Tiền lương theo sản phẩm là gì? Ưu, nhược điểm và các hình thức cụ thể

1. Tiền lương theo sản phẩm là gì?

Trong tiếng Anh tiền lương theo sản phẩm được gọi là Payment by Results.

Tiền lương theo sản phẩm là hình thức trả lương cho người lao động căn cứ và số lượng sản phẩm mà họ vừa sáng tạo ra và đơn giá tiền lương tính theo một đơn vị sản phẩm. Tiền lương theo sản phẩm là một loại công cụ chính sách công, theo đó các khoản thanh toán phụ thuộc vào việc xác minh độc lập các kết quả. Nó đang được một số chính phủ tích cực thúc đẩy nhằm thực hiện hiệu quả hơn chính sách đối nội. Đơn giá tiền lương xác định căn cứ vào mức lương tính cho một đơn vị thời gian và định mức năng suất tính theo sản phẩm cho một đơn vị thời gian đó của cùng loại công việc.

2. Công thức tính lương tổng quát:

L_sp = N_tt x Đg

Trong đó:

– N_tt: số sản phẩm thực tế hoàn thành đã được nghiệm thu.

– Đ_g: đơn giá tiền lương tính cho một đơn vị thành phẩm.

Ngày càng có nhiều sự quan tâm đến lĩnh vực phát triển quốc tế, nơi PBR thường được gọi là ‘viện trợ dựa trên kết quả’ (trong đó mối quan hệ tài trợ là giữa một nhà tài trợ và một nước tiếp nhận) hoặc ‘tài trợ dựa trên kết quả’ (trong đó mối quan hệ tài trợ là giữa chính phủ nước đang phát triển hoặc cơ quan phát triển và các nhà cung cấp khu vực công hoặc tư nhân). Ngoài ra còn có một số thuật ngữ khác được sử dụng thường có thể dẫn đến nhầm lẫn và thiếu rõ ràng.

Tiền lương theo sản phẩm có ba tính năng chính:

-Thanh toán cho các kết quả đã thỏa thuận trước

-Quyền quyết định của người nhận về cách thức đạt được kết quả

-Xác minh độc lập làm yếu tố kích hoạt giải ngân

Hình thức thuần túy nhất của tiền lương theo sản phẩm là Thanh toán theo kết quả, nhằm tìm cách tối đa hóa các khoản thanh toán liên quan đến kết quả. Đây là nơi mà ủy viên (Chính phủ trung ương hoặc địa phương) hoàn toàn có thể ký hợp đồng về các kết quả mà họ mong muốn và chuyển rủi ro tài chính của việc không giao hàng cho các nhà cung cấp. Tuy nhiên, các ủy viên có thể phải đối mặt với một số thách thức có thể khiến phương pháp tiếp cận Thanh toán theo kết quả thuần túy không thực tế hoặc không tối ưu về mặt đạt được các mục tiêu của mô hình tiền lương theo sản phẩm. Những thách thức này chủ yếu xuất phát từ khả năng quản lý các rủi ro và trách nhiệm khác nhau của các ủy viên, đặc biệt là liên quan đến sự hiểu biết của họ về các kết quả mong muốn và cách đo lường của họ.

Các thách thức có thể bao gồm kết quả chỉ được cung cấp vượt ra ngoài phạm vi lợi nhuận của nhà cung cấp hoặc nhà đầu tư, nghĩa là phải sử dụng kết quả ủy nhiệm hoặc thanh toán sớm hơn; có đủ tin tưởng rằng khoản tiết kiệm tiền mặt được sử dụng để tài trợ cho việc thanh toán các kết quả cuối cùng sẽ được thực hiện (ví dụ: giảm tái phạm đồng nghĩa với giảm khả năng ngồi tù); tìm kiếm một giải pháp hợp đồng đảm bảo chi phí giao dịch là hợp lý; và xác định mức độ phân phối kết quả là do can thiệp thực tế chứ không phải do các dịch vụ khác hoặc các yếu tố cơ bản. Các ủy viên cũng có thể nhận thấy các nhà cung cấp miễn cưỡng chấp nhận tất cả rủi ro giao hàng (ví dụ: khi có sự phụ thuộc vào các hành động hoặc chính sách của Chính phủ trong tương lai) hoặc khi Chính phủ không thể thực sự chuyển giao tất cả rủi ro giao hàng.

Không có trường hợp nào được biết đến khi tất cả các dịch vụ của Chính phủ được ủy thác. Hơn nữa, tiền lương theo sản phẩm sẽ không phải lúc nào cũng là mô hình hợp đồng tối ưu, đặc biệt là khi giao hàng tận nơi thích hợp hơn hoặc khi cần kiểm soát nhiều hơn đối với dịch vụ được giao.

3. Ưu, nhược điểm và các hình thức cụ thể:

Mục đích của thanh toán tiền lương theo sản phẩm là cung cấp một hệ thống minh bạch, dựa trên quy tắc để thanh toán ủy thác. Nó sẽ mang lại hiệu quả, hỗ trợ sự lựa chọn và sự đa dạng của bệnh nhân và khuyến khích hoạt động để giảm thời gian chờ đợi bền vững. Thanh toán sẽ được liên kết với hoạt động và được điều chỉnh cho casemix. Quan trọng là, hệ thống này sẽ đảm bảo cơ sở công bằng và nhất quán cho việc cấp vốn cho bệnh viện thay vì phụ thuộc chủ yếu vào ngân sách lịch sử và kỹ năng đàm phán của từng người quản lý

– Ưu điểm của tiền lương theo sản phẩm:

Việc các doanh nghiệp thực hiện việc trả lương theo sản phẩm mà người lao động đạt được nhằm mục đích khuyến khích người lao động nâng cao năng suất lao động. Không những thế mà nó còn giúp người lao động nâng cao được trình độ tay nghề, sử dụng có hiệu quả các máy móc thiết bị.

Bên cạnh đó thì hoạt động này còn thúc đẩy việc cải tiến sản xuất tổ chức lao động ở các phân xưởng hay các tổ công nhân

Ngoài ra, còn phần nào đó thúc đẩy công tác kiện toàn định mức, kiểm tra chất lượng sản phẩm; kết hợp hài hòa các lợi ích của nhà nước, tập thể và người lao động tham gia vào thị trường lao động theo như quy định của pháp luật hiện hành.

– Nhược điểm: Bên cạnh những ưu điểm mà việc ap dụng hình thức trả tiền theo sản phẩm này như đã được tác giả nêu ra ở trên thì việc này cũng sẽ thường hay gây ra tâm lí chạy theo số lượng sản phẩm mà ít quan tâm đến chất lượng và sử dụng tiết kiệm vật tư… Sẽ gây ra những ảnh hương rất lớn đến kinh phí chi trả trong quá trình sản xuất đồng thời cũng sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm

4. Các hình thức cụ thể của tiền lương sản phẩm:

– Thứ nhất, hình thức đầu tiên đó chính là lương theo sản phẩm trực tiếp không hạn chế. Hình thức này được hiểu theo một cách đơn giản nhất đó chính là hình thức trả lương theo sản phẩm được xác định căn cứ vào số lượng sản phẩm thực tế hoàn thành và đơn giá tiền lương cho một sản phẩm. Hình thức trả lương này được áp dụng cho các công nhân chính trực tiếp tạo ra sản phẩm.

– Thứ hai, lương theo sản phẩm gián tiếp được hiểu là việc áp dụng của các doanh nghiệp để trả lương cho công nhân phụ, phục vụ. Do đó tiền lương của họ phụ thuộc vào kết quả sản xuất của công nhân chính.

– Thứ ba, lương theo sản phẩm có thưởng được khẳng định ở đây đó chính là việc mà doanh nghiệp sử dụng hình thức trả lương theo số lượng sản phẩm mà người lao động đã hoàn thành, song đem cộng với tiền thưởng hay phạt mà trong quá trình làm việc người lao động đã đucợ hưởng hoặc bị phạt theo như quy định. Mà ở đây, tiền thưởng được biết đến thông quá việc người lao động đã đạt năng suất, chất lượng sản phẩm cao, tiết kiệm vật tư… và ngược lại nếu người lao động không đạt được năng suất đã đề ra sẽ bị ảnh hưởn đến số lượng sản phẩm thì sẽ bị phát. Cần phải quy định đúng đắn điều kiện thưởng, mức thưởng và nguồn tiền thưởng.

– Thứ tư, lương theo sản phẩm lũy tiến, hình thức này thể hiện thông quá việc doanh nghiệp áp dụng ở những “khâu yếu” trong sản xuất góp phần quyết định vào sự hoàn thành kế hoạch của doanh nghiệp. Ở hình thức lương theo sản phẩm lũy tiến này có hai loại đơn giá lương: cố định và lũy tiến.

Trong đó thì, đối với đơn giá cố định để trả cho sản phẩm trong mức qui định. Còn đối với đơn giá lũy tiến thì sẽ được doanh nghiệp áp dụng và tính cho sản phẩm vượt mức.

– Thứ năm, tiền lương theo sản phẩm tập thể

Theo như sự tìm hiểu của tác giả thì tiền lương theo sản phẩm tập thể được áp dụng cho những loại hay công việc mà do nhiều người cùng thực hiện hoặc những loại công việc khó xác định được kết quả cho từng cá nhân. Để thực hiện tiền lương tập thể thì trước hết phải xác định đơn giá hoặc tiền lương của cả nhóm được lĩnh.