Thao túng trong kinh tế là hành vi nhằm trục lợi thương mại. Khi người thực hiện muốn tìm kiếm các lợi ích tiền tệ không công bằng. Trong nhiều trường hợp, đây là các hành vi bất hợp pháp và phải chịu chế tài pháp luật. Vậy thao túng trong kinh tế là gì? Thao túng giá chứng khoán và thao túng tiền tệ?
Mục lục bài viết
1. Thao túng trong kinh tế là gì?
Thao túng trong tiếng Anh là Manipulation.
Khái niệm.
Thao túng trong kinh tế thể hiện các tác động không tích cực đến các chủ thể nói chung trên thị trường. Với hoạt động hướng đến giá chứng khoán hoặc đối với tiền tệ. Các chủ thể thực hiện có tính chất đặc trưng nhất định. Thao túng đề cập đến việc thổi phồng hoặc làm giảm giá của chứng khoán một cách giả tạo. Hoặc tác động đến hành vi thị trường vì lợi ích cá nhân. Trong các hành vi này, đều mang đến các thay đổi tính chất đúng của thị trường. Tìm kiếm các lợi ích cá nhân không trên cơ sở bảo đảm các nguyên tắc chung.
Trong hầu hết các trường hợp, thao túng là hành vi bất hợp pháp, được phản ánh đối với các thao túng giá chứng khoán. Nhưng các cơ quan quản lí và các cơ quan chức năng khác có thể khó phát hiện ra chúng. Khi các tác động được tiến hành có vẻ hợp pháp, nhằm che mắt các cơ quan quản lý. Đặc biệt là che mắt các nhà đầu tư với các tiềm năng thị trường. Nhằm tìm kiếm các lợi ích thông qua hành vi giả tạo. Ngoài ra, nó cũng được thực hiện với chủ thể đặc biệt trong thao túng tiền tệ. Gây ra các ảnh hưởng tiêu cực nhất định với một số quốc gia khác có hoạt động hợp tác.
Thao túng mang đến các lợi ích cá nhân và không được xây dựng trên các giá trị thật. Khi đó, các xu hướng giá trị thay đổi làm các nhà đầu tư lầm tưởng về tính chất của thị trường. Có thể là cảm thấy khoản đầu tư đang gặp rủi ro và quyết định bán ra. Hoặc thấy được các tiềm năng trong lợi ích nên tích cực mua vào. Tất cả hành vi thao túng sẽ mang đến các tác động thực tế phản ánh trên thị trường. Thường sẽ mang đến các lợi ích không được bảo đảm với các nhà đầu tư hay chính phủ nước khác. Khi thị trường gặp nhiều biến động.
2. Tính chất phản ánh trên thị trường:
Những kẻ thao túng khó có thể thực hiện hiệu quả đối với các công ty vừa và lớn. Khi khi quy mô và số lượng người tham gia vào một thị trường tăng lên. Cùng với đó các chủ thể hoạt động trong thị trường và các nhà phân tích theo dõi các biến đổi. Nhằm bảo vệ các quyền lợi phản ánh thực tế và hiệu quả trên thị trường. Cũng như mang đến ổn định cho giá trị phản ánh của hoạt động các doanh nghiệp.
Việc thao túng giá cổ phiếu của các công ty nhỏ như cổ phiếu penny stock dễ dàng hơn nhiều. Vì các tác động dễ dàng tạo ra luồng xu hướng dịch chuyển các giá trị. Phản ánh nhanh chóng các tính chất giá trị tại các thời điểm. Và tác động trực tiếp lên phân tích và quyết định của nhà đầu tư. Các nhà phân tích và những người tham gia thị trường không theo dõi chúng chặt chẽ như cổ phiếu của các công ty vừa và lớn.
Thao túng được gọi bằng nhiều cái tên khác nhau. Như thao túng giá, thao túng giá chứng khoán và thao túng thị trường. Với các chủ thể thực hiện cũng có tính chất phản ánh nhất định. Các đối tượng bị thao túng là các tác động phản ánh sai giá, các nhu cầu và tiềm năng trong thị trường chứng khoán. Và cả các giá trị trong tỷ giá tham chiếu của tiền tệ.
3. Thao túng giá chứng khoán và thao túng tiền tệ:
3.1. Thao túng giá chứng khoán:
Có nhiều hình thức thao túng giá chứng khoán trong thị trường. Với các tác động tạo ra cung cầu giả tạo. Khi đó, các tính chất phản ánh giá chứng khoán và sự dịch chuyển nhu cầu được phản ánh rõ rệt. Trong khi các nguồn cung sẽ chuyển dịch theo diễn biến phản ánh tích cực hay tiêu cực tương ứng. Hành vi thao túng hướng đến các phản ánh cung cầu trên thị trường theo ý muốn của người thao túng. Như tạo ra các nhu cầu mua vào hay bán ra ồ ạt. Nhưng đó không phải các nhu cầu thực tế của các nhà đầu tư trong thị trường.
Là tội phạm Theo quy định tại Điều 211 – Bộ luật hình sự năm 2015. Với tội Thao túng thị trường chứng khoán. Tùy theo các tính chất và mức độ tác động gây ra các hậu quả nghiêm trọng cho thị trường. Các khung hình phạt được quy định cụ thể tương ứng.
Tạo hình dung xấu về thị trường.
Một cách để hạ giá chứng khoán là đặt hàng trăm lệnh nhỏ với mức giá thấp hơn đáng kể so với giá đang được giao dịch. Các lệnh được thực hiện tạo ra các giao dịch bán tháo với giá trị thấp hơn thực tế. Nó xảy ra mang đến các phản ánh về thị trường chứng khoán đang bất ổn. Công ty phát hành chứng khoán đang gặp vấn đề không tốt. Các nhà đầu tư nhầm tưởng rằng có điều gì đó không hay đang xảy ra với công ty. Nếu để lâu các khoản đầu tư có thể gặp rủi ro lớn hơn khi không thể thu hồi giá trị ban đầu. Do đó họ bán ra, kéo giá thấp xuống nữa. Hành vi là giả nhưng mang đến các tác động là thật.
Khi đó, đợi cho các nhà đầu tư cố gắng bán nhanh nhất ra thị trường. Họ thực hiện các hoạt động mua vào với giá thấp. Và nhận được các lợi ích khi thị trường vẫn đang hoạt động ổn định.
Tạo các cung cầu giả tạo mang đến tiềm năng lợi ích giả.
Một ví dụ khác về thao túng là đặt các lệnh mua và bán đồng thời thông qua các nhà môi giới khác nhau. Sao cho giá trị của các lệnh triệt tiêu lẫn nhau. Khi đó thị trường hoạt động một cách sôi động tạo thu hút với nhà đầu tư. Khi đó, hình thức thao túng mang lại cảm giác rằng khối lượng giao dịch tăng. Cho thấy rằng có nhiều người đang quan tâm tới chứng khoán này. Và các xu hướng chuyển dịch tác động nên nhu cầu thực tế của nhà đầu tư trong phân tích lợi thế thị trường. Do đó họ tiến hành các hoạt động mua vào trên thực tế.
3.2. Thao túng tiền tệ:
Thao túng tiền tệ là một loại thao túng thị trường đặc biệt. Vì chỉ có thể được thực hiện bởi các ngân hàng trung ương và chính phủ quốc gia. Khi thực hiện tác động để hạ giá hoặc thổi phồng giá trị tiền tệ được hợp pháp hóa. Tuy nhiên nó lại mang đến các ảnh hưởng với tỉ giá so với các đơn vị tiền tệ khác. Không phản ánh thực tế các giá trị thị trường và hiệu quả của quốc gia đó.
Các quốc gia sẽ có “hoạt động tiền tệ không công bằng” nhằm trục lợi thương mại. Các hoạt động này có thể được gọi là can thiệp tiền tệ hoặc chính sách tiền tệ. Khi mà ngân hàng trung ương mua hoặc bán đồng ngoại tệ để đổi lấy đồng nội tệ với mục đích làm thay đổi giá trị tỉ giá hối đoái và chính sách thương mại. Các nhà hoạch định chính sách có thể có những lý do khác nhau để can thiệp tiền tệ. Như là điều khiển được sự lạm phát, duy trì khả năng cạnh tranh quốc tế, hoặc ổn định tài chính.
Thông thường, ngân hàng trung ương sẽ làm giảm giá trị của đồng nội tệ. Để thuận lợi gia tăng xuất khẩu khi các hàng hóa được bán ra thấp, được các thị trường khác chào đón. Ngoài ra làm tăng giá thành của các mặt hàng nhập khẩu từ khoảng 30 đến 40%. Khiến cho các hàng hóa này ít được thị trường tiếp cận, thúc đẩy các sản xuất và tiêu thụ mặt hàng trong nước. Hoạt động này còn được gọi là bảo hộ mậu dịch. Việc xác định một quốc gia có thao túng tiền tệ hay không là không dễ dàng. Phương pháp nới lỏng định lượng được xem xét là một hình thức của thao túng tiền tệ.
Mặc dù thao túng tiền tệ không phải là bất hợp pháp. Bởi các chủ thể tác động với đồng tiền sở hữu của quốc gia mình. Tuy nhiên một quốc gia thao túng tiền tệ của mình có thể bị các nước khác phản đối hoặc trừng phạt thông qua các đối tác thương mại. Bởi làm ảnh hưởng đến các lợi ích và giá trị quy đổi họ xứng đáng được sở hữu. Hơn nữa, các tổ chức quốc tế như Tổ chức Thương mại Thế giới đã được khuyến khích đóng vai trò mạnh mẽ hơn trong việc giải quyết các cáo buộc thao túng tiền tệ.
Ví dụ về thao túng tiền tệ.
Vào ngày 5 tháng 8 năm 2019, lần đầu tiên trong hơn một thập kỉ. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã thiết lập tỉ giá tham chiếu hàng ngày của Nhân dân tệ dưới mức 7 Nhân dân tệ cho một đồng đô la Mỹ. Mang đến các giá trị của đồng nội tệ bị giảm sút. Tỉ giá này sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1 tháng 9 năm 2019. Nhằm đáp trả mức thuế mới 10% đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc trị giá 300 tỉ USD do chính quyền Trump áp đặt. Tạo ra hàng rào đối với thực hiện các hoạt động nhập khẩu hàng Mỹ vào thị trường Trung Quốc.
Thị trường toàn cầu rơi vào trạng thái bán tháo ngay sau quyết định này. Khi các giá trị lợi nhuận bị ảnh hưởng nghiêm trọng do giá trị tiền Trung quốc giảm dưới mức trung bình. Và kể cả ở Mỹ chỉ số Dow Jones giảm 2.9%. Do đó, chính quyền Trump đã chỉ trích cho rằng Trung Quốc đang thao túng tiền tệ.