Mục lục bài viết
1. Phần lớn nguốn thức ăn của ngành chăn nuôi lấy từ:
A. Tự nhiên.
B. Trồng trọt.
C. Công nghiệp.
D. Thủy sản.
Đáp án đúng: B
Lời giải chi tiết: Nguồn thức ăn của ngành chăn nuôi truyền thống được lấy từ sản phầm trồng trọt. Ví dụ: nuôi lợn thì nguôn thức ăn cho lơn là ngô, săn, gạo,… đây đề là các sản phẩm từ trồng trọt.
2. Tại sao thức ăn là yếu tố quan trọng trong chăn nuôi?
Trong chăn nuôi chi phí thức ăn có thể chiếm đến 70% tổng chi phí chăn nuôi. Sự sinh trưởng, sinh sản và phát triển của vật nuôi chịu sự tác động trực tiếp bởi thức ăn. Khi đảm bảo đúng nhu cầu dinh dưỡng cho lợn thì con vật sẽ sinh trưởng và phát triển rất nhanh, thời gian nuôi ngắn lại, khối lượng xuất chuồng cao dẫn đến hiệu quả kinh tế cao.
Thức ăn là yếu tố quan trọng ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, sinh trưởng, sinh sản của vật nuôi, một số bệnh phát sinh do thức ăn không đáp ứng nhu cầu của vật nuôi. Lợn có thể chết hàng loạt, nếu thiếu các thành phần dinh dưỡng quan trọng trong thời gian dài. Hơn nữa, nếu thức ăn không đạt đến độ cân đối thì có thể làm giảm sự sinh trưởng của vật nuôi. Hoặc có thể gây ảnh hưởng mạnh đến khả năng sinh dục của con vật, giảm sức sống của tinh trùng, tế bào trứng, giảm khả năng thụ tinh, chết thai, sẩy thai,…
Thức ăn cần cung cấp đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng như năng lượng, đạm, xơ, béo, khoáng, vitamin… cho lợn ở các giai đoạn khác nhau. Nếu thiếu hụt hoặc quá mức các chất dinh dưỡng này, lợn sẽ bị suy dinh dưỡng, chậm lớn, kém khả năng sinh sản, dễ mắc bệnh và giảm chất lượng thịt. Ngược lại, nếu cung cấp thức ăn phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của lợn, lợn sẽ phát triển tốt, tăng cân nhanh, khỏe mạnh và có thịt ngon.
Ngoài ra, thức ăn còn quyết định chi phí chăn nuôi lợn. Do đó, việc lựa chọn loại thức ăn phù hợp với điều kiện kinh tế và nguồn nguyên liệu của từng hộ chăn nuôi là rất quan trọng. Có thể sử dụng các loại thức ăn tự trộn từ các nguồn gốc thực vật và động vật có sẵn hoặc dễ tìm ở địa phương để giảm chi phí. Tuy nhiên, cần chú ý đến chất lượng, độ an toàn và thời gian bảo quản của thức ăn tự trộn. Nếu có điều kiện, có thể sử dụng các loại thức ăn công nghiệp hoặc đậm đặc đã được sản xuất theo công thức khoa học và kiểm soát nghiêm ngặt.
3. Các loại thức ăn chăn nuôi lợn hiện nay:
3.1. Thức ăn có nguồn gốc thực vật:
Thức ăn có nguồn gốc thực vật là loại thức ăn được chế biến từ các nguyên liệu như ngô, cám gạo, bột đậu nành, rau … Thức ăn có nguồn gốc thực vật có vai trò quan trọng trong chăn nuôi lợn vì nó cung cấp các chất dinh dưỡng như năng lượng, đạm, xơ, béo, khoáng, vitamin… cho lợn ở các giai đoạn khác nhau. Có thể được sử dụng trực tiếp hoặc phối chế với các chất khác để tạo ra các loại thức ăn công nghiệp hoặc đậm đặc.Thức ăn có nguồn gốc từ thực vật được phân loại theo các dạng sau:
– Thức ăn xanh: Đây là loại thức ăn có 75 – 85% nước, gồm cỏ tươi như: cỏ voi, cỏ mật, cỏ lông… và trong các loại rau như: lục bình, rau muống chứa nhiều chất sắt và Vitamin A, trong bèo hoa chứa nhiều đạm, Vitamin B1, B6. Một số loại khác như: rong, dây khoai lang, chuối cây,… tùy theo mỗi loại mà thành phần dinh dưỡng khác nhau, có thể tận dụng làm thức ăn cho lợn.
– Thức ăn củ quả: Đây là loại thức ăn chứa nhiều nước, tinh bột và vitamin. Có nhiều loại củ quả như: Khoai lang, khoai mì, bí đỏ, ngô, cà chua, dưa leo…
– Thức ăn thô, khô: Đây là loại thức ăn ít nước, nhiều xơ, khá ít dinh dưỡng, gồm có bột cỏ, bột đậu nành, bột rau lang…. Chỉ nên bổ sung ít vào khẩu phần khi thấy lợn bị táo bón.
– Thức ăn tinh bột: Đây là loại thức ăn chứa nhiều bột đường như: cám, gạo lứt, khoai mì… Thức ăn tinh bột cung cấp năng lượng cho vật nuôi hoạt động hàng ngày. Ngoài ra trong khẩu phần thức ăn của vật nuôi còn sử dụng thức ăn giàu đạm có nguồn gốc thực vật để cân đối acid amin thiết yếu như các loại đậu xanh, đậu nành, đậu phộng và các phụ phẩm chế biến công nghiệp.
3.2. Thức ăn tự trộn:
Thức ăn tự trộn là loại thức ăn được chế biến từ các nguyên liệu sẵn có ở địa phương hoặc dễ tìm kiếm, nhằm giảm chi phí và tăng hiệu quả chăn nuôi lợn. Thức ăn tự trộn cần đảm bảo cung cấp đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng như năng lượng, đạm, xơ, béo, khoáng, vitamin… cho lợn ở các giai đoạn khác nhau. Cách nuôi lợn này giúp người chăn nuôi sử dụng được nguồn thức ăn giá rẻ, giá trị dinh dưỡng cao, tươi ngon và an toàn nếu biết cách lựa chọn. Tự trộn thức ăn cho lợn có thể dùng nhiều cách khác nhau, ví dụ như nấu chín hoặc cho ủ lên men.
3.3. Thức ăn hỗn hợp toàn phần:
Thức ăn hỗn hợp toàn phần là loại thức ăn được phối trộn từ nhiều nguyên liệu khác nhau, có thể là thực vật hoặc động vật, để cung cấp đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng như năng lượng, đạm, xơ, béo, khoáng, vitamin… cho lợn ở các giai đoạn khác nhau. Có hai dạng thức ăn hỗn hợp công nghiệp là: dạng bột mịn và dạng viên (không khác biệt nhiều về giá trị dinh dưỡng) để đáp ứng các đặc điểm tiêu thụ của lợn ở các giai đoạn tăng trưởng khác nhau. Thức ăn hỗn hợp cho toàn phần cho lợn phải đảm bảo những yêu cầu sau:
– Không được có mùi ôi thiu, mốc hay bị nhiễm khuẩn.
– Không được chứa các chất cấm sử dụng trong thức ăn chăn nuôi theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
– Không được chứa các chất gây ô nhiễm môi trường như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, thuốc khử trùng, thuốc bảo quản… vượt quá giới hạn cho phép.
– Không được chứa các tạp chất như rác rưởi, sắt, kim loại, đá, cát… vượt quá giới hạn cho phép.
Người chăn nuôi cần lưu ý, khi lợn con ở giai đoạn đầu sau khi tách bầy vẫn nên sử dụng thức ăn công nghiệp chuyên dùng để đảm bảo cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu cho lợn con.
3.4. Thức ăn đậm đặc chế biến công nghiệp:
Thức ăn đậm đặc chế biến công nghiệp là loại thức ăn được sản xuất từ các nguyên liệu có nguồn gốc thực vật hoặc động vật, qua các quy trình chế biến như nghiền, trộn, nấu, ép, sấy, đóng gói… để tạo ra các sản phẩm có hàm lượng dinh dưỡng cao, độ ẩm thấp, dễ bảo quản và sử dụng. Thức ăn đậm đặc chế biến công nghiệp có thể là dạng hạt, viên, bột, cám, bánh… Thức ăn đậm đặc chế biến công nghiệp có vai trò quan trọng trong chăn nuôi lợn vì nó cung cấp đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng như năng lượng, đạm, xơ, béo, khoáng, vitamin… cho lợn ở các giai đoạn khác nhau
Việc sử dụng thức ăn đậm đặc chế biến công nghiệp cho lợn có nhiều lợi ích như:
Giảm chi phí thức ăn và tăng hiệu quả kinh tế: Theo tính toán của Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản Bắc Ninh, chi phí thức ăn chiếm khoảng 70% tổng chi phí nuôi một con heo từ khi sinh ra cho tới khi xuất chuồng. Nếu sử dụng thức ăn tự trộn từ nguyên liệu sẵn có như ngô, khoai sắn…, chi phí thức ăn là khoảng 2.500 – 3.000 đồng/kg. Nếu sử dụng thức ăn đậm đặc chế biến công nghiệp, chi phí thức ăn chỉ còn khoảng 1.500 – 2.000 đồng/kg.
Tăng năng suất và chất lượng thịt lợn: Thức ăn đậm đặc chế biến công nghiệp có hàm lượng dinh dưỡng cao, dễ tiêu hóa và hấp thu, giúp lợn tăng trưởng nhanh, khỏe mạnh và ít mắc bệnh. Thời gian nuôi lợn từ khi sinh ra cho tới khi xuất chuồng cũng được rút ngắn từ 6-7 tháng xuống còn 4-5 tháng. Chất lượng thịt lợn cũng được cải thiện, có màu sắc, độ đàn hồi và hương vị tốt hơn.
Bảo vệ môi trường và an toàn sinh học: Thức ăn đậm đặc chế biến công nghiệp có độ ẩm thấp, dễ bảo quản và sử dụng, không bị ôi thiu, mốc hay nhiễm khuẩn. Việc sử dụng thức ăn đậm đặc chế biến công nghiệp cũng giúp giảm lượng phân thải ra môi trường, giảm nguy cơ lây lan các bệnh truyền nhiễm cho lợn và con người.
3.5. Thức ăn bổ sung:
Hầu hết thức ăn bổ sung được chế biến ở dạng các chế phẩm hỗn hợp premix để pha vô nước uống hoặc trộn trong thức ăn (trừ bột vỏ sò, bột xương). Các loại chế phẩm phổ biến thường gồm các loại vitamin, khoáng, men, một số a-xít a-min, kháng sinh phòng bệnh (có thể có hoặc không), mỗi loại đều có hàm lượng, thành phần các chất dinh dưỡng và tỷ lệ pha, trộn khác nhau… Chúng đều nhằm cải thiện hiệu quả chăn nuôi, tăng trưởng, sinh sản và chất lượng thịt của heo. Loại thức ăn này cần được sử dụng hợp lý, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của heo, không quá liều hoặc thiếu hụt, để tránh gây hại cho sức khỏe và môi trường. Do đó, người chăn nuôi cần xem thật kỹ thông tin ghi trên nhãn chế phẩm để sử dụng đúng, không lãng phí. Thông thường khi đã sử dụng các loại thức ăn hỗn hợp, thức ăn đậm đặc có chất lượng tốt thì người chăn nuôi có thể hạn chế sử dụng các loại thức ăn bổ sung.
THAM KHẢO THÊM:
