Xác suất khách quan là gì? Xác suất khách quan và xác suất chủ quan?
Xác suất là thuật ngữ người ta thường sử dụng để chỉ về tỷ lệ khả năng có thể xảy ra một sự kiện gì đó. Xác xuất được chia thành rất nhiều loại theo đúng tinh thần nghiên cứu của Bayes.
1. Xác suất khách quan là gì?
Khái niệm về xác xuất khách quan được đưa ra khá nhiều, tuy nhiên bản chất của nó không thay đổi chủ yếu là do cách diễn đạt khác nhau, theo đó Xác suất khách quan là một phương pháp đầy đủ và chính xác hơn để hiểu xác suất của một kết quả cụ thể. Điều này chủ yếu là do loại xác suất này cho phép người quan sát có được cái nhìn sâu sắc từ dữ liệu lịch sử và đánh giá khả năng xảy ra kết quả. Hay nói cách khác, Xác suất khách quan là loại xác suất xác định chắc chắn sự xuất hiện của một sự kiện trên cơ sở thông tin hoặc quan sát đã có sẵn hoặc một phần lớn dữ liệu tích lũy. Hay Xác suất khách quan là tỷ lệ cược hoặc khả năng một sự kiện sẽ diễn ra trên cơ sở các phân tích của các biện pháp cụ thể thay vì phỏng đoán hoặc linh cảm. Mỗi thước đo là một dữ kiện, quan sát hoặc một phần lịch sử lâu dài của dữ liệu thu được. Ước tính xác suất này được tính toán với sự trợ giúp của các phương trình toán học thao tác dữ liệu để hiểu khả năng xảy ra một sự kiện độc lập. Nói cách đơn giản, sự kiện độc lập là sự kiện có kết quả không bị ảnh hưởng bởi các sự kiện trước đó
Xác suất Khách quan được sử dụng như thế nào?
Xác suất khách quan cho phép người quan sát phân tích dữ liệu trong quá khứ để biết về xác suất của một kết quả cụ thể, trong khi xác suất chủ quan cho phép người phân tích thu thập thông tin và đưa ra quyết định dựa trên kinh nghiệm cá nhân của họ. Xác suất khách quan đề cập đến bằng chứng chắc chắn có thể là kết quả của các thí nghiệm, kỹ thuật toán học và thống kê, chứ không phải kinh nghiệm, ước tính, câu chuyện của riêng mình, v.v. Thực tế, vai trò của xác suất khách quan rất quan trọng vì nó không xem xét việc đưa ra các quyết định cảm tính tại thời điểm thực hiện đầu tư. Mọi người thích đi theo các quy tắc ngón tay cái hoặc linh cảm để chứng minh lý do tại sao một khoản đầu tư cụ thể lại có ý nghĩa. Tuy nhiên, xác suất khách quan hít thở không khí trong lành và khiến bạn vượt qua những quyết định phi lý tính mà bạn đưa ra theo cảm tính.
Ví dụ: giả sử John mua một vé xổ số để ủng hộ một đội nữ Hướng đạo sinh địa phương. Quân đội bán được 1.000 vé. Từ góc độ xác suất khách quan, John có 1 trong 1.000 cơ hội chiến thắng. Nhưng về mặt chủ quan, John cho rằng cơ hội chiến thắng của mình cao hơn nhiều vì “anh ấy có cảm giác tốt về điều đó”. Tuy nhiên, cơ hội của anh ấy vẫn là 1 trên 1.000.
Tại sao xác suất khách quan lại quan trọng?
Xác suất khách quan dựa trên số liệu thống kê, thí nghiệm và phép đo toán học hơn là dựa trên giai thoại, kinh nghiệm cá nhân hoặc linh cảm. Trong thế giới tài chính, việc sử dụng xác suất khách quan là đặc biệt quan trọng để tránh đưa ra các quyết định cảm tính khi đầu tư.
Chúng ta thường tự đánh lừa mình rằng chúng ta “luôn gặp may mắn khi đầu tư vào cổ phiếu ô tô” hoặc rằng chúng ta “không bao giờ mất tiền vào vàng”, chẳng hạn, nhưng nếu không có một loạt các quan sát khách quan để làm cơ sở cho những nhận định này, chúng ít hơn những bằng chứng mang tính giai thoại, thiên vị về cảm xúc có thể gây ra những sai lầm đầu tư rất đắt.
Ví dụ về xác suất khách quan:
Người ta có thể xác định xác suất khách quan mà một đồng xu sẽ “ngửa” lên bằng cách lật nó 100 lần và ghi lại mỗi lần quan sát. Điều này có thể dẫn đến quan sát rằng đồng xu rơi vào “đầu” khoảng 50% thời gian, đây là một ví dụ về xác suất hoàn toàn khách quan.
Một ví dụ về xác suất chủ quan là khi một người được học về các kiểu thời tiết kiểm tra những thứ như áp suất khí quyển, sức cắt của gió và nhiệt độ đại dương, sau đó dự đoán khả năng một cơn bão sẽ đi theo một hướng nhất định dựa trên kinh nghiệm trước đó của họ. Mặc dù dữ liệu hỗ trợ cho việc ra quyết định, nhưng dự đoán cuối cùng dựa trên các xác suất đã được dự đoán bởi nhà dự báo thời tiết.
Khi đánh giá xác suất – hoặc thực hiện bất kỳ phân tích thống kê nào – điều quan trọng là mỗi quan sát phải là một sự kiện độc lập không bị thao túng. Mỗi quan sát càng ít sai lệch, thì xác suất cuối cùng sẽ càng ít sai lệch. Đó là lý do tại sao nhiều người thích mục tiêu hơn xác suất chủ quan vì nó ít để lại cảm xúc hoặc thành kiến xâm nhập vào quá trình này, vì những con số, dữ kiện khó và mô hình thay thế phỏng đoán, linh cảm và trực giác.
2. Xác suất khách quan và xác suất chủ quan:
Xác suất khách quan đề cập đến xác suất phân tích xem một sự kiện sẽ diễn ra. Trong phân tích này, mọi thước đo đều xoay quanh một quan sát đã được ghi lại hoặc dựa trên dữ liệu lịch sử. So với xác suất chủ quan, xác suất khách quan được coi là thước đo đáng tin cậy hơn để biết xác suất của một kết quả cụ thể. Loại xác suất này quan sát dữ liệu lịch sử và sử dụng các phương trình toán học sử dụng thông tin để biết xác suất xảy ra một sự kiện độc lập. Một sự kiện độc lập đề cập đến một sự kiện mà kết quả của nó không thể bị ảnh hưởng bởi bất kỳ sự kiện nào trước đó. Mặt khác, xác suất chủ quan sử dụng kỹ thuật phân tích dữ liệu, nhưng bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi trực giác hoặc dự đoán của người ta về một sự kiện và kết quả có thể xảy ra.
Xác suất khách quan là một cách chính xác hơn để xác định xác suất của một kết quả nhất định so với xác suất chủ quan Đó là bởi vì xác suất chủ quan phần lớn dựa trên phán đoán và kinh nghiệm của con người. Mặt khác, xác suất khách quan cho phép người quan sát có được cái nhìn sâu sắc từ dữ liệu lịch sử và sau đó đánh giá khả năng xảy ra một kết quả nhất định.
Xác suất chủ quan cho phép người quan sát có được cái nhìn sâu sắc bằng cách tham khảo những điều họ đã học và kinh nghiệm của chính họ. Thay vì chỉ bắt nguồn từ dữ liệu cứng và dữ kiện, xác suất chủ quan phần lớn dựa trên ước tính hoặc trực giác của một người về một tình huống và kết quả có thể xảy ra.
Xác suất khách quan dựa trên bằng chứng thực nghiệm sử dụng thống kê, thí nghiệm và phép đo toán học hơn là dựa vào những thứ như giai thoại, kinh nghiệm cá nhân, phỏng đoán được giáo dục hoặc linh cảm. Trong thế giới tài chính, việc sử dụng xác suất khách quan là đặc biệt quan trọng để tránh sai lầm khi đưa ra các quyết định theo cảm tính khi đầu tư.
Đúng là các nhà đầu tư cá nhân thường dựa vào linh cảm, quy tắc thông thường hoặc những câu chuyện cổ tích để biện minh cho việc thực hiện một khoản đầu tư cụ thể phụ thuộc quá nhiều vào các vấn đề chủ quan và ảnh hưởng cảm tính. Xác suất khách quan cho bạn biết các khía cạnh cảm tính và giai thoại của việc đánh giá kết quả.
Tóm lại, khi nhắc đến xác xuất khách quan phải nắm được rằng:
– Xác suất khách quan là xác suất một sự kiện sẽ xảy ra dựa trên một phân tích, trong đó mỗi phép đo dựa trên một quan sát được ghi lại hoặc lịch sử lâu dài của dữ liệu được thu thập.
– Ngược lại, xác suất chủ quan cho phép người quan sát có được cái nhìn sâu sắc bằng cách tham khảo những điều họ đã học và kinh nghiệm của chính họ.
– Trong tài chính, mọi người nên sử dụng xác suất khách quan để đưa ra quyết định thay vì dựa vào những câu chuyện chủ quan, kinh nghiệm cá nhân hoặc bằng chứng giai thoại.
Qua quá trình tìm hiểu về xác suất khách quan, tác giả nhận thấy rằng, các tài liệu phân tích sâu rộng về xác suất khách quan là rất hạn chế, dường như cũng chỉ đưa ra khái niệm cũng như cách phân biệt với xác xuất chủ quan. Điều này dẫn đến việc tiếp cận thông tin của chính tác giả cũng như của người đọc sẽ có phân bất tiện hơn. Nhưng suy cho cùng, chắc hẳn ai cũng sẽ hiểu được tầm quan trọng mà xác suất khách quan mang lại, đó là điều không thể thiếu trong lĩnh vực tài chính để giúp nhà đầu tư đầu tư hiệu quả và tối ưu. Xác suất thống kê sẽ còn được sử dụng như một phương pháp điển hình nhất để ứng dụng trong hầu hết các lĩnh vực mà không chỉ riêng trong tài chính để đem lại những tích cực trong lĩnh vực mà nó tồn tại.
