Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là thắng lợi vĩ đại đầu tiên mà nhân dân Việt Nam đạt được dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, đánh dấu bước ngoặt đầy ý nghĩa trong quá trình lịch sử của dân tộc. Dưới đây là bài viết về chủ đề: Hoàn cảnh, diễn biến tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945, mời bạn đọc theo dõi.
Mục lục bài viết
1. Hoàn cảnh tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945:
Vào đầu năm 1945, thế giới đang chứng kiến sự kết thúc của Chiến tranh thế giới thứ hai. Hồng quân Xô Viết đã đạt những chiến thắng quan trọng tại châu Âu, giải phóng nhiều quốc gia và chuyển tới trung tâm Đức. Ngày 9 tháng 5 năm 1945, Đức đầu hàng vô điều kiện, đánh dấu sự kết thúc của chiến tranh châu Âu. Ngày 8 tháng 8 năm 1945, Hồng quân Liên Xô tấn công Nhật Bản, và ngày 14 tháng 8, Nhật Bản cũng đầu hàng vô điều kiện, kết thúc chiến tranh thế giới.
Sau cuộc đầu hàng của Nhật Bản, theo thỏa thuận của các nước Đồng minh, quân Anh và quân Trung Quốc sẽ nhập cuộc tại Đông Dương để đánh bại quân Nhật. Tại trong nước, thực dân Pháp đang cố gắng khôi phục sự thống trị của họ, và Mỹ cũng tham gia vào tình hình này. Trong khi đó, những người ủng hộ Nhật và các phần tử phản động trong chính quyền đang lên kế hoạch thay đổi chính quyền và chống lại phong trào cách mạng.
Trong bối cảnh này, tại Việt Nam, phong trào cách mạng đang tăng cao. Sau cuộc đảo chính của Nhật vào ngày 9 tháng 3 năm 1945, Đảng Cộng sản Việt Nam đã quyết định phát động một chuỗi hoạt động cách mạng để chuẩn bị cho cuộc Tổng khởi nghĩa. Tháng 3 năm 1945, Đảng phát hành Chỉ thị “Nhật – Pháp xung đột và hành động của chúng ta” để thay đổi chiến lược cách mạng. Tháng 4 năm 1945, Hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kỳ đã được triệu tập, và nhiều quyết định quan trọng đã được đưa ra để thúc đẩy cuộc kháng chiến giành chính quyền.
Từ tháng 4 năm 1945 trở đi, phong trào kháng Nhật càng trở nên mạnh mẽ và đa dạng về hình thức và nội dung. Bác Hồ di chuyển từ Cao Bằng về Tuyên Quang và thiết lập căn cứ tại Tân Trào để lãnh đạo cuộc cách mạng cả nước và chuẩn bị cho Đại hội quốc dân. Ngày 4 tháng 6 năm 1945, Khu giải phóng Việt Bắc được thành lập, trở thành căn cứ lãnh đạo cả nước. Tháng 8 năm 1945, Đại hội quốc dân của Đảng đã họp tại Tân Trào và quyết định phát động toàn dân khởi nghĩa giành lại chính quyền từ tay Nhật Bản và tay sai trước khi quân Đồng minh vào khu vực.
Chỉ trong vòng 15 ngày cuối tháng 8 năm 1945, cuộc khởi nghĩa đã giành được thắng lợi tại nhiều khu vực ở cả nước, và chính quyền đã được chuyển giao vào tay nhân dân. Ngày 2 tháng 9 năm 1945, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, và ngày này được chọn làm Ngày Quốc khánh của Việt Nam.
2. Diễn biến tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945:
Diễn biến của cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 trong lịch sử Việt Nam được đánh dấu bởi một loạt sự kiện quan trọng, chứng kiến sự sôi động và quyết tâm của nhân dân trong việc giành lại chính quyền và tạo nền tảng cho sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
– Ngày 16 tháng 8 năm 1945, một đơn vị quân Giải phóng đã tiến hành hành quân tới Thái Nguyên để giải phóng thị xã này, đánh dấu bước khởi đầu của cuộc tổng khởi nghĩa. Tuyến hành quân này đã khẳng định rõ sự quyết tâm của nhân dân và Đảng Cộng sản Việt Nam trong việc đẩy lùi sự thống trị của nhà nước phong kiến và thực dân Pháp.
– Ngày 17 tháng 8 năm 1945, tại Hà Nội, những cuộc mít tinh và cuộc biểu tình quy mô đã diễn ra, thể hiện rõ sự ủng hộ và tình thần hăng hái của nhân dân đối với chính quyền cách mạng. Những cuộc diễn tập này đã góp phần tạo ra một tinh thần đoàn kết và sự đồng lòng giữa các tầng lớp nhân dân trong cuộc kháng chiến sắp tới.
– Ngày 18 tháng 8 năm 1945, tại các tỉnh Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, và Quảng Nam, nhân dân đã bắt đầu nổi dậy và giành lại chính quyền từ tay thực dân. Sự xác định và tương tác giữa nhân dân và các cơ quan lãnh đạo địa phương đã giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện sự kháng chiến chống lại sự thống trị bất công.
– Ngày 19 tháng 8 năm 1945, tại Hà Nội, cuộc kháng chiến đã giành thắng lợi khi nhân dân đánh bại sự kháng cự của thực dân và giành lại chính quyền. Đây là một bước quan trọng, xác định sự thành công của phong trào tổng khởi nghĩa và tạo ra một sự thăng hoa tinh thần trong nhân dân.
– Ngày 23 tháng 8 năm 1945, tại Huế, nhân dân đã giành lại chính quyền, tiếp tục thể hiện sự quyết tâm của họ trong việc thực hiện cuộc kháng chiến. Điều này cũng đã thúc đẩy sự lan rộng của phong trào cách mạng trong cả miền Trung.
– Ngày 25 tháng 8 năm 1945, tại Sài Gòn, cuộc kháng chiến cũng đã giành thắng lợi, tạo ra sự chấn động trong hệ thống thực dân và mở ra một triển vọng mới cho tương lai của miền Nam.
– Ngày 28 tháng 8 năm 1945, các tỉnh Đồng Nai Thượng và Hà Tiên là những nơi cuộc kháng chiến vẫn đang diễn ra, tuy khá muộn nhưng cũng đã kịp thời tham gia vào sự kiện lịch sử quan trọng này.
– Ngày 30 tháng 8 năm 1945, Vua Bảo Đại đã thoái vị, đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của chế độ phong kiến tại Việt Nam. Hành động này đã tạo điều kiện để Đảng Cộng sản Việt Nam và nhân dân định hình một tương lai độc lập và tự do cho đất nước.
Diễn biến của cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 đã thể hiện sự thống nhất, quyết tâm và lòng dũng cảm của nhân dân Việt Nam trong việc giành lại chính quyền và xây dựng một nền tảng mới cho tương lai độc lập và phồn thịnh.
3. Nguyên nhân thắng lợi của tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945:
Thành công nhanh chóng của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 tại Việt Nam được hình thành từ một loạt yếu tố phức tạp và đa dạng, trong đó những nguyên nhân quan trọng và có ý nghĩa quyết định đặt trong bối cảnh lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam và khả năng vận dụng chủ nghĩa Mác-Lênin vào hoàn cảnh đặc thù của đất nước.
Nguyên nhân đầu tiên và quan trọng nhất chính là sự lãnh đạo thông thái, tài tình và quyết đoán của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng đã thể hiện sự linh hoạt và nhạy bén trong việc phát triển phương pháp, chiến lược và chiến thuật cách mạng phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam. Điều này đã cho phép Đảng nhận thức rõ thời cơ, hành động linh hoạt và kịp thời, quyết định tiến hành cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong toàn quốc.
Sự thành công của cách mạng cũng đến từ tinh thần yêu nước, đoàn kết và ý chí quật cường của các tầng lớp nhân dân. Nhân dân không chịu sống mãi trong tình trạng nô lệ, mất nước. Tinh thần này đã được thấm nhuần thông qua các cuộc diễn tập và cuộc đấu tranh kháng chiến trong 15 năm vừa qua dưới sự lãnh đạo của Đảng. Biết bao đồng bào và chiến sĩ đã hy sinh oanh liệt, không tiếc máu xương để bảo vệ mục tiêu độc lập cho dân tộc.
Khả năng thực hiện cách mạng cũng được củng cố trong bối cảnh quốc tế thuận lợi. Chủ nghĩa phát xít của Đức, Ý và Nhật đã bị đánh bại. Các phong trào giải phóng của các dân tộc bị áp bức và các lực lượng tiến bộ trên thế giới đang phát triển mạnh mẽ. Sự hỗ trợ tinh thần và ý thức của những phong trào này đã tạo nền địa cho sự thành công của cách mạng tại Việt Nam.
Sự thành công nhanh chóng của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 tại Việt Nam được hình thành từ sự kết hợp khéo léo giữa lãnh đạo thông thái của Đảng, tinh thần yêu nước và đoàn kết của nhân dân, cùng với môi trường quốc tế có lợi đã tạo nên một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử dân tộc.
4. Ý nghĩa của tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945:
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là thắng lợi vĩ đại đầu tiên mà nhân dân Việt Nam đạt được dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, đánh dấu bước ngoặt đầy ý nghĩa trong quá trình lịch sử của dân tộc.
Thành công của Cách mạng Tháng Tám mang theo sự đổ vỡ của chế độ quân chủ phong kiến, khiến nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời – mở ra kỷ nguyên mới, là lần đầu tiên mà nước Đông Nam Á xuất hiện một nhà nước công nông. Nó chấm dứt một thời kỳ kéo dài hơn 80 năm mà dân tộc Việt Nam phải chịu ách đô hộ của các thực dân và phát xít. Từ tình trạng bị nô lệ, dân tộc Việt Nam đã trở thành chủ nhân của mình, đứng lên quyết tử giành lại độc lập.
Cách mạng Tháng Tám là thành quả của việc vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào hoàn cảnh đặc thù của cách mạng Việt Nam. Nó là thế giới hình thành bởi tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường cách mạng của Đảng, kết hợp giữa mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Cách mạng Tháng Tám còn đánh dấu sự thành công đầu tiên của chủ nghĩa Mác-Lênin tại một nước thuộc địa ở châu Á, mở ra một bước phát triển quan trọng cho lịch sử dân tộc. Nó là sự kết hợp hoàn hảo giữa ý chí quật cường và trí tuệ của dân tộc, gắn kết với xu thế của thời đại vì hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội, hướng tới độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đã truyền cảm hứng cho các phong trào giải phóng dân tộc tại các nước bị áp bức, thống trị bởi chủ nghĩa đế quốc và thực dân. Nó đã khẳng định rằng cách mạng vô sản không chỉ có thể thành công ở những nước tư bản phát triển yếu đuối, mà còn có thể tỏ ra hiệu quả ở ngay cả những nước thuộc địa nửa phong kiến, hậu đậu. Cách mạng Tháng Tám nâng cao sự tự tin của nhân dân Việt Nam và mở ra con đường phấn đấu vĩ đại hơn cho tương lai.
5. Bài học kinh nghiệm từ tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945:
Một số bài học quý báu mà Cách mạng Tháng Tám năm 1945 mang lại có thể kể đến như sau:
– Tầm quan trọng của Đảng lãnh đạo: Một trong những bài học quan trọng nhất là tầm quan trọng của một đảng cách mạng tiên phong, có sự tiếp thu sâu sắc về chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Điều này giúp Đảng hiểu rõ hoàn cảnh và phát triển đúng đắn đường lối cách mạng, định hình phương pháp và hình thức đấu tranh phù hợp với từng giai đoạn lịch sử.
– Chiến lược giành và giữ chính quyền: Cách mạng Tháng Tám đã chỉ ra tầm quan trọng của việc xây dựng và tăng cường lực lượng cách mạng. Điều này đã làm cho lực lượng này trở nên đủ mạnh và thu hút được sự tham gia của quần chúng đông đảo, từ đó tạo ra sự thay đổi trong sức mạnh so với kẻ địch và tạo điều kiện thuận lợi cho thành công của cuộc cách mạng. Đồng thời, việc duy trì chính quyền đòi hỏi sự phụ thuộc vào lòng tin của nhân dân, sức mạnh vật chất và tinh thần để đối mặt và đánh bại kẻ thù cả trong và ngoài.
– Kỹ năng nắm bắt thời cơ và ra quyết định: Cách mạng Tháng Tám cung cấp bài học về khả năng nắm bắt thời cơ và ra quyết định đúng lúc. Việc đưa ra quyết định đúng lúc, như việc phát đi chỉ thị của Thường vụ Trung ương Đảng tháng 3-1945 “Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” và bản Quân lệnh số 1 của Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc phát đi vào đêm 13-8-1945, đã cho phép sức mạnh của nhân dân được tập hợp và triển khai trong thời gian ngắn để thực hiện tổng khởi nghĩa thành công trên phạm vi cả nước.
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 không chỉ là một sự kiện lịch sử quan trọng của Việt Nam, mà còn mang theo những bài học kinh nghiệm sâu sắc về lãnh đạo, tổ chức, chiến lược và tầm quan trọng của tinh thần đoàn kết và ý chí quật cường của nhân dân trong việc đạt được mục tiêu giành độc lập và tự do.
