Cán cân tài khóa của một quốc gia được đo lường bằng doanh thu của chính phủ so với chi tiêu của quốc gia đó trong một năm tài chính nhất định. Thâm hụt tài khóa, điều kiện khi chi tiêu của chính phủ vượt quá thu nhập của chính phủ trong một năm, là chênh lệch giữa hai điều kiện. Thâm hụt tài khóa được tính cả về giá trị tuyệt đối và tỷ lệ phần trăm của tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của quốc gia.
Mục lục bài viết
1. Thâm hụt tài khoá là gì?
– Thâm hụt tài khoá (Fiscal Defici) được hiểu là sự chênh lệch giữa tổng thu nhập của chính phủ (tổng số thuế và các khoản thu từ vốn không nợ) và tổng chi tiêu của chính phủ. Tình trạng thâm hụt tài khóa xảy ra khi chi tiêu của chính phủ vượt quá thu nhập. Sự khác biệt này được tính cả bằng giá trị tuyệt đối và cả phần trăm của Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của quốc gia. Thâm hụt tài khóa cao tái diễn có nghĩa là chính phủ đã chi tiêu vượt quá khả năng của mình. Hay nói cách khác, thâm hụt tài khóa là sự thiếu hụt thu nhập của chính phủ so với chi tiêu của chính phủ. Chính phủ có thâm hụt tài khóa đang chi tiêu vượt quá khả năng của mình.
– Thâm hụt tài khóa thường không được coi là một sự kiện tiêu cực. Ví dụ, nhà kinh tế có ảnh hưởng John Maynard Keynes lập luận rằng thâm hụt chi tiêu và các khoản nợ phát sinh để duy trì chi tiêu đó có thể giúp các quốc gia thoát khỏi suy thoái kinh tế. Những người bảo thủ tài khóa thường phản đối thâm hụt và ủng hộ chính sách ngân sách cân bằng . Tại Hoa Kỳ, thâm hụt tài khóa diễn ra thường xuyên kể từ khi quốc gia này tuyên bố độc lập. Alexander Hamilton, Bộ trưởng Ngân khố đầu tiên, đề xuất phát hành trái phiếu để trả các khoản nợ của các bang trong Chiến tranh Cách mạng.
2. Nội dung và liên hệ thực tiễn về thâm hụt tài khoá:
* Nội dung về thâm hụt tài khoá:
Thâm hụt tài khóa = Tổng chi tiêu của chính phủ (vốn và chi thu) – Tổng thu nhập của chính phủ (Thu nhập + thu hồi các khoản cho vay + các khoản thu khác)
+ Thành phần chi tiêu: Chính phủ trong Ngân sách của mình phân bổ ngân sách cho một số công việc, bao gồm thanh toán tiền lương, lương hưu, danh hiệu, tạo ra tài sản, quỹ cho cơ sở hạ tầng, phát triển, y tế và nhiều lĩnh vực khác tạo thành thành phần chi tiêu.
– Nếu tổng chi tiêu của chính phủ vượt quá tổng thu và các khoản thu ngoài thu của chính phủ trong một năm tài chính, thì khoảng chênh lệch đó là thâm hụt tài chính cho năm tài chính. Thâm hụt tài khóa thường được coi là tỷ lệ phần trăm của GDP. Ví dụ, nếu khoảng cách giữa chi tiêu của Trung tâm và tổng thu nhập là 5 vạn Rs và GDP của quốc gia là 200 Rs lakh crore, thì thâm hụt tài chính là 2,5% GDP.
– Nguyên nhân nào gây ra Thâm hụt tài khóa: Đôi khi, các chính phủ chi cho các khoản tài trợ và hỗ trợ khác cho những bộ phận yếu thế và dễ bị tổn thương của xã hội như nông dân và người nghèo. Thâm hụt tài khóa cao cũng có thể có lợi cho nền kinh tế nếu số tiền chi tiêu được sử dụng để tạo ra các tài sản sản xuất như đường cao tốc, đường xá, cảng và sân bay nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo ra việc làm.
– Cách cân bằng thâm hụt tài khoá:
* Liên hệ thực tiễn về thâm hụt tài khoá:
– Vào đỉnh điểm của cuộc suy thoái, Tổng thống Franklin D. Roosevelt đã thực hiện một đức tính cần thiết và phát hành Trái phiếu tiết kiệm đầu tiên của Hoa Kỳ để khuyến khích người Mỹ tiết kiệm nhiều hơn và không ngẫu nhiên, tài trợ cho chi tiêu của chính phủ. Trên thực tế, Tổng thống Roosevelt đang giữ kỷ lục về mức thâm hụt tài khóa của Mỹ tăng nhanh nhất. Các chính sách của Thỏa thuận mới được thiết kế để kéo nước Mỹ ra khỏi cuộc Đại suy thoái, kết hợp với nhu cầu cấp vốn cho đất nước khi bước vào Thế chiến thứ hai, đã khiến thâm hụt liên bang từ 4,5% GDP năm 1932 lên 26,8% năm 1943. Sau chiến tranh, thâm hụt liên bang đã giảm và thặng dư 4 tỷ đô la được thiết lập vào năm 1947 dưới thời Tổng thống Harry S. Truman.
– Thâm hụt tài khóa năm 2020 của Hoa Kỳ là 3,1 nghìn tỷ đô la, gần gấp ba lần thâm hụt năm 2019. Năm 2009, Tổng thống Barack Obama tăng thâm hụt đến hơn 1 $ nghìn tỷ để tài trợ cho các chương trình kích thích kinh tế của chính phủ được thiết kế để chống lại cuộc Đại suy thoái. 4 Đó là một con số kỷ lục USD nhưng thực chất chỉ là 9,7% GDP, đến nay dưới những con số đạt được trong những năm 1940.
– Vào năm 2020, dưới thời Tổng thống Donald Trump, mức thâm hụt lên tới 3,1 nghìn tỷ đô la cho cả năm tài chính do sự kết hợp của việc cắt giảm thuế và tăng chi tiêu trong bối cảnh đại dịch COVID-19 và thảm họa kinh tế tiếp theo.
– Kể từ sau Thế chiến thứ hai, chính phủ Hoa Kỳ đã thâm hụt tài chính trong hầu hết các năm. Như đã lưu ý, Tổng thống Truman đã sản xuất thặng dư vào năm 1947, tiếp theo là hai lần nữa vào năm 1948 và 1951. Chính phủ của Tổng thống Dwight Eisenhower đã thâm hụt nhỏ trong vài năm trước khi sản xuất thặng dư nhỏ vào các năm 1956, 1957 và 1960. Tổng thống Richard M. Nixon chỉ có một , vào năm 1969.5
– Thặng dư liên bang tiếp theo không xảy ra cho đến năm 1998 khi Tổng thống Bill Clinton đạt được thỏa thuận ngân sách mang tính bước ngoặt với Quốc hội, dẫn đến thặng dư 70 tỷ đô la. Thặng dư đã tăng lên 236 tỷ đô la vào năm 2000. Tổng thống George W. Bush được hưởng lợi từ việc chuyển 128 tỷ đô la thặng dư của Clinton vào năm 2001