Hao hụt thông thường là gì? Đặc điểm của hao hụt thông thường? Phân tích ưu nhược điểm của hao hụt thông thường? Hàng hóa bị hao hụt thông thường do các nguyên nhân nào?
Hao hụt thông thường là một khái niệm trong kinh tế người ta thường nhắc tới khi hàng hóa có tình trạng xấu đi như vốn có của nó và điều này rất ảnh hưởng tới vận chuyển và bảo quản hàng hóa.
Mục lục bài viết
1. Hao hụt thông thường là gì?
Hao hụt thông thường trong tiếng Anh là Normal Spoilage.
Hao hụt thông thường để chỉ tới tình trạng diễn biến xấu đi vốn có của sản phẩm trong quá trình sản xuất hoặc tồn kho của chu kì bán hàng. Đây là sự xuống cấp của dòng sản phẩm của công ty và thường được coi là không thể tránh khỏi, nằm trong dự kiến. Trong kế toán, hao hụt thông thường được ghi tách biệt với hao hụt bất thường trong sổ sách nội bộ.
2. Đặc điểm của hao hụt thông thường:
Đối với các nhà sản xuất hàng hóa, hao hụt thông thường có thể là tài nguyên thiên nhiên bị mất hoặc bị phá hủy trong quá trình khai thác, vận chuyển hoặc tồn kho. Các công ty thường đặt ra một tỉ lệ hao hụt thông thường cho các dòng sản phẩm mà họ sản xuất và gán chi phí của sự hao hụt đó vào giá vốn hàng bán.
Hao hụt thông thường xảy ra đối với các công ty hoạt động trong bất kì loại môi trường sản xuất nào. Họ chắc chắn sẽ thấy ít nhất một phần của dây chuyền sản xuất bị hao phí hoặc hư hỏng trong quá trình khai thác, sản xuất, vận chuyển hoặc trong thời gian tồn kho. Do đó, các công ty sẽ sử dụng các dữ liệu trong quá khứ cùng với một số phương pháp dự báo để đưa ra một số lượng hoặc một tỉ lệ hao hụt thông thường để tính toán cho những tổn thất đó, thường là một phần của giá vốn hàng bán. Còn sự hao hụt vượt quá tiêu chuẩn trong quá khứ hoặc tiêu chuẩn dự kiến được coi là hao hụt bất thường.
Hao hụt thông thường được coi là có thể tránh và kiểm soát được. Nó thường được tính vào các chi phí khác trong báo cáo thu nhập và do đó không gây ảnh hưởng đến tỉ suất lợi nhuận gộp. Tỉ lệ hao hụt thông thường được tính bằng cách chia các đơn vị hao hụt thông thường cho tổng số đơn vị không bị hư hỏng đã được sản xuất và vận chuyển.Tỉ lệ hao hụt thông thường không bao gồm các đơn vị đang bắt đầu sản xuất.
3. Phân tích ưu nhược điểm của hao hụt thông thường:
3.1. Ưu điểm của hao hụt thông thường:
Như trên chúng ta đã biết thì sự hao hụt thông thường chúng ta có thể dự sẵn đối với loại sản phẩm đó hao hụt thông thường chúng ta có thể thấy khi có sự tác động rất lớn của con người, máy móc trong quá trình vận chuyển. Dưới đây là những yếu tố có thể tác động tới hao hụt tự nhiên của hàng hoá trong quá trình vận chuyển. Từ đó giúp các nhà quản lý và doanh nghiệp nắm được khối lượng hàng hóa giao và nhận thông thường sẽ như thế nào và có cách để khắc phục nó.
3.2. Nhược điểm của sự hao hụt thông thường:
Hiện nay trên thực tế với mỗi loại hàng hoá có những đặc điểm, đặc tính, tính chất hoàn toàn riêng biệt. Vì tính chất của hàng hoá sẽ quyết định đến mức độ ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên đến nó trong điều kiện vận chuyển. Từ đó, ảnh hưởng trực tiếp đến độ hao hụt của sản phẩm trong quá trình đó.
Mỗi lần vận chuyển, bốc dỡ đều có thể ảnh hưởng tới sự hao hụt, vận chuyển hàng hoá. Chính vì vậy, số lần vận chuyển và thực hiện bốc dỡ hàng hoá trong suốt quá trình vận chuyển đều được xem trọng. Từ đó, mọi người có thể dễ dàng tính toán được mức độ hao hụt của hàng hoá trong tự nhiên.
Các loại bao bì sử dụng trong đựng và vận chuyển hàng hoá mang những đặc trưng hoàn toàn riêng biệt. Chính vì vậy, chúng có thể tác động mạnh mẽ tới lượng hao hụt tự nhiên của hàng hoá trong quá trình vận chuyển. Chính vì vậy, các đơn vị thường cân nhắc cẩn thận khi lựa chọn bao bì sử dụng trong vận chuyển. Từ đó, có được lựa chọn tốt nhất để làm giảm lượng hao hụt tự nhiên. Ngoài những yếu tố kể trên, các tác động từ môi trường cũng có thể ảnh hưởng rất nhiều tới lượng hao hụt tự nhiên của hàng hoá. Nổi bật có thể kể tới nhiệt độ, độ ẩm trong quá trình vận chuyển hàng hoá là bao nhiêu.
4. Hàng hóa bị hao hụt thông thường do các nguyên nhân nào?
Nguyên nhân do bốc hơi: Trên thực tế ta thấy trong quá trình vận tải hàng hoá, một số loại hàng do những đặc điểm riêng mà có thể bị bốc hơi, làm giảm trọng lượng trong thực tế của chúng. Hiện tượng bốc hơi này thường được xem là có liên quan mật thiết tới tính chất của hàng hoá. hàng hóa hay các sản phẩm bị bốc hơi thường gặp ở những loại hàng hóa đặc biệt. Như rau củ, trái cây hay các loại hàng hoá dạng lỏng như xăng dầu, hóa chất dạng nước. Chính vì vậy nên phải có sẽ được tính toán cẩn thận để giảm lượng hao hụt xuống thấp nhất có thể.
Nguyên nhân do bị rơi vãi: Tình trạng rơi vãi rất thường xuyên xảy ra trong khi vận chuyển hàng hoá. Các loại hàng hạt nhỏ, lỏng, hàng đổ đống thường xuyên bị rơi vãi làm tổng trọng lượng sản phẩm bị hụt đi rất nhiều. Như vậy nên nhiều nước đã đưa ra thông tin về lượng hàng hóa hao hụt được phép cho từng loại. Ví dụ như tại Nga, lượng giảm tự nhiên đã được quy định cho từng loại hàng hoá do yếu tố di chuyển như sau:
+ Đối với rau quả tươi: 3,3%.
+ Muối hạt: 3,0%.
Bên cạnh đó, tỷ lệ hao hụt của hàng hoá này còn chịu tác động của khoảng cách vận chuyển, đi lại. Khoảng cách càng xa thì tỷ lệ hao hụt càng tăng lên.
Hàng hóa hao hụt và hư hỏng trước khi xếp lên phương tiện vận tải theo đó nếu phát hiện được, người vận tải có quyền trả lại hoặc nhận vận chuyển với điều kiện đã kiểm tra kỹ và ghi chú lên chứng từ vận tải. Nhưng đối với trường hợp này thì nhà vận tải nên có xác nhận rõ rằng bằng văn bản hoặc bằng mail với phía chủ hàng trước khi xếp hàng lên phương tiện.
Hàng hóa bị hao hụt do chất xếp hàng không đúng cách chúng ta có thể liên hệ đến việc xếp hàng không đảm bảo an toàn kỹ thuật làm cho hàng bị va chạm với phương tiện vận tải dẫn tới móp méo, xếp chồng lên nhau quá nhiều dẫn tới những kiện hàng dưới cùng bị đè bẹp hoặc rách vỡ, hư hỏng do tác động của hàng bên cạnh điều này thường xẩy ra đối với các hàng xếp chung với nhau trong container, hầm tàu hoặc thùng xe tải kín (bị nhiễm ẩm do hàng bên cạnh tỏa ẩm nhiều, rỉ sét do hàng lỏng rò rỉ, bị bẫn do lẫn hàng hay nhiễm bụi do cách li không tốt). Chèn lót, chằng buộc (lashing) không tốt cũng là nguyên nhân gây hư hỏng hàng hóa.
Hàng hóa bị hao hụt do bảo quản kém cụ thể trong quá trình vận chuyển không đảm bảo được chế độ ẩm, và với nhiệt, thông thoáng thích hợp làm cho hàng bị ẩm mốc, hay rỉ sét, cong vênh. Một số loại hàng có thể bị cháy, nổ, hóa lỏng hay giảm phẩm chất khi không được bảo quản đúng kỹ thuật. ví dụ: vận chuyển gỗ, gỗ bị nứt nẻ, cong vênh là do độ ẩm không đúng cánh.
Hàng hóa bị hao hụt do ảnh hưởng thời tiết xấu nên khi tiến hành vận tải bộ cũng như vận tải biển thì thời tiết góp phần rất lớn vào việc hư hỏng hàng hóa nếu không có những phương án khắc phục thì việc hư hỏng là không thể tránh khỏi. Hoặc các thảm họa siêu nhiên như động đất, sóng thần … Nhưng xét cho cùng thì vẫn là do con người không mẫn cán dẫn tới hư hỏng hàng hóa. Phải luôn cập nhật thông tin thời tiết trước khi vận chuyển có lộ trình và tiến độ phù hợp.
Hàng hóa bị hao hụt do những khuyết tật ẩn tì bên trong hàng hóa ví dụ như gặp những khuyết tật bên trong hàng hóa dẫn đến việc hư hỏng hàng hóa ví dụ: lỗ khí trong kết cấu – vì các mặt hàng được đúc như sắt, thép, gang, bê tông luôn tiềm ẩn những lỗ khí bên trong làm cho khả năng chịu lực của hàng kém dẫn tới hàng bị gãy vỡ.
Hàng hóa bị hao hụt do côn trùng, nấm mốc, dịch bệnh: Đối với các mặt hàng có nguồn gốc từ tự nhiên gỗ hoặc sản phẩm của gỗ, nông sản, động vật sống thì rất dễ bị hư hải bởi các yếu tố này. Cách phòng tránh là cần chuẩn bị kỹ công tác hun trùng, diệt mốc, hạn chế dịch bệnh. Trên đây là những nguyên nhân chính gây tổn thất đến hàng hóa trong quá trình vận chuyển, hư hỏng hàng hóa như là một hiểm họa luôn thường trực trong quá trình vận tải.
