Bài thơ “Nói với con” là một điển hình cho phong cách viết của Y Phương, gợi về cội nguồn nuôi dưỡng mỗi con người - gia đình, quê hương - cái nôi nuôi dưỡng và vun đắp tâm hồn, cội nguồn của hạnh phúc. Dưới đây là bài viết về Cảm nhận vẻ đẹp người đồng mình trong bài thơ Nói với con.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý Cảm nhận vẻ đẹp người đồng mình trong bài thơ Nói với con:
1.1. Mở bài:
– Giới thiệu bài thơ “Nói với con” của nhà thơ dân tộc Tày
- Tâm hồn chân thật, mạnh mẽ và trong sáng của Y Phương.
- Phong cách sáng tác đậm chất miền núi, giàu hình ảnh.
1.2. Thân bài:
– Cảm nhận vẻ đẹp người đồng mình trong bài thơ.
- Người đồng mình đáng yêu bởi sự giản dị và tài hoa.
- Vẻ đẹp của họ được gợi ra từ cuộc sống lao động bình dị, từ bàn tay tài hoa và khối óc sáng tạo.
- Người đồng mình biết lo toan và giàu mơ ước.
– Sự đặc biệt và thân thiết của cách gọi “người đồng mình”.
- Hình thức câu cảm thán tạo nên sự gần gũi và thân thiết.
- Người đồng mình là người bản mình, người quê mình.
– Tinh thần ca ngợi và yêu quý người đồng mình của nhà thơ.
- Tình cảm yêu thương chân thành về gian truân, thử thách cùng ý chí mà người đồng mình đã trải qua.
- Sự kiêu hãnh và tự hào về người đồng mình.
- Nhà thơ Y Phương đã để lại trong lòng người đọc nhiều cảm nhận sâu sắc về những đức tính tốt đẹp của người đồng mình.
1.3. Kết bài:
Bằng cách tư duy độc đáo của người miền núi, tác giả đã lấy cái cao vời vợi của trời để đề cập đến tầm nhìn rộng lớn, khát vọng phát triển của người đồng mình.
2. Cảm nhận vẻ đẹp người đồng mình trong bài thơ Nói với con hay nhất:
Nói với con của nhà thơ Y Phương là bài thơ ấn tượng với một giọng điệu rất đặc biệt, đơn giản, chân thành và giàu hình ảnh, sử dụng ngôn ngữ giản dị của người dân tộc miền núi phía Bắc. Bài thơ này tập trung vào tình cảm gia đình, thể hiện tình yêu thương của cha mẹ và sự bao bọc của quê hương với đứa con nhỏ, nhằm ca ngợi truyền thống nghĩa tình và sức sống mạnh mẽ của người dân tộc miền núi. Nói cho con hiểu rằng bài thơ muốn truyền tải thông điệp về tình yêu quê hương và đất nước, cũng như khuyến khích con phát huy những phẩm chất đẹp của dân tộc mình và đóng góp cho quê hương. Thông qua bài thơ này, chúng ta có thể cảm nhận gần gũi hình ảnh của người dân tộc miền núi với những giá trị đáng quý mà họ mang lại. Y Phương sinh năm 1948 và là người dân tộc Tày. Ông đã tham gia kháng chiến chống Mỹ năm 1968 và từng trải qua cuộc chiến tranh, có cơ hội quan sát và thấu hiểu những thay đổi của dân tộc trong giai đoạn chuyển mình. Thơ của ông rất cuốn hút và độc đáo, do sự kết hợp giữa chất phác, mộc mạc, mạnh mẽ trong sáng tác, ngôn ngữ và hình ảnh đậm chất hồn nhiên và giàu tưởng tượng của người miền núi.
Trong thời điểm khó khăn thiếu thốn về vật chất và tinh thần năm 1980, Y Phương đã viết bài thơ mà sau này được đưa vào tuyển tập “Thơ Việt Nam (1945-1975)”. Bài thơ này được coi là một trong những tác phẩm tiêu biểu của thơ ca kháng chiến chống Mỹ, góp phần làm nên tên tuổi nhà thơ Y Phương. Qua lời thủ thỉ tâm tình của người cha với đứa con thơ, vẻ đẹp của tình đồng hương của nhà thơ được bộc lộ, vẻ đẹp được tìm thấy trong những nét giản dị nhất của cuộc sống hàng ngày, như nếp sống gia đình khéo léo, đôn hậu giữa những người cùng chung sống trong một gia đình. quê hương của họ.
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng”
Các hình ảnh về quê hương thân yêu được liệt kê liên tiếp trong bài viết, như “người đồng mình”, cuộc sống lao động vất vả, không gian sống là cánh rừng hoa và con đường về thôn, tất cả đều thấm đẫm tình yêu thương và gắn bó sâu sắc với quê hương của người cha. Y Phương cũng tinh tế trong việc sử dụng các hình ảnh giàu sức gợi như “Đan lờ cài nan hoa” và “Vách nhà ken câu hát” để miêu tả về cuộc sống lao động và văn hóa của người dân tộc Tày. Thủ pháp nhân hóa trong hình ảnh “Rừng cho hoa” và hình ảnh “Con đường cho những tấm lòng” cũng tạo ra một sự kết nối với thiên nhiên và tình cảm gắn bó của người đồng mình với quê hương. Những giá trị gia đình, truyền thống văn hóa và tình yêu quê hương đã giúp con người trưởng thành và là những kỷ niệm đẹp nhất của cha mẹ.
Khi bài thơ bước sang câu thứ hai, Y Phương càng chú trọng thể hiện vẻ đẹp tâm hồn và những phẩm chất cao quý của người đồng bào sơn cước qua lời cha dặn con.
“Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn, xa nuôi chí lớn”
Tác giả tiếp tục sử dụng cụm từ “đồng bào núi rừng” gợi cảm giác thân thiết, tình cảm như người một nhà. Cách dùng từ “thương em quá” thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với những mảnh đời khó khăn của người dân miền sơn cước. Các từ “vượt qua” và “chịu đựng” là những từ ngữ có sức gợi tả hình ảnh núi cao và những điều kiện sống khắc nghiệt mà con người phải đối diện, đồng thời gợi lên trong lòng tác giả một niềm xót xa, cảm thương đối với đồng bào mình. Tuy nhiên, chính những gian khổ ấy lại là nguồn động lực, là môi trường để bồi đắp nên cái “vĩ đại”, tô đậm thêm ý chí kiên cường, quyết tâm của đồng bào sơn cước trong cuộc sống. Đoạn thơ vừa thể hiện niềm xót xa vừa tự hào về những phẩm chất cao đẹp của người dân phố núi.
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục”
Tác giả đã chia sẻ với con về hình ảnh của người đồng bào, được thể hiện qua hình dáng nhỏ bé, “thô sơ da thịt” và chỉ có đôi bàn tay lao động cần cù, không sử dụng nhiều công cụ hiện đại. Tuy nhiên, dù thế nào đi nữa, dân tộc đó không hề yếu đuối, mà lại là một dân tộc can đảm đối mặt và đương đầu với khó khăn và thiếu thốn vất vả. Điều này đã phản ánh tầm vóc lớn lao của ý chí và tâm hồn của người dân tộc miền núi, và nhờ vào vẻ đẹp của ý chí, tâm hồn và sức lao động mạnh mẽ đó mà người đồng bào đã đóng góp lớn cho đất nước. Câu thơ “Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương” đã miêu tả thực tế quá trình xây dựng làng, xây dựng bản là một công việc làm nên giá trị vật chất và tinh thần cho quê hương. Từ hình ảnh này, ta có thể hiểu được giá trị tinh thần của tình yêu quê hương, tình yêu nhà cửa, tình yêu đồng ruộng, tình yêu con người. Bằng cách nối tiếp với câu thơ trên, “Còn quê hương thì làm phong tục”, tác giả muốn nhắn nhủ con rằng quê hương ở đây đại diện cho tập quán, phong tục đẹp đẽ đã được xây dựng bởi nhiều thế hệ người dân và là bản sắc riêng của cộng đồng. Những lời thơ này là một lời khen ngợi về vẻ đẹp cao quý của người đồng bào và tác giả muốn khuyến khích con phải học hỏi và phát huy những giá trị tốt đẹp của quê hương, kế thừa và phát triển truyền thống văn hóa dân tộc.
Bài thơ này thể hiện tình yêu sâu đậm dành cho quê hương và xứ sở, cùng với niềm tự hào về những vẻ đẹp của người đồng mình trong cuộc sống tinh thần và lao động. Bài thơ làm nổi bật tâm hồn kiên cường, tình yêu quê hương và đất nước, và lòng lạc quan trong việc yêu công việc của người dân tộc miền núi phía Bắc. Nghệ thuật sử dụng từ ngữ và hình ảnh giản dị, tươi sáng và sức gợi mạnh mẽ, thể hiện rõ sự trong sáng và hồn nhiên của người miền cao. Sức thuyết phục của bài thơ còn nằm ở giọng điệu, vừa ân cần tha thiết, vừa mạnh mẽ và nghiêm khắc, rất phù hợp với lời của người cha dành cho đứa con nhỏ.
3. Cảm nhận vẻ đẹp người đồng mình trong bài thơ Nói với con hay chọn lọc:
Y Phương, nhà thơ dân tộc Tày, thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của con người miền núi. Trên hết, bài thơ “Nói với con” là một trong những tác phẩm nổi bật của ông, ra đời năm 1980. Y Phương đã truyền tải thông điệp về những đức tính tốt đẹp của “người đồng mình” – con người quê hương miền núi, thông qua việc mượn lời tâm sự với con.
Bài thơ này đặc trưng cho phong cách sáng tác của Y Phương. Nó gợi lên cảm nhận về gia đình và quê hương – nơi đóng vai trò quan trọng trong việc bồi đắp tâm hồn con người và tạo nên hạnh phúc. Từ những kỉ niệm đẹp về quê hương, người cha đã truyền đạt cho con những đức tính tốt đẹp của người đồng mình. Trong bài thơ, Y Phương miêu tả người đồng mình với sự giản dị và tài hoa. Họ là những người lao động cần cù và tươi vui trên quê hương thơ mộng nghĩa tình.
“Người đồng mình yêu lắm, con ơi!
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát”.
Giọng thơ vang lên với những cảm xúc chân thành và tự hào. “Đồng mình” là những người cùng quê mà Y Phương gọi một cách trìu mến một cách thân mật và độc đáo. Với những câu cảm thán, người đọc cảm nhận được những lời tâm tình dâng lên từ tình yêu thương của người cha dành cho đồng bào mình. Họ đáng yêu vì họ thích làm việc. Bằng đôi bàn tay khéo léo và nhanh nhẹn của mình, họ đã “đan”, “dệt” và “khâu”… cuộc sống của họ nở rộ như những bông hoa dưới bàn tay cần mẫn và sáng tạo của họ.
Bằng những câu thơ súc tích, sinh động, nhà thơ giúp người đọc hình dung được hình ảnh đậm đà tình đồng hương giữa núi rừng thanh bình và thơ mộng. Vẻ đẹp của họ được bộc lộ qua cuộc sống giản dị và cần cù, qua đôi bàn tay khéo léo và khối óc sáng tạo của họ. Họ tìm thấy niềm vui trong những khoảnh khắc đơn giản và tinh tế của cuộc sống hàng ngày.
“Những người đồng mình” không chỉ là những người giản dị, tài năng trong công việc mà còn là những người biết hoạch định và ước mơ lớn.
“Người đồng mình thương lắm con ơi!
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn”.
Người cha đã thể hiện tình cảm yêu thương chân thành đối với người đồng mình, những người đã trải qua những gian truân và thử thách cùng ý chí. Y Phương đã sử dụng tư duy độc đáo của miền núi để đo lường nỗi buồn và ý chí của con người, sử dụng các tính từ “cao” và “xa” để cho thấy rằng ý chí con người sẽ trở nên mạnh mẽ hơn khi đối mặt với những khó khăn và thử thách lớn hơn.
Mặc dù người đồng mình đang phải sống trong cảnh nghèo khổ và thiếu thốn, nhưng họ vẫn luôn gắn bó chặt chẽ với quê hương và cội nguồn của mình. Họ có sự thủy chung và sự tinh thần kiên trì, tin tưởng vào tương lai tốt đẹp của dân tộc.
“Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc”.
Bằng cách sử dụng phép liệt kê cùng với những hình ảnh ẩn dụ như “đá gập ghềnh” và “thung nghèo đói”, nhà thơ đã tái hiện cuộc sống khó khăn, đầy cực nhọc của người dân miền núi. Với việc sử dụng thành ngữ dân gian “Lên thác xuống ghềnh”, nhà thơ gợi lên nhiều kỷ niệm về bao nỗi vất vả, lam lũ mà người dân phải đối mặt.
Sử dụng thể thơ tự do, cùng với giọng điệu mạnh mẽ và sâu sắc, ngôn từ đơn giản nhưng đầy hình ảnh, nhà thơ đã tóm tắt đầy đủ những nét đẹp của người đồng mình. Đó chính là tình yêu thương vun đắp cội nguồn, giúp con cái trưởng thành và sẵn sàng đối mặt với tương lai. Đọc bài thơ này, ta cảm thấy yêu mến và tự hào hơn về những người đã đóng góp cho sự phát triển của đất nước, không chỉ những người giàu có.
