Mục lục bài viết
1. Cô sáu Sơn Trang là ai?
Cô Sáu Sơn Trang hay còn được biết đến với biệt danh là Cô Sáu Lục Cung, là Tiên nàng hầu cận Mẫu Thượng Trang Châu (Trích theo bản văn Cô Sáu), là người có tài chữa bệnh cứu người lúc sinh thời.
2. Sự tích về Cô Sáu Sơn Trang:
Tương truyền sự tích về Cô Sáu Sơn Trang, vốn là tiên nữ trên trời, thấy cảnh hạ giới lầm than, dân tình đói khát, ốm đau bệnh tật, ngày đã thương xót cho chúng sinh nên nguyện hạ phàm để chữa bệnh cứu người. Năm ấy, cô giáng sinh vào một gia đình người dân tộc người Nùng (có nơi ghi nhận là người Tày) ở vùng quê Hữu Lũng – Lạng Sơn. Sinh thời, cô xinh đẹp, nết na, hiền dịu, lại có tài chữa bệnh, bốc thuốc. Cô tiên nữ thường xuyên bôn ba khắp vùng miền của xứ Lạng, đi khắp hang cùng ngõ hẻm trong những ngọn núi cao, những cánh rừng già để hái thuốc, cứu người. Trước y thuật cao minh đó, cô đã giúp đỡ được nhiều gia đình khó khăn không có tiền chữa bệnh đã từ cõi chết trở về. Sau này, khi cô Sáu mãn hạn về trời, để tưởng nhớ công ơn to lớn ấy, dân chúng nơi đây đã lập đền thờ Cô và hàng năm vẫn tổ chức cúng bái.
Trong dân gian, những câu chuyện về sự tích về Cô Sáu được lưu truyền rất nhiều, nhưng chưa có sự thống nhất.
Đầu tiên về xuất thân, có lẽ đây là vấn đề gây ra nhiều tranh cãi nhất. Có hai dòng ý kiến: Thứ nhất, cô Sáu là tiên trên trời giáng thế, được sinh ra trong 1 gia đình người dân tộc Tày ở Lạng Sơn. Tuy nhiên lại có quan điểm cho rằng, cô Sáu Lục Cung sinh ra trong gia đình người Nùng, và điều này được nhiều người ủng hộ hơn, bởi trên thực tế vùng đất Hữu Lũng – Lạng Sơn là địa bàn sinh sống chủ yếu của dân tộc Nùng.
Việc Cô Sáu hầu cận bên vị Thánh nào, cũng có nhiều di bản. Đa phần, mọi người đều nhận định rằng cô là người hầu cận bên Chầu Lục Cung Nương, vì thế mà Cô được gọi là Cô Sáu Lục Cung. Tuy nhiên, một số khác lại cho rằng cô là người hầu cận bên cạnh Mẫu Thượng Ngàn, hay còn gọi là Chúa Sơn Trang. Vì thế mà trong một số tài liệu và trong thực tế đời sống, người ta còn gọi Cô là Cô Sáu Sơn Trang.
3. Ngày tiệc cô Sáu Sơn trang và sắm lễ dâng cô Sáu:
Ngày 10/5 Âm lịch hằng năm chính là ngày tiệc Cô Sáu Sơn Trang.
Khi đi tín chủ có thể tuỳ tâm và sắm lễ, lễ chay hay lễ mặn: Hoa quả, rượu chè thuốc lá, trầu cau (sắm theo số lẻ). Nếu có điều kiện thì dâng lễ mặn, có điều kiện hơn thì dâng cô võng, nón hài, tiền vàng.
Tuy nhiên, lưu ý, lễ cô Sáu cũng không thể thiếu hoa.
4. Bài văn khấn tại đền cô Sáu:
* Bài khấn đi lễ cô Sáu lục cung bình thường hoặc căn đồng số lính.
Con Nam Mô A Di Đà Phật…
Con Nam Mô A Di Đà Phật…
Con Nam Mô A Di Đà Phật…
Con lạy chín phương trời, con lạy mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương…
Con lạy Đức Vua Cha Ngọc Hoàng Thượng Đế…
Con lạy Tam Phủ Công Đồng, Tứ Phủ Vạn Linh…
Con lạy Tam Vị Thánh Mẫu…
Con lạy Hội đồng Trần Triều Hiển Thánh…
Con lạy Hội đồng Chúa Bói, Chúa Chữa, Chúa Mán, Chúa Mường…
Con lạy Ngũ Vị Tôn Quan…
Con lạy Tứ Phủ Chầu Bà…
Con lạy Tứ Phủ Đức Thánh Hoàng…
Con lạy Tứ Phủ Đức Thánh Cô…
A Di Đà Phật – Con lạy Cô bé bản đền Cảnh Xanh Linh Từ…
Ngày hôm, hương tử con… ngụ tại… nhất tâm tưởng, vạn tâm thành về bản cảnh đây, tờ tiền giọt dầu nén nhang (lễ mọn lòng thành) dâng lên cửa Phật, cửa Thánh, cửa Cô. Con xin Thánh Cô anh linh hiển hiện ngự về bản cảnh đây chấp lễ, chấp bái, chấp kêu, chấp cầu cho hương tử con nơi cõi thế được thỏa lòng ước mong…
Là để xin Thánh Cô…………………………………………………………………………………….
A Di Đà Phật – Con lạy Tứ phủ Đức Thánh Cậu…
Con lạy Năm dinh quan lớn, Mười dinh các quan…
Con lạy Thanh Xà Đại Tướng – Bạch Xà Đại Quan…
Con lạy Chư vị Chúa cai bản đền, Quan cai bản điện…
Con lạy Chư vị Thành Hoàng Bản Thổ, Chư vị Thần thổ ngự tại dải đất này…
Hương tử con nhất tâm 1 lòng, tòng 1 đạo, nhất tâm trí thiết, nhất dạ chí thành, đêm tưởng ngày mong, tu thiết hương, hoa, đăng, trà, quả, thực cung thỉnh kính mời chư vị tiên thánh giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật. Đệ tử con mang miệng về tâu, mang đầu về bái, để cúi xin………………………………………………………………………….
Tâm con các Ngài hay, lòng con các Ngài thấy… Kính xin Chư Phật, Chư Tiên, Chư Thánh anh linh chứng giám…
Dạ con Nam Mô A Di Đà Phật…
(Các bạn có thể thỉnh thêm gia tiên để các cụ kêu thay lạy đỡ cho)
Hát văn cô Sáu sơn trang, cô Sáu Lục cung
* Bài hát văn 1: Cô Sáu Sơn trang
Đệ tử con dâng bài văn tấu
Cung thỉnh mời cô Sáu sơn trang
Đền thờ lập ở trên ngàn
Lô xô đá mọc ngổn ngang mấy tầng
Nước suối chảy rì rầm róc rách
Cá lượn mình luồn lách dưới khe
Đền cô cây mọc xum xuê
Lối lên sông Hoá lối về Suối Ngang
Cảnh sơn trang trên ngàn lồ lộ
Lục Cung từ rực rỡ tối linh
Cnàg thêm nức tiếng thơm danh
Trừ tà trị bệnh cứu sinh cho đời
Tiên cô Sáu vâng lời Mẫu Thượng
Hái thuốc tiên độ lượng nơi nơi
Nón xanh đủng đỉnh bên đồi
Chân quấn xà cạp chiếc gùi trên vai
Thật ưa ngắm đôi tay vòng bạc
Thẳng đường ngôi mườn mượt tóc mây
Da ngà vẻ ngọc hây hây
Môi trầu cắn chỉ vẻ đầy khuôn trăng
Nở nụ cười hàm răng rưng rức
Má hây hây sực nức hương bay
Áo lam ngắn vạt rộng tay
Long lanh đáy nước tóc mai hoa cài
Bước khoan thai lên hầu Mẫu Thượng
Sớ trạng dâng kính ngưỡng tam toà
Mẫu yêu cô Sáu nết na
Khéo cho thập tử gần xa an lành
Cô anh linh trên đời có một
Kẻ gian tà nhất mực không tha
Cô thường luyện ấn canh ba
Canh tư đốt đuốc vào ra cửa rừng
Cất tiếng hú bỗng rừng im bặt
Rước Mẫu về ngự đất trang châu
Mẫu sai cô Sáu theo hầu
Tay cầm nhành quạt đứng hầu một bên
Đức Mẫu Thượng chỉ lên đỉnh núi
Cô vâng lời vượt suối băng ngàn
Đi đâu cầm thú reo vang
Voi quỳ hổ phục bên đàng cô đi
Tiếng tử quy bên đồi gọi bạn
Gà gáy rừng gọi sáng năm canh
Hái hoa trẩy quả vin cành
Ban tài tiếp lộc lấy danh cho đồng
Mời cô lai giáng điện chung
Khuông phù đệ tử khang ninh thọ trường
* Bản 2 Văn khấn Cô Sáu Sơn Trang:
Thỉnh mời cô bé Lục Cung
Miệng cười huê nở lưng ong dịu dàng
Suối rừng Hữu Lũng sơn trang
Cảnh tiên giá ngự thạch bàn sơn khê
Rừng thiêng Bắc Lệ đi về
Lục cung thượng đẳng biển đề tối linh
Bốn bề sơn thủy nhiễu quanh
Miếu thờ cô lập cảnh thanh dị kì
Sơn lâm dấu tích còn ghi
Vâng nhời Vương Mẫu thần nghi giáng trần
Giáng về trấn giữ Sơn Lâm
Thần thông hiển ứng xa gần biết danh
Vốn dòng đài các trâm anh
Quản cai sơn cước rừng xanh đại ngàn
Quản cai Bắc Lệ Suối Ngang
Chín Tư, Hữu Lũng Thượng ngàn sơn trung
Vốn xưa hầu Mế Lục Cung
Nức danh cô bé khắp vùng Chín Tư
Sơn Lâm Lục Cung Linh Từ
Long bàn hổ cứ đền thờ tối linh
Có phen biến tướng hiện hình
Hiện ra người mán người kinh đi rừng
Trần gian không biết hãi hùng
Hỏi ra mới biết Người Nùng Chín Tư
Đồng bằng cho tới thượng du
Cường hung bạo ngược khảo trừ không tha
Hồ ly quỷ mị yêu ma
Dây rừng dăng lưới khó đà thoát thân
Phép màu bảo hộ sơn dân
Cưỡi trên bạch tượng hiện thần ra uy
Miếu thờ nhang khói lễ nghi
Kim ngân sớ điệp tiến về các cung
Có phen hóa phép thần thông
Đắng vân giá vũ thượng đồng lên chơi
Cây cao bóng mát thảnh thơi
Suối Ngang,Phố Vị mọi nơi ra vào
Bầu trời sơn thủy tiêu dao
Khi chơi Bắc Lệ lúc vào Voi Xô
Có phen chơi cảnh Ngũ Hồ
Lên đền Tả Phủ,chơi Chùa Tam Thanh
Núi rừng cây phủ màu xanh
Sông Thương nước chảy uốn quanh sườn đồi
Kì Cùng nước chẳng chảy xuôi
Rừng xanh tỏa bóng núi đồi bao la
Chín Tư nơi ấy quê nhà
Có phen lên núi hái trà ngắm trăng
Tiều phu kiếm củi đào măng
Củ mài củ sắn củ năng trên rừng
Cây cao chẳng quản gió rung
Có tiên cô Bé người Nùng độ cho
Khuông phù hương bản ấm no
Phong hòa vũ thuận bốn mùa hanh thông
Ban tài tiếp lộc cho đồng
Cô về tấu đối Lục Cung Thánh Bà
Cứu người khắp hết gần xa
Thần phù ban phép bệnh đà tan không
Oai linh hiển hách lạ lùng
Cưỡi mây nương gió thần thông nhiệm màu
Bốn phương hiếu đạo kêu cầu
Cửa đền cây thị dựng lầu trông ra
Thông reo vượn hót chim ca
Xuân về hạ đến muôn hoa đua màu
Nhất tâm thành kính cúi đầu
Tiên cô gia hộ sở cầu tòng tâm
Thỉnh mời Phật giáng lưu ân
Tiên Cô lưu phúc thiên xuân thọ trường
