Phân tích bài thơ Mẹ của Đỗ Trung Lai chọn lọc hay nhất

1. Phân tích bài thơ Mẹ của Đỗ Trung Lai chọn lọc hay nhất:

Tình mẫu tử từ lâu đã là chủ đề phổ biến trong thơ ca. Mỗi nhà thơ có cách khai thác chủ đề này riêng. Nhà thơ Đỗ Bạch Mai đã viết lại nỗi đau, sự cô đơn của người mẹ phải nuôi con trong tác phẩm “Một mình trong mưa”, còn tác giả Đỗ Trung Lai lần đầu tiên kể lại những cảm xúc đau lòng của con mình. Sự yếu đuối ngày càng lớn của người mẹ trong bài thơ “Mẹ”.

Nhan đề bài thơ “Mẹ” bao trùm toàn bộ chủ đề của tác phẩm. Không chỉ đơn giản là một cái tên thông thường, từ “mẹ” còn ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc. Đó không chỉ là tình yêu thương của người mẹ dành cho con mà còn là tình cảm trọn vẹn, lòng biết ơn của người con đối với người đã sinh thành, nuôi dưỡng và chăm sóc mình. Vì vậy, qua nhan đề tác phẩm, chúng ta có thể hình dung ngắn gọn nội dung bài thơ và hiểu được tâm trạng của Đỗ Trung Lai khi viết về mẹ mình.

Ở hai khổ thơ đầu, tác giả Đỗ Trung Lai đã sử dụng phương pháp đối chiếu hình ảnh cây cau với người già. Ngay từ câu thơ đầu tiên, Người đã khẳng định một cách chắc chắn và dứt khoát: “Lưng mẹ cong”. Từ “rồi” cũng đủ diễn tả nỗi buồn, nỗi xót xa của đứa trẻ khi nhìn thấy mẹ mình đã già yếu. Nếu cây cau tràn đầy sức sống, luôn lớn lên và xanh tươi hình vuông, tác giả có cảm giác gần gũi với bầu trời, thì mẹ lại xuất hiện với vòng eo cong, “đầu trắng” và “bước đi chậm rãi”. Sử dụng phương pháp ngược nhịp, “một bước chậm” phát huy sức mạnh của thời gian đối với sức khỏe của người mẹ.

2. Phân tích bài thơ Mẹ của Đỗ Trung Lai ý nghĩa nhất:

Tình mẫu tử từ lâu đã là một chủ đề phổ biến trong thơ ca. Mỗi nhà thơ sẽ có cách khai thác chủ đề này khác nhau. Nếu nhà thơ Đỗ Bạch Mai viết tác phẩm “Một mình trong mưa” nói về nỗi đau, sự cô đơn của người mẹ phải lặn lội nuôi con thì tác giả Đỗ Trung Lai lại mang đến cho người đọc những cảm xúc. Nỗi đau của tôi khi nhìn thấy mẹ ngày càng già đi và yếu đi.

Trước đây tựa đề bài thơ “Mẹ” đã bao trùm toàn bộ chủ đề của văn bản. Từ “mẹ” không chỉ đơn giản là một cái tên thông thường mà nó còn hàm chứa rất nhiều ý nghĩa. Đó không chỉ là tình yêu thương của người mẹ dành cho con cái mà còn là tình cảm đoàn kết, biết ơn của người con đối với những người đã góp công sinh thành, nuôi dưỡng chúng. Như vậy, qua tựa đề tác phẩm, chúng ta có được hình ảnh ban đầu về văn bản và hiểu rõ hơn cảm xúc của Đỗ Trung Lai khi nghĩ về mẹ mình.

Ở hai khổ thơ đầu, nhà thơ sử dụng sự tương phản giữa hình ảnh cây cầu và người mẹ già. Ngay từ dòng đầu tiên của bài thơ, người con đã khẳng định một cách chắc chắn và trọn vẹn: “Lưng mẹ cong”. Như thể chỉ một chữ “đã” thôi cũng đủ thấy nỗi buồn của tôi khi không thể thay đổi được sự thật rằng mẹ đã già yếu. Nếu như cây cau căng tràn sức sống, không ngừng lớn lên và xanh tươi với kiểu dáng thẳng tắp khiến tác giả có cảm giác “gần gũi với thiên hạ” thì mẹ lại xuất hiện với chiếc đĩa ngọc, “đầu trắng” và một ngày “một ngày nào đó”, “xuống thấp”. Điệp từ “ngày” nhấn mạnh hơn nữa sức mạnh của thời gian. Kết thúc khổ hai, nhân vật trữ tình đau xót cất lên “Mẹ thì gần đất!”. Bài thơ chứa đựng biết bao nỗi buồn vì không thể phủ nhận sự thật rằng mẹ đang tiến gần hơn đến ngày chia ly trần gian này. “Gần đất” là ẩn dụ cho sự kết thúc của một con người. Sở dĩ nhà thơ chọn hạt cau để khắc họa hoàn cảnh tuổi già của mẹ lúc tuổi già là vì hạt cau hiện diện trong mọi thói quen, lối sống ở mỗi làng quê. Chính vì thế, cau và mẹ cùng nhau đi trên hành trình cuộc đời. Đặc biệt, tác giả chỉ ra những điểm giống và khác nhau giữa cau và mẹ. Vì vậy, qua hình ảnh cái cau mày trong hai bài thơ đầu, chúng ta cảm nhận rõ hơn nỗi buồn, sự day dứt của người con đối với mẹ.

Trong những khổ thơ sau đây, chúng ta sẽ thấy những cảm xúc dâng trào của nhân vật trữ tình khi chứng kiến mẹ mình ngày càng già đi và yếu đi. Thực tế đau đớn trước mắt đưa đối tượng trở về những ngày thơ ấu với những miếng cau mẹ thêm vào làm tư. Bây giờ hạt cau đã được chia thành tám miếng nhưng “Mẹ còn ngại to!”. Bài thơ ợi ra vẻ móm mém lúc về già trông như không còn răng. Sự so sánh “Một gói hạt cau khô/Khô gầy như mẹ” vừa miêu tả thân phận khom lưng của người mẹ già vừa thể hiện nỗi buồn trong lòng người. Từ nâng trong dòng thơ “Tôi nâng trong tay” không phải là hành động nắm giữ thông thường mà là thái độ cẩn thận, nâng niu. Vì nó khô nên bạn sẽ không làm tổn thương nó. Hay làm một miếng cau khiến bạn nhớ đến mẹ, để con bạn càng trân trọng và trân trọng hơn? Sự căng thẳng như muốn bùng phát khi bạn “không kìm được”. Nỗi nhớ thương mẹ và cảm thấy bất lực đến mức bật khóc. Câu hỏi cuối bài thơ là “Tại sao mẹ tôi lại già?” Đó không chỉ là hỏi trời mà còn là câu hỏi đứa trẻ tự hỏi chính mình. Quy luật sinh – lão – bệnh – tử là điều ai cũng phải trải qua. Tôi chỉ tiếc là tôi không thể thay đổi để có thể sống mãi. Vì vậy, bài thơ dường như đào sâu thêm nỗi đau bất lực của con người trước hiện thực.

Để làm nổi bật chủ đề của bài thơ, tác giả sử dụng biện pháp đối lập để nhấn mạnh nỗi buồn khi chứng kiến mẹ già và gặp nguy hiểm. Những lời biện hộ như so sánh “Một miếng cau khô/ Khô gầy như mẹ” và ám chỉ “ngày” càng làm nổi bật thêm tình cảm sâu sắc của đứa trẻ. Hình ảnh thơ gần gũi cùng ngôn ngữ trong sáng, giản dị giúp câu văn dễ dàng đi sâu vào lòng người đọc.

Bằng tình yêu vô hồn và lòng kính trọng đối với mẹ, tác giả đã sáng tác nên những bài thơ vô cùng tinh tế gửi tặng chúng ta. Bài thơ như lời nhắc nhở mọi người hãy yêu thương mẹ của mình.

3. Phân tích bài thơ Mẹ của Đỗ Trung Lai chọn lọc hay nhất:

Có rất nhiều tác phẩm viết về những người mẹ gửi gắm yêu thương, sự kính trọng và kính trọng. Và bài thơ Mẹ của Đỗ Trung Lai là một trong số đó.

Trong bài thơ này, nhà thơ đã sử dụng hình ảnh cây cầu – một loại cây rất quen thuộc ở mỗi làng quê Việt Nam, đối lập với hình ảnh người mẹ:

“Lưng mẹ còng rồi

Cau thì vẫn thẳng

Cau – ngọn xanh rờn

Mẹ – đầu bạc trắng

Cau ngày càng cao

Mẹ ngày một thấp

Cau gần với giời

Mẹ thì gần đất!”

Sự đối lập giữa mẹ và câu được thể hiện qua các cụm từ “Lưng mẹ còng rồi – Cau thì vẫn thẳng”, “Cau – ngọn xanh rờn, Mẹ – đầu bạc trắng”, “Cau gần với trời – Mẹ thì gần đất”. Từ đó, tác giả muốn nhấn mạnh đến sự thay đổi về tuổi tác, ngoại hình của người mẹ theo thời gian.

Đặc biệt, hình ảnh so sánh “Mảnh cau khô – Khô gầy như mẹ” trong bài thơ tiếp theo càng làm nổi bật sự giàu có, tinh tế của người mẹ.

“Một miếng cau khô

Khô gầy như mẹ

Con nâng trên tay

Không cầm được lệ”

“Miếng cau khô” trông khô khốc và thiếu sức sống. Và khi tuổi già đến, dáng người mẹ cũng trở nên gầy gò, vì một đời hy sinh vì con cái. Hai từ “nhấc” và “ôm” thể hiện tình cảm của một người dành cho mẹ mình. Càng yêu quý và trân trọng bạn, tôi càng cảm thấy tiếc cho bạn. Những cảm xúc hồi hộp bị nén lại và trào ra nước mắt. “Ngẩng hỏi giời vậy

Sao mẹ già ta?

Không một lời đáp

Mây bay về xa.”

Câu hỏi tu từ không nhận được câu trả lời, để lại sự cô đơn và trống rỗng. Không ai có thể trả lời tại sao mẹ tôi đã già, và không ai có thể ngăn cản được bánh xe tàn khốc của thời gian. Hình ảnh “mây bay đi” tựa như mái tóc bạc của mẹ hòa cùng mây trắng phía trên, thể hiện một cảm giác xa xăm, tiếc nuối.

Như vậy, bài thơ “Mẹ” của Đỗ Trung Lai bộc lộ nỗi đau, nỗi buồn của người con trước hình ảnh mẹ già đi theo năm tháng.

4. Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm:

4.1. Tác giả:

Đỗ Trung Lai (7/4/1950-) ở Hà Tây, nay là Hà Nội. Ông là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam và là thành viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1991.

Ông tốt nghiệp khoa Vật lý trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Nhập ngũ năm 1972

Sau khi giảng dạy trong quân đội, ông trở thành nhà báo Quân đội nhân dân.

Ngoài làm thơ, làm báo, Đỗ Trung Lai còn vẽ tranh và có phòng thơ. Đỗ Trung Lai còn vẽ tranh và có phòng trưng bày riêng đã được Hội Nghệ sĩ Tạo hình Việt Nam trưng bày.

Tác phẩm tiêu biểu: Đêm sông cầu (1990), Anh,em và những người khác (1990), Thời thơ ấu của chàng Lau Sậy hay là Tha hương (2008)…

4.2. Tác phẩm:

– Nội dung:

Bài thơ mượn hình ảnh cây cau quen thuộc để miêu tả mẹ. Qua đó, bài thơ thể hiện những vất vả của cuộc đời người mẹ, tình yêu chân thành của người con dành cho mẹ và sự đau khổ, buồn bã khi thời gian của mẹ không còn nhiều. Đau đớn như ngày con xa mẹ đang đến gần.

– Nghệ thuật:

Dùng thơ bốn chữ.

Lời bài hát giản dị và tự nhiên.

Hình ảnh thơ gần gũi với người đọc.

Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng hiệu quả.