Sản phẩm đồng nhất là hàng hoá người mua coi những sản phẩm là mặt hàng thay thế hoặc hoán đổi một cách hoàn hảo cho nhau đồng thời đây là người mua có thể không cảm thấy ưa thích sản phẩm của nhà cung cấp nào hơn. Vậy sản phẩm đồng nhất là gì? Hiểu về sản phẩm đồng nhất như thế nào?
Mục lục bài viết
1. Sản phẩm đồng nhất là gì?
Sản phẩm đồng nhất (có tên tiếng anh là: homogeneous product), đây là hàng hoá người mua coi những sản phẩm là mặt hàng thay thế hoặc hoán đổi một cách hoàn hảo cho nhau đồng thời đây là người mua có thể không cảm thấy ưa thích sản phẩm của nhà cung cấp nào hơn. Sản phẩm này do các nhà cung cấp cạnh tranh trên một thị trường bán ra và người mua tin tưởng chúng đồng nhất với nhau hoặc hoàn toàn tương tự nhau. Trong trường hợp này, tính đồng nhất tạo ra một hệ quả đó là không có nhà cung cấp nào có khả năng định giá mà khác với mức giá thị trường đối với sản phẩm của chính mình.
Sản phẩm đồng nhất được hiểu là sản phẩm không mang đặc điểm vật lý hoặc đặc trương để nhận biết duy nhất hoặc thậm chí là rất ít. Các sản phẩm đồng nhất thường trái ngược trong luật cạnh tranh với các sản phẩm khác biệt, có các thuộc tính sản phẩm khác nhau (ví dụ, thiết kế, màu sắc, nhãn hiệu hoặc bất kỳ đặc điểm cụ thể nào khác) có thể thu hút các thị hiếu hoặc sở thích khác nhau của người tiêu dùng. Một số ví dụ về các sản phẩm đồng nhất bao gồm xi măng, thép và hóa chất đầu vào cho các sản phẩm khác. Những loại sản phẩm này có xu hướng dễ bị ấn định giá và các thỏa thuận chống cạnh tranh khác (ví dụ, thỏa thuận phân chia thị trường hoặc hạn chế sản lượng) dựa trên thực tế là khó cạnh tranh hơn trên bất kỳ cơ sở nào khác ngoài giá cả.
Ở một phương diện khác, sản phẩm đồng nhất là một sản phẩm không thể phân biệt với các sản phẩm cạnh tranh từ các nhà cung cấp khác nhau. Nói cách khác, sản phẩm về cơ bản có các đặc tính và chất lượng vật lí tương tự như các sản phẩm từ các nhà cung cấp khác. Một sản phẩm có thể dễ dàng được thay thế cho sản phẩm khác. Đối với người mua, nó có nghĩa là bạn không thể biết sự khác biệt giữa một sản phẩm từ Công ty ABC và một sản phẩm từ Công ty XYZ.
2. Hiểu về sản phẩm đồng nhất:
2.1. Mua sản phẩm đồng nhất, hiểu thế nào cho đúng?
Khi mua một sản phẩm được coi là sản phẩm đồng nhất, thì đồng nghĩa với việc tất cả các phiên bản của sản phẩm đều phục vụ chính xác với cùng một mục đích và không cần quan tâm đến việc phải sử dụng loại nào. Do đó, nếu bạn đang mua sắm để lựa chọn sản phẩm hoàn hảo và tốt nhất, thì sự khác biệt duy nhất được nhắc đến ở đây sẽ là giá cả của sản phẩm. Thuật ngữ này thường được áp dụng cho các sản phẩm nông nghiệp và các mặt hàng kim loại và năng lượng. Ví dụ: khi bạn mua một túi táo xanh, ta có thể không biết chúng có nguồn gốc xuất xứ từ đâu hoặc ai là người đã trồng ra chúng (hoặc đây cũng là vấn đề mà bạn chẳng bao giờ quan tâm tới). Để chọn lựa giá cả phù hợp, đây được coi là yếu tố duy nhất. Ngược lại, sản phẩm không đồng nhất là một sản phẩm dễ phân biệt với các sản phẩm cạnh tranh và không thể dễ dàng thay thế cho nhau. Đối với người mua, điều này có nghĩa là bạn phải quyết định tính năng nào của sản phẩm là quan trọng nhất đối với bạn. Trong kinh tế học, ta phân loại hàng hoá thành 2 dạng: hàng hóa thay thế và hàng hóa bổ sung đây là nguyên nhân mà một trong hai hoặc nhiều hàng hóa (sản phẩm) được phân loại bằng cách kiểm tra mối quan hệ của bản kê khai yêu cầu khi giá cả của một sản phẩm thay đổi.
Trong khái niệm của sản phẩm đồng nhất có nhắc đến hàng hóa thay thế, loại hàng hóa này còn có tên gọi khác là sản phẩm thay thế, chúng được hiểu là hàng hóa có thể thay thế các loại hàng hóa khác tương đương về công dụng (hoặc tiêu thụ) khi có các điều kiện thay đổi. Loại hàng hóa nói trên còn có thể có chất lượng thấp hơn hay cao hơn loại hàng hóa nó có khả năng hay thế được, đồng thời các sản phẩm đó đa số có mức giá rẻ hơn. Trung Quốc nằm trong số những quốc gia sản xuất những hàng hóa có giá khá rẻ so với chất lượng trung bình đồng thời có thể sẽ thấp hơn so với mặt bằng chung, có thể được xem là hàng hóa thay thế cho các sản phẩm cao cấp từ các nước khác, một số khách hàng không quan tâm lắm đến chất lượng của hàng hóa, họ chỉ quan tâm hàng hóa có thể thay thế được hay không với giá cả phải chăng, do đó tăng tính cạnh tranh và sức mua của người tiêu dùng.
2.2. Ví dụ về sản phẩm đồng nhất:
Ví dụ đầu tiên, các đặc điểm vật lí cho các mặt hàng tương tự có thể khác nhau giữa các nhà cung cấp. Điều này có nghĩa là quảng cáo, tên thương hiệu, bao bì, bảo hành và các yếu tố thiết kế, chẳng hạn như màu sắc, kích thước và hình dạng, sẽ ảnh hưởng đến quyết định mua của bạn. Giá thực tế có thể thay đổi đáng kể từ sản phẩm này sang sản phẩm khác vì các nhà cung cấp có thể làm cho sản phẩm của họ có vẻ khác biệt so với đối thủ.
Ví dụ tiếp theo, đối với người mua, Ford Mustang có thể dễ dàng phân biệt với Chevrolet Camaro, mặc dù cả hai đều là xe hơi và phục vụ cùng một chức năng cơ bản. Những thứ như quảng cáo, lòng trung thành thương hiệu, hình ảnh và phong cách bên ngoài sẽ là yếu tố quyết định của người mua. Giá cả có lẽ không phải là yếu tố quan trọng nhất trong quyết định mua hàng của họ. Để dễ dàng phân biệt với Chevrolet Camaro, mặc dù cả hai đều là ô tô và phục vụ cùng một chức năng cơ bản. Những thứ như quảng cáo, lòng trung thành với thương hiệu, hình ảnh và phong cách bên ngoài sẽ ảnh hưởng đến quyết định của người mua. Giá cả có lẽ không phải là yếu tố quan trọng nhất trong quyết định mua hàng.
Ví dụ, một loại hàng hóa thay thế cho sữa tươi đó là sữa đặc, thì chúng có mức giá thấp hơn nếu theo mặt bằng chung của thị trường, tuy nhiên xét về chất lượng của loại sản phẩm này thì chúng chắc chắn không tốt bằng. Các loại sản phẩm khác như cà phê hay trà đều sẽ được đóng gói thành những túi nhỏ tạo nên sự tiện lợi đối với khách hàng khi sử dụng nó, đây cũng được coi là những mặt hàng thay thế khá tốt cho tách trà và cà phê với thiết kế và sự tiện ích mang tính truyền thống.
Tuy rằng định nghĩa về một sản phẩm đồng nhất là giống nhau trong các lĩnh vực kinh doanh khác nhau, các ứng dụng và sự quan tâm xung quanh thuật ngữ này là khác nhau. Giả sử, trong chuyên ngành kinh tế học, một sản phẩm đồng nhất là một trong những đặc điểm được sử dụng để mô tả một thị trường cạnh tranh hoàn hảo nơi người tiêu dùng coi các loại sản phẩm là giống hệt nhau. Đến lượt nó, điều này xác định bản chất của các mối quan hệ liên quan đến người mua và người bán trên thị trường. Trong ngắn hạn, thuật ngữ này được sử dụng trong cuộc thảo luận về lý thuyết kinh tế.
3. Quy định pháp luật nhằm giảm tình trạng sản phẩm đồng nhất:
Nhãn của hàng hóa, sản phẩm cũng là một trong những yếu tố quan trong quyết định sản phẩm đó có được coi là sản phẩm đồng nhất hay không. Theo Khoản 2 Điều 3 Nghị định 43/2017 NĐ-CP (Quy định ghi nhãn hàng hóa có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/6/2017 để thay thế Nghị định 89/2006/NĐ-CP) thì: ghi nhãn hàng hóa, sản phẩm là thể hiện nội dung cơ bản, cần thiết về hàng hóa lên nhãn hàng hóa để người tiêu dùng nhận biết, làm căn cứ lựa chọn, tiêu thụ và sử dụng; để nhà sản xuất, kinh doanh, thông tin, quảng bá cho hàng hóa của mình và để các cơ quan chức năng thực hiện việc kiểm tra, kiểm soát. Bên cạnh đó, Nghị định này cũng quy định: hàng hóa được sản xuất và lưu thông trong nước, ngoài việc ghi nhãn bằng Tiếng Việt thì nội dung thể hiện trên nhãn có thể được ghi bằng ngôn ngữ khác; nội dung ghi bằng ngôn ngữ khác phải tương ứng nội dung Tiếng Việt; kích thước chữ được ghi bằng ngôn ngữ khác không được lớn hơn kích thước chữ của nội dung ghi bằng tiếng Việt; hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam mà trên nhãn chưa thể hiện hoặc thể hiện chưa đủ những nội dung bắt buộc bằng tiếng Việt thì phải có nhãn phụ thể hiện những nội dung bắt buộc bằng tiếng Việt và giữ nguyên nhãn gốc của hàng hóa. Nội dung ghi bằng tiếng Việt phải tương ứng với nội dung ghi trên nhãn gốc.
