Cảm nhận khổ 2 bài thơ Nói với con của Y Phương hay nhất

1. Cảm nhận khổ 2 bài Nói với con của Y Phương hay nhất:

Đề tài về quê hương khá là quen thuộc và trở thành nguồn cảm hứng bất tận đối với người nghệ sĩ muốn thể hiện tình yêu sâu sắc. Đỗ Trung Quân bày tỏ tình cảm với vần thơ với giai điệu êm dịu “Quê hương là chùm khế ngọt” thì  Y Phương lại giãi bày tình yêu bằng cách thủ thỉ tâm tình dưới nhân vật của người cha dành cho người con. Tình cha con, gia đình đã được khái quát rộng lớn thành tình cảm quê hương. Và khổ thơ thứ hai được diễn tả đủ ý tình cảm này của nhà thơ. Tác giả đã ngợi ca sức sống, phẩm chất cao đẹp của người miền núi cùng mong ước thế hệ sau nối tiếp, phát huy truyền thống của dân tộc, quê hương.

“Người đồng mình thương lắm con ơi

Cao đo nỗi buồn

Xa nuôi chí lớn

Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh

Sống trong thung không chê thung nghèo đói

Sống như sông như suối

Lên thác xuống ghềnh

Không lo cực nhọc”

Tác giả sử dụng lối nói giàu hình ảnh “người đồng mình” – cách xưng hô quen thuộc của người vùng cao để gợi lên sự thân thương, gần gũi. Hệ thống từ ngữ được chọn lọc, đặc biệt là động từ “thương” kết hợp với từ chỉ mức độ “lắm” thể hiện sự đồng cảm, chia sẻ về tinh thần với những khó khăn, vất vả, sóng gió. “Cao” và “xa” trong không gian đất trời đều là những khoảng không hữu hạn không điểm dừng, gợi lên những dãy núi cao, trùng điệp rộng lớn, xa xăm. Ngôn ngữ chọn lọc tài tình, điêu luyện thể hiện rõ sự tăng tiến ý chí con người: khó khăn, thử thách càng lớn thì bản lĩnh “người đồng mình” càng trở nên mạnh mẽ, vượt qua đói nghèo, cơ cực của “đá gập ghềnh”, “thung nghèo đói”. Trải qua mọi thiếu thốn cuộc sống nhưng họ vẫn giữ lạc quan, mạnh mẽ “sống” với tâm hồn phóng khoáng: “Sống như sông như suối”. Tác giả sử dụng thủ pháp đối lập “lên thác” – “xuống ghềnh” – một cuộc sống lam lũ, vất vả chốn núi rừng. Từ đây, nhà thơ khái quát được vẻ đẹp truyền thống của người vùng cao:

“Người đồng mình thô sơ da thịt

Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con

Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương

Còn quê hương thì làm phong tục”

Cách gọi thân thương “Người đồng mình thô sơ da thịt” ẩn chứa niềm tự hào về những con người chất phác, thật thà, đồng thời ngợi ca ý chí, cốt cách không hề “nhỏ bé” của họ. Phẩm chất tốt đẹp của người dân miền cao được phác họa tầm vóc kì vĩ, lớn lao hoàn toàn đối lập với vẻ ngoài “thô sơ da thịt”. Đặc biệt, cách nói hình ảnh “Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương” làm nên lối nói độc đáo, diễn tả quá trình dựng nhà, dựng cửa truyền thống của người miền núi, là hình ảnh ẩn dụ diễn tả ý thức tự tôn, tinh thần đề cao, làm giàu đẹp mảnh đất quê nhà. Phong tục tập quán, truyền thống văn hóa của quê hương chính là điểm tựa tinh thần tạo động lực cho con người vượt qua mọi gian nan, thử thách.

Khi đã nêu bật được những phẩm chất của “người đồng mình” với giọng điệu ngợi ca, tự hào, Y Phương đã khép lại bài thơ bằng những lời dặn dò ân cần:

“Con ơi tuy thô sơ da thịt

Lên đường

Không bao giờ nhỏ bé được

Nghe con.”

Trong những câu thơ chan chứa tình yêu thương, ai cũng có thể thấy được niềm tin yêu, hi vọng mà người cha đã gửi gắm cho người con. Là mong ước khi khôn lớn, trưởng thành, tự tin “Lên đường” sải bước, người con vẫn khắc sâu những phẩm chất của “người đồng mình” và “không bao giờ được nhỏ bé” để bản lĩnh, kiên cường mạnh mẽ có thể bước qua những gian khó, thử thách của cuộc đời. Lời dặn dò vì thế mà trở thành một bài học quý giá và có ý nghĩa giáo dục sâu sắc đối với đứa con cũng như thế hệ trẻ trong mọi thời đại.

Như vậy, với tài năng trong việc sử dụng ngôn từ, hình ảnh, Y Phương đã làm nổi bật những vẻ đẹp, phẩm chất cao quý của “người đồng mình”. Tất cả đều được thể hiện thông qua thể thơ tự do phù hợp với lối nói, tư duy khoáng đạt của người miền núi cùng với giọng điệu thơ linh hoạt kết hợp nhuần nhuyễn các biện pháp nghệ thuật.

2. Cảm nhận khổ 2 bài Nói với con của Y Phương ngắn nhất:

Y Phương là nhà thơ dân tộc Tày, anh quê ở Trùng Khánh thuộc tỉnh Cao Bằng. Từ một người lính thời chống Mĩ rồi trở thành nhà thơ. Thơ của Y Phương mang một vẻ đẹp riêng biệt, “tâm hồn chân thật, mạnh mẽ và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của người miền núi”.

Nói với con của Y Phương là một bài thơ hay chất chứa đầy nỗi lòng, một bông hoa nghệ thuật đầy sắc hương quyến rũ của núi rừng biên giới phía Bắc. Là phần thứ hai của bài thơ:

Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.

Phần đầu, Y Phương đã viết: “Người đồng mình yêu lắm con ơi”, thì đến phần hai, mở đầu đoạn thơ ông lại nhân giọng. Lời cha nói thủ thỉ nghe thật là ngọt ngào thiết tha: “Người đồng mình thương lắm con ơi”. “Người đồng mình” nhắc nhủ đồng bào quê hương mình, nơi mà “nước non Cao Bằng”, nơi “gạo trắng nước trong”. Phải yêu, phải thương “người đồng mình” vì họ rất đẹp, rất đáng tự hào. Không bao giờ được lùi bước trước mọi thử thách khó khăn cuộc đời. Tâm càng sáng, chí càng cao, tầm nhìn càng xa càng rộng:

Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn

Cha nói với đứa con, dạy bảo cho con về đạo lí làm người. Ở bất cứ thời gian nào, hoàn cảnh nào thì “cha vẫn muốn”, cha vẫn mong con biết ngẩng cao đầu và sống đẹp tự tin. Quê hương chống chọi với những năm dài chiến tranh đói khổ vẫn còn rất nhiều khó khăn. Đườngđi trong bản vẫn còn ”gập ghềnh”, nhà sàn thì vách nứa, thung còn “nghèo đói” thiếu thốn khó khăn. Con luôn phải nhớ rằng và khắc cốt là “không chê không chê…”

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Sống trong thung không chê thung nghèo đói. Con phải biết cách sống mạnh mẽ, kiên cường “như sông như suối”. Con phải giàu chí khí và có bản lĩnh, dù phải “lên thác xuống ghềnh” vẫn “không lo cực nhọc”.

Điệp ngữ: “không chê… không chê”, “sống trên… sống trong… sống như…” khiến vần thơ càng thêm phong phú âm điệu nhạc điệu, lời cha dặn vô cùng thiết tha. Cách ví von, cách vận dụng thành ngữ, lời cha dặn vừa cụ thể mộc mạc, vừa hàm nghĩa, sâu lắng, ân tình:

Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc.

Từ ngữ, hình ảnh: “thô sơ da thịt”, “nhỏ bé”, “tự đục đá kê cao quê hương” lộ rõ bản chất, bản lĩnh sống của đồng bào, bà con quê hương mình. Ba tiếng “người đồng mình” nhắc đi nhắc lại nhiều lần bộc lộ niềm yêu mến tự hào không thể kể xiết. “Người đồng mình” sống giản dị mộc mạc “thô sơ da thịt”, chịu khó chịu khổ, kiên nhẫn. Chẳng bao giờ “nhỏ bé”, chẳng bao giờ sống tầm thường trong cuộc đời và trước thiên hạ rộng lớn. Cha nói là nói về đạo lí làm người, nhắc con phải biết sống đẹp, sống mạnh mẽ, sống có nhân cách tử tế. Con phải có lòng tự hào, biết giữ và phát huy truyền thống cao đẹp của “người đồng mình”, của quê hương mình:

Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục.

Con chuẩn bị lên đường, như cánh chim bay tới chân trời xa. Cha dặn con, khích lệ con, “tuy thô sơ du thịt”, nhưng không thể, không được sống một cách tầm thường, “nhỏ bé” trước thiên hạ. Bài học làm người mà cha dạy con tuy ngắn gọn mà thực tế thấm thía và lay động biết bao lý trí:

Con ơi tuy thô sơ da thịt Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.

Y Phương đã nói một cách cụ thể, nói bằng hình ảnh gần gũi bởi mang phong cách của dân tộc mình vào, “người đồng mình”. Lời thơ giản dị, tình cảm chân thành, giọng thơ tha thiết nhẹ nhàng. Cha nói với con chính là cha dạy con bài học làm người, biết giữ gìn phẩm giá và đạo lí: yêu mến tự hào quê hương, sống phải có chí khí, sống đẹp như “người đồng mình” đã bao đời nay.

Nói với con là  bài thơ hay thể hiện tình thương con, niềm tin của người cha đối với đứa con yêu quý, đồng thời một khao khát nào đó về quê nhà của tác giả gửi gắm. Kết thúc bài thơ là tiếng cha khích lệ đứa con. Đọc thơ của Y Phương, chúng ta bồi hồi mà nhớ lại lời ru của người mẹ hiền thời thơ ấu:

Con ơi muốn nên thân người,
Lắng tai nghe lấy những lời mẹ cha

3. Cảm nhận khổ 2 bài Nói với con của Y Phương chọn lọc:

Y Phương là nhà thơ dân tộc Tày nổi tiếng với cá bài thơ đậm nét tâm hồn chân thật, mạnh mẽ, lời thơ hay, giàu hình ảnh con người miền núi. Tác phẩm nổi tiếng của ông phải kể đến bài thơ “Nói với con”, đây là bài thơ tình cảm gia đình, ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của con nguời, quê hương. Một trong những đoạn trích ấn tượng nhất là khổ thứ 2 – là khổ thơ thể hiện lòng tự hào về sức sống mãnh liệt, bền bỉ,  truyền thống tốt đẹp cao cả của quê hương.

“Người đồng mình thương lắm con ơi

Cao đo nỗi buồn

Xa nuôi chí lớn

Tác giả sử dụng cụm từ “Người đồng mình” cho thấy sự gắn bó, gần gũi yêu thương cội nguồn của người dân. Người đồng mình chính là người vùng mình, đây là tiếng địa phương dân tộc miền núi, nói đúng hơn là tiếng của cội nguồn. Với cách gọi thân mật “người đồng mình” cha đang truyền cho con tình cảm, sự yêu thương và sự nhớ về cội nguồn dân tộc. Người cha mong con biết trân trọng, giữ gìn đức tính tốt đẹp, phẩm chất cao quý của dân tộc. Đặc biệt “thương lắm con ơi” nghe tha thiết, tình cảm, chân thành biết bao nhiêu. Khi đọc xong chúng ta có cảm giác như đang nhìn thấy ánh mắt trìu mến của cha kể về con người, quê hương đất nước. Tình cha dành cho quê hương, người quê mình là tình yêu nồng nàn, tất cả đều đáng yêu và đáng thương, đáng trân trọng. 

Tình yêu  “người đồng mình” còn thể hiện qua sự thấu hiểu thương cảm với những vất vả khó khăn. Là “cao đo nỗi buồn” – nỗi buồn quanh năm của  người dân tộc nằm giữa mây đá, núi rừng. Là nỗi vất vả, cái nghèo, cái đói vẫn còn bám lấy dân tộc mình. Cha lại tự hào “xa nuôi chí lớn” khi nói với con, người vùng mình tuy vất vả nhưng ai cũng có một chí hướng lớn lao, nghị lực muốn bay cao trong tương lai.

Chỉ hai câu thơ ngắn lại khẳng định niềm tự hào về phẩm chất tốt đẹp, tự hào về nghị lực sống của người dân nơi đây.

Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh

Sống trong thung không chê thung nghèo đói”

Lời chia sẻ chân thành tự tận đáy lòng người cha, dù hoàn cảnh có khó khăn vất vả thế nào cha vẫn không “chê” quê hương, cha vẫn sẽ vượt qua. Đây chính là lời khẳng định về sự gắn bó nghĩa tình, thủy chung sâu nặng với quê hương, dân tộc. Sử dụng từ ngữ rất giàu hình ảnh, gợi lên một không gian sống đơn sơ, giản dị, nghèo đói. Đặc biệt, điệp từ “sống” và “không chê” cho thấy tấm lòng người cha son sắc biết bao nhiêu. Hoàn cảnh dù nghèo đói, khó khăn, gập ghềnh thì cha cũng mong con hãy vượt lên tất cả với tất cả tình yêu và nghị lực của con.

“Sống như sông như suối

Lên thác xuống ghềnh

Không lo cực nhọc”

Đây chính là lời nhắn nhủ, động viên con sống thật mạnh mẽ như dòng sông, dòng suối, dù  lên thác xuống ghềnh con vẫn sẽ vượt qua mọi gian nan. Ông thật tài tình khi sử dụng ngôn từ giàu hình ảnh và gắn liền với người dân tộc. Sông, suối, thác ghềnh đều là hình ảnh quá đỗi quen thuộc đối với người dân tộc miền núi. Những hình ảnh này nói lên sự gian khó, vất vả đồng thời ca ngợi sự kiên trì phi thường của người dân. Cuộc sống không hề yên ả như mặt hồ thu, mà là “lên thác xuống ghềnh”, nhưng họ vẫn không sợ, họ sẵn sàng đương đầu với thử thách phía trước. Đây cũng chính là tâm ý mà người cha muốn truyền đạt lại cho con.

Người đồng mình thô sơ da thịt

Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con

Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương

Còn quê hương thì làm phong tục.”

Sang đoạn này càng rõ về lời khẳng định chắc nịch đối với người đồng mình. Hình ảnh người đồng mình hiện lên “thô sơ da thịt”, một vẻ đẹp bình dị, khỏe khoắn. Đặc biệt, hình ảnh bên ngoài đối lập hoàn toàn với bên trong “chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con”. Vẻ đẹp bên ngoài thô sơ, không hoàn mỹ thì vẻ đẹp tâm hồn lại được đề cao và lớn lao vô cùng. Người đồng mình ai cũng đều nuôi chí lớn, khát vọng sống cuộc đời tươi đẹp. Không có ai là “nhỏ bé” – đó là sự nhỏ bé trong tâm hồn chứ không phải vẻ ngoài. Hai câu thơ được đặt cạnh nhau, đối lập nhau, càng tôn cao vẻ đẹp tâm hồn của người dân tộc miền núi. Họ sống giữa núi rừng bạt ngạt vậy nên trái tim, tâm hồn và khát vọng của họ cũng lớn lao như núi rừng vậy. Để rồi:

Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương

Còn quê hương thì làm phong tục.”

Họ xây dựng quê hương bằng chính hai bàn tay của mình. “Đục đá” là hình ảnh một công việc vô cùng nặng nhọc vất vả, đòi hỏi kiên trì, nhẫn nại. Là hình ảnh ẩn dụ về tinh thần tự tôn dân tộc, ý thức bảo vệ quê hương. Vừa mộc mạc chân thành mà giàu hình ảnh. Qua đó, ta có thể hình dung người dân lao động miền núi khát vọng “đục đá kê cao quê hương” tôn tạo lên vẻ đẹp văn hóa dân tộc, vượt qua bao thiên tai, bọm đạngiữ gìn và bảo vệ dân tộc. Và “Còn quê hương thì làm phong tục” khẳng định rằng, làm giàu cho quê hương, quê hương sẽ sẽ đem đến sự phát triển cho con người về đời sống, tinh thần và vật chất. Chúng ta xây dựng quê hương tốt đẹp chính là xây dựng chocuộc đời mình một đời sống tinh thần, vật chất tốt hơn.

“Con ơi tuy thô sơ da thịt

Lên đường

Không bao giờ nhỏ bé được

Nghe con.”

Nhịp thơ chậm rãi chân thành, là lời nhắn nhủ tha thiết từ trái tim người cha. Vẻ ngoài tuy không đẹp, tuy thô sơ, nhưng người cha mong con hãy nhớ, dù đi đâu, cũng không bao giờ ngừng nuôi chí lớn, luôn tự hào về quê hương dân tộc, hãy sống với khát vọng và đam mê. Người dân quê ta có thể nhỏ bé về vóc dáng, thô sơ về vóc dáng nhưng khí phách, tinh thần thì luôn lớn lao. Đối lập giữa hình thể và tâm hồn càng khẳng định niềm tự hào về con người dân tộc miền núi, càng thấy được tình yêu thương, tự hào người cha dành cho quê hương. Câu cuối “nghe con” vừa nhẹ nhàng vừa dứt khoát như lời nhắn nhủ và khẳng định. Trên đường đời, đi đâu làm gì cũng hãy nhớ tự hào về dân tộc, về con người của núi rừng, và mang trong mình khát khao, nghị lực, khí phách lớn lao.

Qua khổ 2 của bài thơ Nói Với Con càng thấu hiểu phần nào khát vọng lớn lao của người dân tộc miền núi. Bằng biện pháp miêu tả, ẩn dụ, đối lập tác giả vẽ lên bức tranh về cuộc sống của người dân miền núi, khí phách, hiên ngang. Lời thơ giản dị, chân thành thế nhưng chạm đến trái tim bạn đọc, cảm nhận được tình yêu to lớn mà người cha dành cho con hay chính xác hơn là dành cho chính quê hương đất nước.