Hình ảnh người mẹ và tình mẫu tử trong bài Con cò hay nhất

1. Dàn ý phân tích hình ảnh người mẹ và tình mẫu tử trong bài Con cò:

1.1. Đoạn thơ đầu: Hình tượng người mẹ đã hiện lên thông qua những lời ru dịu dàng:

‐ Người mẹ không chỉ hát ru cho con nghe mà gửi gắm đến con vẻ đẹp thanh bình của quê hương qua hình ảnh đàn cò trắng bay dập dờn. 

→ Truyền cho con ý niệm đầu tiên về tình yêu quê hương đất nước. 

– Tâm sự của người mẹ với con: “Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn/Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ” thể hiện sự hi sinh, vất vả, công sức hàng ngày của người mẹ chăm sóc cho con. 

– Hình ảnh con cò vất cả, cô độc đi kiếm ăn là hình ảnh người mẹ, người phụ nữ Việt Nam trong truyền thống dân tộc. 

→ Họ phải chịu gian khổ, làm việc ngày đêm, chịu nhiều cay đắng. Trước mặt con nhỏ, người mẹ không than phiền về những khó khăn của mình, ngược lại, họ luôn thể hiện tình yêu thương dịu dàng, nhân hậu, sẵn sàng che chở.

1.2. Đoạn thơ thứ hai: Người mẹ gắn bó với con trong mọi sinh hoạt, trong mọi bước đi của cuộc đời:

‐ Người mẹ ôm con vào lòng, cho con giấc ngủ ấm áp êm đềm, vỗ về giấc ngủ yêu thương thuở ấu thơ, theo bước con đến trường. 

– Suy nghĩ của người mẹ về tương lai xa, khi đứa con lớn lên, khi nó trưởng thành và bước vào đường đời.

1.3. Đoạn thơ cuối: Những suy nghĩ, những lời nhắn nhủ của mẹ dành cho đứa con còn ở trong nôi:

‐ Cho con biết rằng dù con đi đâu, mẹ vẫn luôn che chở cho con như một đứa trẻ, bởi “Con dù lớn vẫn là con của mẹ/Đi hết đời/lòng mẹ vẫn theo con”.

‐ Nhắc cho con nhớ về mẹ cả đời vất vả, nắng mưa che chở cho con khỏi kiếp trôi dạt, tránh mưa gió. Mẹ không kể công, kể khó nhưng cuộc đời này mẹ dành cho con tất cả tình yêu lớn lao nhất, người mẹ chỉ mong con lớn lên trở thành người giúp ích cho đất nước, không phụ lòng mong mỏi và chăm sóc của mẹ.

2. Hình ảnh người mẹ và tình mẫu tử trong bài Con cò ấn tượng:

Lời ru của bà, lời ru của mẹ êm đềm chảy trong suối nguồn dân ca, bài hát còn vang vọng trong bài thơ “Con cò” của Chế Lan Viên. Trong lời ru của mẹ có hình ảnh con cò cũng biểu tượng cho hình ảnh của người mẹ gợi nhiều suy nghĩ sâu xa. 

Mẹ ru con bằng lời ru êm ái, dòng sữa ngọt ngào cũng nâng niu giấc ngủ. Tình yêu thương đối với đứa con bé bỏng được gửi gắm qua lời ru chân thành của mẹ:

“Con còn bế trên tay

Con chưa biết con cò

Nhưng trong lời mẹ hát…”

“Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân”

Khi đứa trẻ nằm trong nôi trong vòng tay yêu thương và vỗ về của mẹ, nó cảm nhận được tình yêu bao la của người mẹ. “Sữa nuôi cơ thể, bài hát nuôi tâm hồn.” Sữa mẹ nuôi dưỡng con nhưng bài hát ru chứa đựng tâm tư, tình cảm của mẹ lại nuôi dưỡng tâm hồn con. Đứa con ngủ say chẳng “phân vân” bởi chưa biết được những nỗi niềm ẩn giấu ẩn hiện trong những lời hát ru quen thuộc.

Cánh cò trắng bay mãi theo lời mẹ. Chú cò trắng gầy guộc không ngừng kiếm ăn và nuôi con, chú là hiện thân của sự chịu thương, chịu khó, đức hi sinh cao cả. Đằng sau hình dáng con cò ta thấy bóng dáng người mẹ cần cù, vất vả, chịu khó.

“Con cò bay la

Con cò bay lả…

Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn,

Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ.”

Không gian rộng mở: “Cổng phủ, Đồng Đăng”, hình ảnh thân cò bay đi kiếm ăn giữa không gian bao la, tượng trưng cho cuộc đời người mẹ tất bật ngược xuôi nuôi con, để con có thể sống hạnh phúc trong sự hồn nhiên của tuổi thơ “chơi rồi lại ngủ”. Nhà thơ Chế Lan Viên đã khéo dụng ý, chọn từ trong những câu ca dao nổi tiếng, vừa gợi cảm xúc xúc động nhất trong lòng mỗi người, vừa thêm nhạc điệu của lời ru của mẹ. Lời bài hát của mẹ như thể hiện nỗi xót xa trước nỗi khổ của cò:

“Con cò ăn đêm,

Con cò xa tổ,

Cò gặp cành mềm,

Cò sợ xáo măng…”

Lời bài hát gợi nhớ đến những câu ca dao xưa, cảnh đàn cò đói đêm đi tìm thức ăn, trở nên thiếu sức sống vì vậy mà con cò mới lao mình vào đêm tối đầy rẫy những nguy hiểm rình rập. Mẹ là cánh cò, bất chấp những khó khăn trong cuộc sống vì con cái. 

Người mẹ lúc nào cũng sẵn sàng ẵm bồng, che chở cho con mình trong những lúc hiểm nguy, bấp bênh trên đường đời. Mẹ luôn ở bên dìu dắt con qua những “cành mềm” – ẩn dụ cho những chông gai, thử thách phía trước. 

Mẹ hát ru cho con với hy vọng trong tương lai, những điều tươi đẹp sẽ mở ra. Mẹ và những chú cò luôn bên con như một người bạn, theo chân con đến trường để đón nhận những tri thức mới. Sau đó mẹ thoáng băn khoăn về tương lai của con:

“Lớn lên, lớn lên, lớn lên…

Con làm gì?”

Mẹ tự trả lời: “Con sẽ làm thi sĩ!” bởi vì mẹ luôn mong muốn thế giới tinh thần của con luôn thuần khiết và đẹp đẽ như vậy. Hãy làm thi sĩ để cánh cò bay mãi trong tâm trí. Những ước muốn thật giản dị đến từ tình yêu thương vô hạn. Chế Lan Viên còn gửi gắm những triết lý, suy ngẫm về tình mẫu tử cao đẹp từ những câu hát ru quen thuộc: 

“Cò sẽ tìm con,

Cò mãi yêu con.

Con dù lớn vẫn là con của mẹ

Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.”

Con cái lớn lên theo năm tháng nhưng có một điều không bao giờ thay đổi đó là tình yêu thương vô điều kiện của mẹ. Bài hát vẫn vang lên nhẹ nhàng, sâu lắng về tình mẹ: 

“À ơi!…

Ngủ đi! Ngủ đi!”

Nhà thơ Chế Lan Viên đã sử dụng những hình ảnh ẩn dụ hóm hỉnh trong bài thơ, hình ảnh người mẹ mang vẻ đẹp của tình mẫu tử thiêng liêng truyền thống được thể hiện qua hình ảnh con cò. Những lời nhắn gửi qua lời hát ru, câu hát quen thuộc ngân nga mãi trong tâm trí ta.

3. Hình ảnh người mẹ và tình mẫu tử trong bài Con cò hay:

Chế Lan Viên là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền văn học Việt Nam hiện đại. Thơ ông mang tính triết lý, trí tuệ sâu sắc và cũng thể hiện những suy tư về tình yêu, trong đó bài thơ “Con cò” là một ví dụ điển hình. Bài thơ là bài ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, đẹp đẽ của người mẹ đối với đứa con của mình. Bài thơ đã khắc họa tình yêu thương con vô bờ bến và đức hi sinh đáng quý của người mẹ. 

Bài thơ đan xen lời ru của mẹ để hình ảnh người mẹ hiện lên như tình yêu thương con tha thiết. Ngay từ đầu, mẹ đã dỗ dành con bằng những câu ca dao thân thương, mượt mà: 

“Con còn bế trên tay

Con chưa biết con cò

Nhưng trong lời mẹ hát

Có cánh cò đang bay…”

Con vẫn là một đứa trẻ bé bỏng nhưng con có một người mẹ để chăm sóc cho con. Mẹ hát ru con bằng ca dao về con cò và rồi khẳng định tình yêu thiết tha của mẹ dành cho con:

“Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn

Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ”

Con cò kia không có mẹ, chỉ có một mình nó phải bươn chải kiếm sống, ở đây con có mẹ, con chỉ cần ăn, ngủ và lớn lên từng ngày. Một người mẹ mang tinh thần hy sinh cao cả, nó xuất phát từ tình yêu lớn lao mà người mẹ dành cho đứa con của mình. Dù cuộc sống có nhiều khó khăn nhưng con không phải lo lắng vì có mẹ ở bên để chăm sóc cho con.

Lời ru của mẹ giúp bé chìm vào giấc ngủ sâu bao gồm cả sự bảo vệ để bé có thể ngủ yên. Cuộc đời còn trăm ngàn khó khăn, như kiếp con cò, như con vạc đậu phải cành mềm, nhưng dẫu sao mẹ vẫn ở bên nâng con lên. Lời nói của người mẹ khiến chúng ta cảm nhận được sự ấm áp của tình yêu thương và trách nhiệm của mẹ đối với đứa con bé bỏng của mình. Nếu cuộc sống có nhiều khó khăn cũng không sao vì con vẫn an toàn trong vòng tay mẹ và con vẫn ngủ yên dưới bầu sữa ấm mẹ trao. Tình yêu thương chân thành đối với con cái bé bỏng đã biến lời bài hát thành nỗi lòng của chính những người mẹ.

Người mẹ hòa vào hình ảnh con cò, muốn được ở bên con mãi mãi:

“Cò đứng ở quanh nôi

Rồi cò vào trong tổ

Con ngủ yên thì cò cũng ngủ

Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi”

Người mẹ chăm lo cho con từng giấc ngủ để con lớn lên. Mẹ đứng đưa nôi, lo cho con từng giấc ngủ, rồi con chìm vào giấc ngủ. Trong giấc mơ của con vừa có sự hy vọng của người mẹ, vừa có niềm tin của người mẹ. Mẹ yêu con nên mẹ dõi theo  từng bước chân con: khi con nằm nôi mẹ đưa nôi, khi con khôn lớn mẹ ở bên cho con đến trường. Dù con đi đâu, mẹ luôn ở bên con. Một người mẹ đặt tình yêu và niềm tin trọn vẹn vào đứa con thân yêu của mình. Mẹ muốn con sau này là nhà thơ để lưu giữ vẻ đẹp của cuộc đời, mẹ luôn sẵn sàng ở bên con, để dõi theo sự trưởng thành của con:

“Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ

Trước hiên nhà

Và trong hơi mát câu văn”

Một người mẹ thật sự yêu con đã gửi gắm và viết nên những vần thơ của Chế Lan Viên, mà tác giả cũng muốn gửi gắm đến bạn đọc:

“Dù ở gần con

Dù ở xa con

Lên rừng xuống bể

Cò mãi tìm con

Cò mãi yêu con

Con dù lớn vẫn là con của mẹ

Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con”

Dù xa hay gần, dù phải vượt qua muôn ngàn trở ngại, mẹ cũng sẽ luôn dõi theo bước chân con và yêu con đến mãi mãi. Sức mạnh của tình yêu nơi người mẹ có thể vượt qua mọi khoảng cách địa lý và thời gian để ở bên con. Hai khổ thơ cuối chứa đựng tâm tư của tác giả: Dù con đã khôn lớn, trưởng thành nhưng lòng mẹ luôn ở bên con, luôn che chở, giữ gìn cho con. Hình ảnh người mẹ được thể hiện thật cao đẹp: đầy đức hi sinh, vất vả và tình yêu thương con tha thiết. Phải chăng đây là hình ảnh đại diện cho hàng triệu bà mẹ Việt Nam đang từng ngày dõi theo bước chân của những đứa con thơ? Lời ru sẽ mãi ngân vang trong lòng người đọc. Hình ảnh người mẹ trong bài thơ khiến ta thấy thật xúc động về tình yêu thương con của người phụ nữ Việt Nam. Tượng đài mẹ sẽ mãi mãi là biểu tượng của tình yêu thương, tình mẫu tử thiêng liêng.