Phương pháp so sánh chéo là gì? Đặc điểm và ví dụ minh họa

Hiện nay, để đất nước ngày càng trở nên phát triển thì đa phần ở các địa phương và các quốc gia trên thế giới và trong đó có Việt Nam thì đều thực hiện một phương pháp để biết về số lượng và thành quả của một quốc gia, một địa phương đạt được khi có cũng những tiêu chí và trình độ nó khác nhau như thế nào? thành quả mà mỗi quốc gia và mỗi địa phương đạt được có sự chênh lệch và khác nhau ra sao: Trên có sở so sánh sự phát triển thông qua các chỉ tiêu của một quốc gia hay một địa phương cũng phát triển trên một vùng lãnh thổ thì việc các chủ thể có thể áp dụng một số phương thức so sánh khác nhau như: phương pháp so sánh chuỗi và phương pháp so sánh chéo trong quá trình đánh giá, phân tích thực trạng phát triển của mình.

Tuy nhiên, không phải lúc nào các chủ thể cũng thực hiện cùng một lúc hai phương thức so sánh này mà cũng có lúc thực hiện phương pháp so sánh chuỗi và cũng có lúc sử dụng phương pháp so sánh chéo. Những việc thực hiện áp dụng đồng thời cả hai phương thức này là hợp lý nhất để đánh giá khách quan và đa chiều hơn.

1. Phương pháp so sánh chéo là gì?

Theo như sự tìm hiểu và nhận định của tác giả thì việc đánh giá, phân tích thực trạng phát triển dựa trên việc đưa ra các so sánh cùng một chỉ tiêu của quốc gia hay địa phương (chủ thể lập kế hoạch) với chỉ tiêu đó của các quốc gia hay địa phương khác có mối quan hệ hoặc có cùng trình độ phát triển được gọi chung với tên gọi đó chính là phương pháp so sánh chéo.

Trong ngôn ngữ học, phương pháp so sánh là một kỹ thuật nghiên cứu sự phát triển của một chỉ tiêu của quốc gia hay địa phương với chỉ tiêu đó của các quốc gia hay địa phương khác bằng cách thực hiện so sánh từng đặc điểm của hai hoặc nhiều địa phương hoặc quốc gia có mối quan hệ có chung nguồn gốc về tiêu chí và trình độ chung và sau đó ngoại suy ngược lại để suy ra các thuộc tính của tổ tiên đó. Phương pháp so sánh có thể đối lập với phương pháp tái tạo bên trong, trong đó sự phát triển bên trong của một một chỉ tiêu của quốc gia hay địa phương đơn lẻ được suy ra bằng việc phân tích các đặc điểm bên trong những tiêu chí và trình độ của địa phương đó. Thông thường, cả hai phương pháp được sử dụng cùng nhau để tái tạo lại các giai đoạn tiền sử của tùng tiêu chí đánh giá.

Bản sắc của các nhóm xã hội, định nghĩa và khả năng giải quyết của các vấn đề xã hội, hệ thống chính trị và các vấn đề phụ thuộc vào bối cảnh và thay đổi tùy theo sự khác biệt về lịch sử, văn hóa và thể chế. Điều này đặt ra một thách thức nổi tiếng đối với nhiệm vụ so sánh sự phát triển giữa các nơi và đưa ra các kết luận tổng quát.

Dự án đề cập đến phương pháp nghiên cứu chính trị phát triển so sánh được phát triển bởi Kantor và Savitch nhằm đạt được sự chặt chẽ trong khi vẫn nhạy cảm với bối cảnh địa phương. Phương pháp Kantor-Savitch dựa trên định nghĩa của các khái niệm và các biến chính được vận hành bằng cách sử dụng các tập dữ liệu định lượng và định tính. Nó sẽ được xác định các biến chỉ đạo (cơ quan) và biến thúc đẩy (cấu trúc) ảnh hưởng đến tác động của các chiến lược dựa trên địa điểm nhằm đạt được sự phát triển cân bằng và bền vững. Các biến chỉ đạo là những biến phản ánh cách thức phát triển dựa trên địa điểm được hình thành trên cơ sở sở thích, lựa chọn và giá trị.

Các biến chỉ đạo bao gồm văn hóa địa phương và sự tham gia của cộng đồng. Các biến động lực phản ánh những gì định hình sự phát triển dựa trên địa điểm như các lực lượng cấu trúc và các điều kiện khung. Các biến động lực bao gồm tích hợp chính sách đa hướng và Vị trí lãnh thổ, kinh tế xã hội của địa phương. Cả hai loại biến đều có mối quan hệ với nhau, mặc dù chúng nắm bắt các nguồn lực khác nhau có sẵn để tạo địa điểm “thành công”, từ góc độ cơ quan và cơ cấu.

2. Đặc điểm của phương pháp so sánh chéo:

Phương pháp so sánh chéo này sẽ cho chúng ta có được các đánh giá khách quan và đa chiều hơn để có các kết luận chính xác hơn về thực trạng. Đồng thời thì theo như nhận định của tác giả thì phương pháp so sánh chéo cũng được biết đến đó là một trong những phương pháp được sử dụng để đánh giá thực hiện kế hoạch kì gốc X trong quy trình kĩ thuật lập kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội.

Trên thực tế thì khi các chủ thể chỉ sử dụng duy nhất một phương pháp so sánh theo chuỗi mà không dùng đến các phương pháp so sánh khác thì chúng ta sẽ không thể tránh khỏi các góc nhìn phiến diện. Đồng thời thì kết luật đạt được cũng thiếu đi sự khách quan và chính xác từ đó lại là cơ sở cho việc xác định các mục tiêu không chính xác trong giai đoạn hoạch định phát triển.

Trong nhiều trường hợp, bằng việc so sánh chéo với các đối tượng khác có kết quả phát triển tốt hơn sẽ gợi ý cho chúng ta các bài học kinh nghiệm của các đối tượng đó để học tập, áp dụng cho đơn vị mình. Giống như các trường hợp được đối xử như nhau, và các trường hợp khác nhau được đối xử khác nhau; mức độ khác biệt quyết định cách xử lý các trường hợp khác nhau. Nếu người ta có thể phân biệt đủ hai thì kết luận nghiên cứu sẽ không hữu ích lắm. Phân tích thứ cấp dữ liệu định lượng tương đối phổ biến trong nghiên cứu so sánh, chắc chắn một phần là do chi phí thu thập dữ liệu sơ cấp cho những thứ lớn như môi trường chính sách của một quốc gia. Nghiên cứu này nói chung là phân tích dữ liệu tổng hợp. So sánh số lượng lớn dữ liệu (đặc biệt là do chính phủ cung cấp) là phổ biến.

Trong nhiều trường hợp nghiên cứu, nếu chỉ sử dụng phương pháp phân tích theo chuỗi, các kết quả đạt được của địa phương có thể là rất khả quan. Tuy nhiên, khi đưa ra các so sánh chéo với các địa phương khác thì kết quả đạt được đó có thể còn là rất khiêm tốn.

Nghiên cứu so sánh, nói một cách đơn giản, là hành động so sánh hai hoặc nhiều sự vật với mục đích khám phá điều gì đó về một hoặc tất cả những thứ được so sánh. Kỹ thuật này thường sử dụng nhiều lĩnh vực trong một nghiên cứu. Khi nói đến phương pháp, đa số đồng ý rằng không có phương pháp luận nào là đặc biệt cho nghiên cứu so sánh. Tuy nhiên, chắc chắn có những phương pháp phổ biến hơn những phương pháp khác trong các nghiên cứu so sánh. Phân tích định lượng được theo đuổi thường xuyên hơn nhiều so với định tính, và điều này được thấy bởi phần lớn các nghiên cứu so sánh sử dụng dữ liệu định lượng. Phương pháp chung để so sánh các sự vật cũng giống như đối với nghiên cứu so sánh cũng giống như phương pháp so sánh hàng ngày của chúng ta.

3. Ví dụ minh họa của phương pháp so sánh chéo:

So sánh chéo và phương pháp so sánh chéo đã được sử dụng rộng rãitrong nhiều lĩnh vực để xây dựng và kiểm tra các lý thuyết và giả thuyết. Trong nó so sánh theo nghĩa rộng nhất có thể được coi là đồng nghĩa với việc kiểm tra vì bất kỳ cuộc điều tra khoa học nào cũng nhất định phải phân tích một sốcác biến có tham chiếu đến những biến khác. Tuy nhiên, phổ biến hơn, các nghiên cứu so sánh trong khoa học hành vi được coi là những nghiên cứutập trung vào tính phổ biến của các hiện tượng được nghiên cứu trong các hệ thống khác nhau,xã hội và quốc gia.Do đó, so sánh (và tương phản) đóng một phần quan trọngtrong việc hình thành khái niệm và thiết lập khái quát về bất kỳ ngành học nào. Vì so sánh có thể được xem như thử nghiệm trong đóẢnh hưởng của môi trường (ví dụ như hệ thống, xã hội hoặc quốc gia) lên đối tượng so sánh được nghiên cứu, chúng cũng giúp tiết lộ các điều kiện hạn chế khả năng áp dụng của một khái niệm cụ thểnhư các giả định ngầm định hoặc thành kiến ​​thực nghiệm (ràng buộc về văn hóa hoặc xã hội).

Đánh giá tăng trưởng kinh tế tỉnh H

Tốc độ tăng trưởng GDP của tỉnh H thời kì 2015 – 2019 đạt mức trung bình 9,9%. Dù cao hơn mức trung bình của cả nước là 8% trong cùng thời kì, con số này vẫn thấp hơn mức trung bình của 6 tỉnh vùng NT.

Vùng NT đạt mức tăng trưởng trung bình 10,68% trong thời kì 2015 đến 2019. Tỉnh E và M đều đạt được tốc độ tăng trưởng trung bình trong thời kì này lần lượt là 12,94% và 12,2%.

Dù đạt được mức tăng trưởng GDP đáng khâm phục, tuy có thấp hơn nhiều tỉnh khác trong vùng, tổng GDP đạt 6 tỉ đồng năm 2019 và chiếm không đến 1% GDP cả nước, gần bằng mức trung bình của vùng nhưng còn thấp hơn nhiều tỉnh khác trong vùng.