Đấu thầu được biết đến chính là một phần trong hoạt động mua sắm giữa các chủ thể là những doanh nghiệp với nhau hay giữa doanh nghiệp và cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Vậy đấu thầu lãi suất là gì? Đặc trưng và ví dụ về đấu thầu lãi suất?
Mục lục bài viết
1. Đấu thầu lãi suất là gì?
Định nghĩa về đấu thầu lãi suất:
Hiểu một cách đơn giản thì đấu thầu là quá trình chủ thể là bên mời thầu thực hiện lựa chọn nhà thầu (hoặc nhà đầu tư) đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của mình. Sau quá trình thực hiện việc đấu thầu các chủ thể là những nhà thầu sẽ được thông báo kết quả trúng thầu từ phía chủ thể là bên mời thầu nếu chủ thể là nhà thầu trúng gói thầu đó.
Đấu thầu lãi suất được hiểu chính là việc xét thầu căn cứ trên cơ sở lãi suất tham gia dự thầu, khối lượng dự thầu của các tổ chức tín dụng cũng như là căn cứ trên khối lượng giấy tờ có giá mà Ngân hàng Nhà nước cần mua hoặc bán.
Ví dụ về đấu thầu lãi suất:
Ngân hàng Nhà nước sẽ thực hiện mời thầu và sơ tuyển nhà thầu. Các bên nhà thầu khi quan tâm đến gói thầu hoặc đã ở trong danh sách sơ tuyển sẽ làm thủ tục tham gia đấu thầu, các chủ thể nhà thầu chính là những thương nhân có đủ khả năng cung cấp mặt hàng, dịch vụ cho gói thầu. Các tổ chức tín dụng dự thầu đưa ra lãi suất đấu thầu. Ngân hàng Nhà nước sẽ tổ thực hiện việc xét thầu dựa trên cơ sở lãi suất dự thầu đó và tìm ra nhà thầu phủ hợp với yêu cầu của mình.
Thuật ngữ liên quan:
Đấu thầu khối lượng được hiểu chính chính là việc thực hiện xét thầu dựa trên cơ sở khối lượng dự thầu của các tổ chức tín dụng, khối lượng giấy tờ có giá mà Ngân hàng Nhà nước cần mua hoặc Ngân hàng Nhà nước cần bán và dựa trên lãi suất do Ngân hàng Nhà nước thông báo cụ thể.
Đấu thầu lãi suất khối lượng được hiểu chính chính là việc thực hiện xét thầu dựa trên cơ sở khối lượng dự thầu của các tổ chức tín dụng hay khối lượng giấy tờ có giá tổ chức tài chính Nhà nước cần mua hoặc tổ chức tài chính Nhà nước cần bán và dựa trên lãi suất do ngân hàng Nhà nước thông báo cụ thể.
Đấu thầu lãi suất trong tiếng Anh là: Interest bidding.
2. Đặc trưng đấu thầu lãi suất:
Một số những đặc trưng cơ bản của đấu thầu lãi suất như sau:
– Lãi suất đấu thầu: tổ chức tín dụng tham gia dự thầu sẽ có trách nhiệm đưa ra lãi suất đấu thầu.
– Khối lượng giấy tờ có giá cần mua hoặc khối lượng giấy tờ có giá cần bán: Ngân hàng Nhà nước sẽ quyết định thông báo hoặc Ngân hàng Nhà nước sẽ không đưa ra thông báo trước mỗi phiên đấu thầu.
– Nội dung dự thầu: lãi suất (tối đa 5 mức trên một đơn, đơn vị phần trăm trên một năm, làm tròn hai chữ số sau dấu phẩy) và khối lượng giấy tờ có giá mà tổ chức tín dụng muốn mua hoặc tổ chức tín dụng muốn bán tại lãi suất dự thầu.
– Xét thầu:
+ Ngân hàng Nhà nước thực hiện chào mua: Ngân hàng Nhà nước sẽ ưu tiên lãi suất từ cao xuống thấp, lãi suất trúng thầu thực chất chính là lãi suất dự thầu thấp nhất (trong phạm vi lãi suất chỉ đạo của Ban điều hành nghiệp vụ thị trường mở) mà tại mức lãi suất đó đạt khối lượng giấy tờ có giá Ngân hàng Nhà nước cần mua.
+ Ngân hàng Nhà nước chào bán: Ngân hàng Nhà nước sẽ ưu tiên lãi suất từ thấp đến cao, lãi suất trúng thầu được hiểu hiểu chính là lãi suất dự thầu cao nhất (trong phạm vi lãi suất chỉ đạo của Ban điều hành nghiệp vụ thị trường mở) mà tại mức lãi suất đó đạt khối lượng giấy tờ có giá Ngân hàng Nhà nước cần bán.
Nếu tại mức lãi suất trúng thầu, tổng khối lượng dự thầu của các tổ chức tín dụng lại vượt qua khối lượng giấy tờ có giá mà Ngân hàng Nhà nước cần mua hay Ngân hàng Nhà nước cần thực hiện bán: phân bổ theo tỉ lệ thuận với khối lượng dự thầu của các tổ chức tín dụng tại mức lãi suất trúng thầu.
Ngân hàng Nhà nước quyết định và thông báo áp dụng một trong hai phương thức xét thầu cơ bản như sau:
– Ngân hàng Nhà nước quyết định và thông báo áp dụng phương thức xét thầu lãi suất thống nhất: Toàn bộ khối lượng trúng thầu trong thực tiễn đều sẽ được tính một cách thống nhất theo mức lãi suất trúng thầu.
– Ngân hàng Nhà nước quyết định và thông báo áp dụng phương thức xét thầu lãi suất riêng lẻ: Từng mức khối lượng trúng thầu được tính sẽ tương ứng với từng mức lãi suất dự thầu được xét là lãi suất trúng thầu.
3. Tìm hiểu về đấu thầu:
Ta hiểu về đấu thầu như sau:
Theo Luật đấu thầu năm 2023 đưa ra quy định về đấu thầu như sau: Đấu thầu được hiểu cơ bản chính là quá trình lựa chọn ra nhà thầu phủ hợp nhất với yêu cầu để thực hiện việc ký kết và thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp; lựa chọn nhà đầu tư để nhằm mục đích thực hiện việc ký kết và thực hiện hợp đồng dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư, dự án đầu tư có sử dụng đất dựa trên cơ sở bảo đảm sự cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
Ta nhận thấy rằng, từ khái niệm được nêu trên thì bản chất của đấu thầu đã được xã hội thừa nhận giống như là một sự cạnh tranh lành mạnh để từ đó được thực hiện một công việc nào đó hay một yêu cầu cụ thể nào đó.
Chủ thể là bên mời thầu sẽ thực hiện việc đấu thầu để các chủ thể là những nhà thầu (hoặc nhà đầu tư) cạnh tranh trực tiếp với nhau. Mục tiêu của việc đấu thầu này đó là để có thể từ đó tìm được một nhà thầu (hoặc nhà đầu tư) thỏa mãn các yêu cầu của mình về kỹ thuật, chất lượng lại với chi phí thấp nhất đem đến hiệu quả lớn nhất cho bên mời thầu. Cũng chính bởi vì thế mà ta nhận thấy, hoạt động đấu thầu là một hình thức kinh doanh văn minh trong nền kinh tế thị trường phát triển và hoạt động đấu thầu thực chất cũng đã mang lại lợi ích to lớn cho các chủ thể là những chủ đầu tư nói riêng và nền kinh tế quốc dân nói chung.
Đối với hoạt động đầu thầu có sử dụng ngân sách nhà nước, việc đấu thầu sẽ bắt buộc phải tuân thủ theo các quy định cụ thể tại Luật đấu thầu năm 2023.
Đối với hoạt động đấu thầu tư nhân: thực chất là đấu thầu tư nhân không thuộc phạm vi điều chỉnh của luật đấu thầu thì chủ thể là bên mời thầu vẫn có quyền lựa chọn áp dụng luật đấu thầu (hoặc không, tùy theo nhu cầu của chủ thể là bên thực hiện mời thầu).
Như vậy, từ những phân tích được nêu trên, ta nhận thấy rằng, nhìn từ phía chủ thể là nhà thầu, tham gia đấu thầu được hiểu chính là cách thức duy nhất để các chủ thể là những nhà thầu tham gia vào thị trường mua sắm nhà nước. Thị trường mua sắm nhà nước thực chất chính là thị trường khổng lồ đầy hấp dẫn.
Từ khái niệm của đấu thầu thì ta nhận thấy rằng, hoạt động đấu thầu được tạo lập sẽ tạo ra cạnh tranh giữa các chủ thể tham gia vào quá trình đấu thầu. Sự cạnh tranh này thực chất cũng hết sức khốc liệt, tuy nhiên các doanh nghiệp lại khó có thể bỏ qua cơ hội này bởi vì đây thực sự được đánh giá là phương thức kinh doanh chủ đạo của các doanh nghiệp vừa và lớn, cùng với đó là với nguồn vốn dồi dào và quy mô đặc biệt lớn của hoạt động đấu thầu này sẽ luôn hấp dẫn các doanh nghiệp quan tâm tìm tới.
4. Vai trò của đấu thầu:
– Vai trò với chủ đầu tư trong đấu thầu:
+ Vai trò của đấu thầu đối với chủ đầu tư trong đấu thầu đó là thực hiện có hiệu quả yêu cầu về chất lượng công trình, tiết kiệm được nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản, bảo đảm tiến độ xây dựng của các công trình.
+ Vai trò của đấu thầu đối với chủ đầu tư trong đấu thầu đó là thông qua đấu thầu xây lắp, từ đó sẽ tăng cường quản lý vốn đầu tư, tránh sự thất thoát một cách lãng phí.
+ Vai trò của đấu thầu đối với chủ đầu tư trong đấu thầu đó là bảo đảm quyền chủ động, tránh tình trạng phụ thuộc vào một nhà xây dựng duy nhất trong xây dựng công trình trong quá trình đấu thầu.
+ Vai trò của đấu thầu đối với chủ đầu tư trong đấu thầu đó là tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh giữa các doanh nghiệp xây dựng trong quá trình các doanh nghiệp tham gia đấu thầu.
+ Vai trò của đấu thầu đối với chủ đầu tư trong đấu thầu đó là cho phép các chủ thể là những chủ đầu tư có thểnâng cao trình độ, năng lực đội ngũ cán bộ kinh tế kỹ thuật của chính các chủ đầu tư trong quá trình đấu thầu
– Vai trò đối với nhà thầu:
+ Các nhà thầu tham dự đấu thầu và đều cùng hướng tới mục tiêu thắng thầu, để thắng thầu thì các chủ thể là những nhà thầu sẽ cần phải tự hoàn thiện mình trên tất cả các phương diện.
+ Vai trò của đấu thầu đối với các nhà thầu đó là giúp các doanh nghiệp có thể cạnh tranh bình đẳng trên thương trường, các chủ thể là những nhà thầu sẽ cần phải phát huy tối đa tính chủ động trong việc tìm kiếm các cơ hội tham dự đấu thầu và thực hiện việc kí kết hợp đồng (khi trúng thầu) từ đó tạo công ăn việc làm cho các chủ thể là những đối tượng người lao động, phát triển sản xuất.
+ Vai trò của đấu thầu đối với các nhà thầu đó là các nhà thầu phải đầu tư có trọng điểm nhằm mục đích để có thể nâng cao năng lực công nghệ và kỹ thuật của chính mình.
