Quyền chọn giá thực hiện trung bình là gì? Đặc điểm và ví dụ

Quyền chọn tức là một dạng hợp đồng chứng khoán phái sinh, cho phép người nắm giữ tài sản có thể mua hoặc bán một khối lượng hàng hóa nhất định, với một mức giá xác định cụ thể. Hiện nay trong kinh tế thường có quyền chọn giá thực hiện trung bình.

1. Quyền chọn giá thực hiện trung bình là gì? 

Như chúng ta đã biết thì loại quyền chọn chính là quyền mà người mua nắm giữ. Loại quyền chọn nào cho phép người mua có quyền được mua một loại tài sản cơ sở ở mức giá xác định trước trong thời hạn nhất định gọi là quyền chọn mua. Ngược lại, loại quyền chọn nào cho phép người mua có quyền được bán gọi là quyền chọn bán.

Quyền chọn giá thực hiện trung bình trong tiếng Anh là Average Strike Option.

Quyền chọn giá thực hiện trung bình là một loại quyền chọn mà trong đó giá thực hiện phụ thuộc vào giá trung bình của tài sản cơ sở trong một khoảng thời gian xác định. Mức chi trả là khoản chênh lệch giữa tỉ lệ của tài sản cơ sở khi hết hạn và giá trung bình (giá thực hiện).

2. Đặc điểm và ví dụ về quyền chọn giá thực hiện trung bình:

Hiện nay việc thực hiện quyền chọn giá thực hiện trung bình và theo đó thì giá thực hiện được đặt khi đáo hạn, có thể thực hiện dựa trên giá trung bình của tài sản cơ sở. Quyền chọn này khác với quyền chọn kiểu Mỹ hoặc quyền chọn kiểu châu Âu nơi giá thực hiện được đặt ngay tại thời điểm mua ban đầu. Đối với quyền chọn mua với giá thực hiện trung bình đang lời (ITM), giá của tài sản cơ sở phải cao hơn giá trung bình cụ thể là vơi giá thực hiện khi đáo hạn. Đối với quyền chọn bán với giá thực hiện trung bình đang lời, giá của tài sản cơ sở phải thấp hơn giá trung bình giá thực hiện khi đáo hạn.

Với quyền chọn giá thực hiện trung bình, giá thực hiện được đặt khi đáo hạn, dựa trên giá trung bình của tài sản cơ sở. Quyền chọn này khác với quyền chọn kiểu Mỹ hoặc quyền chọn kiểu châu Âu nơi giá thực hiện được đặt ngay tại thời điểm mua ban đầu.Đối với quyền chọn mua với giá thực hiện trung bình đang lời (ITM), giá của tài sản cơ sở phải cao hơn giá trung bình (giá thực hiện) khi đáo hạn. Đối với quyền chọn bán với giá thực hiện trung bình đang lời, giá của tài sản cơ sở phải thấp hơn giá trung bình (giá thực hiện) khi đáo hạn.

Vậy giá trị trung bình phải được tính toán ra sao để thể hiện trên hợp đồng quyền chọn? Thông thường, giá trung bình là giá trung bình nhân hoặc trung bình cộng của tài sản cơ sở. Các mốc dữ liệu được lấy tại các khoảng thời gian đã xác định trước và được cố định cũng như được gán trong hợp đồng quyền chọn. Các kĩ thuật tính toán khác nhau sẽ ảnh hưởng đến giá trung bình, do vậy, điều quan trọng là phải hiểu cách tính toán giá trị trung bình.

Các quyền chọn giá thực hiện trung bình có độ biến động thấp hơn các quyền chọn tiêu chuẩn của Mỹ hoặc châu Âu do cơ chế lấy giá trị trung bình. Điều này có nghĩa là chúng thường rẻ hơn so với các quyền chọn kiểu Mỹ hoặc quyền chọn châu Âu tương ứng.Chúng được sử dụng bởi các thương nhân muốn được hưởng giá trung bình hoặc với sản phẩm cơ bản như hàng hóa trong một khoảng thời gian và do đó muốn có một quyền chọn giá thực hiện trung bình để chi trả cho hàng hóa đó trong khoảng thời gian đó. Quyền chọn giá thực hiện trung bình là các quyền chọn lai và giúp các nhà giao dịch tìm ra giải pháp cho các vấn đề mà các quyền chọn thông thường không có.Các nhà giao dịch hoặc doanh nghiệp có thể sử dụng quyền chọn giá thực hiện trung bình nếu:

+ Họ muốn một tỉ giá trung bình hoặc giá theo thời gian.

+ Họ cảm thấy giá trung bình có xu hướng ít chịu sự thao túng trong ngắn hạn hơn so với các quyền chọn thông thường cho đến khi đáo hạn.

+ Họ muốn giảm độ biến động của quyền chọn bằng cách sử dụng giá trị trung bình.

+ Họ muốn một mức giá trung bình được giao dịch thưa hơn cho một thị trường cơ bản vì giá cả trong thị trường cơ bản có thể thay đổi từ ngày qua ngày, nhưng sẽ ổn định hơn khi tính trung bình giá theo thời gian.

Ví dụ về quyền chọn giá thực hiện trung bình

Xem xét quyền chọn mua giá thực hiện trung bình sử dụng công thức tính trung bình cộng trong thời gian 30 ngày để lấy mẫu dữ liệu.

Vào ngày 1 tháng 11, một nhà giao dịch mua một quyền chọn mua tính trung bình cộng trong vòng 90 ngày trên cổ phiếu ABCDE. Các cổ phiếu hiện giao dịch ở mức $50. Việc tính trung bình là dựa trên giá trị của cổ phiếu sau mỗi khoảng thời gian là 30 ngày.

Giá cổ phiếu sau 30, 60 và 90 ngày lần lượt là $48, $53 và $56.

Giá trung bình cộng của tài sản cơ sở là ($48 + $53 + $56)/3 = $52,33.

Lợi nhuận là giá của tài sản cơ sở khi đáo hạn so với giá trung bình (giá thực hiện). Giả sử cổ phiếu đang giao dịch ở mức $54,50 khi đáo hạn.

$54,50 – $52,33 = $2,17 hay $217 trên 100 hợp đồng cổ phần.

Theo đó có thể thấy giá của tài sản cơ sở khi đáo hạn thấp hơn giá trung bình giá thực hiện thì quyền chọn mua sẽ bị lỗ (OTM). Nếu giá khi đáo hạn cao hơn giá trung bình với giá thực hiện thì quyền chọn mua là đang lời. Đối với quyền chọn bán, nếu tài sản cơ bản thấp hơn giá trung bình cụ thể là giá thực hiện) thì quyền chọn là đang lời và nó lỗ khi giá của tài sản cơ sở cao hơn giá trung bình (iá thực hiện. Nếu quyền chọn đang lỗ, khoản lỗ lớn nhất bằng với phí quyền chọn đã chi trả.

3. Các loại hợp đồng quyền chọn:

Về cơ bản, hiện nay chúng ta thấy hợp đồng quyền chọn có hai loại chính đó là hợp đồng quyền chọn mua và hợp đồng quyền chọn bán. Hợp đồng quyền chọn mua tiếng anh là call option cho phép bên mua hợp đồng có quyền mua tài sản cơ sở với giá xác định. Hợp đồng quyền chọn bán (put option) cho phép bên mua hợp đồng có quyền bán tài sản cơ sở với giá xác định.

Hợp đồng quyền chọn còn được phân loại theo cách thức thực hiện quyền thành hợp đồng quyền chọn kiểu Mỹ và hợp đồng quyền chọn kiểu Châu Âu. Với quyền chọn kiểu Mỹ, bên mua của hợp đồng được thực hiện quyền vào bất cứ thời điểm nào trong khoảng thời gian tính cho đến khi quyền chọn đáo hạn. Trong khi đó, bên mua hợp đồng quyền chọn kiểu Châu Âu chỉ có thể thực hiện quyền vào ngày đáo hạn hợp đồng.

Quyền chọn mua (Call option) được định nghĩa như sau: một quyền chọn mua cho người mua sở hữu quyền được mua một loại tài sản cơ sở ở một mức giá cố định (gọi là giá thực hiện) trong một khoản thời gian xác định. Đổi lại, người mua quyền phải trả ngay cho người bán quyền một khoản tiền gọi là phí quyền chọn, người bán quyền có nghĩa vụ phải bán tài sản khi người mua thực hiện quyền (nghĩa là mua tài sản).

Quyền chọn bán được định nghĩa như sau: một quyền chọn bán cho người mua sở hữu quyền được bán tài sản cơ sở tại một giá cố định cho người bán quyền chọn bán. Bên cạnh đó thì người mua quyền phải trả cho người bán một khoản phí. Người bán quyền có nghĩa vụ phải trả cho người bán một khoản phí. Người bán quyền có nghĩa vụ phải mua tài sản khi người mua thực hiện quyền và nghĩa là bán tài sản. Nếu điều kiện thuận lợi hay nói cách khác là quyền chọn có lợi nhuận nếu thực hiện (in the money) thì người đó có thể làm ngược lại nghĩa là bán quyền chọn trên cùng tài sản cơ sở, cùng giá thực hiện vào ngày đáo hạn. Ba là thực hiện quyền theo các điều khoản của hợp đồng nếu điều kiện thuận lợi.

Ví dụ về hợp đồng quyền chọn cụ thể như sau:

Vào ngày 1/4/2021 công ty B mua từ công ty C một hợp đồng quyền chọn mua 20.000 bộ quần áo với giá 100.000 đồng/bộ, thời hạn là 6 tháng. Theo đó:

– Công ty B là người mua quyền chọn và công ty C là người bán quyền chọn

– Tài sản cơ sở là quần áo

– Giá thực hiện là 100.000 đồng/bộ

– Ngày đáo hạn là 1/10/2021

Nhìn vào hợp đồng như trên chúng ta thấy vào ngày đáo hạn tức là ngày 1/10/2021, công ty B có quyền mua hoặc không mua 20.000 bộ quần áo tùy theo lựa chọn của mình. Tuy nhiên, nếu công ty B thực hiện quyền chọn mua thì công ty C có nghĩa vụ phải bán cho công ty A 20.000 bộ quần áo với mức giá 100.000 đồng/bộ. Cho dù mức giá của bộ quần áo đó có cao hoặc thấp hơn giá thực hiện thì công ty C vẫn phải có nghĩa vụ bán cho công ty A theo quy định trong hợp đồng.

Lưu ý: người sở hữu quyền chọn có 3 cách để tất toán: Một là nếu xét thấy việc thực hiện quyền chẳng bao giờ mang lại lợi nhuận (out of the money) thì có thể để quyền đáo hạn mà không được thực hiện.

Trên đây là thông tin do công ty Luật Dương Gia chúng tôi cung cấp về nội dung ” Quyền chọn giá thực hiện trung bình là gì? Đặc điểm và ví dụ” và các thông tin pháp lý khác có liên quan dựa trên quy định của pháp luật hiện hành. Hi vọng các thông tin trên sẽ hữu ích đối với bạn đọc.