Phép chuẩn và phép giao là hai phép quan trọng đối với những tín hữu Công giáo. Vậy phép chuẩn là gì? Phép giao là gì? Và sự khác biệt giữa phép chuẩn và phép giao như thế nào?
Mục lục bài viết
1. Phép chuẩn là gì?
Miễn chuẩn hoặc phép chuẩn là một quy định của giáo hội nhằm nới lỏng luật giáo hội thuần túy trong một trường hợp cụ thể bởi các nhà chức trách giáo hội được quy định trong điều 85 Giáo luật. Điều này có nghĩa là nếu có một luật bắt buộc được nhà thờ thông qua, mà trong một số trường hợp nhất định trở thành gánh nặng cho các tín hữu, thì có thể xin miễn trừ từ một cá nhân có quyền hạn, chức vụ, chẳng hạn như giám mục của một giáo phận, Đức giám mục,…
Vì vậy có thể khẳng định, phép chuẩn chính là quyền của giáo hội trong những trường hợp đặc biệt cho phép những tín hữu không phải tuân theo các điều luật bắt buộc.
2. Phép giao là gì?
Nghi thức cử hành hôn lễ ngoài Thánh lễ được gọi là phép giao. Phép giao là một thuật ngữ dùng để phân biệt những lễ cưới được cử hành trong thánh lễ – phép cưới. Ngoài ra đây còn được hiểu là nghi thức cử hành hôn lễ giữa hai người mà trong đó một người chưa thực hiện nghi lễ rửa tội.
3. Phép giao thường sử dụng khi nào?
– Hôn nhân ngoài Thánh lễ thường được cử hành khi hai người lớn tuổi kết hôn, hoặc trong cuộc hôn nhân sau khi một bên phối ngẫu qua đời để tránh ly dị, hoặc trong các cuộc hôn nhân khác giới mà bên kia chưa được rửa tội.
– Các quy tắc liên quan đến hôn nhân trong Giáo Hội đều giống nhau về các trở ngại, sự ưng thuận và hình thức giáo luật. Tuy nhiên, những quy định cụ thể, như đã đề cập trong Nghi thức Hôn nhân số 39-44, cũng là một quyết định thích hợp của Hội đồng Giám mục. Ngoài ra, có những quy định riêng của giáo phận về quyền tự do, kết hôn với người nước ngoài…
– Việc hai người chưa kết hôn nhưng đã có con và sau này muốn thành hôn vẫn có thể cử hành Thánh lễ mà không bị gián đoạn như thường lệ. Tuy nhiên, nếu đời sống chung của họ làm gương xấu cho mọi người, thì việc quyết định công khai thánh hiến hay không tùy thuộc vào cha xứ hoặc tùy theo quy định riêng của mỗi giáo phận.
– Hôn nhân của một người Công giáo và một người không rửa tội thường được cử hành ngoài thánh lễ, dù cử hành trong nhà thờ, hôn nhân vẫn tự nhiên..
4. Sự khác biệt giữa phép chuẩn và phép giao:
Như đã được đề cập ở trên, có thể thấy sự khác biệt cơ bản giữa phép chuẩn và phép giao là dựa trên những tiêu chí:
– Nghi thức thực hiện giữa phép chuẩn và phép giao khác nhau.
– Đối tượng được thực hiện phép chuẩn và phép giao khác nhau. Đối tượng được phép chuẩn là những trường hợp đặc biệt có thể được xem xét miễn những điều luật bắt buộc của giáo hội. Phép giao là những đối tượng cử hành hôn sự ngoài thánh lễ.
– Mỗi phép có một mục đích khác nhau. Phép chuẩn nhằm mục đích nới lỏng những quy định giáo lý đối với một số tín hữu. Phép giao thừa nhận những hôn sự không đủ điều kiện thành hôn trong thánh lễ.
– Điều kiện được thực hiện phép giữa phép chuẩn và phép giao cũng có sự khác biệt.
5. Nghi thức làm phép thành hôn ngoài thánh lễ:
NGHI LỄ MỞ ĐẦU:
– Cộng đoàn tập hợp lại. Có thể hát Tv 33 (34) hoặc một bài ca thích hợp. Hát xong, tác viên đọc: Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần. Mọi người làm dấu Thánh Giá và thưa: Amen.
– Rồi các tác viên, nếu là Linh mục hay Phó tế, thì chào mọi người hiện diện rằng: Ân sủng và Bình an bởi Thiên Chúa Cha, Đấng đã đưa giao ước hôn nhân lên hàng Bí tích Đức Kitô và Hội Thánh, ở cùng tất cả anh chị em. Hoặc những lời khác xứng hợp, nhất là lấy ở Kinh Thánh. Mọi người thưa: Amen. Hoặc bằng cách nào khác thích hợp.
– Nhưng nếu tác viên là giáo dân, thì chào mọi người hiện diện như sau: Chúc tụng Thiên Chúa là Cha mọi an ủi, là Đấng tỏ lòng từ bi với chúng ta. Mọi người thưa: Amen.
– Đoạn tác viên, trong những dịp niên niệm hôn phối, chuẩn bị đôi bạn và những người hiện diện đón nhận phép lành này, bằng những lời như sau hoặc tương tự: Chúng ta họp nhau lại đây để kỷ niệm ngày thành hôn của hai người anh chị em chúng ta đây. Trong khi chia sẻ niềm vui với hai anh chị, chúng ta cùng anh chị tạ ơn Chúa. Chúa đã đặt hai anh chị làm dấu chỉ tình yêu của người ở thế gian. Trong những năm qua, hai anh chị đã giữ lòng trung tín (và đã chu toàn bổn phận làm cha mẹ một cách xứng đáng). Cũng thế, anh chị em rất thân mến, chúng ta hãy cảm tạ Chúa về mọi ơn Chúa đã ban cho anh chị em trong đời sống gia đình. Xin Chúa gìn giữ anh chị em trong tình yêu thương nhau, để càng ngày anh chị em càng trở nên một lòng một trí với nhau. Trong những dịp khác thì tùy tiện thích ứng lời nhủ dẫn.
ĐỌC LỜI CHÚA:
– Rồi độc viên hoặc một người hiện diện đọc bài Sách Thánh, tốt nhất lấy trong Nghi thức cử hành hôn phối và trong Sách Bài Đọc các lễ hôn nhân và tạ ơn. Mà nên chọn các bài thấy thích hợp với hoàn cảnh của đôi bạn. * 1Cr 1,4–9: Tôi hằng cảm tạ Thiên Chúa… cho anh em.
– Tùy nghi, có thể đọc hay hát một Thánh vịnh đáp ca hoặc một bài ca khác xứng hợp: * Tv 127 (128),1–2.3.4–5 Đ. Phúc thay người kính sợ Chúa.
– Sau bài đọc, tác viên nên vắn tắt minh giải bản văn Kinh Thánh, và trình bày ân sủng và mầu nhiệm của đời sống hôn nhân Kitô–giáo, để mọi người tham dự lấy đức tin nhận thức ý nghĩa của việc làm phép này. Rồi tác viên mời gọi đôi bạn thinh lặng cầu nguyện và lập lại trước mặt Chúa sự quyết tâm sống Thánh thiện trong bậc hôn nhân.
– Đoạn tác viên, trong những dịp niên niệm hôn phối, tùy nghi đọc lời nguyện sau đây: Lạy Chúa, xin gia tăng và thánh hóa tình yêu của các tôi tớ Chúa để những người đã trao cho nhau những chiếc nhẫn này làm dấu chỉ lòng trung tín, hằng tiến tới trong ơn Bí tích. Nhờ Đức Kitô Chúa chúng con. Đ. Amen. Và có thể xông hương tỏ lòng quý trọng các chiếc nhẫn ấy.
– Nếu thay nhẫn mới, thì tác viên làm phép như sau: Lạy Chúa, xin chúc lành và thánh hóa tình yêu của các tôi tớ Chúa, và xin cho họ khi đeo những chiếc nhẫn này làm dấu chỉ lòng trung tín, họ nhớ phải thương yêu nhau và nhớ ơn của Bí tích. Nhờ Đức Kitô Chúa chúng con. Đ. Amen.
– Linh mục và Phó tế có thể dùng công thức sau đây: Lạy Chúa, xin chúc phúc cho những chiếc nhẫn này mà chúng con làm phép D nhân danh Chúa, để những người đeo chúng, biết giữ lòng chung thủy với nhau, mà ở vững trong bình an và Thánh ý của Chúa và luôn sống trong tình yêu thương nhau. Nhờ Đức Kitô Chúa chúng con. Đ. Amen. Hoặc: Lạy Chúa, xin chúc phúc D và thánh hóa các tôi tớ Chúa trong tình yêu thương của họ, và xin cho họ khi đeo những chiếc nhẫn này làm dấu chỉ lòng trung tín họ luôn nhớ phải yêu thương nhau. Nhờ Đức Kitô Chúa chúng con. Đ. Amen.
LỜI CẦU CHUNG:
– Tiếp theo là lời cầu chung. Trong các lời cầu đề nghị dưới đây, tác viên chọn lấy những câu thấy thích hợp nhất hoặc thêm những câu khác thích hợp với đôi bạn và hoàn cảnh: Thiên Chúa là Cha toàn năng, trong ý quan phòng kỳ diệu của Người, đã muốn Lịch Sử Cứu Độ được biểu thị trong tình yêu, lòng trung tín (và sự phong phú) của đời sống hôn nhân. Chúng ta hãy nài xin lòng từ bi của Người mà thưa rằng: Đ. Lạy Chúa, xin canh tân lòng trung tín của các tôi tớ Chúa. Lạy Cha chí thánh, Cha đã làm cho hôn nhân trong Đức Kitô và trong Hội Thánh nên mầu nhiệm cao cả; xin rộng đổ tình yêu sung mãn của Cha xuống cho các tôi tớ Cha đây. Đ. Lạy Chúa, xin canh tân lòng trung tín của các tôi tớ Chúa. * Chỉ đọc câu này ngày giáp năm (hoặc 25,50,60 năm) thành hôn: Lạy Cha chí thánh là Đấng Trung tín, Cha đòi hỏi và ân thưởng kẻ giữ Giao ước Cha ban; xin thương đổ đầy phúc lành xuống trên các tôi tớ Cha đây hôm nay kỷ niệm (25, 50, 60 năm) thành hôn. Đ. Lạy Chúa, xin canh tân lòng trung tín của các tôi tớ Chúa. Từ đời đời Cha có đời sống hoàn toàn duy nhất và hiệp thông tình yêu với Chúa Con và Chúa Thánh Thần; xin cho các tôi tớ Cha đây, đã thiết lập giao ước tình yêu trong Bí tích, biết luôn nhớ lại và trung thành giữ giao ước ấy. Đ. Lạy Chúa, xin canh tân lòng trung tín của các tôi tớ Chúa. Theo sự quan phòng của Cha, Cha đã khéo xếp đặt mọi kinh qua trong đời sống con người, để dẫn các tín hữu tham dự mầu nhiệm Chúa Kitô; xin Cha cho các tôi tớ Cha đây biết bình thản chấp nhận các nỗi thăng trầm, mà nỗ lực gắn bó với Chúa Kitô và sống cho một mình Người mà thôi. Đ. Lạy Chúa, xin canh tân lòng trung tín của các tôi tớ Chúa. Cha đã muốn dùng đời sống hôn nhân làm chứng tá cho đời sống Kitô–giáo; xin cho mọi người sống bậc gia đình trở nên chứng nhân mầu nhiệm yêu thương của Con Cha ở giữa trần gian. Đ. Lạy Chúa, xin canh tân lòng trung tín của các tôi tớ Chúa.
LỜI NGUYỆN LÀM PHÉP:
– Đoạn tác viên, nếu là Linh mục hay Phó tế thì giang tay, bằng không thì chắp tay, đọc lời nguyện làm phép, liệu chọn công thức tùy theo các dữ kiện: a. Cho ngày giáp năm (25, 50, 60 năm) thành hôn Lạy Chúa, chúng con ca ngợi và chúc tụng Chúa là Đấng tạo thành vạn sự. Từ đầu Chúa đã dựng nên người nam và người nữ để họ làm thành một xã hội cùng sống và cùng yêu thương nhau; chúng con cũng tạ ơn Chúa vì Chúa đã thương chúc lành cho đời sống gia đình của các tôi tớ Chúa đây là…, để cuộc sống ấy biểu hiện hình ảnh kết hợp giữa Chúa Kitô và Hội Thánh. Vậy hôm nay, xin Chúa nhân từ nhìn đến họ, và những người mà Chúa đã gìn giữ sự hiệp thông trong lúc vui mừng cũng như lúc lao nhọc, thì xin Chúa tiếp tục bồi dưỡng giao ước hôn nhân của họ, gia tăng đức ái, củng cố giây bình an, để (cùng với vòng hoa con cái họ đứng quanh đây) họ hàng được hưởng phúc lành của Chúa. Nhờ Đức Kitô Chúa chúng con. Mọi người thưa: Amen. b. Cho những dịp khác Lạy Chúa, Chúa đã nâng giao ước bất khả phân ly của hôn nhân lên địa vị cao cả đến nỗi nó trở thành Bí tích của sự hiệp nhất hôn nhân giữa Đức Kitô Con Chúa và Hội Thánh. Xin Chúa đoái thương nhìn đến các tôi tớ Chúa đây là… và…, là những người đã ràng buộc với nhau trong đời sống đồng phận đôi bạn; họ đang nài xin Chúa trợ giúp và xin Đức Trinh Nữ Maria hộ phù, để khi thịnh vượng cũng như lúc gian nan, họ vẫn tỏ lòng yêu thương nhau, giúp đỡ nhau, lo lắng giữ gìn sự hiệp nhất tinh thần trong giây bình an. Lạy Chúa, xin cho họ khi lao nhọc được vui mừng thấy Chúa hiện diện đỡ nâng, khi cần kíp được cảm nghiệm có Chúa ở gần để an ủi, và được luôn luôn nhận biết Chúa là nguồn mạch vui sướng để đổ tràn lòng họ. Nhờ Đức Kitô Chúa chúng con. Mọi người thưa: Amen.
KẾT THÚC NGHI LỄ:
– Rồi tác viên, nếu là Linh mục hay Phó tế thì kết thúc nghi lễ bằng cách giơ hai tay trên đôi bạn, chúc lành cho họ trước: Xin Thiên Chúa Cha toàn năng ban cho anh chị được sự vui mừng của Người. Đ. Amen. Xin Con Một Thiên Chúa thương phù trợ anh chị khi thịnh vượng cũng như lúc gian nan. Đ. Amen. Xin Chúa Thánh Thần luôn đổ tràn đức ái vào lòng anh chị. Đ. Amen. Rồi chúc lành cho mọi người hiện diện: Và xin Thiên Chúa toàn năng là Cha và Con và Thánh Thần ban phúc lành cho anh chị em hết thảy đang hiện diện nơi đây. Đ. Amen.
– Nếu tác viên là giáo dân thì kết thúc nghi lễ bằng cách vừa làm dấu trên mình vừa đọc: Xin Thiên Chúa cho anh chị em được đầy dẫy mọi sự vui mừng và trông cậy trong niềm tin. Xin bình an của Chúa Kitô làm phấn khởi lòng anh chị em, và xin Chúa Thánh Thần đổ xuống cho anh chị em các ơn lành của Người. Mọi người thưa: Amen.
– Rất nên kết thúc cử hành bằng một bài hát thích hợp.
