Lựa chọn liên thời gian là một thuật ngữ kinh tế. Trong đó mang đến các đánh giá vào nhu cầu chi tiêu thực tế của con người. Các nhu cầu gắn với thu nhập cần được điều chỉnh phù hợp. Và lựa chọn đó sẽ mang đến các tính chất được phản ánh trong tương lai. Vậy lựa chọn liên thời gian là gì? Các quyết định về lựa chọn liên thời gian?
Mục lục bài viết
1. Lựa chọn liên thời gian là gì?
Lựa chọn liên thời gian trong tiếng Anh là Intertemporal Choice.
1.1. Trong hoạt động kinh tế nói chung:
Lựa chọn liên thời gian là một thuật ngữ sử dụng trong ngành kinh tế nói chung và chi tiêu nói riêng. Mô tả cách thức các quyết định hiện tại của một cá nhân ảnh hưởng đến những lựa chọn có sẵn trong tương lai. Các quyết định này phản ánh về chi tiêu hay các lợi ích kinh tế. Về lí thuyết, bằng cách không tiêu thụ ngày hôm nay, mức tiêu thụ có thể tăng đáng kể trong tương lai và ngược lại.
Tức là hoạt động tiết kiêm nếu được tiến hành hiệu quả, tiêu dùng chỉ phản ánh cho các nhu cầu cần thiết mà không có lãng phí. Các lợi ích tiết kiệm được có thể phục vụ cho những dự tính hay công việc đột xuất trong tương lai. Phản ánh các hiệu quả tích cực nếu biết điều phối kinh tế một cách hiệu quả, phù hợp.
Lựa chọn liên thời gian cũng là quá trình mọi người đưa ra quyết định về những gì và mức độ cần làm vào những thời điểm khác nhau. Xác định các dự định trong chi tiêu, hay nói cách khác là có kế hoạch chi tiêu khoa học. Những lựa chọn tại một thời điểm ảnh hưởng đến những khả năng có sẵn ở những thời điểm khác. Có thể là sẵn sàng cho các giai đoạn tiếp, hoặc gây cản trở. Những lựa chọn này bị ảnh hưởng bởi giá trị tương đối mà mọi người gán cho hai hoặc nhiều khoản hoàn trả tại các thời điểm khác nhau.
Ý nghĩa trong hoạt động kinh tế.
Hầu hết các lựa chọn đòi hỏi người ra quyết định phải đánh đổi chi phí và lợi ích ở những thời điểm khác nhau. Rõ ràng các mục đích được sử dụng hiện tại sẽ khiến họ mất đi các khoản tiền tương ứng. Trong khi tích lũy thì các giá trị vẫn còn. Những quyết định này có thể là về tiết kiệm, nỗ lực làm việc, giáo dục, dinh dưỡng, tập thể dục, chăm sóc sức khỏe,… Sự ưa thích nhiều hơn đối với những phần thưởng nhỏ hơn ngay lập tức có liên quan đến nhiều kết quả tiêu cực. Tức là các lợi ích trước mắt đôi khi không mang lại ổn định lâu dài. Cần cân đối các lợi ích và nhu cầu để đảm bảo cho tính chất phản ánh liên thời gian của lựa chọn.
Một cá nhân tiết kiệm và tiêu thụ ít hơn hôm nay sẽ khiến cho lợi ích hiện tại của họ bị suy giảm. Khi không được trải nghiệm hay tận hưởng trọn vẹn cho hiện tại. Theo thời gian, tiền tiết kiệm tăng lên, tăng số lượng hàng hóa mà cá nhân có thể tiêu thụ. Các nhu cầu trong tương lai được đảm bảo ổn định hơn dù có biến cố gì ảnh hưởng xấu đến cuộc sống của họ. Do đó, lợi ích tương lai của người đó tăng lên. Và việc lỗ lực hiện tại được bù đắp xứng đáng.
1.2. Trong hoạt động đầu tư:
Các giá trị khi tham gia vào đầu tư có thể phải tính đến rủi ro. Tuy nhiên, các lợi nhuận mang đến có thể lớn hơn nhiều so với khoản đầu tư. Với một nhà đầu tư có chuyên môn, kinh nghiệm và năng lực nhất định. Các thành công mang về là rất lớn. Do đó mà các lựa chọn hiện tại có thể phản ánh kết quả và giá trị trong tương lai.
Lựa chọn danh mục đầu tư giữa các mục tiêu là việc phân bổ vốn cho các tài sản khác nhau lặp đi lặp lại theo thời gian. Có thể thực hiện nhiều danh mục đầu tư nhằm đề phòng rủi ro. Với khoản vốn tham gia vào đầu tư có thể được xoay vòng. Cũng như có thể đầu tư mới với những khoản lợi nhuận đã tìm kiếm được trước đó. Việc xoay vòng vốn hay nhận lấy lợi nhuận sau một giai đoạn đầu tư cũng phản ánh kết quả trong tương lai.
Rõ ràng nếu rút vốn về, tương lai sẽ không có khoản đầu tư nào nữa. Trong khi xoay vòng vốn có thể mang đến các giá tri lợi nhuận lớn hơn trong tương lai. Vì vậy, các quyết định trong tương lai có thể phụ thuộc vào kết quả của các quyết định hiện tại.
Ý nghĩa trong hoạt động đầu tư.
Nhìn chung, sự phụ thuộc này vào các quyết định trước đây ngụ ý rằng các quyết định hiện tại phải tính đến ảnh hưởng xác suất của chúng đối với các hạn chế của danh mục đầu tư trong tương lai. Cũng như các lợi ích muốn nhận về lâu dài và sử dụng phù hợp. Nhà đầu tư cần đánh giá các khả năng tài chính bản thân. Cũng như đánh giá các tiềm năng có thể nhận về và phản ánh cho giá trị tương lai.
2. Các quyết định về lựa chọn liên thời gian:
Các quyết định hiện tại được phản ánh bằng kết quả nhận được trong tương lai. Nhiều lựa chọn chúng ta đưa ra gây hậu quả cho tương lai. Nhưng cũng không ít các lợi ích có thể nhận về mà không thực hiện đánh đổi. Chẳng hạn, việc quyết định chi bao nhiêu tiền trong hiện tại và bao nhiêu để tích trữ. Nó có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của chúng ta cả ở hiện tại và trong những năm tiếp theo. Với các giá trị tiền chi tiêu hiện tại phản ánh trong cách sống của từng người.
Có người lựa chọn các nhu cầu cơ bản và thiết yếu. Tiền còn lại dùng cho tích lũy hay đầu tư. Trong khi có người lựa chọn hài lòng với cuộc sống hiện tại. Sống phải được tận hưởng, phải đáp ứng cao nhất các nhu cầu bằng khả năng tài chính hiện tại. Hoặc nếu thiếu có thể đi vay thêm. Các lựa chọn khác nhau với tính chất, mức độ khác nhau đó. Đương nhiên sẽ phản ánh các kết quả nhận lại đối với giá trị tương lai.
Với các chủ thể cụ thể.
Đối với các công ty, các quyết định đầu tư khác nhau liên quan đến sự lựa chọn liên thời gian. Đặc biệt khi hoạt động công ty không chỉ có ý nghĩa với một hay hai người nhất định. Nó phản ánh các giá trị nhận về của một nhóm người. Các khoản vốn được dùng vào các mục đích khác nhau cũng được tính toán và xem xét kỹ. Bởi khi tham gia vào sản xuất, kinh doanh. Các giá trị không phản ánh hay thể hiện trong ngắn hạn. Cũng như không thể ngay lập tức tìm kiếm và thu về lợi nhuận. Do đó, các quyết định đầu tư hiệu quả, an toàn cho ra các giá trị bền vững theo thời gian. Đảm bảo các chi tiêu, trả lương,…
Mặt khác, đối với các cá nhân, các quyết định được đưa ra trong thời gian ngắn có thể ảnh hưởng đến các cơ hội tài chính trong tương lai. Chủ yếu phản ánh liên quan đến tiết kiệm và lương hưu. Các đầu tư cho tiết kiệm, cho bảo hiểm,… có thể tốn kém nhất định ở các giai đoạn hiện tại. Nhưng đến một thời điểm phù hợp trong tương lai, nó sẽ mang đến các giá trị lớn và hiệu quả. Ví dụ như khi về hưu và không còn khả năng tạo thu nhập. Các chi trả của lương hưu hay bảo hiểm có thể giúp đảm bảo các nhu cầu và lợi ích cho cá nhân.
Xu hướng hiện tại.
Hầu hết các cá nhân có xu hướng bị giới hạn bởi các ràng buộc về ngân sách ngăn cản họ tiêu thụ đến mức mong muốn. Không thể hiện qua các tiết kiệm quá mức. Trong lựa chọn liên thời gian chỉ định hướng con người có cân đối phù hợp đảm bảo chất lượng cuộc sống ở các giai đoạn khác nhau. Tuy nhiên, các nhà lí luận tài chính hành vi thường thấy rằng ở một bộ phận nhất định. Người ta có xu hướng hiện tại là phổ biến, cho thấy mọi người thích chi tiêu ở thời điểm hiện tại. Bất kể tác động của nó có thể có trong những năm sau đó.
Sở thích này tập trung vào tiêu dùng hiện tại. Khiến cho nhiều cá nhân đưa ra những lựa chọn liên thời gian phù hợp với nhu cầu trong ngắn hạn và mong muốn nhiều hơn trong các mục tiêu dài hạn. Tuy nhiên các lợi ích tiêu dùng thường chỉ được phản ánh trong một khoảng thời gian nhất định và không bền vững. Do đó các chính sách trong tiết kiệm hay đầu tư vẫn là sự lựa chọn hiệu quả hơn cả.
3. Ví dụ về lựa chọn liên thời gian:
Nếu một cá nhân chi tiêu quá tay. Chẳng hạn như trả tiền cho một kì nghỉ vòng quanh thế giới vượt quá ngân sách thông thường của họ Để có thể thực hiện các nghĩa vụ ngân sách phát sinh, họ có thể phải thực hiện các nghĩa vụ ở hiện tại và kéo dài đến tương lai. Với mong muốn có một nguồn tài chính bổ sung thì điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến tài sản dài hạn. Tức là các lợi ích trong tương lai có thể sẽ bị tác động bởi quyết định ở hiện tại. Người đó có thể rút một khoản vay cá nhân, thẻ tín dụng có giới hạn vay. Hoặc thậm chí rút tiền từ tài khoản hưu trí khi có thể để trang trải chi phí.
Với các hoạt động như vậy, thay vì thực hiện tiếp tục các tiến trình của kỳ nghỉ. Người đó có thể cân nhắc đến việc tiếp tục lao động, tìm kiếm lợi nhuận. Sẵn sàng hành trang và kinh phí trước khi tiếp tục thực hiện hành trình. Bởi các lựa chọn hiện tại sẽ làm giảm tài sản mà cá nhân đang có để tiết kiệm cho hưu trí. Hoặc phát sinh các nghĩa vụ mà tương lai phải thực hiện.