Hiện nay, lợi dụng thị trường chứng khoán đang phát triển mạnh, các chủ thể hoạt động trong lĩnh vực đầu tư kinh doanh thực hiện việc việc phát hành cổ phiếu trong thị trường chứng khoán với giá cao hơn nhiều so với giá trị nội tại của chúng. Việc làm này được hiểu một cách môm na đó là cổ phiếu no nước.
Mục lục bài viết
1. Cổ phiếu no nước là gì?
Cổ phiếu no nước được đề cập đến những cổ phiếu của công ty, được phát hành với giá cao hơn nhiều so với giá trị nội tại của chúng, với mục đích lừa gạt các nhà đầu tư không có hiểu biết. Tuy nhiên, các cơ quan giám sát đã đưa ra nhiều quy định khác nhau để cấu trúc quy trình phát hành cổ phiếu với mục tiêu chấm dứt những sai phạm như vậy. Như vậy, đợt phát hành cổ phiếu có nước gần đây nhất đã xảy ra cách đây vài thập kỷ. Về mặt từ nguyên, thuật ngữ này ban đầu được sử dụng cho phương pháp làm cho vật nuôi uống một lượng lớn nước ngay trước khi bán chúng ra thị trường. Bằng cách này, các con vật tăng thêm trọng lượng do lượng nước tiêu thụ và trông nặng hơn một cách lừa dối, cho phép các nhà chăn nuôi kiếm được giá cao hơn cho chúng.
Cổ phiếu no nước được xác định ở đây đó chính là cổ phiếu của một công ty đã được phát hành với giá vượt quá giá trị thực của nó. Nó là cổ phiếu của một công ty có tổng giá trị nhỏ hơn vốn đầu tư của nó. Trong trường hợp này, giá trị thực tế của tất cả các cổ phiếu nhỏ hơn giá trị ghi trên sổ sách của công ty. Cổ phiếu được tưới nước có thể dẫn đến các vấn đề về tính thanh khoản thấp, lợi tức đầu tư không đầy đủ và giá trị thị trường thấp đối với các nhà đầu tư. Cổ phiếu Watered cũng mô tả cổ phiếu được phát hành để đổi lấy sức lao động, dịch vụ hoặc tài sản có định giá hợp lý thấp hơn mệnh giá.
Các công ty có thể phóng đại hoặc định giá quá cao giá trị ghi sổ của tài sản thông qua một số phương pháp vô đạo đức. Ví dụ, sự leo thang sai lệch về giá trị tài sản hoặc hàng tồn kho, tăng vốn cổ phần thông qua việc phát hành quyền chọn mua cổ phiếu giả cho nhân viên hoặc cổ tức bằng cổ phiếu, v.v. để nâng cao kỳ vọng của nhà đầu tư. Sau cùng, những người quảng bá cố tình bán cổ phần của họ trong các công ty với mệnh giá cao hơn nhiều so với giá trị sổ sách của tài sản cơ sở và tạo ra vận may cho chính mình trong khi các nhà đầu tư không biết gì đang bị bỏ lại với số lượng lớn và thua lỗ.
Trước tiên, chúng ta hãy hiểu cách hoạt động của cổ phiếu được tưới nước với ví dụ về một công ty hư cấu. Chúng ta hãy giả định rằng những người quảng bá BNM Inc có tài sản trị giá 5 triệu đô la dưới dạng đất đai, tòa nhà, thiết bị và hàng tồn kho. Sau đó, công ty quyết định niêm yết cổ phiếu và do đó bắt đầu tăng giá trị tài sản của mình sao cho giá trị vốn hóa thị trường dự kiến đã lên đến 15 triệu đô la. Vì vậy, về mặt hiệu quả, công ty được định giá quá cao 10 triệu đô la, và nó cho các nhà đầu tư tiếp xúc với cái được gọi là cổ phiếu được tưới nước. Bây giờ, chúng ta hãy xem xét một số ví dụ thực tế về gian lận cổ phiếu có nước trong quá khứ.
Ví dụ:
Khoảng thời gian từ năm 1866 đến năm 1868 là thời điểm diễn ra cuộc Chiến tranh Erie khét tiếng. Bộ ba khét tiếng gồm Daniel Drew, James Fisk và Jay Gould đã lừa dối Cornelius Vanderbilt. Ông muốn mua lại Công ty Đường sắt Erie và xây dựng một đế chế đường sắt của riêng mình vì ông nhận ra rằng có nhiều cơ hội kinh doanh và tài chính trong lĩnh vực đường sắt khi nó đang bùng nổ sau Nội chiến Hoa Kỳ. Bộ ba đã bán cho anh ta cổ phiếu tưới nước của Erie Railroad trị giá 7.000.000 đô la.
Tuy nhiên, sau đó, bộ ba này buộc phải trả lại phần lớn số tiền bị lừa và đổi lại là lấy lại quyền kiểm soát công ty. Công ty đã trải qua một số gian lận tài chính khác trước khi cuối cùng tuyên bố phá sản vào năm 1878 do quản lý yếu kém liên tục, sau đó nó được đổi mới thành New York, Lake Erie và Công ty Đường sắt Phương Tây.
2. Đặc điểm của cổ phiêu no nước:
Giá trị sổ sách của tài sản có thể được định giá quá cao vì một số lý do, bao gồm cả giá trị kế toán tăng cao – như giá trị hàng tồn kho hoặc tài sản tăng giả tạo một lần – hoặc phát hành quá nhiều cổ phiếu thông qua cổ tức bằng cổ phiếu hoặc chương trình quyền chọn mua cổ phiếu cho nhân viên.
Có lẽ không phải trong mọi trường hợp, nhưng thường vào cuối thế kỷ 19, chủ sở hữu của một công ty sẽ đưa ra những tuyên bố phóng đại về lợi nhuận hoặc tài sản của công ty và cố ý bán cổ phần trong công ty của họ với mệnh giá vượt xa giá trị sổ sách của công ty cơ bản tài sản, khiến nhà đầu tư thua lỗ và chủ sở hữu gian lận được lợi. Họ sẽ làm điều này bằng cách đóng góp tài sản cho công ty, đổi lại cổ phiếu có mệnh giá tăng cao. Điều này sẽ làm cho giá trị của công ty tăng lên trên bảng cân đối kế toán, mặc dù trên thực tế, công ty sẽ nắm giữ ít tài sản hơn nhiều so với những gì được báo cáo. Mãi sau này, các nhà đầu tư mới biết rằng mình đã bị lừa.
Những người đang nắm giữ cổ phiếu có nước gặp khó khăn trong việc bán cổ phiếu của họ, và nếu họ tìm được người mua thì cổ phiếu đã được bán với giá thấp hơn nhiều so với giá gốc. Nếu các chủ nợ tịch biên tài sản của công ty, những người nắm giữ cổ phiếu của công ty có nước có thể phải chịu trách nhiệm về sự chênh lệch giữa giá trị của công ty trên sổ sách và giá trị của nó về tài sản và tài sản thực. Ví dụ, nếu một nhà đầu tư trả 5.000 đô la cho cổ phiếu chỉ trị giá 2.000 đô la, anh ta có thể thấy mình bị mắc vào khoản chênh lệch 3.000 đô la nếu chủ nợ tịch thu tài sản của công ty.
Thông lệ này về cơ bản đã chấm dứt khi các công ty buộc phải phát hành cổ phiếu với mệnh giá thấp hoặc không có mệnh giá, thường là dưới sự tư vấn của các luật sư, những người lưu tâm đến khả năng tạo ra trách nhiệm pháp lý cho các nhà đầu tư. Các nhà đầu tư trở nên cảnh giác với lời hứa rằng mệnh giá của cổ phiếu đại diện cho giá trị thực của cổ phiếu. Các hướng dẫn kế toán được xây dựng để phần chênh lệch giữa giá trị tài sản và tài sản có mệnh giá thấp hoặc không có mệnh giá sẽ được hạch toán là thặng dư vốn cổ phần hoặc vốn góp bổ sung. Năm 1912, New York cho phép các công ty phát hành hợp pháp cổ phiếu không mệnh giá và phân chia vốn đầu vào giữa thặng dư vốn cổ phần và vốn đã nêu trên sổ cái kế toán, với các bang khác cũng áp dụng ngay sau đó.
3. Nguồn gốc cổ phiêu no nước:
Nguồn gốc của thuật ngữ cổ phiếu no nước được biết đến không phải từ những hoạt động tài chính nào khác mà nó lại được bắt nguồn từ hành động trong quá trình chăn nuôi gia súc của những người chăn nuôi gia súc. Việc này được biết đến do đó là cho những con vật uống một lượng nước lớn trước khi đưa chúng ra chợ bán việc làm này của các chủ thể chăn nuôi gia súc sẽ khiến những con vật sẽ nặng hơn và bán được với giá cao hơn.
Dựa trên hoạt động này của các chủ thể chăn nuôi gia súc thì một chuyên gia tài chính đã từng là người lái xe trở gia súc đã nhận định là người giới thiệu thuật ngữ này tới thị trường tài chính mà cụ thể ở đây là thị trường chứng khoán.
Giá trị sổ sách đối với tài sản có thể được định giá quá cao vì nhiều lí do, bao gồm vì giá trị kế toán tăng cao, như sự gia tăng nhân tạo một lần của giá trị tài sản hoặc tồn kho – hoặc phát hành quá mức cổ phiếu thông qua hình thức cổ tức bằng cổ phiếu hoặc chương trình thực hiện quyền sở hữu cổ phần cho người lao động.
Thường xảy ra vào cuối thế kỉ 19, chủ sở hữu của một công ty sẽ đưa ra những tuyên bố phóng đại về lợi nhuận hay về tài sản của công ty, và cố tình bán cổ phần công ty với mệnh giá vượt xa giá trị sổ sách của các tài sản cơ sở, khiến các nhà đầu tư bị thua lỗ và các chủ sở hữu gian lận kiếm được lời.
Người sở hữu sẽ đóng góp tài sản cho công ty để đổi lấy những cổ phiếu với mệnh giá được thổi phồng, Điều này khiến giá trị của công ty tăng lên trên bảng cân đối kế toán, mặc dù trên thực tế công ty nắm giữ lượng tài sản ít hơn nhiều so với báo cáo. Phải mất một thời gian dài sau đó, nhà đầu tư mới biết rằng họ đã bị lừa.
Vì vậy, như chúng ta đều biết rằng “Tất cả những gì lấp lánh không phải là vàng”, tương tự như trường hợp giá cổ phiếu đang tăng. Do đó, một người cần có nhiều kinh nghiệm và chuyên môn để có thể phát hiện ra những cổ phiếu được đánh giá cao trong số rất nhiều cổ phiếu được định giá quá cao. Vì vậy, trước khi đầu tư vào một công ty, điều quan trọng là phải phân tích hoạt động của nó để hiểu các nguyên tắc cơ bản của doanh nghiệp và tiềm năng phát triển của nó.
