Sang thu của Hữu Thỉnh là một trong những tác phẩm quan trọng trong chương trình văn học lớp 9. Đây cũng là tác phẩm văn học hay xuất hiện trong các đề thi. Để giúp các em có một kì thi thật tốt, hôm nay hãy cùng chúng tôi tìm hiểu những mẫu phân tích khổ thơ thứ hai Sang thu của Hữu Thỉnh hay nhất.
Mục lục bài viết
1. Tóm tắt tác phẩm Sang thu của Hữu Thỉnh :
Hữu Thỉnh (sinh năm 1942) tên thật là Nguyễn Hữu Thỉnh, ông lấy bút danh là Vũ Hữu. Quê quán của ông là ở Tam Dương – Vĩnh Phúc. Vào năm 1963 ông đã tiến hành nhập ngũ rồi sau đó trở thành cán bộ tuyên huấn trong đơn vị quân đội và bắt đầu các hoạt động sáng tác thơ. Ông tham gia vào BCH (Ban Chấp hành) hội nhà văn Việt Nam các khóa III IV và V. Năm 2000 ông được bầu làm Tổng thư kí Hội nhà văn Việt Nam. Ông là một nhà thơ được trưởng thành vào thời kì hòa bình sau chiến tranh. “Sang thu” là một thi phẩm, một bài thơ đặc sắc của ông nhà văn. Với con mắt nghệ sĩ, nghệ thuật khéo léo tâm hồn nhạy cảm, nhạy bén và ngòi bút tài hoa, nghệ sĩ, Hữu Thỉnh đã có những cảm nhận mới mẻ, lạ lẫm trước sự biến chuyển của thế giới thiên nhiên đất trời vào thời điểm lúc cuối hạ sang đầu thu. “Sang thu” là tác phẩm ở đây là mới chớm thu, là thời điểm lúc thiên nhiên giao mùa, chuyển mình. Mùa hè vẫn chưa hết nhưng mà mùa thu đã chuyển bị tới với những có những tín hiệu đầu tiên. Trước những sự thay đổi tinh vi, khéo léo ấy, phải nhạy cảm, để ý quan sát kĩ lắm mới cảm nhận được. Bằng hình ảnh thơ tự nhiên, nghệ thuật không trau chuốt, không màu mè mà lại giàu sức gợi cảm. Cùng là thể thơ năm chữ, Hữu Thỉnh đã thể hiện tài năng của mình một cách đặc sắc với những cảm nhận tinh tế, khéo léo nghệ thuật để tạo ra một bức tranh chuyển giao từ cuối hạ sang thu nhẹ nhàng, êm dịu, trong sáng nên thơ, tự nhiên, không màu mè… ở vùng đồng bằng Bắc Bộ của đất nước.
2. Dàn bài phân tích tác phẩm Sang thu của Hữu Thỉnh:
2.1. Mở bài:
– Giới thiệu đôi nét về tác phẩm Sang thu và nhà văn Hữu Thỉnh.
– Bài thơ chính là những cảm xúc chân thành, sâu lắng và bất ngờ của nhà thơ Hữu Thỉnh trước sự thay đổi, biến chuyển của trời đất từ cuối hạ sang đầu thu.
– Bài thơ được viết vào khoảng năm 1977 và được đăng lần đầu trên báo Văn nghệ, sau đó được tái bản rất nhiều lần trong những tuyển tập thơ khác.
2.2. Thân bài:
Thể hiện sự rung động và cảm xúc của tác giả qua cơn gió chuyển từ phát thành thu:
– Cảm nhận các hình ảnh thu được từ không gian này với mọi giác quan và những rung cảm sâu sắc. Thể hiện trên hầu hết các hình:
+ Mùi ổi chín – đặc sản của tiết thu hà nội khi mà thu đã về, lan toả khắp không gian như những làn gió se.
+ Nắng chớm thu rơi nhẹ, từng lớp sương mỏng lăn chậm chạp rồi lững thững bay đi, di chuyển chầm chậm và từ từ trên đường làng ngõ xóm như thể được lưu lại để tận hưởng cái tinh khiết của khí trời đầu thu.
+ Động từ “bỗng” mô tả sự bất ngờ và cảm xúc sửng sốt, ngỡ ngàng, kinh ngạc của thi sĩ trước việc khám phá được các hiện tượng kỳ thú khi thu về
+ Từ “phả” đã gợi nên mùi hương của quả chín được cô đặc lại khi bay lẫn vào trong gió gợi lên cho con người ta mường tượng về các hình ảnh không gian và ánh sáng của tiết sang thu
+ Gợi nên tưởng tượng của hương thơm như bay và cuốn theo không khí khi thổi làn gió se.
+ “Chùng chình” – là một từ ngữ mang đầy chất nghệ thuật ẩn dụ: sương mù dường như có ý dừng chậm lại từ từ và để quyến luyến nhau, qua đó cũng gợi hình ảnh những chuyển động của thời gian, nhẹ nhàng Diễn tả sự thay đổi bất ngờ và thú vị của trời đất lúc thu sang – Khoảnh khắc giao mùa có thể diễn tả lãng mạn như lớp mây mù mùa hạ “phơi nửa người sang thu” – hình ảnh nghệ thuật ẩn dụ diễn tả cảm giác tiếc nuối, lưu luyến và cả bối rối mỗi lúc chuyển mùa.
– Hình ảnh dòng sông rơi thư thái, nhẹ nhàng, đó cũng là những tiếc nuối khi dòng sông không phải mang dòng chảy vội vàng, hối hả mà dường như bây giờ nước đang trôi chậm rãi lại một cách từ từ để thưởng thức và cảm nhận nét đẹp dịu dàng, trong sáng của mùa thu. “Dềnh dàng” điển hình của mùa thu.
– Chim lại “vội vã” là một hình ảnh nghệ thuật rất đẹp và có lẽ chim cũng đã hiểu hơn về những chuyển giao, đổi thay của mùa thu mới đến để chọn cho mình hướng sống. Sang mùa thu đẹp đẽ thế này đây, hình ảnh con chim đã mang màu sắc tương phản với hình ảnh dòng sông. Đám mây này cũng không phải mang sắc xanh lam lục của mùa hè nữa, nó đã bắt đầu trở nên dịu dàng đi, nhẹ nhàng hơn, thanh thoát hơn và cuộn tròn như một vòng cung mềm mại, uốn lượn khi chuyển giao từ từ vào mùa thu.
→ Các hình ảnh, chi tiết đặc sắc giàu tính gợi dục, gợi cảm góp phần làm tái hiện thật nhất, chân thực nhất sự biến chuyển tinh tế, sâu lắng của cảnh vật góc nhìn cũng như cảm xúc thăng hoa, đồng điệu, hoà nhịp của tác giả trong khoảnh khắc, chuyển biến thiêng liêng của trời đất. Phân tích những trăn trở, suy tư của tác giả “Trời còn bao nắng Đã vơi dần cơn bão “
– Những tính từ chỉ mức độ mưa như “vẫn còn”, “vơi dần” đã bớt để chỉ mức độ mùa hạ ấm dần, nóng lên và thu đậm hơn nữa.
– Quan sát sâu sắc, tinh tế và nhạy cảm của tác giả: “Sấm cũng bớt đột ngột/Trên hàng cây xanh”.
+ Hình ảnh thực tế của cảnh sắc thiên nhiên sang thu như sấm thưa, không còn gào thét, giận giữ làm rung động, chao đảo hàng cây nữa. + Nghệ thuật này được thể hiện trong cụm từ: “bớt bất ngờ” – một hình ảnh trạng thái của thiên nhiên.
2.3. Kết bài:
“Sang thu” của Hữu Thỉnh là một tác phẩm văn học rất đặc sắc với một tâm hồn nhạy cảm, tinh tế và sâu lắng. Tác phẩm thể hiện rõ ràng những tình cảm thăng hoa của tác giả trong một ngày thu đẹp trên núi.
Kết bài của tác phẩm này đầy cảm xúc, tản mạn nhưng vô cùng tinh tế và đầy ý nghĩa. Tác giả Hữu Thỉnh tâm sự về những cảm xúc và suy nghĩ của mình khi đứng trên đỉnh núi vào một buổi sáng thu tuyệt đẹp. Những dòng suy tư của ông giúp chúng ta tìm thấy những giá trị tuyệt vời của cuộc sống, đó là sự tĩnh lặng, sự thanh thản và sự đơn giản.
Với câu kết của tác phẩm, Hữu Thỉnh gửi gắm thông điệp sâu sắc về giá trị cuộc sống:
“Người ta tìm được gì đó trong suốt cả cuộc đời, không phải ở chỗ cao lớn, xa xôi, mà là nơi trong tâm hồn của mình. Khi con người biết trân trọng sự giản đơn và tìm thấy niềm vui trong đó, cuộc sống trở nên đầy đủ và ý nghĩa hơn”.
Với những tâm sự chân thành, tinh tế và những suy ngẫm sâu sắc, “Sang thu” của Hữu Thỉnh chắc chắn sẽ làm say đắm tâm trí của nhiều người đọc và truyền cảm hứng cho cuộc sống của họ.
3. Phân tích cảm nhận khổ thơ cuối Sang thu của Hữu Thỉnh ấn tượng nhất:
Khổ thơ cuối trong bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh thể hiện sự khát khao của nhà thơ muốn thể hiện sự thăng trầm của cuộc đời. Từ những câu thơ đó, ta có thể cảm nhận được sự tri ân của tác giả đối với thời gian đã trôi qua và sự hy vọng của ông đối với tương lai.
Trong khổ thơ này, Hữu Thỉnh miêu tả một cảnh tượng tự như một phần kết thúc cho bài thơ, với sự kết hợp giữa ánh nắng, mưa, sấm và cây. Dường như, ông muốn nhắc nhở chúng ta rằng mọi thứ đều có thể trải qua những thăng trầm, nhưng cuối cùng tất cả đều sẽ ổn định trở lại.
Điều đó cũng có thể được hiểu như một lời chúc may mắn của nhà thơ dành cho chúng ta, khi ta đang đối diện với những khó khăn và thách thức trong cuộc sống. Dù có bao nhiêu khó khăn, sự vững chắc và ổn định sẽ trở lại cuối cùng, giống như sự trở lại của ánh nắng sau cơn mưa, và sấm cũng sẽ bớt dữ dội khi mọi thứ trở lại bình thường.
Bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh có khổ thơ cuối gồm 4 câu. Nghệ thuật trong khổ thơ này có thể được phân tích như sau: Sử dụng hình ảnh tượng trưng: “Nắng” và “mưa” được sử dụng như những biểu tượng cho sự vui và buồn, khó khăn và thành công trong cuộc sống. Sự vơi dần của cơn mưa và nắng vẫn còn là cách tác giả truyền đạt một thông điệp tích cực về hy vọng trong cuộc sống. Về sử dụng âm điệu nhấn nhá: Các từ “nắng”, “mưa”, “bất ngờ” được đặt vào các vị trí cuối câu, tạo nên âm điệu nhấn nhá. Điều này giúp cho câu thơ trở nên đặc biệt, đầy ấn tượng và dễ nhớ hơn. Sử dụng lối diễn đạt hình ảnh độc đáo: Tác giả sử dụng lối diễn đạt hình ảnh để miêu tả trạng thái của cây trong mùa thu. Bằng cách sử dụng “sấm” để miêu tả âm thanh, tác giả đã tạo nên một bức tranh sống động về cảnh quan mùa thu. Những yếu tố nghệ thuật này đã giúp tác giả truyền tải thông điệp về hy vọng trong cuộc sống một cách tinh tế và sâu sắc hơn.
Bài thơ “Sáng Thu” của Hữu Thỉnh được viết dưới hình thức tự do, có cảm xúc nhẹ nhàng, tình cảm và sự tĩnh lặng của một người đang sống giữa thiên nhiên vào mùa thu. Khổ thơ cuối của bài thơ này có giá trị nghệ thuật trong việc thể hiện ý nghĩa chủ đề của bài thơ.
Đầu tiên, khổ thơ cuối này tạo ra một hình ảnh tĩnh lặng, thanh thoát của mùa thu khi những cơn mưa đã qua đi và ánh nắng đã trở lại. Bức tranh thiên nhiên với hàng cây đứng tuổi được miêu tả một cách tinh tế và đầy cảm xúc, khiến người đọc cảm nhận được sự yên bình, tĩnh lặng của mùa thu. Thứ hai, khổ thơ cuối này còn mang đến một thông điệp về sự thay đổi và sự đổi mới. Nắng đã trở lại, mưa đã qua đi, sấm cũng không còn bất ngờ, nhưng cây vẫn đứng tuổi và tiếp tục sinh sôi. Điều này thể hiện rằng mùa thu không chỉ là một sự chuyển đổi về thời tiết, mà còn là sự chuyển đổi và thay đổi trong cuộc sống của con người.
Tổng thể, khổ thơ cuối của bài thơ “Sang thu” là một lời kết rất đầy cảm xúc và sâu sắc của nhà thơ Hữu Thỉnh. Nó truyền tải đến chúng ta một thông điệp tích cực và hy vọng, đem lại cho chúng ta một trái tim bình an và yên tĩnh để đối mặt với những thử thách của cuộc đời.
