CIF là gì? FOB là gì? Sự khác nhau giữa CIF và FOB?

Xuất nhập khẩu hàng hóa có những vai trò cũng như ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của đất nước ta. Trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa. Hai điều kiện giao hàng CIF và FOB vẫn luôn là vấn đề được các chủ thể tham gia quá trình xuất nhập khẩu hàng hóa quan tâm hàng đầu. Chắc hẳn hiện nay vẫn còn nhiều người chưa hiểu rõ về thuật ngữ này.

1. Tìm hiểu về FOB:

Ta hiểu về FOB như sau:

FOB là một thuật ngữ có trong Incoterms (International Commerce Terms). Incoterms được biết đến chính là bộ tập hợp các quy tắc thương mại quốc tế quy định về trách nhiệm của các bên liên quan có trong hợp đồng ngoại thương.

FOB (Free on Board hay Freight on Board) được hiểu cơ bản chính là điều kiện giao hàng miễn trách nhiệm của người bán khi hàng hoá, sản phẩm đã lên boong tàu.

Có thể hiểu đơn giản FOB là gì như sau: nếu hàng hoá chưa lên tàu thì mọi trách nhiệm thuộc về người bán (seller). Còn sau khi hàng đã lên tàu thì mọi trách nhiệm, những rủi ro của lô hàng trong quá trình vận chuyển đều thuộc về người mua (buyer).

FOB là hình thức giao nhận hàng hóa tại cảng của các nước xuất khẩu. Và lan can tàu là điểm chuyển rủi ro của điều kiện FOB. Cũng chính vì thế mà nếu hàng hoá được xuất nhập khẩu theo điều khoản FOB thì ta chỉ việc mua phần giá trị của hàng hoá mà không cần mua thêm vận tải và bảo hiểm của hàng hoá đó.

Cũng cần lưu ý rằng giá FOB không bao gồm phí vận chuyển, bảo hiểm của hàng hoá tới điểm đến. Theo đó, chủ thể là người mua hàng (buyer) phải chịu phí thuê phương tiện chở hàng, phí bảo hiểm hàng hóa và các chi phí phát sinh khác trong quá trình vận chuyển hàng hoá.

Vai trò của FOB trong vận chuyển hàng hóa:

FOB có nhiều vai trò quan trọng trong vận chuyển hàng hóa cần phải nói đến cụ thể đó chính là:

– FOB có vai trò đó là giúp kiểm soát được chi phí. Người mua có thể biết trước tất cả các chi phí sẽ phát sinh khi mua bán theo điều kiện FOB. Người bán sẽ ra hóa đơn giá bán hàng hóa, còn đơn vị vận chuyển sẽ ra hóa đơn cước vận chuyển. Người mua yêu cầu báo giá và khi đó có thể biết được tổng cộng chi phí sẽ là bao nhiêu. Nếu là công ty nhỏ hoặc mới thành lập, việc biết trước tất cả các chi phí là rất cần thiết vì nếu không kiểm soát được các khoản phí lớn có thể làm sụp đổ hoàn toàn một công ty mới.

– FOB có vai trò đó là giúp đơn giản cho người mua. Với điều kiện giao hàng FOB, chủ thể là người mua không cần phải tự làm bất cứ thứ gì. Người bán chịu trách nhiệm nửa đầu tiên của quá trình vận chuyển, nửa còn lại đơn vị vận chuyển sẽ lo giúp các chủ thể đó. Tất cả những gì người mua cần là đặt mua hàng.

– FOB có vai trò đó là giúp không có những sự cố phát sinh vào phút cuối. Quá trình vận chuyển có một khoản chi phí cố định cho tất cả các dịch vụ và các bước thực hiện trong quá trình đó. Các điều kiện giao hàng trong Incoterms xác định việc ai tìm và thanh toán cho mỗi dịch vụ. Nếu chủ thể là người bán chịu trách nhiệm thanh toán thì người mua sẽ phải trả cho người bán số tiền lớn hơn khoản tiền mà họ thanh toán cho bên vận chuyển để nhằm mục đích có thể bù đắp cho các chi phí này. Như vậy, không phải là người mua không trả cước vận chuyển mà người bán sẽ dùng số tiền người mua trả cho họ để thanh toán cho đơn vị vận chuyển. Như vậy có thể giúp chủ thể là người mua tiết kiệm chi phí vì chủ thể là người bán nắm rõ thị trường và dịch vụ tại địa phương của họ. Bên cạnh đó người mua cũng không cần phải tự tìm kiếm dịch vụ vận chuyển và cũng không phải chịu trách nhiệm nếu có sự cố liên quan tới dịch vụ đó.

– Các khoản phí đều rất rõ ràng. Bởi vì với điều kiện giao hàng FOB khi chủ thể là người mua tự book cước tàu với đơn vị vận chuyển tại địa phương thì người mua kiểm soát được những chi phí phát sinh này. Lúc đó thì người bán sẽ giao hàng lên tàu với sự hỗ trợ của đơn vị vận chuyển ở nước người bán và sau đó đơn vị vận chuyển của của người mua ở địa phương sẽ tiếp quản từ đó.

Ưu điểm của FOB:

FOB được xem là điều khoản có lợi cho người bán. Cụ thể:

– Chủ thể là người bán không phải tìm đơn vị vận chuyển hàng hoá, không mất phí vận chuyển và không phải mua bảo hiểm cho hàng hoá.

– Chủ thể là người bán cũng không phải liên hệ với nhà cung cấp để hỗ trợ lô hàng tại điểm đến.

Nhược điểm của FOB:

Bên cạnh các ưu điểm thì FOB cũng có những nhược điểm. Vậy nhược điểm của FOB cụ thể chúng ta có thể kể đến đó là:

– FOB có nhược điểm là bên bán sẽ luôn nằm trong thế bị động suốt thời gian vận chuyển hàng hóa vì bên mua là người book cước điểm đến.

Ví dụ cụ thể như: Bên mua sẽ là người thuê tàu, nếu không thỏa thuận thời gian chuẩn bị hàng thì bên bán luôn nằm trong thế bị động. Bên bán có thể gặp khó khăn về việc tập hợp hàng hóa và thời gian chuẩn bị hàng.

– FOB có nhược điểm là khó chủ động được giá thị trường nếu bên bán phải làm việc với nhiều nhà cung cấp. Đặc biệt, trong những thời điểm giá cả thị trường biến động.

2. Tìm hiểu về CIF:

Ta hiểu về CIF như sau:

CIF (Cost, Insurance and Freight) được hiểu cơ bản chính là điều kiện giao hàng nhóm C trong quy định của Incoterm 2010. Điều khoản này đã bao gồm tiền hàng, phí bảo hiểm, phí tàu vận chuyển hàng hoá. CIF là điều kiện dùng để nhằm mục đích có thể quy định rõ trách nhiệm của chủ thể là bên bán và bên mua trong việc vận chuyển hàng hóa.

Trên thực tế, cũng có hiểu CIF là gì qua nhận định: CIF là điều kiện để nhằm mục đích có thể phân chia trách nhiệm cũng như những rủi ro về hàng hóa giữa người mua và người bán trong thương mại quốc tế.

Khi áp dụng điều khoản CIF trong giao hàng quốc tế, các chủ thể là những người bán sẽ phải chịu phí vận chuyển bao gồm phí thuê tàu, phí bảo hiểm hàng hóa cho đến khi cập cảng dỡ hàng. Tuy nhiên, các chủ thể là những người mua cũng phải chịu mọi chi phí liên quan cũng như những rủi ro từ lúc hàng hóa vận chuyển lên tàu tại cảng đi.

Cũng cần lưu ý rằng: Giá CIF của bên mua (buyer) đã bao gồm phí bảo hiểm, phí vận chuyển.

Ưu điểm của CIF:

Xuất khẩu hàng hóa theo điều kiện CIF sẽ có lợi cho chủ thể là bên bán (bên xuất khẩu – seller)

Nhược điểm của CIF:

Với CIF, chủ thể là người bán thực tế sẽ chỉ phải trả phí bảo hiểm, phí vận chuyển nhưng không phải chịu những rủi ro về hàng hóa sau khi đã vận chuyển lên tàu và chuyển đến tay người mua. Cũng chính bởi vì thế mà nếu trong quá trình vận chuyển đến tay người mua gặp phải những rủi ro, tổn thất, thì người mua hàng phải tự làm việc với công ty bảo hiểm nước ngoài do chủ thể là người bán đã chọn tại nước họ. Điều này gây bất lợi cho những chủ thể là người nhập khẩu tại Việt Nam.

3. So sánh sự khác nhau giữa  CIF và FOB:

Hiện nay, CIF và FOB là hai điều kiện giao hàng được sử dụng phổ biến nhất và chúng có những ý nghĩa cũng như vai trò quan trọng trong thực tiễn.

Điểm giống nhau giữa CIF và FOB:

– CIF và FOB đều là 2 điều kiện giao hàng trong Incoterm 2010 được khuyến cáo sử dụng cho vận tải thủy quốc tế và nội địa.

– CIF và FOB chính là 2 điều kiện giao hàng được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.

– Vị trí chuyển trách nhiệm và rủi ro đều tại cảng xếp hàng (cảng đi).

– Trách nhiệm làm thủ tục hải quan xuất khẩu thuộc về người bán seller). Còn thủ tục nhập khẩu để lấy hàng thuộc về người mua (buyer).

Sự khác nhau giữa CIF và FOB:

– Điều kiện trong Incoterm: điều kiện CIF – tiền hàng, bảo hiểm, cước tàu, điều kiện giao hàng FOB – giao hàng lên tàu.

– Trách nhiệm vận tải thuê tàu: CIF – người bán phải tìm tàu vận chuyển, người mua không có trách nhiệm tìm tàu vận chuyển. FOB – người bán không cần phải thuê tàu, người mua chịu trách nhiệm book tàu.

– Bảo hiểm: CIF – người bán có trách nhiệm ký hợp đồng bảo hiểm cho lô hàng xuất khẩu, thường quy định hợp đồng bảo hiểm tối thiểu 110% giá trị hàng hóa.  FOB – người bán không phải mua bảo hiểm.

– Địa điểm cuối cùng để kết thúc nghĩa vụ hợp đồng: mặc dù cả 2 điều kiện giao hàng CIF và FOB đều có cùng vị trí chuyển rủi ro là lan can tàu. Tuy nhiên, đối với CIF thì bạn phải có trách nhiệm cuối cùng khi hàng hóa đã qua đến cảng dỡ hàng (cảng đến).

Trên thực tế hiện nay vẫn có nhiều người nhầm giữa FOB và CIF là vì học không đứng ở góc độ của người mua và người bán.

CIF và FOB thực chất đều có một điểm tương đồng là chuyển rủi ro từ chủ thể là người bán sang người mua khi hàng hóa đã được đặt trên tàu, nhưng chi phí giữa hai điều kiện này của người bán và người mua sẽ khác nhau. Việc trả tiền cho chi phí vận tải hàng hóa và mua bảo hiểm, ở điều kiện FOB người mua sẽ chi trả, còn ở CIF thì người bán là người chịu chi phí này.

Trên đây là bài phân tích mới nhất của Luật Dương Gia về “CIF là gì? FOB là gì? Sự khác nhau giữa CIF và FOB?” theo quy định mới nhất năm 2021. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào liên quan đến trường hợp này hoặc các vấn đề pháp luật về nội dung liên quan khác, vui lòng liên hệ: 1900.6568 để được tư vấn – hỗ trợ!