Câu chuyện Ông lão đánh cá và con cá vàng khuyên mọi người nên sống nhân hậu và biết ơn, đồng thời tránh xa lối sống tham lam, ích kỷ và vô ơn. Dưới đây là bài viết về chủ đề: Soạn bài Ông lão đánh cá và con cá vàng - Ngữ văn lớp 6, mời bạn đọc theo dõi.
Mục lục bài viết
1. Chuẩn bị bài Ông lão đánh cá và con cá vàng – Ngữ văn lớp 6:
1.1. Các sự việc chính và diễn biến nội dung câu chuyện được kể:
Câu chuyện này bắt đầu với một ông lão nghèo sống ven biển, một ngày nọ, ông ra biển đánh cá như mọi ngày. Tuy nhiên, ba lần thả lưới, ông chỉ thắng được một con cá vàng. Điều đặc biệt là con cá vàng này có khả năng nói và kêu van xin ông tha cho nó. Con cá vàng hứa sẽ thực hiện ba điều ước mà ông muốn.
Ông lão đầy lòng nhân từ ban đầu đã nghe theo lời đề nghị của con cá vàng và tha cho nó trở về biển. Khi ông lão về đến nhà, ông kể chuyện cho vợ nghe về sự kiện kỳ diệu này. Tuy nhiên, mụ vợ lại không hiểu lý do và tỏ ra vô cùng tham lam. Bà mắng ông lão và đòi con cá vàng trả ơn như đã hứa.
Lần thứ nhất, mụ vợ đòi một cái máng lợn ăn mới thay vì máng lợn cũ. Lần thứ hai, bà đòi một cái nhà rộng và xa hoa hơn. Lần thứ ba, bà đòi trở thành một phu nhân quý tộc. Lần thứ tư, mụ vợ muốn trở thành nữ hoàng. Cuối cùng, bà đòi trở thành Long Vương ngự trên mặt biển.
Mỗi lần ông lão gọi con cá vàng để thực hiện điều ước của mụ vợ, con cá đều bơi lên và thực hiện nó. Tuy nhiên, sau mỗi lần thực hiện, con cá vàng lại yếu đi một chút và trở nên càng nguy hiểm hơn.
Lần thứ năm, khi mụ vợ đòi trở thành Long Vương, con cá vàng đã không còn chịu nổi và tức giận. Mặc dù con cá không nói lời nào, ông lão cảm nhận được sự tức giận trong con cá và thấu hiểu rằng điều này đã đến lúc dừng lại. Ông lão quyết định đưa con cá vàng trở về biển, trả tự do cho nó.
Khi ông lão trở về nhà, ông thấy mọi thứ đã trở lại như cũ – túp lều nát và mụ vợ ngồi trên máng lợn sứt mẻ. Tuy ông lão đã trải qua nhiều biến cố và khó khăn trong cuộc sống, ông vẫn biết ơn những điều mà mình có và không tham lam như mụ vợ. Câu chuyện kết thúc với thông điệp về lòng biết ơn đối với những người nhân hậu và bài học về sự tham lam và bội bạc.
Câu chuyện này được viết bởi tác giả nổi tiếng A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin, người được mệnh danh là “Mặt trời của thi ca Nga.” Pu-skin đã để lại một di sản văn chương vô cùng phong phú và ý nghĩa cho văn học thế giới. Câu chuyện này thể hiện tài năng của ông trong việc kể chuyện và truyền đạt thông điệp nhân văn sâu sắc.
1.2. Tác giả A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin:
A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin (1799 – 1837) là một trong những nhà thơ lớn và tài năng của nền văn hóa Nga. Ông được coi là “Mặt trời của thi ca Nga” với ảnh hưởng lớn đối với văn học và văn hóa của đất nước này. Dưới đây là một số thông tin chi tiết hơn về tác giả này:
Pu-skin xuất thân từ một gia đình quý tộc ở Nga, và ông được đào tạo tại các trường học danh tiếng. Điều này giúp ông phát triển sự sáng tạo và khả năng viết văn từ khi còn rất trẻ.
Tác phẩm của Pu-skin rất đa dạng về thể loại, bao gồm thơ ca, tiểu thuyết, và truyện ngắn. Một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông là tiểu thuyết bằng thơ mang tên “Ép-ghê-nhi Ô-nhê-ghin,” được viết trong giai đoạn từ 1823 đến 1831. Đây là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất trong văn học thế giới và đã để lại ảnh hưởng sâu sắc trên nền văn hóa Nga.
Pu-skin cũng nổi tiếng với trường ca “Ru-xlan và Li-út-mi-la,” một tác phẩm kể về những cuộc phiêu lưu thần thoại và tình yêu trong lịch sử Nga.
Tuy tác phẩm của Pu-skin thường xoay quanh những chủ đề tình yêu và tâm hồn con người, nhưng ông cũng không ngần ngại thể hiện sự phê phán xã hội và chính trị trong các tác phẩm của mình.
Tác phẩm của Pu-skin thường được viết bằng ngôn ngữ Nga trong sáng và thuần khiết, thể hiện cuộc sống một cách chân thực và giản dị, điều này đã tạo nên sự phổ biến và yêu mến của độc giả.
Trong lịch sử văn hóa Nga, Pu-skin được xem là một biểu tượng vĩ đại và tác phẩm của ông vẫn được đọc và nghiên cứu rộng rãi cho đến ngày nay, đồng thời góp phần quan trọng vào việc định hình văn hóa và tâm hồn của người Nga.
2. Đọc hiểu bài Ông lão đánh cá và con cá vàng – Ngữ văn lớp 6:
Câu 1: Các chi tiết nào hoàn biết hoàn cảnh sống của ông lão và cách ông lão cư xử với cá vàng?
Trong cuộc sống khó khăn và nghèo khổ, ông lão và vợ sống trong một túp lều tồi tàn bên bờ biển. Ông làm nghề đánh cá, trong khi vợ làm nghề kéo sợi. Cuộc sống của họ đầy khó khăn và không ổn định, nhưng ông lão luôn thể hiện sự hiền lành và nhân từ. Khi con cá vàng xuất hiện và van xin được tha về biển, ông đã thả con cá đó xuống biển mà không đòi hỏi bất cứ điều gì. Ông thể hiện sự nhân từ và tôn trọng đối với sự sống của con cá vàng.
Câu 2: Lần thứ nhất, bà vợ đã yêu cầu ông lão điều gì? Lúc này, cảnh biển thế nào?
Lần thứ nhất, bà vợ yêu cầu ông lão xin con cá vàng một cái máng cho lợn ăn mới. Trong thời điểm này, cảnh biển được mô tả là gợn sóng êm ả. Tuy bà vợ đã đòi hỏi điều gì đó, nhưng cảnh biển vẫn trong trạng thái bình yên, tạo ra một hình ảnh yên tĩnh.
Câu 3: Đòi hỏi và thái độ của vợ ông lão ở lần thứ hai có gì khác với lần thứ nhất? Hãy tiếp tục chú ý chi tiết tả cảnh biển trong phần này
Lần thứ hai, bà vợ đòi hỏi một tòa nhà đẹp hơn. Thái độ của bà trở nên quát tháo hơn so với lần đầu. Trong phần này, cảnh biển được mô tả là biển xanh đã nổi sóng, có vẻ như biển đang phản ánh tâm trạng và sự biến đổi của bà vợ. Cảnh biển nổi sóng cũng có thể tượng trưng cho sự xáo trộn và bất ổn trong cuộc sống gia đình và tâm trạng của bà vợ.
Câu 4: Câu nào cho biết đòi hỏi mới và thái độ của vợ ông lão? Cảnh biển có thay đổi gì so với lần trước?
Trong câu này, vợ ông lão đòi hỏi một cái nhà đẹp hơn. Thái độ của bà ta trở nên cay độc hơn, mắng ông lão là “Đồ ngu! Ngốc sao ngốc thế!” và bắt ông lão phải đi tìm con cá vàng và đưa ra yêu cầu của mình. Cảnh biển trong phần này đã thay đổi, biển nổi sóng dữ dội, tượng trưng cho sự xao lục và căng thẳng trong mối quan hệ gia đình.
Câu 5: Phần 5, lần này, người vợ lại có đòi hỏi gì? Cách cư xử của bà ta với ông lão như thế nào?
Lần này, người vợ đòi hỏi muốn trở thành nữ hoàng. Cách cư xử của bà ta với ông lão trở nên thô bạo hơn khi bắt đầu xưng “tao” và gọi ông lão là “mày.” Bà mắng cho ông lão một thời một hồi và ép ông xuống quét dọn chuồng ngựa, tạo nên sự bạo lực trong mối quan hệ của họ.
Câu 6: Phần 6, vợ ông lão muốn cá vàng làm điều gì? Tác giả đã tả cảnh biển trong phần này thế nào?
Trong phần này, vợ ông lão muốn cá vàng làm Long Vương ngự trị trên mặt biển để bắt con cá phải hầu hạ và làm theo ý bà. Cảnh biển tiếp tục thay đổi, nổi sóng ầm ầm, thể hiện sự căng thẳng và xung đột ngày càng tăng giữa họ.
Bức tranh và nét mặt của họ thể hiện rõ sự chán nản và tức giận của vợ, trong khi ông lão thể hiện sự ngạc nhiên và không thể tin vào những yêu cầu không ngừng tăng của vợ mình. Sự biểu đạt qua tranh và nét mặt giúp tạo nên hình ảnh và cảm xúc trong câu chuyện.
3. Trả lời câu hỏi bài Ông lão đánh cá và con cá vàng – Ngữ văn lớp 6:
Câu 1. Hãy liệt kê ra vở những chỉ tiết thể hiện sự đòi hỏi, thái độ, hành động của vợ ông lão đánh cá; phản ứng của ông lão đánh cá và trạng thái của biển trong các phần 2, 3, 4, 5, 6 theo gợi ý sau:
Phần | Vợ ông lão đánh cá | Ông lão đánh cá | Biển |
2 | Mụ vợ bắt ông lão quay lại biển xin con cá vàng một cái máng cho lợn ăn | N ghe lời mục vợ đi thế ra biển xin. | Biển gợn sóng êm ả. |
3 | Mụ đòi một tòa nhà đẹp. | N ghe lời mục vợ đi thế ra biển xin. | Biển xanh đã gợn sóng. |
4 | Mụ không muốn làm nông dân mà muốn làm một bà nhất phẩm phu nhân | N ghe lời mục vợ đi thế ra biển xin. | Biển nổi sóng dữ dội. |
5 | Mụ muốn trở thành nữ hoàng. | Nói với vợ rằng: “Mụ nói gì vậy? Mụ có lẫn không?… Thiên hạ họ biết, họ sẽ cười cho”, nhưng sau đó vẫn lủi thủi ra biển xin. | Biển nổi sóng mù mịt. |
6 | Mụ muốn làm Long Vương ngự trị trên mặt biển để bắt cá vàng hầu hạ và làm theo ý mụ. | Cung kính với vợ, không dám trái lời mụ. | Biển nổi sóng ầm ầm. |
Câu 2. Từ bảng thống kê trên, em có nhận xét gì về tính cách của vợ ông lão đánh cá và ông lão đánh cá?
Tính cách của vợ ông lão được mô tả là tham lam, độc ác và vô ơn. Trong khi đó, ông lão được miêu tả là hiền lành, tốt bụng nhưng nhu nhược.
Câu 3. Cảnh biển trong mỗi lần ông lão ra gọi cá vàng thay đổi theo chiều hướng như thế nào? Theo em, sự thay đổi đó có ý nghĩa gì?
Cảnh biển trong mỗi lần ông lão ra gọi cá vàng thay đổi từ biển êm ả đến biển nổi sóng dữ dội. Sự thay đổi này có ý nghĩa thể hiện sự xao lục và căng thẳng trong mối quan hệ gia đình, cũng như sự phản đối của biển cả đối với lòng tham và bội bạc của người vợ.
Câu 4. Bài học em rút ra được từ câu chuyện này là gì?
Bài học rút ra từ câu chuyện này là mọi người nên sống nhân hậu và biết ơn, đồng thời tránh xa lối sống tham lam, ích kỷ và vô ơn.
Câu 5. Hãy nêu một điểm giống và một điểm khác nhau nổi bật của truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng (Pu-skin) và truyện cổ tích dân gian
Giống nhau giữa truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng” của Pu-skin và truyện cổ tích dân gian là cả hai có yếu tố hoang đường và kì ảo. Cả hai cũng sử dụng mô-típ nhân vật theo kiểu “ở hiền gặp lành, ác giả ác báo.”
Tuy nhiên, điểm khác nhau nổi bật là trong truyện dân gian, các nhân vật thường không có hành động và lời nói cụ thể, trong khi truyện của Pu-skin lại khắc họa các nhân vật có tính cách rõ ràng, hành động và lời nói cụ thể.
