Trong các thiên hướng đầu tư, có thể kể đến hai thiên hướng là Thiên hướng theo thuộc tính và thiên hướng tự quy kết. Trong đó thiên hướng theo thuộc tính được hiểu là thiên hướng lựa chọn đặc tính kĩ thuật định lượng hay mô hình để chọn các công cụ đầu tư có các đặc tính cơ bản tương tự.
Mục lục bài viết
1. Thiên hướng theo thuộc tính là gì?
Sự thiên lệch về thuộc tính là một đặc điểm của các kỹ thuật định lượng hoặc các mô hình kinh tế, theo đó họ có xu hướng lựa chọn các công cụ đầu tư có các đặc điểm cơ bản tương tự. Một số mô hình được sử dụng trong tài chính sẽ có xu hướng thiên về thuộc tính, và các nhà đầu tư nên biết điều này như một phần của việc lựa chọn danh mục đầu tư cân bằng.
Không nên nhầm lẫn thành kiến thuộc tính với thành kiến phân bổ, một phát hiện trong kinh tế học hành vi, theo đó mọi người đổ lỗi cho người khác về những sai lầm hoặc lỗi của họ.
Độ lệch thuộc tính mô tả thực tế là các chứng khoán được chọn bằng cách sử dụng một mô hình hoặc kỹ thuật dự đoán có xu hướng có các đặc điểm cơ bản tương tự.
Sự thiên lệch thuộc tính chỉ đơn giản là một đặc tính có khả năng xảy ra trừ khi các mô hình và kỹ thuật được thiết kế đặc biệt để không bao gồm nó.
Do sự thiên lệch này, một mô hình hoặc kỹ thuật thống kê có thể dẫn đến các vị thế thị trường tập trung.
Hiểu khuynh hướng thuộc tính
Độ lệch thuộc tính mô tả thực tế là các chứng khoán được chọn bằng cách sử dụng một mô hình hoặc kỹ thuật dự đoán có xu hướng có các đặc điểm cơ bản tương tự. Điều này có ý nghĩa vì một mô hình tìm kiếm các tập hợp điểm dữ liệu cụ thể sẽ chỉ trả về các công cụ đầu tư có các tham số tương tự đó.
Sự thiên vị thuộc tính không tích cực cũng không tiêu cực. Nó chỉ đơn giản là một đặc tính có khả năng xảy ra trừ khi các mô hình và kỹ thuật được thiết kế đặc biệt để không bao gồm nó. Sự nguy hiểm trong việc lựa chọn danh mục đầu tư bằng cách sử dụng mô hình có sự thiên vị thuộc tính là danh mục đầu tư có thể chứa các chứng khoán tương tự, điều này có thể khuếch đại sự suy thoái của thị trường. Hầu hết các nhà đầu tư thích một danh mục đầu tư cân bằng để bảo vệ mình khỏi những biến động đột ngột hoặc cực đoan của thị trường.
Một cách để điều chỉnh sai lệch thuộc tính và chọn danh mục đầu tư cân bằng đơn giản là sử dụng một số mô hình khác nhau để chọn chứng khoán và sử dụng các tham số khác nhau cho mỗi mô hình. Mỗi mô hình có thể có sự sai lệch thuộc tính, nhưng do nhà đầu tư đã cân bằng các thông số của các mô hình khác nhau nên danh mục đầu tư sẽ được cân bằng ngay cả khi mỗi tập con nhỏ hơn của chứng khoán thì không.
Ví dụ về khuynh hướng thuộc tính
Giả sử bạn là một nhà đầu tư muốn xây dựng một danh mục cổ phiếu tăng doanh thu của họ lên 20% mỗi năm và với thu nhập ngày càng tăng. Bạn cũng thêm các yếu tố kỹ thuật để tìm các cổ phiếu cũng có hiệu suất mạnh gần đây. Bằng cách thiết lập các thông số này, bạn có thể khiến danh mục đầu tư của mình tập trung vào các cổ phiếu hoạt động tương tự.
Có thể danh mục đầu tư của bạn nặng về các lĩnh vực tăng trưởng như Tùy ý và Công nghệ. Nếu những lĩnh vực đó đối mặt với vòng quay không tăng trưởng, bạn có thể bị thiệt hại nặng do tập trung quá mức.
Xu hướng thuộc tính so với Xu hướng tự phân bổ
Trong khi thành kiến thuộc tính đề cập đến sự thiên vị trong phương pháp luận của việc chọn các công cụ tài chính cho một danh mục đầu tư, thì thành kiến tự phân bổ đề cập đến sự thiên vị mà một người có thể có khiến họ nghĩ rằng họ có được thành công trong kinh doanh, lựa chọn đầu tư hoặc các tình huống tài chính khác là vì đặc điểm cá nhân của riêng họ. Thành kiến tự cho mình là hiện tượng trong đó một người coi thường vai trò của may mắn hoặc ngoại lực đối với thành công của chính họ và chỉ coi thành công là điểm mạnh và công việc của họ.
Độ lệch thuộc tính là một khái niệm trung lập và được sử dụng như một mô tả để cung cấp thông tin về cách một nhóm chứng khoán được chọn. Nếu sự thiên vị thuộc tính gây ra vấn đề với danh mục đầu tư, hiểu rằng nó tồn tại cho phép nhà đầu tư sửa chữa những vấn đề đó. Ngược lại, thành kiến tự cho mình là một hiện tượng tiêu cực có thể khiến ai đó bị thiếu hụt kỹ năng trong ngắn hạn và thất bại về lâu dài. Đó là một thành kiến tiêu cực cố hữu và cần được sửa chữa nếu ai đó muốn duy trì thành công trong đầu tư.
2. Đặc điểm và so sánh với thiên hướng tự quy kết:
2.1. Đặc điểm của Thiên hướng theo thuộc tính:
Đặc điểm của Thiên hướng theo thuộc tính được thể hiện qua các đặc điểm sau đây:
– Thiên hướng theo thuộc tính là thiên hướng có các hành vi mô tả thực tế rằng chứng khoán được lựa chọn sử dụng một mô hình hoặc kĩ thuật dự đoán có thiên hướng có các đặc điểm cơ bản tương tự.
– Thiên hướng theo thuộc tính không tích cực cũng không tiêu cực.
Thiên hướng theo thuộc tính chỉ đơn giản là một đặc điểm có khả năng xảy ra trong danh mục dự án đầu tư, trừ khi các mô hình và kĩ thuật được thiết kế đặc biệt không bao gồm đặc điểm này thì không xuất hiện các thuộc tính này.
Thiên hướng theo thuộc tính có một đặc điểm về tính nguy hiểm, điều nguy hiểm trong việc lựa chọn danh mục đầu tư sử dụng mô hình có thiên hướng theo thuộc tính là danh mục đầu tư có thể có các chứng khoán tương tự nhau, làm khuếch đại tính suy thoái của thị trường.
– Thiên hướng theo thuộc tính làm cho danh mục đầu tư không cân bằng.
Do vấn đề nhìn nhận và sử dụng các mô hình kỹ thuật trong quá trình thực hiện đầu tư mà nó dẫn đến việc không cân bằng đối với thiên hướng theo thuộc tính này. Tuy nhiên trên thực tế khi thực hiện đầu tư thì các nhà đầu tư thích một danh mục đầu tư cân bằng để bảo vệ bản thân khỏi những chuyển động đột ngột hoặc cực đoan của thị trường, tránh được những tác động của thị trường đến đầu tư, dẫn đến những rủi ro cho dự án đầu tư.
Tất nhiên khi thiên hướng bộc lộ những khuyết điểm thì phải tìm cách khắc phục, theo đó thì một cách để sửa lỗi thiên hướng theo thuộc tính khỏi lỗi mất cân bằng và khiến danh mục đầu tư được cân bằng chỉ đơn giản là sử dụng nhiều mô hình khác nhau để lựa chọn chứng khoán và sử dụng các tham số khác nhau cho từng mô hình.
Do vậy mà sau khi đã sửa chữa thì mỗi mô hình có thể có thiên hướng theo thuộc tính, nhưng vì nhà đầu tư đã cân bằng các tham số của các mô hình khác nhau, nên danh mục đầu tư sẽ được cân bằng, hoàn thiện hơn dự án đầu tư.
Với các đặc điểm này của thiên hướng thuộc tính mà các nhà đầu tư có thể nhìn nhận được nên theo thiên hướng nào trong quá trình đầu tư, nhằm mục đích mang lại hiệu quả cao trong đầu tư và phân biệt với thiên hướng tự quy kết cũng như các thiên hướng khác trong đầu tư.
2.2. So sánh với thiên hướng thuộc tính và thiên hướng tự quy kết:
So với thiên hướng thuộc tính mô tả thực tế rằng chứng khoán được lựa chọn sử dụng một mô hình hoặc kĩ thuật dự đoán thì thiên hướng tự quy kết lại là hiện tượng một người coi nhẹ vai trò của may mắn và các tác động bên ngoài, quy kết thành công là do sức mạnh và công sức của chính họ. Hai thiên hướng này có hai cách nhìn khác nhau trong quá trình thực hiện việc đầu tư, một bên dựa vào các mô hình kỹ thuật, một bên là quy kết về sức mạnh của cá nhân con người, coi con người là trung tâm tạo nên sự thành công của quá trình.
Như vậy, với cả hai thiên hướng thuộc tính và thiên hướng tự quy kết đều có những mặt nhìn nhận riêng trong quá trình đầu tư, là thiên hướng cho các nhà đầu tư thực hiện đầu tư để mang lại kết quả đầu tư đáng mong đợi nhất.