Lí thuyết bong bóng là gì? Bong bóng và thị trường hiệu quả

1. Lí thuyết bong bóng là gì?

Lí thuyết bong bóng trong tiếng Anh là Bubble Theory.

Khái niệm.

Lí thuyết bong bóng là một giả thuyết trong lĩnh vực tài chính. Đặt ra khi các nhà đầu tư bắt đầu mua vào tài sản với mức giá vượt quá giá trị hợp lí của nó. Theo đó, cho rằng giá của tài sản có khả năng sẽ tăng nhanh chóng. Với các giá trị hợp lý cả tài sản được phản ánh trên thị trường. Việc thực hiện các giao dịch với mong muốn đầu tư vào các tài sản tiềm năng nhưng không hoàn toàn trên cơ sở nghiên cứu thị trường. Do đó khi thấy một loại tài sản nào đang được tập chung đầu tư, nhiều nhà đầu tư khác cũng thực hiện hoạt động này.

Các tiềm năng kinh doanh hay lợi nhuận lúc này có thể được phản ánh. Thông qua tài sản được nhiều người quan tâm sẽ có dấu hiệu tăng giá. Các giá trị có thể tăng liên tục khiến nhà đầu tư cho rằng hoạt động của mình mang đến lợi nhuận. Hoạt động mua vào bán ra mang đến các lợi ích nhất định tại các thời điểm nhất định trong thị trường. Tuy nhiên theo lý thuyết bong bóng, các lợi nhuận này chỉ có thể đạt đến một giới hạn nhất định.

Điều này được phản ánh thông qua sự tăng nhanh chóng và khó kiểm soát của giá tài sản giao dịch. Điều kiện cạnh tranh khiến các nhà đầu tư bỏ ra một khoản tiền lớn hơn để tìm kiếm lợi nhuận. Với mong muốn giá trị sẽ tăng trong tương lai. Tuy nhiên, khi đến một giá trị nhất định, các nhà đầu tư không có khả năng mua vào với một giá cả lớn hơn. Khi đó giá tài sản sẽ thể hiện là cao nhất. Tại đó các nhu cầu chững lại và những người đang nắm giữ tài sản không thể bán ra tìm kiếm lợi nhuận. Việc bán ra chỉ diễn ra nếu giá tài sản được giảm xuống giá trị phù hợp.

2. Nội dung của lí thuyết bong bóng:

Với lý thuyết bong bóng, các giá tài sản có thể giảm xuống ngay sau đó. Giả thuyết này cho rằng nối tiếp sự tăng giá nhanh chóng của thị trường sẽ là sự sụp đổ giá bất ngờ. Khi mà các nhà đầu tư rời bỏ các tài sản được định giá quá cao trên thị trường và lợi nhuận không được tạo ra thêm nữa.  Các sự kiện này xảy ra mà gần như không có dấu hiệu báo trước rõ ràng.

Lí thuyết bong bóng áp dụng cho bất kì loại tài sản nào diễn ra hoạt động đầu tư trên thị trường tài chính. Khi mà các giao dịch bất ngờ được thực hiện trên tài sản thể hiện giá tăng cao hơn giá trị cơ bản của nó. Các giao dịch này thu hút nhiều nhà đầu tư và sự kiện mua và bán ra trở lên sôi động. Có thể xảy ra trên các tài sản bao gồm chứng khoán, thị trường hàng hóa, thị trường nhà ở, và các ngành công nghiệp và kinh tế.

Tính chất rủi ro.

Bong bóng rất nguy hiểm cho các nhà đầu tư, do tính chất rủi ro được xác định trên sự bốc đồng, ăn theo. Với quá trình dẫn đến đỉnh điểm mang đến giá trị sản phẩm rất lớn. Vì chúng được định giá quá cao trước khi đổ vỡ, nhiều người lầm tưởng mình đang gặp thuận lợi trong đầu tư. Cũng như khoảng thời gian kéo dài của nó không thể biết trước. Với giá trị của tài sản được đẩy lên từ từ và vẫn được xác đinh là tiềm năng đầu tư, các nhà đầu tư vẫn tiếp tục đẩy giá. Cho đến khi các khả năng không còn khả quan và không thể thực hiện thì cũn kết thúc khoảng thời gian này.

Một khi có nhiều người bán ra với mức giá cao, quá trình đảo ngược. Các trao đổi khó được thực hiện hơn khi tìm người mua có nhu cầu. Những người mua ở mức giá cao nhất thường là những người chịu tổn thất nặng nề nhất khi bong bóng vỡ. Khi bong bóng vỡ kéo theo hàng loạt các biến đổi của thị trường. Gây ra tác động xấu và rủi ro nghiêm trọng, tổn thất đến một nhóm nhà đầu tư nhất định. Giá giảm và ổn định ở mức định giá hợp lí hơn cũng mang đến cơ hội kinh doanh và sở hữu tài sản cho các nhà đầu tư khác có nhu cầu.

Xét với mối quan hệ cung – cầu trên thị trường. 

Cầu dư thừa sẽ tạo ra bong bóng. Khi mà có quá nhiều người mua trong khi sản phẩm ở mức có hạn. Để sở hữu tài sản, người mua có thể chấp nhận mức giá cao hơn. Những người mua quá hăng hái mua vào dẫn đến giá tài sản tăng nhanh chóng. Theo cơ chế trên thị trường, một tài sản có quá nhiều thu hút đang có tiềm năng nhất định trong tương lai. Và lại càng thu hút thêm sự chú ý và tạo ra nhiều cầu hơn nữa. Cho đến khi khó khăn để có thể tìm kiếm thêm lợi nhuận khi cầu được thu hẹp và gần như không còn. Nhà đầu tư nhận ra rằng tình hình này khó có thể được tiếp tục duy trì và là thời điểm bong bóng vỡ.

Việc xác định bong bóng khi chúng đang dần hình thành là rất khó. Tuy nhiên, nỗ lực của các nhà đầu tư sẽ được đền đáp xứng đáng nếu họ có thể nhận ra bong bóng trước khi nó vỡ. Thực hiện bán ra trước khi xảy ra bán tháo. Với hoạt động bán ra khi xác định nguy cơ sẽ giúp nhà đầu tư thành công trong tìm kiếm lợi nhuận. Do vậy trong đầu tư, cần theo dõi sự biến đổi liên tục của giá trị tài sản phản ánh. Điều chỉnh kịp thời các quyết định. Vì vậy có nhiều nhà đầu tư bỏ nhiều thời gian và công sức để cố gắng phát hiện bong bóng.

3. Bong bóng và thị trường hiệu quả:

3.1. Lý thuyết bong bóng:

Khi diễn ra lý thuyết bong bóng, mang đến các đặc điểm chung khi mà lĩnh vực nhất định được quan tâm. Các tài sản được tham gia nhiều và đa dạng vào giao dịch. Giá trị lợi nhuận thu được cũng tăng. Tuy nhiên tính chất bền vững và ổn định của nó thì chỉ có thể hiện khách quan nhất thông qua kết quả giao dịch thị trường. Nhà đầu tư rất khó phân biệt bong bóng khi nó đang diễn ra. Vì họ không thể dễ dàng phán đoán rằng giá đang được giao dịch trên thị trường phản ánh chính xác các giá trị trong tương lai không. Với lý thuyết bong bóng, sự nhanh chóng giảm nhu cầu đầu tư có thể khiến giá sản phẩm giảm nhanh chóng.

Điểm khác biệt của bong bóng là một thời gian ngắn sau, các giá sản phẩm sẽ ổn định lại. Các rủi ro rất có thể xảy ra với các nhà đầu tư đang nắm giữ tài sản. Có thể là thông qua hoạt động điều chỉnh giá thị trường hay sự ngưng trong nhu cầu đầu tư. Bởi đơn thuần là có nhiều người tham gia thị trường đang có cái nhìn quá tích cực và lệch lạc. Khi giá trị phản ánh quá lớn so với giá thị trường, tự có những điều chỉnh phù hợp để nhu cầu bền vững được thiết lập.

3.2. Biện pháp để hoạt động thị trường hiệu quả:

– Thị trường hiệu quả.

Về lí thuyết, một thị trường hiệu quả là nơi lý tưởng khi mà giá sản phẩm phản ánh đúng giá trị thị trường. Tuy nhiên, thị trường lý tưởng khó tồn tại và xác định. Bởi hoạt động đầu tư luôn xảy ra các biến đổi và dịch chuyển ngoài tầ kiểm soát của con người. Một nhà đầu tư tài giỏi được phản ánh thông qua các phán đoán, thực hiện hoạt động mua bán hiệu quả. Giá tài sản phản ánh giá trị kinh tế thực sự của chúng sẽ không tạo ra bong bóng. Các nhà đầu tư có thể phần nào dự đoán chúng ở một mức độ nào đó.

Với các tiềm năng trong đầu tư, khi giá sản phẩm đang tăng vẫn tạo ra các hứng thú đối với nhà đầu tư. Một số nhà kinh tế học tin rằng chỉ có thể nhận ra bong bóng sau khi chúng đã vỡ. Khi mà các nhà đầu tư nhận ra thì là lúc một phần rủi ro đã được xác định. Và tiếp diễn sau đó là sự giảm mạnh về giá trị sản phẩm để bán ra nhằm thu hồi vốn. Vì bong bóng phụ thuộc vào sự tăng giá vượt xa giá trị thực của một loại tài sản, thường diễn biến nhanh với giá tăng mạnh. Do đó các nhà đầu tư có thể quan sát các diễn biến giá để có sự điều chỉnh kịp thời.

Xác định thời điểm phù hợp, tiềm năng và khả năng hình thành rủi ro.

Trong thị trường ổn định, nhà đầu tư có nhiều cơ sở hơn để xác định lý thuyết bong bóng. Tuy nhiên, giá của một loại tài sản càng biến động, nhà đầu tư sẽ càng gặp khó khăn hơn trong việc xác định sự hình thành bong bóng. Tính chất rủi ro luôn tồn tại khi tiến hành các hoạt động đầu tư. Tuy nhiên, nó luôn đưa đến các báo hiệu trước khi thực sự xảy ra. Do đó với tính chất đầu tư, cần xác định chính xác các khả năng và lợi ích có thể tạo ra. Đồng thời dự liệu rủi ro để thực hiện các hoạt động đúng thời điểm, kịp thời.

Sức hấp dẫn của bong bóng nằm ở lượng tiền khổng lồ được đổ vào khi chúng hình thành. Giá cả càng tăng nhanh càng khơi dậy sức mua vì mong muốn lợi nhuận khổng lồ. Do đó trong hoạt động đầu tư của mình, nhiều nhà đầu tư vẫn xác định khả năng rủi ro khi thực hiện. Tuy nhiên vẫn thực hiện mua vào với mong muốn kịp bán ra trước khi bong bóng thực sự vỡ.