Nêu các ưu điểm và sự hạn chế của sinh sản vô tính?

1. Nêu các ưu điểm và sự hạn chế của sinh sản vô tính?

Sinh sản vô tính có những ưu điểm sau: 

 – Các cá thể sống độc lập vẫn có thể sinh con nên sinh sản vô tính có lợi ở mật độ quần thể thấp.

– Tạo ra các cá thể mới giống và giống mẹ về đặc điểm di truyền, giúp bảo tồn khả năng di truyền tốt của quần thể.

 – Tốc độ sinh sản nhanh và hiệu quả, giúp các loài thích nghi và tồn tại trong môi trường khắc nghiệt. Tuy nhiên, sinh sản vô tính cũng có nhược điểm là thiếu đa dạng di truyền dẫn đến tính mẫn cảm với bệnh tật hoặc sự thay đổi của môi trường tăng lên và giảm khả năng chống chịu.

Sinh sản vô tính có những hạn chế sau: 

– Không Biến Đổi Gen: Sinh sản vô tính không thể tạo ra sự đa dạng di truyền giống như sinh sản hữu tính, vì vậy động vật sinh sản vô tính sẽ có đa dạng di truyền thấp và dễ bị tuyệt chủng.

– Tốn nhiều năng lượng: Quá trình sinh sản vô tính tốn nhiều năng lượng và có nguy cơ mắc bệnh cao do suy giảm sức khỏe do tiếp tục sinh sản.

– Những con độc thân không thể mang thai: Trong trường hợp động vật đơn lẻ, sinh sản vô tính có thể gặp phải vấn đề độc thân, không thể thụ thai và sinh sản nếu không có bạn tình tương thích.

– Dễ bị diệt chủng: Do tính đa dạng di truyền bị hạn chế và hạn chế, sinh sản vô tính là phương thức sinh sản có nguy cơ tuyệt chủng cao vì toàn bộ quần thể có thể bị ảnh hưởng bởi một loại, dịch bệnh hoặc thay đổi môi trường.

2. Vai trò của sinh sản vô tính trong cuộc sống:

Sinh sản vô tính là quá trình sinh sản trong đó chỉ có một phần tử gien hoặc một phần của cơ thể được sử dụng để tạo ra con cái mới mà không có sự kết hợp giữa hai phần tử gien. Vai trò của sinh sản vô tính trong cuộc sống có thể được nhìn nhận từ các khía cạnh sau đây:

Bảo toàn các đặc điểm di truyền: Sinh sản vô tính cho phép các sinh vật truyền những đặc điểm di truyền quan trọng từ thế hệ này sang thế hệ khác mà không đòi hỏi sự kết hợp giữa các phần tử gien. Điều này có ý nghĩa lớn trong việc duy trì và bảo toàn các đặc tính di truyền quan trọng như khả năng chống lại bệnh tật, khả năng thích nghi với môi trường, và các đặc điểm sinh học khác.

Tính linh hoạt và tăng trưởng nhanh chóng: Sinh sản vô tính cho phép sinh vật sinh sôi nảy nở một cách nhanh chóng mà không cần chờ đợi quá trình phối hợp giữa hai cá thể. Điều này đặc biệt hữu ích trong môi trường có nhiều tác động thay đổi nhanh, nơi mà việc sinh sôi và tăng trưởng nhanh chóng giúp sinh vật thích nghi và tái tạo dân số một cách hiệu quả.

Khả năng tự sinh sản: Sinh sản vô tính cung cấp khả năng sinh sản tự thụ phấn cho một số loài sinh vật. Điều này cho phép cá thể tạo ra con cái mới mà không cần sự hợp tác hoặc tương tác với cá thể khác. Khả năng này mang lại tính linh hoạt và độc lập cao trong việc sinh sản và tạo ra một lợi thế sinh học.

Tạo ra đa dạng sinh học: Mặc dù sinh sản vô tính không tạo ra sự đa dạng di truyền như sinh sản hữu tính, nhưng nó có khả năng tạo ra các biến thể di truyền mới thông qua quá trình đột biến. Đột biến là một quá trình xảy ra ngẫu nhiên trong quá trình sao chép gien dẫn đến sự thay đổi trong các đặc điểm di truyền. Các biến thể này có thể tạo nên sự đa dạng sinh học và cung cấp nguồn gen mới để tiến hóa và thích nghi với môi trường mới.

Tuy sinh sản vô tính có những ưu điểm và vai trò quan trọng trong cuộc sống, nhưng sinh sản hữu tính cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự đa dạng di truyền và tạo ra sự kết hợp gen mới. Cả hai hình thức sinh sản này đều có vai trò quan trọng trong sự tiến hóa và duy trì sự tồn tại của các loài sinh vật trên Trái đất.

3. Bài tập vận dụng liên quan có đáp án:

Câu 1. Xét các ngành thực vật sau:

⦁ Hạt trần

⦁ Rêu

⦁ Quyết

⦁ Hạt kín

Sinh sản bằng bao tử có ở

A. (1) và (2)

B. (1) và (4)

C. (2) và (3)

D. (3) và (4)

Câu 2. Sinh sản vô tính ở thực vật là cây non được sinh ra mang đặc tính

A. giống cây mẹ, có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái

B. giống cây mẹ, không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái

C. giống bố mẹ, có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái

D. giống và khác cây mẹ, không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái

Câu 3. Xét các đặc điểm sau:

⦁ Cá thể sống độc lập, đơn lẻ vẫn có thể tạo ra con cháu. Vì vậy, có lợi trong trường hợp mật độ quần thể thấp

⦁ Tạo ra các cá thể thích nghi tốt với môi trường sống ổn định, ít biến động, nhờ vậy quần thể phát triển nhanh

⦁ Tạo ra các cá thể mới giống nhau và giống cá thể mẹ về các đặc điểm di truyền

⦁ Tạo ra số lượng con cháu giống trong một thời gian ngắn

⦁ Cho phép tăng hiệu suất sinh sản vì không phải tiêu tốn năng lượng cho việc tạo giao tử và thụ tinh

⦁ Tạo ra thế hệ con cháu giống nhau về mặt di truyền nên có lợi thế khi điều kiện sống thay đổi

Sinh sản vô tính có những đặc điểm nào?

A. (1), (2), (3), (4) và (6)

B. (3) và (5)

C. (1) và (2)

D. (1), (2), (3), (4) và (5)

Câu 4. Trong thiên nhiên cây tre có thể sinh sản bằng

A. rễ phụ

B. lóng

C. thân rễ

D. thân bò

Câu 5. Sinh sản bằng bao tử là tạo ra thế hệ mới từ

A. bao tử được phát sinh ở những thực vật có xen kẽ thế hệ bào tử thể và giao tử thể

B. bao tử được phát sinh do nguyên nhân ở những thực vật có xen kẽ thế hệ bào tử thể và giao tử thể

C. bào tử được phát sinh do giảm phân ở pha giao tử thể của những thực vật có xen kẽ thế hệ bào tử thể và giao tử thể

D. hợp tử được phát sinh ở những thực vật có xen kẽ thế hệ bào tử thể và giao tử thể

Câu 6. Bào tử ở thực vật mang bộ nhiễm sắc thể (NST)

A. lưỡng bội và hình thành cây đơn bội

B. đơn bội và hình thành cây lưỡng bội

C. đơn bội và hình thành cây đơn bội

D. lưỡng bội và hình thành cây lưỡng bội

Câu 7. Đặc điểm của bào tử là tạo được

A. nhiều cá thể của một thế hệ, được phát tán chỉ nhờ nước, đảm bảo mở rộng vùng phân bố của loài

B. ít cá thể của một thế hệ, được phát tán nhờ gió, nước, đảm bảo mở rộng vùng phân bố của loài

C. ít cá thể của một thế hệ, được phát tán chỉ nhờ gió, đảm bảo mở rộng vùng phân bố của loài

D. nhiều cá thể của một thế hệ, được phát tán nhờ gió, nước, đảm bảo mở rộng vùng phân bố của loài

Câu 8. Trong sinh sản sinh dưỡng ở thực vật, cây mới được tạo ra

A. từ một phần của cơ quan sinh dưỡng của cây

B. chỉ từ rễ của cây

C. chỉ từ một phần thân của cây

D. chỉ từ lá của cây

Câu 9. Để nhân giống cây ăn quả lâu năm người ta thường chiết cành vì

A. cây con dễ trồng và ít công chăm sóc

B. phương pháp này giúp nhân giống nhanh và nhiều

C. phương pháp này giúp tránh được sâu bệnh gây hại

D. phương pháp này giúp rút ngắn thời gian sinh trưởng của cây, sớm thu hoạch và biết trước đặc tính của quả

Câu 10. Đặc điểm không thuộc sinh sản vô tính là

A. cơ thể con sinh ra hoàn toàn giống nhau và giống cơ thể mẹ ban đầu

B. tạo ra cá thể mới rất đa dạng về các đặc điểm thích nghi

C. tạo ra số lượng lớn con cháu trong một thời gian ngắn

D. tạo ra các cá thể thích nghi tốt với môi trường sống ổn định

THAM KHẢO THÊM:

• Sinh sản vô tính ở thực vật là cây non được sinh ra mang đặc tính?