Hiện nay trên thị trường chúng ta thấy hoạt động của thị trường chứng khoán rất đa dạng và phong phú và đặc biệt hơn đó là đem lại giá trị kinh tế lớn. Với các giao dịch trên thị trường này thì sẽ quy định về giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu trong chứng khoán khi thực hiện. Vậy giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu trong chứng khoán là gì? Cách thức đo lường?
Mục lục bài viết
1. Giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu trong chứng khoán là gì?
Hiện nay có thể thấy lĩnh vực chứng khoán rất được sự quan tâm và có nhiều câu hỏi liên quan tới việc khi chúng ta đầu tư chứng khoán cần bao nhiêu tiền? các công ty chứng khoán không yêu cầu nhà đầu tư phải bỏ vốn tối thiểu bao nhiêu tiền, nhu vậy nên dù bạn có vài triệu đồng hay chỉ vài trăm nghìn thì về nguyên tắc, bạn vẫn có thể mở tài khoản và mua được cổ phiếu. Bên cạnh đó thì không phải ai cũng có nhiều tiền để đầu tư hoặc kể cả khi có tiền, họ cũng không dám mạo hiểm đầu tư khi chưa hiểu về chứng khoán.
Giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu trong tiếng Anh là Tick Size.
Chắc hẳn đối với thị trường chứng khoán không ai xa lạ với thuật ngữ về giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu là sự biến động giá tối thiểu của một công cụ giao dịch. Biến động giá của các công cụ giao dịch khác nhau là khác nhau, với giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu của chúng đại diện cho lượng tối thiểu có thể dịch chuyển lên hoặc xuống trên một sàn giao dịch. Tại các thị trường ở Mỹ, sự gia tăng giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu được thể hiện bằng đồng đô la
Trên thực tế chúng ta không thể phủ nhận được các mức độ biến động của một loại chứng khoán có vai trò quan trọng với các nhà giao dịch, do các mức độ biến động khác nhau sẽ phù hợp với những chiến lược và tâm lý nhất định. Có thể đưa ra các giả thuyết như một nhà giao dịch ngoại hối muốn vốn của mình tăng một cách bền vững mà không phải đối mặt với nhiều rủi ro sẽ được khuyên chọn một cặp tiền tệ có mức độ biến động thấp hơn. Không những vậy nếu một nhà giao dịch ưa mạo hiểm sẽ tìm đến một cặp tiền tệ có mức độ biến động cao hơn nhằm tận dụng sự chênh lệch giá lớn hơn của cặp tiền tệ biến động đó. Thay vào đó với các dữ liệu từ công cụ khác nhau trên thị trường chúng ta sẽ có thể xác định được cặp tiền tệ nào có mức độ biến động lớn nhất và cũng sẽ thấy những ngày và những giờ biến động mạnh nhất và thấp nhất trong tuần đối với các cặp tiền tệ cụ thể, từ đó bạn có thể tối ưu hoá chiến lược giao dịch của mình.
Như vậy nên ta có thể thấy đối với các sự kiện kinh tế và/hoặc các sự kiện liên quan tới thị trường, ví dụ như sự thay đổi lãi suất tại một quốc gia hay sự sụt giảm giá cả hàng hoá, thường là căn nguyên của biến động thị trường ngoại hối. Với độ biến động sinh ra từ những khía cạnh khác nhau của các đồng tiền theo cặp tiền tệ và nền kinh tế của chúng. Như vậy nên với một cặp tiền tệ mà trong đó, một đồng tiền thuộc nền kinh tế chủ yếu phụ thuộc hàng hoá và đồng tiền còn lại thuộc nền kinh tế dịch vụ, sẽ có xu hướng biến động cao hơn vì những khác biệt vốn có ở những động lực kinh tế của mỗi quốc gia.
Bên cạnh đó thì có thể thấy theo các mức lãi suất khác nhau sẽ khiến một cặp tiền tệ biến động nhiều hơn các cặp tiền tệ của các nền kinh tế với cùng lãi suất. Tiếp theo đó thìcác cặp tiền tệ chéo cụ thể đó là các cặp tiền tệ không chứa đồng Đô-la Mỹ) và các cặp tiền tệ ‘ngoại lai’ cụ thể các cặp tiền tệ bao gồm một đồng tiền không phải là đồng tiền chính, cũng có xu hướng biến động nhiều hơn và có biên độ giá bán và giá mua lớn hơn. Các tác động khác ảnh hưởng mức độ biến động bao gồm lạm phát, nợ công và thâm hụt cán cân vãng lai; sự ổn định chính trị và kinh tế tại quốc gia có đồng tiền được giao dịch trong cặp tiền tệ cũng sẽ ảnh hưởng tới mức độ biến động thị trường ngoại hối. Ngoài ra, các đồng tiền không bị kiểm soát bởi một ngân hàng trung ương – như đồng Bitcoin và các loại tiền tệ mã hoá khác – cũng sẽ biến động nhiều hơn do chúng vốn có tính đầu cơ.
2. Cách thức đo lường giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu trong chứng khoán:
Như chúng ta đã biết hiện nay trong các giao dịch hiện đại, giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu thường được thể hiện bằng số thập phân. Bên cạnh đó những năm gằn đây thì thị trường chứng khoán Mỹ thể hiện giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu dựa trên hệ thống phân số. Đối với hầu hết các cổ phiếu, tỉ lệ đó là 1/16, do đó giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu là 0,0625 đô la.
Việc ấn định này xuất phát từ Sở giao dịch chứng khoán New York, lần đầu tiên mô hình hóa các phép đo của nó trên một hệ thống giao dịch có từ hàng thế kỉ của Tây Ban Nha. Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ hiện yêu cầu tất cả các sàn giao dịch Mỹ sử dụng tới hàng trăm, đó là lí do tại sao giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu ngày nay là 0,01 đô la đối với hầu hết các cổ phiếu. Mặc dù gần đây đã có những giới hạn tối thiểu lớn hơn đối với một số cổ phiếu vốn hóa nhỏ hơn.
Thị trường tương lai thường có giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu dành riêng cho công cụ. Chẳng hạn, một trong những hợp đồng tương lai được giao dịch nhiều nhất là S&P 500 E-mini, giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu của nó là 0,25 (hay 12,50 đô la).
Theo đó chúng ta hiểu nếu hợp đồng tháng 3/2019 có giá hiện tại là 2.553 đô la tính đến ngày 7/1/2019 và ai đó mong muốn có lãi nhiều hơn, họ sẽ phải chào mua với giá tối thiểu là 2.565,50 đô la nhưng với chỉ số tương lai có thể di chuyển ít nhất là 10 đô la, hoặc có thể là 5 đô la.
Hiện nay Việt Nam chứng khoán được giao dịch trong phạm vi biên độ dao động giá, giữa giá sàn và giá trần. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là ta được đặt lệnh mua bán chứng khoán mọi mức giá trong phạm vi này mà phải tuân theo giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu và được giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu này không áp dụng đối với giao dịch thỏa thuận mà chỉ áp dụng đối với giao dịch khớp lệnh trên sàn.
Đối với sàn HNX, giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu là 100 đồng. Ví dụ: Cổ phiếu A đang có giá tham chiếu là 10.000 đồng, biên độ giao động giá sẽ là từ 9.000 đồng đến 11.000 đồng. Nhà đầu tư có thể đặt giá mua bán cổ phiếu này với khoảng cách 100 đồng, chẳng hạn như 9.100, 9.200, 9.300 đồng…
Đối với sàn HOSE, giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu của chứng khoán sẽ tùy thuộc vào thị giá.
3. Ví dụ thực tế về Giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu:
Vào ngày 3/10/2016, SEC đã bắt đầu chương trình thí điểm hai năm để kiểm tra lợi ích tiềm năng của các giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu lớn hơn đối với các cổ phiếu có giá đóng cửa từ 2 đô la trở lên, vốn hóa thị trường từ 3 tỉ đô la trở xuống và khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày hợp nhất là 1 triệu cổ phiếu trở xuống. Chương trình thí điểm giới hạn chuyển dịch giá tối thiểu đã kết thúc vào ngày 28/9/2018, mặc dù các yêu cầu báo cáo và thu thập dữ liệu đã được thiết lập để tiếp tục trong 6 tháng nữa.
Với những thử nghiệm cụ thể bao gồm cả biên lợi nhuận của các nhà tạo lập thị trường trong các chứng khoán này, là một phần của thử nghiệm, SEC đã tách một mẫu chứng khoán có vốn hóa nhỏ thành một nhóm kiểm soát và hai nhóm thử nghiệm. Theo SEC, mỗi nhóm thử nghiệm bao gồm khoảng 400 chứng khoán, phần còn lại được đặt trong nhóm kiểm soát.
Nhóm tiếp theo của thử nghiệm đó là nhóm được trích dẫn theo mức tăng 0,05 đô la, giao dịch với mức tăng 0,05 đô la, mặc dù đã có các quy tắc ngăn chặn khớp giá bởi các tổ chức giao dịch nhưng họ sẽ không thể nào đưa ra và không hiển thị giá tốt nhất trừ khi áp dụng ngoại lệ. Theo đó nên chứng khoán trong nhóm kiểm soát tiếp tục giao dịch với mức tăng 0,01 đô la.
