Khổng Tử là ai? 100 lời dạy của Đức Khổng Tử và ý nghĩa?

Khi các chủ thể tiếp cận với Nho giáo thì chắc hẳn không quá xa lạ với cái tên Khổng Tử với những lời dăn dạy con người sống cần có đức, có hiếu và có lễ nghi, cách ứng xử của mỗi con người trong xã hội. Khổng Tử được nói đến là một bậc nhân tài xuất chúng mà rất nhiều người theo đạo nho giáo luôn tôn thờ và hướng theo. Vậy Khổng Tử là ai? 100 lời dạy của Đức Khổng Tử và ý nghĩa? Trong nội dung bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ gửi tới quý bạn đọc nội dung liên quan đến vấn đề này như sau:

Luật sư tư vấn luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568

1. Khổng Tử là ai?

Khổng Tử, sinh năm 551, tại tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc ngày nay, là nhà giáo, nhà triết học và nhà lý luận chính trị nổi tiếng nhất Trung Quốc, người có những ý tưởng đã ảnh hưởng sâu sắc đến nền văn minh của Trung Quốc và các nước Đông Á khác.

Khổng Tử sinh ra gần cuối thời đại được lịch sử Trung Quốc gọi là thời Xuân Thu (770–481 TCN). Nhà của ông ở Lu, một bang miền đông Trung Quốc, nơi ngày nay là tỉnh Sơn Đông miền trung và tây nam. Giống như các quốc gia khu vực khác vào thời điểm đó, Lu bị ràng buộc với triều đình nhà Chu (1045–221 TCN) thông qua lịch sử, văn hóa, mối quan hệ gia đình (kéo dài từ khi thành lập triều đại, khi họ hàng của các nhà cai trị nhà Chu bị coi là người đứng đầu các quốc gia trong khu vực), và các nghĩa vụ đạo đức.

Theo một số báo cáo, tổ tiên ban đầu của Khổng Tử là người Kong từ nước Tống – một gia đình quý tộc đã sản sinh ra một số cố vấn lỗi lạc cho các nhà cai trị nhà Tống. Tuy nhiên, vào giữa thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên, gia đình này đã mất đi vị thế chính trị và phần lớn tài sản của họ, và một số Kong – ông cố của Khổng Tử – đã chuyển đến bang Lu.

Những quý ông bình thường (shi) không được hưởng quyền lợi di truyền nào mà tổ tiên của họ đã từng được hưởng ở thời Tống. Các quý ông bình thường của cuối triều đại nhà Chu có thể tự hào về khả năng được tuyển dụng của họ trong quân đội hoặc ở bất kỳ vị trí hành chính nào bởi vì họ được giáo dục về sáu nghệ thuật lễ nghi (xem bên dưới Lời dạy của Khổng Tử), âm nhạc, bắn cung, đánh xe ngựa, viết lách và số học.

Nhưng trong hệ thống phân cấp xã hội thời đó, họ chỉ cao hơn dân gian một bậc. Cha của Khổng Tử, Shu-liang He, đã từng là một chiến binh và làm quản hạt ở Lỗ, nhưng ông đã là một ông già khi Khổng Tử được sinh ra. Cuộc hôn nhân trước đó đã sinh cho ông chín cô con gái và một cậu con trai chân khoèo, và vì vậy, với Khổng Tử, cuối cùng ông đã được trao cho một người thừa kế khỏe mạnh. Nhưng Thục Hán Ông mất ngay sau khi Khổng Tử ra đời, để lại góa phụ trẻ phải tự lo cho mình.

Khổng Tử thẳng thắn về gia cảnh của mình. Ông ấy nói rằng, bởi vì ông ấy “nghèo và xuất thân từ một địa điểm thấp kém,” ông ấy không thể vào phục vụ chính phủ dễ dàng như những thanh niên xuất thân từ các gia đình nổi tiếng và vì vậy phải trở nên “thành thạo nhiều việc vặt vãnh”. Ông tìm được việc làm đầu tiên với gia tộc Jisun, một gia đình cha truyền con nối mà các thành viên chính của họ đã có nhiều thập kỷ làm cố vấn chính cho các nhà cai trị của Lu. Một loạt các chức vụ khiêm tốn với người Jisuns như người trông coi kho thóc và gia súc và là quan huyện trong lãnh địa phong kiến ​​của gia đình đã dẫn đến những bổ nhiệm quan trọng hơn trong chính quyền Lu, đầu tiên là bộ trưởng công trình và sau đó là bộ trưởng tội phạm.

Các ghi chép thời đó cho thấy, với tư cách là bộ trưởng tội phạm, Khổng Tử đã có hiệu quả trong việc xử lý các vấn đề về luật pháp và trật tự nhưng thậm chí còn ấn tượng hơn trong các nhiệm vụ ngoại giao. Ông luôn đảm bảo rằng người cai trị và sứ mệnh của ông đã được chuẩn bị kỹ lưỡng cho những điều bất ngờ và những tình huống có thể khiến họ gặp nguy hiểm; ông cũng biết cách khuyên họ để đưa một cuộc đàm phán khó đi đến một kết thúc thành công.

Tuy nhiên, ông chỉ giữ chức vụ của mình trong một vài năm. Việc từ chức của ông là kết quả của một cuộc đấu tranh kéo dài với các gia đình cha truyền con nối — trong nhiều thế hệ, họ đã cố gắng giành quyền lực khỏi những người cai trị hợp pháp của Lu. Khổng Tử nhận thấy hành động của các gia đình là vi phạm và những hành động thiếu lễ nghi của họ là đáng phản đối, và ông sẵn sàng chiến đấu bằng các biện pháp công bằng hoặc xấu xa để khôi phục quyền lực của người cai trị. Một cuộc đụng độ lớn diễn ra vào năm 498 trước Công nguyên. Một kế hoạch hướng các gia đình đến việc tự hủy hoại đã bị phản tác dụng. Những người đứng đầu gia đình nghi ngờ Khổng Tử, và vì vậy ông không còn lựa chọn nào khác ngoài việc rời bỏ địa vị và ngôi nhà của mình.

2. 100 lời dạy của Đức Khổng Tử?

Những lời dạy quý giá của Đức Khổng Tử

Đọc hết mới là kẻ trọng đạo lý, hiểu hết mới mong có nhân cách hơn người

Hình hài của mẹ của cha

Trí khôn đời dạy, đói no tự mình

Sang hèn trong kiếp nhân sinh

Buồn vui sướng khổ thường tình thế thôi

Không hơn hãy cố gắng bằng người

Cho thiên hạ khỏi ai cười ai khinh

Có chí thì ham học

Bất chí thì ham chơi

Trí khôn tạo nên người

Đức nhân tìm ra bạn

Thành đạt nhờ đức dày

Làm nên nhờ có thầy

Đủ đầy nhờ có bạn

Gái ngoan nhờ đức hạnh

Trai mạnh nhờ lực cường

Tươi đẹp lắm người thương

Lực cường nhiều kẻ mạnh

Dễ thích nghi thì sống

Biết năng động thì nên

Đủ tài trí làm nên

Đủ sức bền thì thắng

Biết mình khi hoạn nan

Hiểu bạn lúc gian nguy

Nghèo hèn bởi tự ti

Ngu si vì tự phụ

Tài đức cao hơn phú

Hạnh phúc đủ hơn giàu

Sống trung tín bền lâu

Tình nghĩa sâu hạnh phúc

Đủ tài thì đỡ cực

Đủ sức thì đỡ nghèo

Dốt nát hay làm theo

Hiểu biết nhiều thì lợi

Hỏng việc thì hấp tấp

Va vấp bởi vội vàng

Cảnh giác với lời khen

Bình tâm nghe lời trách

Quá nghiêm thì ít bạn

Dễ dãi bạn khinh nhờn

Không hứa hão là khôn

Không tin xằng ít vạ

Làm ơn đừng mong trả

Được ơn nhớ đừng quên

Nhu nhược bị ép trèn

Quá cương thì bị gãy

Cái quý thì khó thấy

Dễ lấy thường của tồi

Của rẻ là của ôi

Dùng người tội sinh vạ

Đẹp lòng hơn tốt mã

Nền nã hơn kiêu kì

Thận trọng từng bước đi

Xét suy khi hành động

Hiểu biết nhiều dễ sống

Luôn chủ động dễ thành

Thận trọng trước lợi danh

Giữ mình đừng buông thả

Tránh xa phường trí trá

Tai vạ bởi nể nang

Tài giỏi chớ khoe khoang

Giàu sang đừng kênh kiệu

Học bao nhiêu vẫn thiếu

Hiểu bao nhiêu chẳng thừa

Nhân đức chớ bán mua

Được thua không nản trí

Đủ đức tài bớt lụy

Đủ dũng khí chẳng hàng

Có vợ đảm thì sang

Có bạn vàng thì quý

Đói nghèo vì bệnh sĩ

Quẫn trí dễ làm liều

Tỉnh táo với tình yêu

Biết điều khi yếu thế

Lo việc nhà chớ kể

Ân nghĩa chớ đếm đong

Người phúc lộc nhờ nguồn

Sống bất nghĩa tai ương

Sống bất lương tù ngục

Phải cầu xin là nhục

Phải khuất phục là hèn

Hay đố kị nhỏ nhen

Hay ép trèn độc ác

Lắm gian truân càng sáng

Nhiều hoạn nạn càng tinh

Với mình phải nghiêm minh

Với chúng sinh thân ái

Đang thắng phòng khi bại

Gặt hái phòng mất mùa

Thói quen thường khó chừa

Say sưa thường khó tỉnh

Sống ỉ lại ăn sẵn

Dễ bạc phân tán mình

Sống dựa dẫm ngu đần

Sống bất cần phá sản

Hay đua đòi hoạn nạn

Quá nể bạn tai ương

Gia đình trọng yêu thương

Sống nhịn nhường hỉ hả

Thiếu tình thương man trá

Gắn vàng đá cũng tan

Biết dạy dỗ con ngoan

Chịu bảo ban con giỏi

Tinh khôn nhờ học hỏi

Cứng cỏi nhờ luyện rèn

Sống vì nhau dễ bền

Sống vì tiền đổ vỡ
Rèn con từ mới nở

Khuyên vợ lúc mới về

Muốn hiểu cần lắng nghe

Khốn nạn quên mẹ cha

Tốt đẹp hãy bày ra

Xấu xa nên đậy lại

Có ích thì tồn tại

Có hại thì diệt vong

Nhiều tham vọng long đong

Lắm ước mong lận đận

Hay vội vàng hối hận

Quá cẩn thận lỗi thời

Biết được người là sáng

Hiểu được bạn là khôn

Khiêm tốn là tự tôn

Kiêu căng là tự sát

Hứa trước thì khó đạt

Hèn nhát thì khó thành

Thù hận bởi lợi danh

Tranh giành vì chức vị

Giàu sang hay đố kị

Tài trí sinh ghét ghen

Tham giàu thì cuồng điên

Tham quyền thì độc ác

Vì tiền thì dễ bạc

Vì tình nghĩa bền lâu

Người hiểu nói trọn câu

Người dốt tâu phách lối

Có quyền thì hám lợi

Có tội thường xum xoe

Khờ dại hay bị lừa

Nó bừa hay vạ miệng

Đa ngôn thì tai tiếng

Ngậm miệng dễ được tin

Hám lợi hay cầu xin

Hám quyền hay xu nịnh

Thật thà hay oan trái

Thẳng thắn hay bị hại

Thông thái hay bị ngờ

Chiều con quá con hư

Tiền của dư con hỏng

Giàu mạnh thường thao túng

Nghèo vụng dễ theo đuôi

Người tài giỏi khó chơi

Kẻ trây lười khó bảo

Thành tâm thì đắc đạo

Mạnh bạo việc dễ thành

Quân tử thì trọng danh

Tiểu nhân thì trọng lợi

Bất tài hay đòi hỏi

Lộc lõi khó khiêm nhường

Tình nghĩa thường khó quên

Nợ nhân duyên khó trả

Khó thuần phục kẻ sĩ

Khó phòng bị tướng tài

Biết chấp nhận thảnh thơi

Hay hận đời đau khổ

Của quý thì khó giữ

Con cầu tự khó nuôi

Nhà dư của hiếm hoi

Nhà lắm người bạc cạn

Khó gần người quá sạch

Vắng khách tại quá nghèo

Dễ nổi danh kị hiền

Dễ kiếm tiền khó giữ

Kiếp người là duyên nợ

Lành vỡ lẽ thường tình

Bại thành từ lực trí

Thời gian đừng uổng phí

Biết suy nghĩ sâu xa.

3. Ý nghĩa 100 lời dạy của Đức Khổng Tử?

Những lời dạy của Khổng tử sẽ giúp còn người sống theo hướng tích cực, liêm chính. Từ những lời dạy này Khổng tử đã phần nào đó khôi phục lại được các giá trị truyền thống vfa vốn có của con người đó là lòng trưng thực, nhân từ, trung thành và lễ nghi trong xã hội Trung Quốc hiện này.

Trong lời dạy của ông đều là những sự minh họa về những vấn đề triết học và thiết thực đó là một sự hiểu biết sâu sắc của một nhà tư tử. Trong những lời dạy này của ông đều nói đến tình yêu, gia đình, mối quan hệ xã hội và những cách thức trở thành một nhà lãnh đạo tốt.

Ở những lời dạy của ông đã cũng cấp cho chúng ta sự hiểu biết về cuộc sống và các mối tương quan lẫn nhau.

Kỷ luật đối với người lãnh đạ theo Khổng Tử là rất cần thiết bởi nó sẽ tạo ra được sự ton trong của những người đi theo người lãnh đạo này.

Những câu nói của ông để lại đều mang tấm lòng yêu nước của mình tới mọi người, cũng cố được các giá trị về lòng nhân ái và truyền thống củ dân tộc.