Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế xuất hiện khá phổ biến trong giai đoạn ngày nay. Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng ch được biết đến là một căn bệnh tâm lý ảnh hưởng đến cuộc sống của chính người bệnh và cả những người xung quanh. Vậy, rối loạn ám ảnh cưỡng chế là gì và dấu hiệu nhận biết của căn bệnh này như thế nào?
Mục lục bài viết
1. Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế là gì?
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế hay còn có tên gọi khác là rối loạn ám ảnh cưỡng bức và được viết tắt là OCD, đây là một bệnh lý thần kinh và nó có liên quan đến suy nghĩ và hành vi của người bệnh. Đây là một chứng bệnh tâm lý và phổ biến dưới nhiều nhiều dạng khác nhau.
Chủ thể là người bệnh mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường có những hành vi, suy nghĩ lặp đi lặp lại một cách vô nghĩa để giảm bớt căng thẳng hay lo âu. Về lâu dài, chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh cũng như mọi người xung quanh.
Hiện nay, trên thực tế vẫn chưa có nghiên cứu y khoa nào chỉ ra chính xác nguyên nhân hình thành bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế, tuy nhiên, những yếu tố cụ thể sau có thể tăng khả năng hình thành căn bệnh này:
– Sự thay đổi của não hoặc cơ thể, sự thiếu hụt Serotonin trong não bộ; trẻ em bị nhiễm liên cầu khuẩn tán huyết beta, liên cầu nhóm A dễ mắc bệnh hơn những đứa trẻ khác.
– Thực hiện hành vi nào đó trong thời gian dài và hình thành thói quen là yếu tố có thể tăng khả năng hình thành căn bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế y.
– Tiền sử gia đình có người mắc các rối loạn ám ảnh cưỡng chế là yếu tố có thể tăng khả năng hình thành căn bệnh này.
– Căng thẳng, stress trong cuộc sống, đặc biệt là đối với những người nhạy cảm là yếu tố có thể tăng khả năng hình thành căn bệnh này.
– Phụ nữ mang thai hoặc vừa sinh con có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người bình thường.
2. Rối loạn ám ảnh cưỡng chế có nguy hiểm không?
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế như đã phân tích cụ thể ở trên là một dạng rối loạn tâm thần đặc trưng bởi suy nghĩ không thể kiểm soát và các hành vi có tính chất lặp đi lặp lại. Hiện nay dù chưa thể xác định nguyên nhân nhưng các chuyên gia nhận thấy, hội chứng này không đe dọa đến sức khỏe như các rối loạn tâm thần khác như trầm cảm, hưng cảm,…
Tuy nhiên, hành vi cưỡng chế và suy nghĩ ám ảnh ở bệnh nhân mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế cũng có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng như:
– Hành vi cưỡng chế và suy nghĩ ám ảnh ở bệnh nhân mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế cũng ảnh hưởng đến mọi mặt của cuộc sống (công việc, học tập, mối quan hệ với những người xung quanh,…).
– Hành vi cưỡng chế và suy nghĩ ám ảnh ở bệnh nhân mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế cũng khiến các chủ thể mất nhiều thời gian để thực hiện những hành vi, suy nghĩ thừa thãi.
– Hành vi cưỡng chế và suy nghĩ ám ảnh ở bệnh nhân mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế cũng khiến đời sống tình dục bất thường do các suy nghĩ lệch lạc.
– Hành vi cưỡng chế và suy nghĩ ám ảnh ở bệnh nhân mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế cũng có thể gây hại cho chính bản thân và những người xung quanh bởi những suy nghĩ tiêu cực (ít gặp).
– Hành vi cưỡng chế và suy nghĩ ám ảnh ở bệnh nhân mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế cũng khiến ảnh hưởng đến ngoại hình (tự nhổ tóc, cào da, cắt móng quá sát,…).
– Hành vi cưỡng chế và suy nghĩ ám ảnh ở bệnh nhân mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế cũng khiến tăng xung đột trong gia đình và xã hội.
– Một số trường hợp khó thích nghi, hòa hợp do một số suy nghĩ ám ảnh.
– Rối loạn ám ảnh cưỡng chế nặng có thể gây lo âu và làm nghiêm trọng chứng trầm cảm sẵn có.
Dù rối loạn ám ảnh cưỡng chế gây ra nhiều ảnh hưởng nhưng hầu hết bệnh nhân bị hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế ít gặp phải những tác động quá nghiêm trọng. Ảnh hưởng phổ biến nhất là giảm chất lượng cuộc sống.
3. Dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế:
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế OCD như những phân tích cụ thể được nêu trên chính là bệnh lý không được nhiều người quan tâm và thường bỏ qua khiến căn bệnh ngày càng trầm trọng và việc điều trị trở nên khó khăn hơn.
Có rất nhiều dấu hiệu để nhận biết tình trạng này, tuy nhiên, ranh giới giữa bị bệnh và không bị bệnh thường rất mong manh và còn tùy thuộc vào mức độ của sự rối loạn. Sau đây là một số dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế mà các chủ thể cũng sẽ nên biết:
– Rửa tay quá kỹ là một dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế:
Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế OCD lúc nào cũng bị ám ảnh rằng trên tay đầy rẫy vi trùng, đây là dấu hiệu phổ biến nhất của căn bệnh này. Người bệnh thường xuyên rửa tay và lau chùi kỹ càng bàn tay của mình và lúc nào cũng tỏ ra sợ hãi sự lây lan của mầm bệnh từ môi trường xung quanh.
– Lúc nào cũng muốn kiểm tra mọi thứ là một dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế:
Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường có xu hướng kiểm tra mọi thứ nhiều hơn người bình thường, người bệnh luôn cảm thấy bất an về mọi thứ và cần phải kiểm tra lại nhiều lần mới thấy an tâm hơn.
– Dọn dẹp nhà theo nguyên tắc là một dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế:
Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế OCD thường có những nguyên tắc dọn dẹp nhà cửa riêng và bắt buộc phải tuân theo và lúc nào nhà cửa cũng phải ở trạng thái sạch sẽ. Người bệnh không bỏ qua việc dọn dẹp cho dù mệt mỏi đến thế nào, luôn có cảm giác vi trùng ở khắp nơi và trang bị rất nhiều dụng cụ vệ sinh nhà cửa.
– Ám ảnh về những con số là một dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế:
Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường hay ám ảnh bởi các con số, họ thường gây ra nhiều phiền phức cho mọi người xung quanh khi yêu cầu họ nghiêm túc với những con số, cảm thấy lo lắng thái quá khi gặp những con số không may mắn hay thường đếm số người, số mục tiêu hoặc số lượng công việc,…
– Khả năng tổ chức rất tốt là một dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế:
Mặc dù rối loạn ám ảnh cưỡng chế là một căn bệnh nhưng không thể phủ nhận rằng nhóm người mắc căn bệnh này có khả năng tổ chức mọi thứ cực kỳ tốt, thậm chí là hoàn hảo. Tuy nhiên, khả năng này cũng gây ra một số rắc rối cho người bệnh cũng như những người xung quanh như không thể nghỉ ngơi cho đến khi hoàn thành công việc, gây sự khó chịu cho mọi người vì sự chi tiết quá mức hoặc làm chậm tiến độ công việc vì quá tập trung vào tiểu tiết.
– Phóng đại về vấn đề bạo lực là một dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế:
Những xung đột về bạo lực là điều không ai mong muốn. Tuy nhiên, đối với người bệnh OCD, nỗi sợ hãi đã bị nâng tầm phóng đại quá mức đến nỗi họ không dám ra nơi công cộng vì sợ bị bạo hành. Ngoài ra, người bệnh còn có những nỗi sợ hãi khác như sợ người thân bạo hành vì làm sai điều gì đó, sợ đi học bị bắt nạt, sợ bị xâm hại khi đi lại ở những nơi vắng vẻ,…
– Ám ảnh về tình dục là một dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế:
Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế có thể có những suy nghĩ bất thường về xu hướng tình dục như muốn quan hệ với người lạ, với trẻ em hoặc người đồng giới, thậm chí là cả với đồng nghiệp hay khách hàng trong công ty,… Những ám ảnh về tình dục này thường xuất hiện trong suy nghĩ của người bệnh mà đôi khi bản thân họ cũng không hề mong muốn.
– Dằn vặt về các mối quan hệ là một dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế:
Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế OCD lúc nào cũng cảm thấy lo lắng về các mối quan hệ, sợ làm tổn thương đối phương, thậm chí luôn muốn biết suy nghĩ của đối phương thì mới thấy an tâm. Đặc biệt, người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường xuyên thấy bất an, lo lắng khi xung đột với đồng nghiệp hay bạn bè, người thân, làm ra lỗi lầm nào đó mà không có cách xử lý.
– Kỳ vọng về sự bảo đảm là một dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế:
Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường không tin tưởng vào quyết định của bản thân và thường hay hỏi ý kiến của mọi người xung quanh về các vấn đề cần tự quyết định bởi bản thân. Người bệnh luôn có cảm giác làm theo ý kiến của mọi người thì bản thân sẽ cảm thấy an tâm hơn.
– Cực kỳ ghét soi gương là một dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế:
Người mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế OCD thường có biểu hiện liên quan đến hội chứng mặc cảm ngoại hình, người bệnh rất ghét soi gương hoặc khi soi thì rất miễn cưỡng. Người bệnh thường không tin vào những lời khen về ngoại hình và luôn cảm thấy bản thân từ khi sinh ra đã không được đẹp.
