Các chiến lược quản trị thanh khoản của Ngân hàng

Quản lý rủi ro thanh khoản ngày nay là một trọng tâm chính của các cơ quan quản lý, do sự phức tạp ngày càng tăng của thị trường tài chính và những lo ngại liên quan đến việc xác định và quản lý rủi ro thanh khoản không đầy đủ, trầm trọng hơn bởi cuộc khủng hoảng tài chính. Bởi vì thị trường tài chính ngày càng kết nối với nhau, sự thiếu hụt thanh khoản tại một tổ chức duy nhất có thể gây ra hậu quả trên toàn hệ thống. Và trong các ngân hàng thì việc quản trị thanh khoản lại quan trọng hơn cả.

1. Các chiến lược quản trị rủi ro thanh khoản chung:

Ba chiến lược quản lý thanh khoản phổ biến, tùy thuộc vào nhu cầu và mục tiêu của tổ chức

– Tập trung vật lý là đặt tất cả số dư của tổ chức vào một tài khoản duy nhất.

– Tổng hợp không bắt buộc là duy trì nhiều tài khoản trong một ngân hàng, nhưng ngân hàng kết hợp các tài khoản này khi tính lãi.

– Cấu trúc lớp phủ là nhiều tài khoản có quy trình quét định kỳ do ngân hàng thực hiện, thường vào cuối ngày.

Chiến lược 1: Tập trung vật lý

Một cách đơn giản để kiểm soát dòng chảy của tài sản lưu động là hợp nhất chúng vào một tài khoản hoặc vị trí trung tâm. Bằng cách hợp nhất về mặt vật lý các tài sản có tính thanh khoản, doanh nghiệp có được tầm nhìn rõ ràng về tài sản của chúng và do đó, dễ dàng quản lý chúng hơn.

Lợi ích rõ ràng của chiến lược này là nó là cách đơn giản nhất để có được khả năng hiển thị và quản lý tài sản lưu động. Ngoài ra, nó đơn giản hóa việc quản lý rủi ro vì chỉ cần một tài khoản.

Về mặt thực hiện, chiến lược này sẽ dễ dàng hơn cho các tổ chức có số lượng tài khoản ít hơn để hợp nhất so với một tổ chức có nhiều ngân hàng và tài khoản. Ngoài ra, nếu một tổ chức cần hoạt động bằng nhiều loại tiền tệ, thì sẽ đặc biệt khó triển khai một chiến lược dựa trên sự tập trung vật chất.

Chiến lược 2: Tổng hợp không bắt buộc

Trái ngược với tập trung vật lý, gộp chung danh nghĩa để lại số dư trong tài khoản tương ứng của chúng. Trong cách gộp chung theo danh nghĩa, các ngân hàng “kết hợp” các số dư và chuyển chúng sang một loại tiền tệ để tính lãi.

Điều này đưa ra một giải pháp tiềm năng cho các tổ chức có thể có quá nhiều tài khoản và đơn vị tiền tệ khác nhau để thực hiện chiến lược tập trung vật chất. Bằng cách tận dụng tổng hợp danh nghĩa, các tổ chức lớn hơn có thể giảm thiểu chi phí chuyển đổi ngoại hối mà không tốn công sức hợp nhất các tài khoản và các mối quan hệ công ty.

Tuy nhiên, một lưu ý quan trọng là không phải tất cả các quốc gia đều cho phép gộp danh nghĩa và các chiến thuật này thường sẽ thu hút sự chú ý từ các kiểm toán viên và cơ quan thuế. Đối với các tổ chức giải quyết thị trường toàn cầu, cách tiếp cận tổng hợp danh nghĩa sẽ cần được kiểm tra thêm để đảm bảo tuân thủ quy định.

Chiến lược 3: Cấu trúc lớp phủ

Cấu trúc lớp phủ cho phép doanh nghiệp sử dụng cả phương pháp tiếp cận tập trung vật chất và tổng hợp danh nghĩa. Trong chiến lược quản lý thanh khoản tập trung vào cấu trúc lớp phủ, việc thu thập số dư được tự động hóa với ngân hàng lớp phủ và quét. Điều này giúp giảm thiểu một số rủi ro liên quan đến việc tổng hợp danh nghĩa và cũng trao quyền cho các tổ chức phân phối nhiều hơn để giữ cho quỹ của họ được phân phối.

Dữ liệu trùng lặp là một thách thức quan trọng đối với chiến lược cấu trúc lớp phủ do việc sử dụng quét cần thiết để hợp nhất dữ liệu tiền mặt. Sự chậm trễ trong các đợt quét và thời gian cắt có thể dẫn đến việc bạn có dữ liệu tiền mặt không đầy đủ, có khả năng khiến kho bạc của bạn có một khoảng trống lớn về khả năng hiển thị tiền mặt.

2. Các chiến lược quản trị rủi ro thanh khoản của các ngân hàng: 

Chiến lược quản trị thanh khoản dựa vào tài sản có

Để có thể đáp ứng nhu cầu thanh khoản, ngân hàng có thể chuyển hóa một bộ phận tài sản. Có thành tiền mặt, do đó biện pháp quản trị tài sản có chú trọng vào việc nắm giữ một lượng hợp lý các tài sản. Có có tính thanh khoản cao để có thể thực hiện chuyển hóa ngay khi cần thiết với tổn thất tối thiểu về giá tài sản. Các tài sản có tính thanh khoản cao phải đáp ứng được các tính chất như:

(1) Có thể nhanh chóng chuyển hóa thành tiền mặt;

(2) Phí chuyển nhượng thấp;

(3) Giá cả thị trường hợp lý và

(4) Được giao dịch trên thị trường hoàn hảo.

Dựa vào các tính chất trên, các tài sản thanh khoản thường được ngân hàng nắm giữ bao gồm tiền mặt và các chứng khoán dễ bán như trái phiếu kho bạc. Với chiến lược quản lý này, ngân hàng nhận được một số lợi thế như:

-Giải quyết nhanh chóng kịp thời các yêu cầu thanh khoản.

– Vì các tài sản thanh khoản luôn ở trạng thái sẵn sàng do đó ngân hàng có thể chủ động trong việc đối phó với vấn đề thanh khoản.

– Thanh khoản được đảm bảo dưới dạng tài sản lỏng nên rủi ro thanh khoản là tương đối thấp.

Tuy vậy, chiến lược này cũng ẩn chứa một số hạn chế nhất định:

– Chiến lược này đánh đổi khả năng sinh lời của tài sản để đạt được an toàn về thanh khoản, do đó gây sức ép lên các quyết định đầu tư vào tài sản sinh lời;

-Khi cần bán gấp tài sản để đáp ứng nhu cầu thanh khoản, ngân hàng chắc chắn sẽ chịu tổn thất, nhiều hay ít tùy thuộc vào các yếu tố thị trường, mức độ rủi ro và trình độ quản lý của ngân hàng.

Chiến lược quản trị tài sản dựa vào các khoản mục nợ

Ngoài việc dự trữ các tài sản thanh khoản để có thể chuyển đổi khi cần thiết thì các ngân hàng có thể sử dụng phương pháp quản trị tài sản nợ nói cách khác là đi vay trên thị trường tiền tệ để đáp ứng các yêu cầu thanh khoản phát sinh. Với phương pháp quản trị tài sản nợ, các ngân hàng có được một số thuận lợi sau:

– Việc giải quyết các vấn đề thanh khoản trở nên linh hoạt hơn vì thị trường tiền tệ khá dồi dào và thời gian thực hiện cũng tương đối nhanh chóng.

– Các quyết định đầu tư tài sản trở nên linh hoạt hơn, các tài sản thanh khoản có thể được sử dụng để kinh doanh sinh lời, không còn phải nằm bất động ở quỹ.

Tuy vây, phương pháp này vẫn tồn tại một số hạn chế lớn như:

– Do không có sẵn tài sản có tính lỏng cao nên khả năng ngân hàng gặp phải rủi ro thanh khoản là cao hơn.

– Chi phí của việc vay vốn trên thị trường tiền tệ thường phụ thuộc vào lãi suất do các ngân hàng cho vay đề ra và tình hình thị trường do đó ngân hàng gặp khó khăn trong việc xác định trước một cách chính xác các chi phí cần bỏ ra.

 Bên cạnh đó, việc vay vốn và phát hành chứng khoán của ngân hàng phụ thuộc hoàn toàn vào thị trường tiền tệ, khối lượng vốn và thời gian để có được khoản vốn này là hoàn toàn ngoài tầm kiểm soát của ngân hàng.

Chiến lược quản trị hỗn hợp

Lựa chọn thứ ba cho ngân hàng là sử dụng hỗn hợp hai biện pháp quản lý rủi ro thanh khoản bằng quản lý tài sản có và quản lý tài sản nợ một cách linh hoạt. Bằng cách kết hợp hai phương pháp trên làm giảm bớt các hạn chế vốn có của mỗi phương pháp, đem đến các lợi ích sau:

– Tăng thu nhập do ngân hàng có thể giảm thấp lượng dữ trữ thanh khoản vốn không sinh lời để chuyển hướng đầu tư tăng các tài sản sinh lời

– Chi phí thanh khoản được giảm xuống mức hợp lý do có nhiều lựa chọn hơn và phần nào giúp ngân hàng có thể ước lượng tương đối về chi phí phải bỏ ra.

– Ngân hàng có thể chủ động hơn trong việc tìm kiếm, lựa chọn và sử dụng các nguồn cung thanh khoản phù hợp.

Ngoài ra một số ngân hàng còn áp dụng các loại chiến lược khác, nhưng các chiến lược này không phổ biến:

Chiến lược duy trì tài sản thanh khoản: Biện pháp đối phó trong trường hợp xấu là nắm giữ một lượng dự trữ bao gồm các tài sản trữ kho, tiền mặt tồn quỹ và dự trữ thanh khoản chiến lược. Khối lượng và tỉ lệ từng loại được xác định dựa vào kết quả của cuộc thử nghiệm khả năng chi trả. Ngân hàng lọc ra các tài sản thanh khoản nhất trong ba nhóm trên để thành lập quỹ dự trữ thanh khoản

Chiến lược đa dạng hóa nguồn vốn: Đa dạng hóa nguồn vốn về dạng nhà đầu tư, địa phương, sản phẩm và công cụ đầu tư là một yếu tố quan trọng. Nguồn vốn cơ bản của ngân hàng đến từ thị trường bán lẻ và các khách hàng của ngân hàng thanh toán. Một nguồn tài trợ khác là các khoản tiền gửi và vay nợ từ thị trường bán buôn.

3. Một số lưu ý khi chọn chiến lược quản trị rủi ro: 

Mỗi doanh nghiệp và tổ chức nói chung và các ngân hàng nói riêng đều khác nhau. Khi xem xét các chiến lược quản lý thanh khoản, cần chú ý tới một số vấn đề như:

Văn hóa: Khi ngân hàng chọn hoặc phát triển chiến lược của riêng mình, hãy xem xét ngân hàng sẽ phản ứng như thế nào khi họ áp dụng và thực hiện chiến lược đó.

Cơ sở hạ tầng: Ngân hàng có các công cụ quản lý tiền mặt cần thiết để cung cấp mức độ hiển thị cần thiết để thực hiện chiến lược không? Ngoài ra, ngân hàng có đủ phức tạp trong cách liên hệ với các tổ chức tài chính khác để biện minh cho một chiến lược hoặc cách tiếp cận cụ thể không?

Chính sách: Một số quốc gia có các quy tắc kinh doanh và thuế rất cụ thể về cách thức hoạt động ngân hàng được xử lý. Hãy chắc chắn rằng chiến lược ngân hàng thực hiện nằm trong giới hạn chính sách của các khu vực nơi ngân hàng hoạt động.