Mục lục bài viết
1. Dạng đề đọc – hiểu ( 3-4 điểm) về tác phẩm Người lái đò Sông Đà:
Câu 1: Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
…Còn xa lắm mới đến cái thác dưới. Nhưng đã thấy tiếng nước réo gần mãi lại, réo to mãi lên. Tiếng nước thác nghe như là oán trách gì, rồi lại như là van xin, rồi lại như là khiêu khích, giọng gằn mà chế nhạo. Thế rồi nó rống lên như tiếng một ngàn con trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng vầu, rừng tre nứa nổ lửa, đang phá tuông rừng lửa, rừng lửa cùng gầm thét với đàn trâu da cháy bùng bùng. Tới cái thác rồi. Ngoặt khúc sông lượn, thấy sóng bọt đã trắng xóa cả chân trời đá. Đá ở đây từ ngàn năm vẫn mai phục hết trong lòng sông, hình như mỗi lần có chiếc thuyền nào xuất hiện ở quãng ầm ầm mà quạnh hiu này, mỗi lần có chiếc nào nhô vào đường ngoặt sông là một số hòn bèn nhổm cả dậy để vồ lấy thuyền. Mặt hòn đá nào trông cũng ngỗ ngược, hòn nào cũng nhăn nhúm méo mó hơn cả cái mặt nước chỗ này.
( Trích Tuỳ bút Sông Đà-
a. Chỉ rõ các biện pháp tu từ có trong đoạn văn và nêu tác dụng của nó.
+ Biện pháp so sánh trong câu: “thác nghe như là oán trách gì, rồi lại như là van xin, rồi lại như là khiêu khích, giọng gằn mà chế nhạo…”
+ Nhân hoá với các hành động: oán trách, van xin, khiêu khích, giọng gằn mà chế nhạo.., nó rống lên, mai phục, phá tuông rừng lửa, nhổm cả dậy ,ngỗ ngược, hòn nào cũng nhăn nhúm méo mó …
=>Tác dụng của biện pháp tu từ đó là: Những biện pháp tu từ này làm nổi bật hình ảnh dòng sông Đà hùng vĩ và dữ dội. Sông Đà không còn là một dòng sông bình thường mà trở nên sống động, như thể có tâm hồn và đầy sự nham hiểm.
b. Đoạn văn làm nảy nở trong anh/chị những cảm xúc, cảm giác gì?
Đoạn văn mang đến cho người đọc những cảm nhận rõ nét và sinh động về sự dữ dội và mãnh liệt của dòng sông hung bạo. Người đọc có thể cảm thấy tò mò và thích thú nếu họ yêu thích mạo hiểm, muốn khám phá và trải nghiệm những cảm giác phi thường. Ngược lại, đối với những người yếu vía, cảnh tượng hùng vĩ và hiểm trở của dòng sông có thể khiến họ cảm thấy rùng mình, khiếp đảm và sợ hãi.
c. Vì sao thiên nhiên Tây Bắc quý như vàng nhưng con người Tây Bắc mới thật sự xứng đáng là vàng mười của đất nước ta trong Người lái đò Sông Đà của Nguyễn Tuân?
Trong Người lái đò Sông Đà của Nguyễn Tuân, thiên nhiên Tây Bắc được mô tả như một kho báu vô giá, nhưng chỉ khi kết hợp với con người lao động mới thật sự trở nên quý giá như vàng mười của đất nước. Tác giả tôn vinh những người lao động như những viên vàng mười, những người lái đò bình dị và vô danh, làm việc vất vả và âm thầm. Nhờ vào lao động và sự chiến đấu để chinh phục thiên nhiên, họ trở nên vĩ đại và lớn lao, đại diện cho tinh thần của con người.
Tác giả khắc hoạ những nhân vật với tính cách độc đáo bằng cách tạo nên những tình huống thách thức và sử dụng ngôn ngữ miêu tả đầy cá tính và tạo hình. Điều này tạo nên một bức tranh hùng vĩ, ca ngợi ý chí và lao động của con người, ca ngợi sức mạnh của họ trước sức mạnh tựa thánh thần của dòng sông dữ dội. Đây chính là ý nghĩa sâu sắc của vàng mười trong nhân dân Tây Bắc và những người lao động nói chung.
d. Ý nghĩa lời đề từ của Người lái đò Sông Đà?
Trong lời đề từ của Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân đã sử dụng hai lời đề từ của hai nhà văn từ hai đất nước khác nhau. Điều này đã tạo ra một sự kết hợp đầy tinh tế đồng thời thúc đẩy cảm hứng chủ đạo cho toàn bài tùy bút. Tác giả muốn nhấn mạnh về tính cách đặc biệt và sức mạnh của sông Đà đồng thời làm nổi bật vẻ đẹp riêng biệt của nó, không giống với bất kỳ con sông nào khác. Điều này giúp tạo ra một bức tranh sống động và phong phú về sông Đà với sự kết hợp hài hòa giữa vẻ đẹp mênh mông và sức mạnh dữ dội của nó.
2. Phân tích tượng con sông Đà trong tùy bút bút “Người lái đò sông Đà” của Nguyễn Tuân:
Mở bài:
- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Tuân và phong cách nghệ thuật của ông.
- Tác phẩm “Người lái đò sông Đà” là biểu hiện điển hình cho phong cách văn học của Nguyễn Tuân.
- Hình tượng con sông Đà được Nguyễn Tuân tôn vinh như một biểu tượng quan trọng của thiên nhiên.
Thân bài:
- Sông Đà “hung bạo”:
+ Miêu tả về hướng chảy của sông Đà thể hiện sự mạnh mẽ và hung ác của nó.
+ Sự đối lập giữa bờ sông dựng vách thành và lòng sông hẹp tạo nên bức tranh hoang dã và đáng sợ.
+ Chi tiết về các đoạn địa hình nguy hiểm như mặt ghềnh Hát Loóng và Tà Mường Vát thể hiện sự mưu mẹo và khắc nghiệt của sông Đà.
+ Nhận xét về hình tượng sông Đà là biểu tượng của sức mạnh tự nhiên và thách thức đối với con người.
- Sông Đà “trữ tình”:
+ Mô tả về sự thay đổi màu sắc của sông Đà theo mùa tạo ra cảm giác thơ mộng và độc đáo.
+ Cảm xúc của tác giả khi bất ngờ gặp lại sông Đà, so sánh như việc gặp lại một người thân yêu.
+ Sự trữ tình và tinh nghịch của sông Đà khi thể hiện như một người tình nhân chưa quen biết.
+ Nhận xét về sự phức tạp và đa chiều của hình tượng sông Đà, từ sự mạnh mẽ đến sự trữ tình và tinh nghịch.
Kết bài:
- Tổng kết cảm nhận về hình tượng sông Đà, là một biểu tượng đầy mê hoặc và đa chiều.
- Đánh giá về nghệ thuật của Nguyễn Tuân trong việc miêu tả và tôn vinh hình tượng sông Đà, qua việc sử dụng so sánh, nhân hóa và tưởng tượng độc đáo.
- Nhấn mạnh về ý nghĩa của tác phẩm là việc tôn vinh vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Tây Bắc, thể hiện tình cảm sâu lắng của tác giả đối với quê hương.
3. Phân tích đặc sắc nghệ thuật trong tùy bút “Người lái đò Sông Đà” của Nguyễn Tuân:
A. Mở bài
Nguyễn Tuân, một trong những bậc thầy văn học Việt Nam nổi tiếng với phong cách văn chương tinh tế và sự sáng tạo độc đáo. Tác phẩm “Người lái đò Sông Đà” không chỉ là một minh chứng cho tài năng của ông mà còn là một bức tranh sống động về vẻ đẹp của Sông Đà và những người sống bên dòng sông này.
B. Thân bài
Đặc điểm của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân:
- Bút ký “Người lái đò Sông Đà” thể hiện sự khám phá và mô tả sâu sắc về Sông Đà từ các góc độ văn hóa và thẩm mỹ. Từ miêu tả đều được thực hiện một cách tinh tế, sáng tạo và lôi cuốn.
- Nguyễn Tuân sử dụng ngôn ngữ phong phú, giàu hình ảnh và sắc màu tạo ra những câu văn đa dạng và sống động. Câu văn của ông có thể làm đổi hình dạng, tốc độ và cảm xúc của sự vật, con người. Từ đó tạo ra một trải nghiệm đọc đa chiều và sâu sắc.
- Tác giả sử dụng tri thức từ nhiều lĩnh vực khác nhau, từ văn chương đến hội họa, từ lịch sử đến quân sự, để xây dựng hình ảnh của Sông Đà và người lái đò một cách phong phú và đa chiều.
C. Kết bài
Tài năng văn chương của Nguyễn Tuân được thể hiện rõ nét qua bút ký “Người lái đò Sông Đà”. Sự sáng tạo và linh hoạt trong sử dụng ngôn ngữ và nghệ thuật miêu tả đã làm cho tác phẩm trở nên đặc sắc và cuốn hút đối với độc giả. “Người lái đò Sông Đà” không chỉ là một tác phẩm văn học nổi bật mà còn là một bức tranh tinh tế về vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Tây Bắc.
THAM KHẢO THÊM:
