Phương pháp tính giá dựa trên chi phí bình quân là gì? Các loại phương pháp

Hiện nay tên nhiều lĩnh vực khác nhau thì việc tính ra các nguồn chi phí là mọt chủ đề rất dược sự quan tâm bởi thông qua đó có thể biết được các hao phí chúng ta bỏ ra điều đó có ý nghĩa rất lớn trong hoạt động của doanh nghiệp. Đặc biệt trên thực tế các báo cáo thuế quy tương hỗ cung cần tới các phương pháp tính giá dựa trên chi phí bình quân.

1. Phương pháp tính giá dựa trên chi phí bình quân là gì?

Đầu tiên để hiểu về phương pháp tính giá dựa trên chi phí bình quân chúng ta cần nắm được khái niệm về chi phí bình quân được tính như thế nào, cụ thể trong kinh tế học có nêu về chi phí trung bình và/hoặc chi phí đơn vị bằng tổng chi phí chia cho số lượng hàng hóa được sản xuất với số lượng đầu ra, Q. Nó cũng bằng tổng chi phí biến đổi trung bình đó là tổng chi phí biến đổi chia cho Q cộng với chi phí cố định trung bình là tổng chi phí cố định chia cho Q. Chi phí trung bình có thể phụ thuộc vào khoảng thời gian được xem xét ví dụ cụ thể như việc tăng sản xuất có thể tốn kém hoặc không thể trong ngắn hạn. Chi phí trung bình ảnh hưởng đến đường cung và là một thành phần cơ bản của quan hệ cung và cầu.

Tóm lại, tổng chi phí bình quân giảm khi sản xuất thêm với số lượng đầu ra tương đối nhỏ, sau đó sẽ tăng với số lượng đầu ra tương đối lớn. Tổng chi phí bình quân khi được kết hợp với giá, xác định lợi nhuận hoặc lỗ trên mỗi đơn vị mà một công ty tối đa hóa lợi nhuận nhận được từ sản xuất ngắn hạn. Nếu trường hợp chúng ta giá cao hơn chi phí bình quân thì công ty sẽ nhận được lợi nhuận trên mỗi đơn vị. Nếu giá thấp hơn chi phí bình quân, công ty phải chịu lỗ  trên mỗi đơn vị. Nếu giá bằng tổng chi phí bình quân, thì công ty chỉ hòa vốn, không nhận được lợi nhuận cũng không phát sinh một khoản lỗ trên mỗi đơn vị.

Phương pháp tính giá dựa trên chi phí bình quân trong tiếng Anh là Average Cost Basis Method.

Phương pháp tính giá dựa trên chi phí bình quân là một hệ thống tính toán giá trị của các vị thế quỹ tương hỗ có trong một tài khoản chịu thuế để xác định lãi hay lỗ cho báo cáo thuế. Tính giá dựa trên chi phí đại diện cho giá trị ban đầu của một chứng khoán hoặc quĩ tương hỗ mà một nhà đầu tư sở hữu. Như đã biết thì quỹ tương hỗ này là một loại phương tiện đầu tư tập thể được quản lý chuyên nghiệp mà hồ tiền từ nhiều nhà đầu tư để mua các chứng khoán tham gia hiện nay. Trong khi không có định nghĩa pháp lý của thuật ngữ  về quỹ tương hỗ , nó thường được áp dụng chỉ cho những phương tiện đầu tư tập thể được quy định và được bán cho công chúng. Chúng đôi khi được gọi là các công ty đầu tư hoặc cũng có thể là các công ty đầu tư có đăng ký. Phần lớn quỹ tương hỗ là mở, có nghĩa là các nhà đầu tư có thể mua hoặc bán cổ phần quỹ tại thời điểm bất kỳ. Các quỹ phòng hộ không được coi là một loại quỹ tương hỗ.

Chi phí trung bình sau đó được so sánh với giá mà tại đó cổ phiếu quĩ được bán để xác định lãi hoặc lỗ cho báo cáo thuế. Tính giá dựa trên chi phí bình quân là một trong nhiều phương pháp mà Sở Thuế vụ Mỹ (IRS) cho phép các nhà đầu tư sử dụng để đạt tới chi phí mà quĩ tương hỗ của họ nắm giữ. Chi phí trung bình bị ảnh hưởng rất nhiều bởi khoảng thời gian sản xuất, vì việc tăng hoặc mở rộng sản xuất trong thời gian ngắn có thể khá tốn kém hoặc không thể. Theo đó có thể thấy các nhà kinh tế nghiên cứu cả chi phí trung bình ngắn hạn và chi phí trung bình dài hạn để quyết định sản xuất trong một thời gian nhất định.

Phương pháp tính giá dựa trên chi phí bình quân thường được các nhà đầu tư sử dụng để báo cáo thuế quĩ tương hỗ. Phương pháp tính giá dựa trên chi phí được báo cáo với công ty môi giới nơi tài sản được lưu giữ. Chi phí trung bình được tính bằng cách chia tổng số tiền tính bằng đồng đô la đầu tư vào vị thế quĩ tương hỗ cho số cổ phần sở hữu.  Ví dụ: một nhà đầu tư có 10.000 đô la đầu tư và sở hữu 500 cổ phiếu sẽ có giá dựa trên chi phí trung bình là 20 đô la (= 10.000 đô la / 500).

2. Các loại phương pháp tính giá dựa trên chi phí bình quân:

Mặc dù nhiều công ty môi giới sử dụng nhiều các phương pháp tính giá dựa trên chi phí  bình quân khác nhau cho các quĩ tương hỗ, nhưng về cơ bản có các phương pháp như:

FIFO – Nhập trước, xuất trước: Phương thức nhập trước xuất trước (FIFO) có nghĩa là khi cổ phần được bán đi, bạn phải bán các cổ phần đã mua đầu tiên khi tính toán lãi và lỗ.

Ví dụ: giả sử một nhà đầu tư sở hữu 50 cổ phiếu và mua 20 vào tháng 1 rồi mua 30 cổ phiếu vào tháng 4. Nếu nhà đầu tư bán 30 cổ phiếu, thì 20 cổ phiếu trong tháng 1 phải được sử dụng và 10 cổ phiếu mua ở tháng 4 sẽ được tính tiếp theo. Vì cả hai giao dịch mua ở tháng 1 và tháng 4 sẽ được thực hiện ở các mức giá khác nhau, nên lãi hoặc lỗ của thuế sẽ bị ảnh hưởng bởi giá mua ban đầu trong từng đợt.

LIFO – Nhập sau xuất trước: Phương thức nhập sau xuất trước (LIFO) này có nghĩa là khi một nhà đầu tư bán các cổ phiếu được mua sau cùng trước sau đó là các cổ phiếu đã được mua đầu tiên. LIFO hoạt động tốt nhất nếu nhà đầu tư muốn nắm giữ cổ phiếu đã mua ban đầu có mức giá thấp hơn so với giá thị trường hiện tại.

Phương pháp chi phí cao và chi phí thấp: Phương pháp chi phí cao cho phép các nhà đầu tư bán cổ phiếu có giá mua ban đầu cao nhất. Hay chúng ta có thể hiểu loại cổ phiếu đắt nhất sẽ được chi trả trước. Một phương pháp chi phí cao được tạo ra để mang lại cho các nhà đầu tư khoản capital gains tax có thể tạm dịch là thuế trên thặng dư vốn thấp nhất. Ví dụ cụ thể như đối với một nhà đầu tư có khoản lời lớn từ một khoản đầu tư, họ cần tiền nhưng chưa muốn đóng thuế cho khoản lãi đó thì sẽ sử dụng phương pháp này.

Chọn phương pháp tính phí dựa trên chi phí tức là phương pháp được sử dụng khi một phương pháp tính giá dựa trên chi phí đã được chọn cho một quỹ tương hỗ cụ thể, nó phải còn hiệu lực. Theo đó đối với các công ty môi giới sẽ cung cấp cho các nhà đầu tư tài liệu thuế hàng năm thích hợp về việc bán quỹ tương hỗ dựa trên các cuộc bầu cử phương pháp tính giá dựa trên chi phí của họ.

3. Phương pháp tính giá hiện nay:

Đầu tiên chúng ta có thể hiểu phương pháp tính giá được sử dụng ở nhiều lĩnh vực trong đó phải kể đến lĩnh vực kế toán, Phương pháp này cho phép tổng hợp và phản ánh các chỉ tiêu tổng hợp liên quan đến tài sản, nguồn hình thành tài sản, cơ cấu vốn và nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp, thông qua phương pháp tính giá cũng có thể xác định được các khoản chi phí đầu vào và kết quả đầu ra của hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và do đó phục vụ cho việc phân tích, đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Theo phương pháp tính giá này, chúng ta thấy giá trị của tài sản được tính theo giá gốc, nó sẽ bao gồm chi phí mua, bốc xếp, vận chuyển, lắp ráp, chế biến và các chi phí liên quan trực tiếp khác khi đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng. Trong quá trình ghi sổ, nên lưu ý rằng không được tự điều chỉnh lại giá trị tài sản đã ghi sổ kế toán, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Theo đó phương pháp tính giá hiện nay như đã phân tích trên bài nó có ý nghĩa quan trọng trong hạch toán và trong công tác quản lí như là giúp kế toán xác định được giá trị thực tế của tài sản hình thành trong đơn vị, bên cạnh đó nó còn giúp phản ánh các nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh vào chứng từ, thông qua sổ sách và tổng hợp lên báo cáo kế toán. Bên cạnh đó thì phương pháp tính giá giúp kế toán tính toán được hao phí và kết quả của quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh trong kì và tổng hợp được giá trị của toàn bộ tài sản trong đơn vị giúp cho việc quản lí và sử dụng tài sản của doanh nghiệp trở nên hiệu quả.