Soạn bài Những cái nhìn hạn hẹp ngắn gọn trang 33 gồm có phần yêu cầu, phần đáp án chuẩn và phần giải thích, hướng dẫn chi tiết cho từng câu hỏi có trong cuốn sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 tập 1 thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo.
Mục lục bài viết
1. Soạn bài Những cái nhìn hạn hẹp ngắn gọn SGK Ngữ văn 7 hay nhất:
1.1. Chuẩn bị đọc:
Câu 1 (trang 33, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Em hãy chia sẻ với bạn về những điều em quan sát được khi nhìn bầu trời từ những vị trí khác nhau
Phương pháp giải:
Liên hệ thực tế em từng chứng kiến
Lời giải chi tiết:
Bầu trời khi nhìn từ góc độ khác nhau sẽ có những nét đẹp, những sự tương phản:
– Khi em nhìn bầu trời ở dưới thấp: bầu trời cao, rộng lớn mênh mông, từng đám mây trôi bồng bềnh, tay em khó mà chạm tới.
– Khi em nhìn bầu trời ở trên cao: bầu trời trở nên rộng bao la, cảm tưởng như thể mình chạm vào tận bầu trời
Câu 2 (trang 33, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Qua phim ảnh, sách vở, em biết những gì, hoặc hình dung thế nào về các ông thầy bói ngày xưa?
Phương pháp giải:
Em nhớ lại các bộ phim, truyện tranh, sách báo có xuất hiện hình ảnh các ông thầy bói
Lời giải chi tiết:
Theo tưởng tượng của em thì những ông thầy bói ngày xưa đều là những người đã luống tuổi, thường mang một cặp kính màu đen, mặc các bộ đồ cũ hoặc áo dài màu đen, trên tay họ là: cuốn sổ, vài đồng xu hay là con rùa. Bên cạnh họ thường có nghiên mực và cây bút chì để ghi chép và giải quẻ xăm. Họ hay ngồi trên một tấm chiếu và hành nghề ở đình, đền, chùa, . ..
1.2. Trải nghiệm cùng văn bản:
Câu 1 (trang 34, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Do đâu mà chú ếch này “cứ tưởng” trời “là cái vung”, còn mình “là chúa tể”?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản Ếch ngồi đáy giếng
Lời giải chi tiết:
Chú ếch nọ “cứ tưởng” trời “là cái vung”, nhưng mình “là chúa tể” bởi vì chú sinh sống lâu ngày trong một cái giếng, xung quanh nó chỉ có mấy con nhái, cua, ếch nhỏ xíu, hễ nó liệng kính kêu inh ỏi là mấy con vật ấy sợ hãi.
Câu 2 (trang 35, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
“Xem voi” mà chỉ dùng tay “sờ” thì kết quả sẽ như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản Thầy bói xem voi
Lời giải chi tiết:
“Xem voi” mà chỉ dùng tay “sờ” thì kết quả sẽ không rõ ràng và thiếu đi sự chính xác, mỗi người sẽ có một nhận định khác nhau
1.3. Suy ngẫm và phản hồi 1:
Câu 1 (trang 35, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Tóm tắt nội dung và xác định đề tài của hai văn bản trên
Phương pháp giải:
Dựa vào văn bản, tìm ra những chi tiết chính và tóm tắt lại, dựa vào kiến thức em đã biết và phần tri thức Ngữ văn để xác định đề tài
Lời giải chi tiết:
| Tóm tắt | Đề tài |
Ếch ngồi đáy giếng | Một con ếch sống trong giếng đã lâu ngày. Nó luôn nghĩ mình là chúa tể, và bầu trời chỉ là cái vung. Mỗi khi cất tiếng kêu, thấy những con vật nhỏ bé xung quanh điều khiếp sợ, ếch luôn nghĩ mình là chúa tể vũ trụ. Đến khi gió lớn, nước nổi lên, ếch ra khỏi giếng, đi lang thang, không chú ý đến xung quanh, liền bị một con trâu ngang qua mặt giẫm chết. | Năm ông thầy bói mù góp tiền biếu ông quản tượng để sờ coi con voi có hình dạng như thế nào. Mỗi ông sờ một bộ phận của con voi. Ông sờ vòi bảo con voi sun sun giống con đỉa; ông sờ đuôi bảo con voi chần lũi giống cây chổi; ông sờ tai bảo con voi giống như quạt thóc; ông sờ chân bảo con voi giống cột đình; ông sờ đuôi thì bảo con voi giống như cây chổi cùn. Năm ông cãi nhau rồi đánh nhau vỡ đầu máu. |
Thầy bói xem voi | Phê phán thói tự mãn, kiêu căng, tầm hiểu biết hạn chế, không xem ai ra gì. Bài học về đức tính khiêm tốn, không nên tự mãn và luôn cố gắng tìm hiểu, học tập, mở mang tầm hiểu biết | Phải biết nhìn sự việc dưới góc nhìn đa chiều, khách quan nhất; không được nhìn nhận mọi sự việc với cách nhìn phiến diện, một chiều |
2. Soạn bài Những cái nhìn hạn hẹp ngắn gọn SGK Ngữ văn 7:
2.1. Chuẩn bị đọc:
Câu 1 (trang 33 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Em hãy chia sẻ với bạn về những điều em quan sát được khi nhìn bầu trời từ những vị trí khác nhau.
Trả lời :
Khi nhìn bầu trời từ các góc độ khác nhau đều mang tới một cảm giác khá khác biệt. Chẳng hạn như khi chúng ta đang ở trên bờ biển nhìn từ phía xa, bầu trời đột nhiên rộng lớn mênh mông, trải dài tít tắt; hay khi chúng ta ngắm nhìn từ ô cửa sổ thì đều có một cảm giác rất là eo hẹp bé nhỏ vì nó sẽ tuỳ thuộc vào vị trí bạn phóng mắt để ngắm nhìn bầu trời sẽ mang tới cho bạn những góc nhìn khác nhau.
Câu 2 (trang 33 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1)
Qua phim ảnh, sách vở, em biết những gì, hoặc hình dung thế nào về các ông thầy bói ngày xưa ?
Trả lời :
Qua phim ảnh, sách vở, em được biết các ông thầy bói ngày xưa thường được miêu tả mặc áo dài, đội khăn xếp, đeo kình tròn màu đen, chống gậy và bị mù.
2.2. Trải nghiệm cùng văn bản:
1. Suy luận : Do đâu mà chú ếch này « cứ tưởng » trời « là cái vung », còn mình «là chúa tể » ?
Trả lời :
Do chú ếch này luôn sống ở dược đáy riếng, mà miệng giếng hình tròn chỉ to bằng cái vung nên khi ở đáy giếng nhìn lên chỉ thấy một góc bầu trời nhỏ như cái vung. Chính vì vậy mà chú ếch luôn nghĩ mình to lớn hơn các loài vật khác trong đáy giếng.
2. Dự đoán : « xem voi » mà chỉ dùng tay « sờ » thì kết quả sẽ như thế nào ?
Trả lời :
« Xem voi » mà chỉ dùng tay « sờ » thì kết quả cũng chỉ hạn hẹp, nhỏ bé như bàn tay mà ta sờ vào thôi, không có cái nhìn bao quát cả một tổng thể.
2.3. Suy ngẫm và phản hồi:
Nội dung chính Những cái nhìn hạn hẹp : Hai văn bản trên đầu phản ánh góc nhìn hạn hẹp vê một sự vật, hiện tượng nào đó trong cuộc sống.
Câu 1 (trang 35 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :
Tóm tắt nội dung và xác định đề tài của hai văn bản trên.
Trả lời :
* Ếch ngồi đáy giếng:
– Tóm tắt nội dung: truyện nói về một chú ếch sinh sống lâu năm trong một cái giếng, cứ tưởng bầu trời chỉ lớn như chiếc vung và tưởng mình là một vị chúa tể. Khi trời mưa to nước giếng dâng cao kéo chú ra ngoài miệng giếng, chú cứ ra oai đi khắp nơi, không chịu chú ý xung quanh nên đã bị một con trâu giẫm chết.
– Đề tài: phê phán thói kiêu căn, ngạo mạn, kiêu căng, có cái nhìn thiển cận, xem thường mọi thứ. Vi thế, cầm tay phải để có thể nghe, quan sát, học tập bởi vì thế giới là quá rộng để chúng ta có thể hiểu thêm nhiều thứ.
* Thầy bói xem voi:
– Tóm tắt nội dung: Có 5 ông thầy bói mù gom tiền tặng người quản voi, xin cho voi dừng lại để cùng xem. Mỗi người sờ một bộ phận khác nhau. Ông sờ vòi bảo nó sun sun như con đỉa, ông sờ ngà thì nói nó chần chẫn bằng cái đòn càn, ông sờ chân bảo nó to bằng cây cột đình, ông sờ tai bảo nó to bằng cái quạt thóc, ông sờ đuôi bảo nó tua tủa như cây chổi cùn. Năm ông không ai chịu ai, ai cũng nghĩ mình đúng nên đánh nhau vỡ đầu, chảy máu.
– Đê tài: Cần phải có tầm nhìn bao quát, đánh giá tổng thể, không chỉ nhìn phiến diện để đánh giá toàn bộ sự việc.
Câu 2 (trang 35 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :
Để thể hiện những hành động sai lầm của một nhân vật nào đó, tác giả truyện ngụ ngôn thường đặt nhân vật ấy trước một tình huống có nhiều nguy cơ phạm sai lầm. Tình huống đó trong văn bản Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi là gì ?
Trả lời :
Tình huống trong văn bản Ếch ngồi đáy giếng : Nó nhâng nháo đưa mắt nhìn lên bầu trời, chả thèm để ý xung quanh nên đã bị một con trâu đi qua dẫm bẹp.
Tình huống trong văn bản Thầy bói xem voi : Năm thầy góp tiền để xem voi, mỗi người sờ một bộ phận, mỗi người một ý kiến không ai chịu ai nên đã đánh nhau toác đầu, chảy máu.
Câu 3 (trang 36 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :
Nêu ấn tượng của em về nhân vật con ếch (Ếch ngồi đáy giếng), năm ông thầy bói (Thầy bói xem voi). Các nhân vật này thể hiện những đặc điểm gì của nhân vật trong tuyện ngụ ngôn ?
Trả lời :
– Ếch ngồi đáy giếng : là một con vật nhỏ sống dưới đáy giếng, có tính cách kiêu ngạo, huênh hoang, tầm nhìn hạn hẹp, coi thường mọi thứ.
-Thầy bói xem voi : là những ông thầy bói có tính cách nông cạn, bảo thủ, không biết lắng nghe ý kiến người khác.
Ở các nhân vật này thể hiện những đặc điểm của nhân vật trong tuyện ngụ ngôn : là những con người hoặc con vật chung chung được nêu lên để làm bài học, lời khuyên, cách ứng xử liên quan đến các vấn đề đạo đức.
Câu 4 (trang 36 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :
Em rút ra bài học gì từ các truyện Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi ?
Trả lời :
Qua các truyện ngụ ngôn trên, em rút ra được bài học cần phải luôn biết lắng nghe, luôn học hỏi mọi thứ, trau dồi, hoàn thiện bản thân, không bảo thủ, không phiến diện cần cư xử một cách khiêm tốn.
Câu 5 (trang 36 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :
Theo em, cách đọc hiểu một truyện ngụ ngôn và đọc hiểu một truyện cổ tích có gì khác nhau ?
Trả lời :
– Truyện ngụ ngôn: thường là kể về một số nhân vật hay con vật nhằm nói đến một câu chuyện nào đó để rút ra bài học, lời răn dạy, cách xử sự đúng đắn có thể rút ra từ hành vi của từng nhân vật.
– Truyện cổ tích: là chuyện dân gian nói đến một số nhân vật có các cảnh ngộ, số phận khác nhau trong đời sống như số phận bất hạnh (ốm đau, tật nguyền, nhân vật bất hạnh, . ..) hay là các nhân vật có khả năng siêu phàm, xuất chúng; hoặc mang tính chất kỳ ảo, hoang đường, không có thực nhằm mang đến một niềm tin rằng cái thiện sẽ chiến thắng cái ác.
Câu 6 (trang 36 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :
Chọn một trong hai bài tập sau :
– Sưu tầm một số văn bản tuyện ngụ ngôn và tranh ảnh, phim hoạt hình minh hoạ cho các truyện ngụ ngôn ấy (nếu có).
– Thể hiện cảm nhận của mình về một trong các truyện ngụ ngôn (đã học, đã đọc) bằng cách ghi nhật kí đọc truyện, vẽ tranh minh hoạ.
Trả lời :
– Sưu tầm :Con quạ và cái bình nước, Chú bé chăn cừu, Heo rừng và Thỏ
Qua các truyện mình đã đọc, em có ấn tượng nhất với truyện Chú bé chăn cừu. Truyện ngôn này đã dạy cho chúng ta một bài học không được nói dối, kẻ xấu, gây mất niềm tin với họ để cuối cùng phải gánh chịu hậu quả không đáng có giống như cậu bé chăn cừu trong truyện đã lừa các bác nông dân nhưng sau khi sự thật xảy ra không có ai đến giúp cậu bé nên họ tưởng cậu bé đã lừa họ như các lần trước nữa.
3. Đọc hiểu tác phẩm:
3.1. Truyện Ếch ngồi đáy giếng:
Tình huống truyện
– Một con ếch sông lâu ngày trong giếng
+ Cái giếng nhỏ bé chật hẹp
+ Miệng giếng nhỏ bằng cái vung
+ Nên ếch nghĩ bầu trời nhỏ bé
+ Các con vật sống chung nhỏ bé ếch nhái,cua ốc bé nhỏ
+ Ếch cho mình là lớn nhất
– Ếch kêu ngạo, ra vẻ ta đây
– Khi được ra ngoài bầu trời rộng lớn
+ Ếch vẫn giữ thói huênh hoang, tự đắc
+ Ếch nghênh ngang đi lại khắp nơi
+ Nhâng mắt lên trời xanh
– Cuối cùng bị con trâu dẫm bẹp
→ Cái kết đáng cho kẻ có hiểu hiểu biết hạn hẹp nhưng lại cho mình là to lớn
Bài học cuộc sống
– Phê phán sự hiểu biết hạn chế của một bộ phận người
+ Trái đất này kiến thức là vô hạn, con người chỉ có thể hiểu biết hữu hạn
+ Con người cần phải nâng cao, trau dồi kiến thức của mình
+ Có thể bạn to lớn với nơi mình đang sinh sống, còn với người xung quanh lại không lớn
– Không nên kêu ngạo, tự mãn, nếu không sẽ nhận trả giá đắt.
3.2. Truyện Thầy bói xem voi:
Tình huống truyện
– Năm ông thầy bói mù chưa biết con voi như thế nào
– Họ rủ nhau đi xem voi
+ Mỗi người được sờ một bộ phận khác nhau
+ Vòi, ngà, tai,chân, đuôi
– Vì chưa từng biết về voi trước đó
– Năm người có những phán xét về voi khác nhau
+ Người sờ vòi cho rằng voi sun sun như con đỉa
+ Thầy sờ ngà thì bác bỏ voi chần chẫn như đòn càn
+ Đối với thầy sờ tai thì cảm nhận voi bè bè như quạt thóc
+ Thầy sờ chân thì miêu tả giống như cái cột đình
+ Người cuối cùng sờ đuôi thì cho rằng nó như cái chổi sể cùn
– Mỗi người có ý kiến khác nhau, không ai chịu ai gây gỗ lẫn nhau
→ Đây là cái kết của việc chỉ xem xét sự việc một chiều, không xét trước sau
Bài học cuộc sống
– Đưa ra bài học sâu sắc về thái độ xử sự của con người trong xã hội
+ Khi đánh giá một sự vật, hiện tượng cần xem xét khách quan, dựa trên chứng cứ
+ Tránh lấy ý kiến một chiều, phiến diện mà đánh giá sự vật
– Thận trọng trước những lời đánh giá, nhận định nhằm tránh những sai sót
– Trong đánh giá sự vật, hiện tượng cần phối hợp hài hoà nhiều yếu tố: Nghe, nhìn, nhận định tuyệt đối không kết luận vội vã, cảm tính, chủ quan.
– Phải biết cách lắng nghe, tiếp nhận ý kiến của người khác mới tốt.
