Kế toán sáng tạo là gì? Những tác động tiêu cực và tích cực

1. Kế toán sáng tạo là gì?

Kế toán sáng tạo trong tiếng Anh là Creative Accounting.

1.1. Khái niệm:

Kế toán sáng tạo là một quá trình thực hiện trong hoạt động kế toán. Mang đến các phản ánh tích cực trên báo cáo tài chính. Trong đó ksử dụng các kiến thức về các nguyên tắc, chuẩn mực, phương pháp kế toán như nghiệp vụ kế toán thông thường. Nhằm điều chỉnh các con số được trình bày trên báo cáo tài chính (BCTC) của một doanh nghiệp. Sau hoạt động này, các số liệu được hợp pháp hóa và phản ánh các tính chất và kết quả trong hoạt động doanh nghiệp. Tại Việt Nam, hành vi này thường được gọi là “quản trị lợi nhuận”. Bởi các tác động mang đến lợi ích cho phản ánh lợi nhuận thu được.

Kế toán sáng tạo là việc vận dụng một cách linh hoạt và sáng tạo các kĩ thuật trong kế toán. Thay vì thực hiện các phản ánh đúng tính chất, kế toán viên sử dụng các “thủ thuật”, để “biến tấu” thông tin trên BCTC. Các thay đổi và phản ánh này nhằm điều chỉnh theo hướng có lợi các số liệu. Khi mà việc điều chỉnh và kết quả không thể thực hiện hiệu quả trên thực tế. Nhằm tác động đến nhận thức của người đọc BCTC. Đặc biệt là mang đến các lợi ích trong giảm thiểu nghĩa vụ doanh nghiệp cần thực hiện. Và mang đến đánh giá tốt cho các nhà đầu tư và nhóm đối tượng quan tâm hiệu quả hoạt động doanh nghiệp.

Kế toán sáng tạo bao gồm tất cả các thủ thuật: Aggressive Accounting, Earning Mannagement, Income Smoothing, Fraudunt Reporting,… Tác động lên các số liệu khi phản ánh nó trên báo cáo tài chính.

2. Nhận xét hoạt động kế toán sáng tạo:

Theo Charles W.Mulford và Eugene E.Comiskey (2002). Kế toán sáng tạo là sự lựa chọn có chủ ý các quy định kế toán sẽ thực hiện. Xác định trong nhu cầu tác động và thay đổi vào một hay nhiều số liệu. Nhằm thao túng lợi nhuận, để hướng tới mục tiêu bởi các cấp quản lý hoặc để làm lợi nhuận trở nên đẹp hơn. Đều mang đến các lợi ích không thực tế trong phản ánh kết quả hoạt động. Giúp doanh nghiệp tạo ra các lợi thế hay lợi ích mới.

Được thực hiện thông qua hành vi điều chỉnh doanh thu và chi phí bằng công cụ kế toán. Tức là phản ánh các kết quả hay tính chất hoạt động một cách chuyên nghiệp và hiệu quả. Khi mà các kết quả phản ánh cho giai đoạn hay lộ trình đều mang đến niệm tin mới trong tiềm năng phát triển của doanh nghiệp. Giúp ngăn chặn cũng như mở ra một cách mới để nhà quản trị đạt được mục tiêu lợi nhuận. Khi các lợi ích có thể đạt được nhiều hơn. Tuy nhiên, sự phản ánh không đúng với thực tế cũng là con dao hai lưỡi. Đánh lừa niềm tin của các nhà đầu tư và có thể tác động xấu cho các giai đoạn tương lai.

2. Một số thủ thuật kế toán sáng tạo:

Đối với báo cáo thu nhập: 

Báo cáo thu nhập hay còn gọi là báo cáo kết quả kinh doanh, phản ánh các kết quả cho giai đoạn hoạt động nhất định. Đây là một tài liệu quan trọng có tác động lớn đến quyết định của các nhà đầu tư. Khi kết quả báo cáo được làm đẹp, phản ánh một kết quả kinh doanh tốt. Mang đến các phân tích hay so sánh trong tiềm năng hay sự ổn định trong kinh doanh. Từ đó mà có thể thu hút nhà đầu tư với các hoạt động đầu tư hiệu quả. Là kết quả mà doanh nghiệp mong muốn nhận được trong đánh giá của nhà đầu tư hay các nhà phân tích. Bởi vậy nhà đầu tư cần phân tích rõ các khoản thu lợi nhuận doanh nghiệp để có đánh giá chính xác.

Đối với bảng cân đối kế toán:

Trong bảng cân đối kế toán, các tài sản sở hữu hay tính chất khoản thu chi được phản ánh. Trên tác động của doanh nghiệp ghi nhận các số liệu mang đến thu chi hiệu quả. Sự tác động mang đến các phản ánh trong quyết định hoạt động là chính xác và khai thác tốt các thời điểm. Các giá trị tài sản của doanh nghiệp được thổi phồng mang đến các giá trị lớn. Nó làm cho số liệu của doanh nghiệp trở nên đẹp hơn và hấp dẫn các nhà đầu tư hơn. Tác động lên các đối chủ thể mà doanh nghiệp quan tâm trong nhu cầu hợp tác, kinh doanh của họ.

Tăng giá trị tài sản được phản ánh thông qua ghi nhận thấp hơn khoản dự phòng đối với nợ xấu, trì hoãn việc ghi giảm giá trị tài sản, đẩy nhanh tiến độ ghi nhận doanh thu, ghi nhận thấp hơn giá trị hao mòn tài sản…

Bên cạnh đó, trong một số trường hợp nhà quản trị lại muốn giảm lợi nhuận. Thực hiện thông qua ghi nhận tài sản có giá trị thấp hơn so với thực tế. Một số thủ thuật có thể được áp dụng như: Trích lập cao các khoản dự phòng, Chuyển ngoài bảng tài sản cho thuê thài chính, Không vốn hóa tài sản vô hình, Ghi giảm các khoản nợ phải thu đã cho các các tổ chức tài chính, ghi giảm quá mức tài sản ngắn hạn và dài hạn…

Đối với báo cáo lưu chuyển tiền tệ:

Là báo cáo phản ánh các dòng tiền chuyển dịch trong hoạt động hay giao dịch được thực hiện. Nhiều doanh nghiệp rất dễ phân loại sai luồng tiền và thường tăng dòng tiền thuần của hoạt động kinh doanh thông thường. Thường được thực hiện bằng cách chuyển dòng tiền ra của hoạt động kinh doanh thông thường sang hoạt động động đầu tư. Khi đó, các giá trị phản ánh dòng tiền mang đến sự chồng chéo hay không. Cũng như cách thức phân loại có mang đến hiệu quả lợi nhuận hay không.

Các nhà đầu tư khi xem xét báo cáo tài chính của doanh nghiệp cần phải xác định rõ dòng tiền nào từ hoạt động kinh doanh. Đồng thời, cần xem xét tổng quát cả dòng tiền hoạt động đầu tư, hoạt động tài chính và dòng tiền tự do.

3. Những tác động tiêu cực và tích cực:

3.1. Tác động tiêu cực:

Nó phản ánh với việc làm đẹp báo cáo không phản ánh các thực tế hoạt động. Khi sự khác biệt được tạo ra là quá lớn. Cũng như kết quả phản ánh trên báo cáo quá phi thực tế với khả năng thật của doanh nghiệp. Trong xu hướng của mình, tùy theo mục đích mong muốn mà doanh nghiệp có thể báo cáo lợi nhuận ở mức thấp hay cao hơn thực tế.

Từ đó có thể gây hại không nhỏ cho nhà nước, các nhà đầu tư và nền kinh tế đất nước. Khi các nghĩa vụ với đất nước không được đảm bảo thực hiện. Ngân sách thất thoát bên cạnh những tác động khác cho nền kinh tế.

– Báo cáo lợi nhuận cao hơn thực tế.

Mở ra các niềm tin không chân thật cho nhà đầu tư trong đánh giá doanh nghiệp. Là công cụ che dấu hoạt động kinh doanh đang giảm sút của công ty. Lấp liếm những khó khăn và trì trệ trong tất cả các mặt. Nếu doanh nghiệp có hiệu quả làm việc trên thực tế quá kém, sẽ đánh mất niềm tin đối với những người quan tâm đến đơn vị và sẽ giảm uy tín của doanh nghiệp. Trầm trọng hơn có thể mang đến các thất bại trong kinh doanh. Sự thua lỗ sớm muộn cũng sẽ bị lộ tẩy.

– Báo cáo lợi nhuận thấp hơn thực tế.

Được phản ánh đối với doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh hiệu quả trên thực tế. Tất cả các thành phần quan tâm đều thấy được tiềm năng lợi nhuận và phát triển. Tuy nhiên, các số liệu và kết quả lại được ghi nhận rất khiêm tốn trên báo cáo tài chính. Đây là hiện trạng doanh nghiệp cố ý khai khống chi phí. Mang đến lợi ích riêng cho những kẻ tham lấp liếm lợi ích cho bản thân. Hoặc doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận kế toán ở mức thấp để giảm số thuế phải nộp. Giảm lợi nhuận được hưởng của các cổ đông và còn ảnh hưởng đến cả người lao động…

3.2. Tác động tích cực:

Bản thân việc thực hiện Kế toán sáng tạo không phải là hành vi tiêu cực. Khi nó được thực hiện với mục đích kích cầu các phát triển và tiềm năng mới. Tức là thực hiện làm đẹp lợi nhuận theo hướng tăng lên. Tuy nhiên, các ghi nhận phải dựa trên thực tế và phản ánh tương đối các lợi thế cũng như tiền năng hiện có của doanh nghiệp. Không nhằm đánh lừa những người quan tâm đến BCTC của doanh nghiệp, mà tạo niềm tin có cơ sở.

Nó giúp tác động tích cực đến việc kinh doanh của DN trong tương lai. Khi thúc đẩy các hoạt động cần được thực hiện sôi động, hiệu quả hơn. Và chỉ đúng hướng đầu tư cho các nhà đầu tư trong tương lai. Khi mang đến định hướng và tiềm năng mà nhà đầu tư quan tâm trong hoạt động của mình. Tùy thuộc vào từng quy định kế toán được ban hành, nó có thể ngăn chặn cũng như mở ra một cách mới để nhà quản trị đạt được mục tiêu lợi nhuận. Khi các thủ thuật kế toán khác nhau được lựa chọn.

Nó được thực hiện với mong muốn mang đến cái nhìn tốt đẹp hơn về lợi nhuận của công ty. Với các căn cứ tính toán và ghi nhận có cơ sở. Từ đó giúp cho các nhà đầu tư đánh giá cao doanh nghiệp và đưa ra được các quyết định hiệu quả. Trong tính chất điều chỉnh hay tác động vào kết quả, nhà quản trị có các nhìn mới trong chiến lược phát triển doanh nghiệp phù hợp, hiệu quả. Vừa đảm bảo tính hợp pháp mà vẫn hướng tới được mong muốn của doanh nghiệp.