Tập đọc: Cái trống trường em | SGK Tiếng Việt 2 tập 1

Câu 1

Bạn học sinh xưng hô, trò chuyện như thế nào với cái trống trường?

Phương pháp giải:

Em đọc khổ 1 bài thơ và nhận xét.

Lời giải chi tiết:

Bạn học sinh xưng hô và trò chuyện với cái trống trường như những người bạn thân: buồn không hả trống? bọn mình đi vắng; Kìa trống đang gọi…

Trong quá trình giao tiếp với cái trống trường, các bạn học sinh thể hiện sự tương tác một cách thân thiện. Các em không chỉ xưng hô với cái trống mà còn tiến xa hơn bằng cách thể hiện những tình cảm như lo lắng khi trống cô đơn, chia sẻ những khoảnh khắc vắng bóng khi các em học sinh tạm rời xa trường. Các bạn tạo nên một không khí giao tiếp tự nhiên, coi cái trống là một người bạn thân, thể hiện sự gắn kết giữa các em và ngôi trường.

Câu 2

Tìm những từ ngữ tả hoạt động, tình cảm của cái trống.

Phương pháp giải:

Em đọc bài thơ, chọn lọc những từ ngữ chỉ hoạt động, tình cảm của trống.

Lời giải chi tiết:

Những từ ngữ mà bài thơ sử dụng để mô tả hoạt động và tình cảm của cái trống rất đa dạng. Từ việc “nằm ngẫm nghĩ” để thể hiện sự tư duy, “buồn” để diễn đạt cảm xúc, “lặng im” để mô tả trạng thái yên bình, “nghiêng đầu” để thể hiện sự lưng chừng hay “mừng vui” để diễn đạt tình trạng hạnh phúc. Ngoài ra, còn có những từ như “gọi” và “giọng vang tưng bừng” để mô tả tiếng ồn và sự sống động khi trống tham gia vào các hoạt động của trường.

Câu 3

Bài thơ nói lên tình cảm gì của bạn học sinh với ngôi trường?

Phương pháp giải:

Em nhận xét tình cảm của bạn nhỏ với mái trường.

Lời giải chi tiết:

Trong bài thơ, bạn học sinh thể hiện sự yêu thương và gắn bó với môi trường học tập của mình. Sự vui mừng khi bắt đầu một năm học mới, niềm hạnh phúc khi gặp gỡ những người bạn mới và cảm giác thân thiện đối với mọi vật trong trường. Đó là những biểu hiện rõ ràng của tình cảm tích cực. Các bạn học sinh không chỉ xem trường là một nơi học tập, mà còn là một gia đình thân thiện và sẵn sàng hòa mình vào không khí tích cực đó.

2. Nội dung bài đọc Cái trống trường em: 

Bài thơ tươi sáng này như lời kể của một em học sinh đầy hồn nhiên, đưa người đọc đến với thế giới tinh thần phong phú của tuổi học trò. Những câu thơ đơn giản, gần gũi, hồn nhiên giống như tiếng hát của một đứa trẻ, nhưng lại chứa đựng những cảm xúc sâu sắc và thiêng liêng.

Bức tranh mà bài thơ vẽ lên là một không gian trong trẻo, tươi mới, nơi mà niềm vui và hào hứng của em học sinh bừng lên như những bông hoa nở rộ. Sự chân thành và trong sáng trong lời thoại của bài thơ giúp nó trở thành một nguồn cảm hứng, kích thích sự tò mò và khám phá của độc giả, không phân biệt độ tuổi.

Vần thơ không chỉ làm cho bài thơ trở nên dễ hiểu mà còn tạo ra một sự gần gũi, như một dòng suối trong lành mà người đọc có thể dễ dàng đắm chìm vào. Điều này làm cho bài thơ trở nên dễ tiếp cận và thích hợp cho mọi lứa tuổi, từ trẻ con đến người già, từ người mới bắt đầu hành trình học tập đến những người đã trải qua nhiều năm tháng học đường.

Sự hào hứng cho năm học mới được bày tỏ rõ qua những dòng thơ như “Kìa trống đang gọi/ Tùng! Tùng! Tùng! Tùng…” – âm thanh của tiếng trống không chỉ là báo hiệu một năm học mới, mà còn là biểu tượng của hy vọng, đam mê và khao khát học hỏi. Bài thơ đưa chúng ta trở lại những khoảnh khắc hồi hộp, lo lắng nhưng đầy niềm vui khi bắt đầu một năm học mới, khi mà tâm hồn trẻ con chưa bị mất đi sự ngây thơ và tinh khiết.

Sự hoài niệm với những kỉ niệm xưa cũng là một yếu tố quan trọng trong bài thơ này. Các dòng thơ như “Những ngày hè vắng bóng/ Chỉ còn tiếng ve” gợi lên hình ảnh của những kỷ niệm đáng nhớ. Những hồi ức ấy làm cho trái tim người đọc xao động, đưa các em học sinh trở về những thời khắc ấm áp của thuở học trò.

Với tất cả những đặc điểm này, bài thơ không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật với lời thơ và ngôn từ ấn tượng, mà còn là một tấm gương phản ánh về tâm hồn của các em học sinh, về sự hào hứng và tình yêu thương dành cho trường học. Bài thơ không chỉ thu hút người đọc bằng vẻ đẹp nghệ thuật, mà còn làm cho các em học sinh nhớ mãi những cảm xúc, những ký ức đẹp đẽ của tuổi học trò.

3. Phân tích Cái trống trường em: 

Trong khoảng ba tháng hè, khi mọi em học sinh đều tạm gác chuyện học hành tại nhà trường để nghỉ ngơi, cái trống trường cũng không phải là ngoại lệ. Tuy nhiên, điều đặc biệt là trong thời gian nghỉ này, cái trống trường không hề cảm thấy vui vẻ. Ngược lại, nó “suốt 3 tháng liền, trống nằm ngẫm nghĩ”. Hình ảnh này không chỉ đơn thuần là một cái trống trường nằm đó mà nghĩ suy, mà còn là biểu hiện của một tâm trạng buồn bã, trống trải qua khoảnh khắc cô đơn và tư duy về những điều không lường trước được trong thời gian nghỉ hè. Trong khoảng thời gian 3 tháng mà học sinh được nghỉ ngơi, đi du lịch cùng bố mẹ hay bạn bè thì cái trống trường lại nằm trơ trọi 1 mình nơi sân trường vắng. Cái trống được nhân hóa trở thành con người, thành người bạn của các em học sinh.

Những từ ngữ “nằm ngẫm nghĩ” không chỉ là một mô tả đơn thuần về tình trạng nằm xuống, mà còn mở ra một cái nhìn đầy mới mẻ, cho phép độc giả nhìn thấy và cảm nhận được sự biến đổi đầy sáng tạo từ cái trống. Điều này khiến cho những từ ngữ đơn giản nhưng sâu sắc này mang đến hình ảnh nhân cách hóa cho cái trống. Nó không chỉ là một vật dụng thường ngày mà còn là một thực thể có tâm hồn, có tình cảm, có những suy nghĩ riêng biệt.

Đáp lại tâm trạng của cái trống, các bạn học sinh không chỉ là những người quan sát từ xa, mà còn là những người bạn chân thành. Họ không quên hỏi han, động viên cái trống của mình bằng cách diễn đạt tâm trạng của họ thông qua những dòng lời hỏi thăm âu yếm và đầy thiện cảm. “Buồn không hả trống/ trong những ngày hè/ bọn mình đi vắng/ chỉ còn tiếng ve.” Câu hỏi này không chỉ đơn giản là một trò đùa, mà là một lời chăm sóc, một biểu hiện của sự quan tâm đến tâm trạng của cái trống. Việc những bạn học sinh này có thể dành thời gian để chia sẻ niềm vui và buồn bã cùng cái trống chứng tỏ sự gắn bó sâu sắc giữa họ. Họ cũng yêu mến cái trống như một con người thực sự.

Khi gặp lại nhau sau thời gian xa cách, niềm vui của cái trống trường trở nên ấn tượng hơn bao giờ hết. Cảm giác như khi gặp lại những người thân yêu sau những khoảnh khắc chia ly, cái trống hiển nhiên thể hiện sự vui sướng, hạnh phúc thông qua những cử chỉ như “lặng im”, “nghiêng đầu”, và “mừng vui”. Từ trạng thái buồn bã và tĩnh lặng, cái trống đã biến đổi thành một thực thể đầy năng lượng và hạnh phúc khi được tái ngộ với những người bạn thân thiết.

Tuy nhiên, điểm đặc biệt nhất và làm cho bài thơ trở nên sinh động hơn là hình ảnh của tiếng trống khai trường. “Kìa trống đang gọi/ Tùng! Tùng! Tùng! Tùng…” Âm thanh của tiếng trống không chỉ đơn giản là một biểu tượng của năm học mới, mà còn mang đến cho độc giả một không gian sống động của trường học, những kỉ niệm vui tươi và thân thuộc. Niềm vui khi trống gọi cũng là một bức tranh sống động về thời kỳ học sinh, nơi niềm vui và sự háo hức đều đánh thức lên.