Phần mềm dạng dịch vụ (SaaS) được hiểu cơ bản là mô hình cấp phép quyền sử dụng phần mềm, theo đó quyền truy cập vào phần mềm được cung cấp theo hình thức đăng kí, và phần mềm chạy trên máy chủ của nhà cung cấp chứ không chạy trên máy của người sử dụng. Ưu và nhược điểm của phần mềm dạng dịch vụ?
Phần mềm dạng dịch vụ hiện nay rất phổ biến và được xem là mô hình 4.0 ưu việt hơn rất nhiều so với các dạng phần mềm được cấp phép vĩnh viễn mà doanh nghiệp mua lại. Trong khi phần mềm dạng dịch vụ cùng điện toán đám mây đang là xu hướng dẫn đầu thế giới công nghệ, và nền kinh tế Việt Nam đang hướng đến công nghiệp 4.0 thì không ít doanh nghiệp trong nước vẫn còn khá xa lạ với thuật ngữ này.
Mục lục bài viết
1. Tìm hiểu về phần mềm dạng dịch vụ:
Khái niệm phần mềm dạng dịch vụ:.
Phần mềm dạng dịch vụ (SaaS) được hiểu cơ bản là mô hình cấp phép quyền sử dụng phần mềm, theo đó quyền truy cập vào phần mềm được cung cấp theo hình thức đăng kí, và phần mềm chạy trên máy chủ của nhà cung cấp chứ không chạy trên máy của người sử dụng.
Phần mềm dạng dịch vụ thông thường được truy cập thông qua trình duyệt web, các chủ thể là người dùng đăng nhập vào hệ thống bằng tên người dùng và mật khẩu.
Thay vì các chủ thể sẽ cần phải cài đặt phần mềm trên máy tính của mình, các chủ thể là người dùng có thể truy cập chương trình qua Internet. Các doanh nghiệp thường sử dụng phần mềm dạng dịch vụ trong quản lí quan hệ khách hàng, quản lí nguồn nhân lực và thu mua hàng hóa.
Các công ty công nghệ, công ty dịch vụ tài chính và tiện ích đi đầu thế giới kinh doanh trong việc áp dụng công nghệ SaaS. Nó được coi là một yếu tố ví dụ của lí thuyết tăng trưởng nội sinh.
Sự trỗi dậy của phần mềm dạng dịch vụ trùng với sự phát triển của điện toán đám mây. Trước khi phần mềm dạng dịch vụ ra đời, các công ty muốn cập nhật phần mềm trên máy tính của họ đã phải mua các đĩa CD chứa bản cập nhật.
Đối với các tổ chức và doanh nghiệp lớn, cập nhật phần mềm sẽ rất tốn thời gian. Hiện nay, các bản cập nhật phần mềm có thể được tải xuống qua Internet, và các công ty có thể gia hạn sử dụng thay vì phải mua đĩa cập nhật.
Về bản chất, chúng là một dạng điện toán đám mây, được hiểu là mô hình phân phối các dịch vụ ứng dụng phần mềm. Trong đó, các chủ thể là những nhà cung cấp chỉ bán dịch vụ sử dụng trên phần mềm chứ không bán phần mềm. Có thể hiểu đơn giản là, nhà cung cấp tạo ra phần mềm và duy trì một phần trên nền tảng web. Còn người dùng từ khắp nơi trên thế giới có thể truy cập thông qua môi trường internet để sử dụng, và tất nhiên các chủ thể muốn sử dụng cần phải trả một khoản phí nhất định để có thể sử dụng dịch vụ này.
Phần mềm dạng dịch vụ trong tiếng Anh là gì?
Phần mềm dạng dịch vụ trong tiếng Anh là Software-as-a-Service, viết tắt là SaaS.
Xu hướng hội nhập của mô hình mô hình dịch vụ phần mềm dạng dịch vụ trên toàn thế giới:
Chắc chắn các chủ thể cũng đã sử dụng ít nhất một trong các dịch vụ phần mềm dạng dịch vụ nhưng đôi khi không để tâm đó có phải là mô hình phần mềm dạng dịch vụ hay không. Thực tế, các phần mềm được phát triển và phân phối rộng rãi bởi các nhà cung cấp phần mềm dạng dịch vụ cụ thể như Google, Dropbox, Microsoft, Amazone Web Services, ServiceNow, IBM, Adobe Creative Cloud, Slack, Oracle,… Điều này cũng đã cho thấy, phần mềm dạng dịch vụ đa số đều chiếm độc quyền trong lĩnh vực công nghệ.
Ta nhận thấy, phần mềm dạng dịch vụ có được sự phát triển nhanh chóng và dự đoán khả quan này là do phần mềm dịch vụ phần mềm dạng dịch vụ đến từ nhiều chủ thể là các nhà cung cấp. Nhờ điều đó mà chúng có khả năng vận hành trơn tru và tạo được sức mạnh cộng hưởng cho các doanh nghiệp khi ứng dụng. Do đó nên, một công ty có thể đồng thời sử dụng nhiều phần mềm dạng dịch vụ mà không hề gặp bất kỳ trở ngại nào, và thực tế theo báo cáo của BCC Research, trung tình mỗi doanh nghiệp dùng đến 16 phần mềm dạng dịch vụ khác nhau.
2. Ưu và nhược điểm của phần mềm dạng dịch vụ:
Ưu điểm của phần mềm dạng dịch vụ:
– Hiện nay, phần mềm dạng dịch vụ cung cấp nhiều lợi thế so với các mô hình cấp phép phần mềm truyền thống. Bởi vì phần mềm không chạy trên máy chủ của khách hàng, nên các cho công ty không có nhiều nhu cầu đầu tư vào phần cứng mới.
– Các phần mềm dạng dịch vụ dễ cài đặt, dễ cập nhật và gỡ lỗi và có thể ít tốn kém hơn (hoặc ít nhất là có chi phí trả trước thấp hơn) vì người dùng trả tiền cho SaaS thay vì mua nhiều giấy phép phần mềm cho nhiều máy tính.
– Thực chất phần mềm dạng dịch vụ có rất nhiều cách sử dụng, bao gồm theo dõi khách hàng tiềm năng, lên lịch sự kiện, quản lí giao dịch, tự động đăng kí, kiểm toán, và nhiều cách cụ thể khác.
– Các phần mềm dạng dịch vụ giúp tiết kiệm chi phí của các chủ thể.
Mô hình phần mềm dạng dịch vụ giúp các công ty tiết kiệm khá nhiều chi phí. Với mô hình phần mềm dạng dịch vụ các chủ thể sẽ không cần tốn quá nhiều tiền để mua key như các phần mềm khác. Các phần mềm dạng dịch vụ cho phép chạy trên web của các chủ thể là các nhà cung cấp nên không cần tốn không gian phần cứng để cài đặt hoặc xây dựng cơ sở dữ liệu. Trong khi đó, với phần mềm khác cần cơ sở dữ liệu mới thì doanh nghiệp sẽ tốn khoản phí khá cao.
Ngoài ra, trong quá trình sử dụng, phần mềm dạng dịch vụkhông yêu cầu doanh nghiệp phải tốn thêm phí hỗ trợ hay bảo trì như một số phần mềm khác.
– Phần mềm dạng dịch vụ giúp tiết kiệm thời gian, nhân lực.
Phần mềm dạng dịch vụ là giải pháp ưu việt hơn so với on-premise truyền thống.
Hiện nay, với mô hình phần mềm dạng dịch vụ thì nhà cung cấp dịch vụ sẽ có bộ phận hỗ trợ đến trực tiếp công ty và thiết lập tài khoản, training cách sử dụng phần mềm cho các nhân viên. Thời gian này chưa tới 2 ngày.
– Phần mềm dạng dịch vụ thường xuyên được cập nhật các tính năng phần mềm tốt nhất.
Khi sử dụng phần mềm dạng dịch vụ các chủ thể sẽ không cần bộ phận IT chuyên trách luôn túc trực để xử lý các vấn đề kỹ thuật phát sinh trong quá trình vận hành phần mềm. Bởi việc này chính là trách nhiệm của nhà cung cấp. Với đội ngũ tester và IT chuyên nghiệp, họ đảm bảo máy chủ luôn trong tình trạng tốt nhất, duy trì độ bảo mật, fix các bugs…
Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn được hưởng lợi từ việc nhà cung cấp phần mềm dạng dịch vụ thường xuyên tự động cập nhật các tính năng mới, cao cấp hơn hoặc tối ưu các tính năng cũ. Và chúng hoàn toàn miễn phí.
– Phần mềm dạng dịch vụ giúp các chủ thể có thể sử dụng được mọi lúc, mọi nơi.
Do các chủ thể là các nhà cung cấp mô hình dịch vụ phần mềm dạng dịch vụ triển khai dịch vụ qua internet nên chỉ cần có kết nối mạng, người dùng có thể truy cập phần mềm thông qua bất kỳ thiết bị nào và với tất cả các trình duyệt. Nhờ thế, không cần đến văn phòng hoặc mở máy tính, chỉ cần với chiếc máy tính bảng hay điện thoại di động và ngồi ở bất cứ vị trí nào, bạn cũng có thể thao tác, sử dụng các tính năng không giới hạn, giúp làm việc hiệu quả hơn.
– Phần mềm dạng dịch vụ có khả năng tích hợp cao.
Mô hình phần mềm dạng dịch vụ ra đời chính là giải pháp để giải quyết các trở ngại của mô hình truyền thống.
Phần lớn tất cả các phần mềm dạng dịch vụ đều được tối ưu hệ thống API. Đây là một lập trình ứng dụng mở có tính năng cho phép đồng bộ và trao đổi dữ liệu giữa nhiều ứng dụng của các nhà cung cấp khác nhau.
– Phần mềm dạng dịch vụ dễ dàng mở rộng quy mô sử dụng
Thêm một ưu điểm nổi trội của dữ liệu đám mây nói chung và phần mềm SaaS nói riêng là khả năng mở rộng. Bạn có thể dễ dàng thêm nhiều tài khoản hoặc tích hợp thêm các phần mềm khác mà không làm ảnh hưởng đến cơ sở dữ liệu. Điều này cực kỳ quan trọng, góp phần giúp công việc hiệu quả hơn.
Nhược điểm của phần mềm dạng dịch vụ:
– Những hạn chế đối với việc áp dụng phần mềm dạng dịch vụ bao gồm bảo mật dữ liệu và tốc độ phân phối. Vì dữ liệu được lưu trữ trên các máy chủ bên ngoài, các công ty phải chắc chắn rằng chúng an toàn và không thể bị truy cập bởi các bên trái phép.
– Kết nối Internet chậm có thể làm giảm hiệu suất, đặc biệt nếu các máy chủ đám mây đang được truy cập từ khoảng cách xa. Mạng nội bộ công ty thường nhanh hơn kết nối Internet.
– Các loại phần mềm đã chuyển sang mô hình phần mềm dạng dịch vụ thông thường tập trung vào các dịch vụ cấp doanh nghiệp, chẳng hạn như quản trị nhân lực, quản lí quan hệ khách hàng và quản lí nội dung. Các loại nhiệm vụ này thường có tính chất hợp tác, đòi hỏi nhân viên từ các phòng ban khác nhau chia sẻ, chỉnh sửa và xuất bản tài liệu dù không cùng thuộc một văn phòng.
– Tính bảo mật hệ thống của phần mềm dạng dịch vụ chưa cao.
Do tập trung vào tính linh hoạt, sự gọn nhẹ và dễ triển khai nên mô hình phần mềm dạng dịch vụ tồn tại điểm yếu, đó là bảo mật chưa cao. Server của phần mềm được đặt ở các chủ thể là nhà cung cấp dịch vụ, còn dữ liệu lại để trên “đám mây” (cloud) nên bạn sẽ có cảm giác thiếu an toàn, lo ngại bị rò rỉ thông tin hoặc mất cắp.
– Chỉ sử dụng khi trực tuyến.
Mô hình dịch vụ phần mềm dạng dịch vụ là bắt buộc người dùng phải có kết nối internet. Trong trường hợp không thể kết nối mạng thì việc sử dụng sẽ bị gián đoạn. Điều nay đôi khi gây chút bất tiện, nhất là khi bạn đến khu vực không có tín hiệu internet.
Chính vì thế, hiện nay các nhà cung cấp dịch vụ đang cố gắng khắc phục nhược điểm này. Bằng cách phát triển tính năng hỗ trợ ngoại tuyến cho phần mềm.
– Gây khó khăn cho người dùng với phiên bản mới cập nhật.
Đôi khi một số người đã quen với giao diện và tính năng cũ, đến khi có sự cập nhật của phiên bản mới làm họ cảm thấy bỡ ngỡ và phải mất một khoảng thời gian để làm quen.