới thời kỳ nhà Tần và Hán, quan hệ sản xuất phong kiến đã trải qua sự biến đổi đáng kể, tạo ra sự phân hóa mạnh mẽ trong xã hội Trung Quốc.

Lực lượng quý tộc, thường được gọi là địa chủ, đã tiến xa hơn trong việc chiếm hữu nhiều đất đai và tài sản, từ đó trở thành giai cấp địa chủ. Đất đai đã trở thành tài sản quý báu, và việc sở hữu nhiều đất đã tạo ra sự thống trị kinh tế và chính trị cho lực lượng quý tộc. Qua việc sở hữu ruộng đất, họ đã có khả năng kiểm soát việc sản xuất và thu lợi nhuận từ nông dân.

Trong khi đó, lực lượng nông dân công xã đã trải qua quá trình phân hóa mạnh mẽ. Ba phân khúc được hình thành trong tầng này:

– Bộ phận nông dân giàu: Những người này sở hữu nhiều ruộng đất và trở thành giai cấp địa chủ. Họ có khả năng kiểm soát và quản lý sản xuất, đồng thời tận dụng lực lượng lao động của những tầng dưới để tăng cường lợi nhuận.

– Bộ phận nông dân tự canh giữ: Đây là những người nông dân còn sở hữu một ít đất đai, cho phép họ tự cày cấy và sản xuất. Tuy nhiên, họ vẫn còn phụ thuộc vào địa chủ trong một số khía cạnh.

– Bộ phận nông dân nghèo: Những người này không sở hữu đất đai và phải thuê mướn ruộng đất từ địa chủ để có thể sản xuất. Họ phải nộp phần lớn sản phẩm của mình cho địa chủ là hình thức của sự bóc lột, góp phần tạo nên sự tăng trưởng tài sản của địa chủ.

Như vậy, quan hệ sản xuất phong kiến đã thiết lập một hệ thống bóc lột mới giữa địa chủ và các tầng nông dân, đặc biệt là bộ phận nông dân nghèo trở thành nông dân lĩnh canh. Điều này thay thế cho quan hệ bóc lột cổ đại giữa quý tộc và nông dân công xã. Sự đan xen giữa lớp địa chủ thịnh vượng và các tầng nông dân bị áp đặt sự thống trị đã tạo ra sự phân hóa mạnh mẽ trong xã hội, đánh dấu sự mất cân bằng và mâu thuẫn trong thời kỳ này.

5. Tổ chức bộ máy nhà nước thời kỳ Tần Hán:

Tổ chức bộ máy nhà nước thời kỳ Tần Hán đã thể hiện sự tập trung quyền lực và sự kiểm soát mạnh mẽ của chính quyền.

Trung ương: Tại trung tâm là vị Hoàng đế, người có quyền hành tối cao và quyết định về mọi vấn đề quan trọng của đất nước. Hoàng đế được hỗ trợ bởi các quan văn và quan võ. Thường tướng đứng đầu quan văn, có nhiệm vụ giúp vị Hoàng đế trong công việc quản lý và ra quyết định chính trị. Thái úy là người đứng đầu quan võ, chịu trách nhiệm về các vấn đề liên quan đến quân đội và an ninh quốc gia. Hệ thống quan văn và quan võ này đã hỗ trợ Hoàng đế trong việc duy trì quyền lực và kiểm soát xã hội.

Địa phương: Cấp địa phương được chia thành các đơn vị quản lý nhỏ hơn. Quận đứng đầu bởi thái thú, và huyện do huyện lệnh quản lý. Các thái thú và huyện lệnh có nhiệm vụ giám sát và thực hiện chính sách của trung ương tại cấp địa phương. Họ là người đại diện cho quyền lực của triều đình tại các khu vực cụ thể và giúp duy trì trật tự xã hội.

Ngoài việc xây dựng hệ thống chính quyền, Tần Thủy Hoàng còn thể hiện uy quyền và quyền lực bằng việc xây dựng một hệ thống lăng mộ hoành tráng tại núi Lệ Sơn, tỉnh Thiểm Tây. Điều này không chỉ thể hiện sự kính trọng đối với vị vua mà còn là biểu tượng của quyền lực vua chúa trong xã hội phong kiến.

Ngoài ra, Tần Thủy Hoàng cũng để lại một di sản vĩ đại với việc xây dựng Vạn Lý Trường Thành, một công trình khổng lồ được xem là biểu tượng của lịch sử và văn hóa của Trung Quốc. Công trình này không chỉ là biểu tượng của sức mạnh quân sự mà còn thể hiện quyết tâm và quyền lực của triều đình trong việc kiểm soát và bảo vệ đất nước.