Trong quá trình khai thác trong ngành công nghiệp dầu khí thì Việt Nam chưa thể tự chế biến dầu khí ở trong nước mà phải thực hiện việc bán dầu thô ra nước ngoài và đây được xem là một điểm khá hạn chế và bấp cập trong việc phát triển ngành công nghiệp dầu khí.
Mục lục bài viết
1. Khái niệm Trung nguồn trong ngành công nghiệp dầu khí là gì?
Trong tiếng anh thì trung nguồn được biết đến với tên gọi là Midstream. Bên cạnh đó thì trung nguồn được biết đến là một thuật ngữ được sử dụng để mô tả một trong ba giai đoạn chính của hoạt động ngành dầu khí. Các hoạt động trung nguồn bao gồm chế biến, lưu trữ, vận chuyển và tiếp thị dầu, khí tự nhiên và chất lỏng khí tự nhiên.
Hai giai đoạn chính khác là thượng nguồn, đề cập đến sản xuất dầu thô thô và khí đốt tự nhiên, và hạ nguồn, đề cập đến việc tinh chế dầu thô thành xăng, diesel, máy bay phản lực và các nhiên liệu khác. Ngày nay, nhiều công ty dầu mỏ lớn thực hiện tất cả các quy trình và được gọi là các công ty dầu khí tổng hợp.
Trung nguồn đề cập đến các điểm trong quá trình sản xuất dầu nằm giữa thượng nguồn và hạ nguồn. Đặc biệt, các hoạt động trung nguồn bao gồm dự trữ, chế biến và vận chuyển các sản phẩm dầu mỏ. Những công ty này có thể bao gồm các công ty chuyên vận hành tàu chở dầu, đường ống hoặc cơ sở lưu trữ.
Các hoạt động trung nguồn thường được bao gồm như một phần của các hoạt động khác cho phần lớn ngành công nghiệp dầu khí toàn cầu. Hoạt động trung nguồn và hạ nguồn diễn ra sau giai đoạn sản xuất ban đầu, được gọi là thượng nguồn và đến điểm bán hàng cuối cùng. Nhiều công ty dầu khí được coi là hợp nhất vì khả năng kết hợp các hoạt động thượng nguồn, trung nguồn và hạ nguồn như một phần của hoạt động tổng thể của họ.
Trong hầu hết các trường hợp, trữ lượng dầu và khí đốt không nằm ở cùng vị trí địa lý với các tài sản lọc dầu và các khu vực tiêu thụ chính. Giao thông vận tải là một phần quan trọng của các hoạt động giữa dòng và có thể bao gồm sử dụng đường ống, đội xe tải, tàu chở dầu và toa xe lửa. Đặc điểm của Phân đoạn giữa dòng hay còn được biết đến là phân khúc dầu khí trung nguồn được tách biệt khỏi thượng nguồn và hạ nguồn ở hầu hết các công ty dầu khí vì nó được coi là loại hình kinh doanh có rủi ro thấp và được kiểm soát. Nó không phù hợp với hồ sơ rủi ro hoặc mức độ phức tạp tài sản của các phân khúc khác của ngành dầu khí.
Việc chỉ định ngành công nghiệp trung nguồn phổ biến hơn nhiều trong ngành công nghiệp dầu mỏ ở Hoa Kỳ và Canada so với phần còn lại của thế giới vì các đường ống dẫn dầu và cơ sở lưu trữ lớn thuộc sở hữu tư nhân ở các quốc gia này.
Ví dụ, Hệ thống Đường ống Keystone là một hệ thống đường ống dẫn dầu ở Canada và Hoa Kỳ, được đưa vào vận hành vào năm 2010 và hiện thuộc sở hữu duy nhất của Tập đoàn TransCanada. Các công ty điều hành thuần túy trung tuyến khác bao gồm những cái tên như Oasis Midstream Partners, Sanchez Midstream Partners, Hess Midstream, Magellan Midstream Partners và EQT Midstream Partners. Việc chỉ định vận chuyển và lưu trữ dầu thô ở Hoa Kỳ như một phần riêng biệt của chuỗi sản xuất là điều cho phép ngành công nghiệp trung nguồn tồn tại.
2. Hình thức vận chuyển:
Trên cơ sở quy định về quá trình khái thác trong trong ngành công nghiệp dầu khí thì việc vận chuyển dầu mỏ, khí đốt và những sản phẩm của chúng có thể sử dụng ba hình thức:
– Một là, việc vận chuyển này thông qua đường ống: Có thể trên đất liền hoặc trên biển
– Hai là, việc vận chuyển thông qua đường bộ: Xe bồn, đường sắt (tec, bồn)
– Ba là, việc vận chuyển thông qua đường thủy: Sử dụng các tàu chuyên dụng
Trong những trường hợp cần thiết thì việc vận chuyển dầu mỏ, khí đốt và những sản phẩm trong ngành công nghiệp dầu khí, có thể bằng đường hàng không, qua các máy bay chuyên dụng, tiếp dầu trên không, phục vụ cho các máy bay khác hoạt động liên tục, lâu dài trên một không phận nhất định.
Sau khi xử lý tại mỏ, dầu và khí đã qua xử lý được chuyển giao thông qua một cơ sở hạ tầng vận chuyển, truyền tải và phân phối phức tạp. Chất lỏng thô và tinh chế bắt đầu cuộc hành trình của chúng trong một mạng nhện gồm các đường ống thu gom mỏ đường kính nhỏ. Sau khi được tích lũy, khối lượng lớn hơn được vận chuyển quốc tế bằng tàu chở dầu hoặc tàu và di chuyển dọc theo bờ biển hoặc qua sông bằng các sà lan nhỏ hơn. Phương thức vận chuyển đường bộ bao gồm đường ống, xe tải và đường sắt. Khí tự nhiên, chảy ở áp suất cao hơn nhiều so với dầu thô, thường được vận chuyển nhất trong các đường ống có đường kính lớn, xử lý áp suất cao được gọi là đường truyền.
3. Hình thức lưu trữ:
Phân khúc Trung lưu của ngành kinh doanh dầu khí tập trung vào chế biến, vận chuyển và lưu trữ dầu thô và khí tự nhiên. Hoạt động trung nguồn được coi là một phân khúc có rủi ro thấp và được quản lý chặt chẽ trong ngành dầu khí. Chế biến mỏ là giai đoạn đầu tiên của quá trình chế biến dầu khí bắt đầu từ mỏ khai thác dầu khí trên đất liền hoặc ngoài khơi. Các nhà máy phân đoạn, loại bỏ các chất lỏng khí tự nhiên (NGL) khỏi dầu và khí được sản xuất cũng là một thành phần của các hoạt động giữa dòng. Sau khi xử lý tại mỏ, dầu và khí đã qua xử lý được chuyển giao thông qua một cơ sở hạ tầng vận chuyển, truyền tải và phân phối phức tạp. Các cơ sở lưu trữ dầu thô và chất lỏng tinh chế bao gồm thiết bị đầu cuối rời, bồn chứa của nhà máy lọc dầu và bồn chứa. Do áp suất cực cao, khí tự nhiên phải được lưu trữ trong các bể chứa dưới lòng đất cho đến khi sẵn sàng vận chuyển ra thị trường. Chính vì vậy mà các hoạt động lưu trữ nhiên liệu dầu, khí được đặt ra, thường nhiên liệu được lưu trữ trong các dạng:
– Kho, bồn
– Trạm
– Két chứa ngầm – két chứa ngầm dưới đất.
Đối với việc lưu trữ bằng các kho, bồn, hoặc ở trạm thì chúng ta rất dễ hiểu, nhưng việc lưu trữ bằng két chứa ngầm thì đối với mọi người còn là điểu mới mẻ.Bên cạnh đó thì việc lưu trữ dầu khí ở đây còn được sử dụng bằng két chứa ngầm ở đây được hiểu như là một kho chứa tự nhiên dưới lòng đất, nơi mà những đặc điểm chứa, chắn của két chứa đã được nghiên cứu đánh giá giống như một bẫy, một mỏ, ở đó dầu hoặc khí hoăc muối đã được khai thác hết, phần còn lại chỉ là cái vỏ – như một két chứa “rỗng“ có thể bơm dầu, nhiên liệu dự trữ vào đó được.
Các cơ sở lưu trữ dầu thô và chất lỏng tinh chế bao gồm các thiết bị đầu cuối rời, bồn chứa của nhà máy lọc dầu và bồn chứa để đưa nguyên liệu vào đường ống, hoặc sẵn sàng được vận chuyển trên tàu. Cushing, OK là điểm giao hàng cho hợp đồng tương lai dầu thô NYMEX / CME. Do đó, đây là một địa điểm lưu trữ quan trọng cho các thương nhân muốn giao dầu theo các hợp đồng này. Hiện có khả năng chứa khoảng 65 triệu thùng dầu tại địa điểm này). Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược là kho dự trữ dầu khẩn cấp do Bộ Năng lượng Hoa Kỳ duy trì. Công suất lưu trữ hiện tại là khoảng 727 triệu thùng, với khoảng 695 triệu thùng (hoặc tiêu thụ trong 36 ngày) trong kho. Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược được bắt đầu vào năm 1975 sau lệnh cấm vận dầu mỏ năm 1973-1974 làm gián đoạn nguồn cung. Khí tự nhiên do áp suất cực cao, khí tự nhiên phải được lưu trữ trong các bể chứa dưới lòng đất cho đến khi sẵn sàng vận chuyển ra thị trường. Hầu hết các hồ chứa khí đã cạn kiệt thường được sử dụng, với các hang muối và tầng chứa nước là các khả năng lưu trữ khác.
