Lãi suất LIBID là gì? Đặc điểm và ví dụ về lãi suất LIBID

Từ trước đến nay, London được biết đến là trung tâm tài chính nổi tiếng của châu Âu nói riêng và thế giới nói chung, chính vì vậy lãi suất LIBID ảnh hưởng lớn tới không chỉ riêng London mà ảnh hưởng đến cả châu Âu và nhiều quốc gia trên thế giới. Và Việt Nam cũng không phải ngoại lệ, loại lãi suất này cũng được sử dụng nhiều để tham khảo. Trên thị trường liên ngân hàng, đây là lãi suất mà các ngân hàng London sẵn sàng vay lẫn nhau. Thực tế cho thấy, hoạt động vay (huy động) hay hoạt động tạo nguồn đối ứng của những ngân hàng sẽ tạo ra nguồn tiền cho vay tại hệ thống liên ngân hàng London. Lãi suất đầu vào (hay đầu vay) được gọi là LIBID, đây là thuật ngữ viết tắt của London Interbank Bid Rate, xét ở khía cạnh chung nhất thì nó được hiểu là lãi suất huy động.

1. Lãi suất LIBID là gì?

Lãi suất LIBID được hiểu là lãi suất chào vay liên ngân hàng London (LIBID: London interbank bid rate – LIBID) khác với lãi suất cho vay liên ngân hàng London hay còn gọi là LIBOR, đây là lãi suất chủ yếu mà các ngân hàng lớn tại thị trường Liên ngân hanfd London sẵn sàng vay vốn lẫn nhau, đối với lãi suất cho vay LIBOR, niêm yết bởi những ngân hàng sẵn sàng cho vay tiền ký gửi đôla Châu Âu thặng dư.

Trong trường hợp các ngân hàng cho vay lẫn nhau, lãi suất trung bình mà các ngân hàng lớn trên thế giới thường dùng được gọi là LIBOR. LIBOR thể hiện mức độ dễ dàng mà các ngân hàng cho khách hàng vay tiền nhờ sự thay đổi của nó. Thẻ tín dụng, vay mua ô tô và các khoản thế chấp lãi suất  là lãi suất cho các sản phẩm tín dụng khác nhau, chúng có thể điều chỉnh dao động dựa trên lãi suất liên ngân hàng. LIBOR cũng là cơ sở cho các khoản vay tiêu dùng ở các nước trên thế giới, vì vậy nó tác động đến người tiêu dùng giống như các tổ chức tài chính. Nó có các kỳ hạn khác nhau, bao gồm 7 kì hạn, đó là: lãi suất 12 tháng, lãi suất 6 tháng, lãi suất 3 tháng, lãi suất 2 tháng, lãi suất 1 tháng, lãi suất 1 tuần, lãi suất qua đêm; lãi suất LIBOR 3 tháng tính bằng USD được coi là phổ biến nhất, thường gọi là lãi suất LIBOR hiện tại.  Bên cạnh đó, chúng còn dựa trên các loại tiền tệ sau đây: đồng Euro, Yên Nhật, đồng đôla Mỹ, đồng franc Thụy Sĩ, bảng Anh. Các kì hạn và những loại tiền tệ nói trên có sự kết hợp nhất định dẫn tới tổng cộng 35 lãi suất Libor được báo cáo và tính toán hàng ngày vào giờ làm việc. 

2. Đặc điểm lãi suất LIBID:

LIBID không được công khai hay chuẩn hóa, điểm này là đặc trưng để ta dễ dàng phân biệt giữa LIBID và LIBOR. LIBOR được biết đến là một mức lãi suất được công bố và tính toán bởi ICE (Intercontinental Exchange), đây là mức lãi suất chuẩn phổ biến, nó không được dùng bên ngoài thị trường cho vay liên ngân hàng.

Lãi suất LIBID có sự khác biệt so với loại lãi suất LIBOR, lãi suất LIBID là lãi suất đầu vào mà các ngân hàng dễ dàng vay, ngược lại LIBOR là lãi suất đầu ra mà ngân hàng dễ dàng cho phép ngân hàng khác vay tiền của bên mình. Chênh lệch giá mua là sự khác biệt rõ nhất giữa hai lãi suất trên các giao dịch. Nếu LIBID thấp, điều này đồng nghĩa với việc nhu cầu vay vốn của người vay ngày càng giảm. Ngược lại, nếu LIBID cao, cũng có nghĩa là nhu cầu vay vốn của người vay ngày càng tăng.

Xét trong phạm vi các công cụ tài chính toàn cầu, lãi suất LIBID và LIBOR được xem như là tỉ lệ tham chiếu toàn cầu có tầm quan trọng đặc biệt  đối với lãi suất ngắn hạn (điển hình như: quyền chọn tiền tệ, thỏa thuận lãi suất kì hạn, hoán đổi lãi suất và hợp đồng tương lai lãi suất ngắn hạn.

Mức lãi suất trung bình được tính giữa LIBOR và LIBID là tỉ lệ trung bình liên ngân hàng London (LIMESE). để xác định mức chênh lệch giữa hai lãi suất ta có thể xác định thông qua mức lãi suất trung bình này. Thay vì sử dụng LIBOR hoặc LIBID, tỉ lệ trung bình liên ngân hàng London cũng được các tổ chức vay và cho vay tiền trên thị trường liên ngân hàng sử dụng, xét về tỉ giá trung bình của thị trường liên ngân hàng thì đây là nguồn để tham khảo rất đáng tin cậy.

Trong thị trường đồng EURO, LIBOR được coi là động lực chính, đồng thời là nền tảng cho các mặt hàng bán lẻ, điểm hình như các khoản vay sinh viên hoặc thế chấp. Xét trên phạm vi các ngân hàng trên thế giới,  đối với các khoản vay tổ chức có kì hạn từ một đêm đến một năm, LIBOR có xuất phát từ tỉ lệ đầu ra/đầu vào trung bình liên ngân hàng rất đáng tin cậy.

3. Các bên khi vay liên ngân hàng London (LIBID) có những quyền và nghĩa vụ gì?

Đối với bên cho vay, bên cho vay có quyền: Yêu cầu bên vay cung cấp các thông tin, tài liệu cần thiết liên quan đến bên vay khi nhận được đề nghị vay vốn/đề nghị cấp hạn mức tín dụng; từ chối yêu cầu vay của bên vay nếu bên vay không đáp ứng đủ điều kiện vay; Yêu cầu bên vay trả nợ trước hạn nếu các bên có thoả thuận về việc trả nợ trước hạn hoặc phát hiện bên vay vi phạm hợp đồng cho vay; Yêu cầu bên vay có biện pháp bảo đảm đối với khoản vay; Gia hạn khoản vay; điều chỉnh kỳ hạn trả nợ; miễn lãi, điều chỉnh lãi suất cho vay; chuyển nợ quá hạn. Xử lý tài sản bảo đảm tiền vay hoặc khởi kiện theo quy định của pháp luật trong trường hợp bên vay không thực hiện đúng, đầy đủ nghĩa vụ của mình khi đến hạn trả nợ nếu các bên liên quan không có thoả thuận nào khác.

Bên cho vay có nghĩa vụ: Xây dựng quy định cụ thể về hoạt động cho vay trên thị trường liên ngân hàng phù hợp với đặc điểm và mô hình tổ chức của mình; Định kỳ tối thiểu 01 năm một lần, bên cho vay xem xét, đánh giá lại khách hàng để xác định hạn mức tín dụng phù hợp đối với từng khách hàng. Báo cáo ngay bằng văn bản về Ngân hàng Nhà nước (Sở Giao dịch, Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng) nếu khi đến hạn trả nợ mà bên vay không thực hiện đúng, đầy đủ nghĩa vụ theo cam kết; Hạn mức tín dụng phải do người có thẩm quyền của bên cho vay phê duyệt; Thực hiện đúng các thỏa thuận trong hợp đồng cho vay.

Đối với bên vay, bên vay có quyền: Trả nợ trước hạn nếu các bên có thoả thuận hoặc khi được bên cho vay chấp thuận; Khởi kiện bên cho vay theo quy định của pháp luật nếu bên cho vay vi phạm các cam kết đã thoả thuận trong hợp đồng cho vay;

Đồng thời, bên vay có nghĩa vụ: Xây dựng quy định cụ thể về hoạt động đi vay trên thị trường liên ngân hàng phù hợp với đặc điểm và mô hình tổ chức của mình; Hoàn trả đầy đủ và đúng hạn nợ gốc, lãi và các loại phí (nếu có) theo thoả thuận trong hợp đồng cho vay; Cung cấp trung thực, chính xác các thông tin, tài liệu có liên quan và chịu trách nhiệm về việc cung cấp thông tin cho bên cho vay về tình hình thanh khoản, báo cáo tài chính, tình hình nợ quá hạn tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khác và các thông tin cần thiết khác có liên quan để phục vụ cho việc đánh giá khách hàng và xác định hạn mức giao dịch phù hợp theo yêu cầu của bên cho vay. Thực hiện đầy đủ, đúng nghĩa vụ theo thoả thuận với bên cho vay.

4. Ví dụ về lãi suất LIBID:

Một ví dụ điển hình về lãi suất LIBID: Đối với khoản vay ngắn hạn, mỗi ngày cơ quan công bố và tính toán  lãi suất Libor (hay còn gọi là Sàn Giao Dịch Liên Lục Địa) hỏi, tham vấn các ngân hàng lớn trên phạm vi toàn thế giới về mức phí họ sẽ tính cho các ngân hàng khác. Cơ quan này tính Libor theo phương pháp bỏ đi mức lãi suất thấp nhất và cao nhất, rồi tính toán trung bình cho các số còn lại sau khi thu về được các số liệu trên. Khi mà mỗi kì hạn loại tiền và lãi suất được tính toán hoàn tất, nó sẽ được công bố một cách công khai hàng ngày duy nhất một lần vào thời gian 11:55 sáng theo giờ của London.

Loại lãi suất nêu trên được dùng như một cách đo chuẩn xác về kỳ vọng của thị trường với lãi suất được quyết định bởi các ngân hàng trung ương. Rất nhiều sản phẩm phái sinh được tạo ra sau đó giao dịch đều có liên quan đến lãi suất Libor. Trong hệ thống ngân hàng nói chung, đây cũng được xem là một chỉ số đo lường sức khỏe. Các quy trình tiêu chuẩn như: định giá sản phẩm hay thanh toán bù trừ cũng được sử dụng tỉ lệ tham chiếu trong trường hơp này. Ngoài ra, loại lãi suất nêu trên cũng được dùng trong hàng loạt các sản phẩm tài chính với phạm vi trên toàn thế giới, bao gồm: những sản phẩm hỗn hợp, ví dụ như các loại trái phiếu nghĩa vụ nợ được thế chấp và trái phiếu có khả năng được mua lại; khoản vay sinh viên – những sản phẩm có sự liên quan nhất định đến vay tiêu dùng; hợp đồng hoán đổi lãi suất, hợp đồng lãi suất kì hạn, quyền chọn lãi suất, đó đều là các sản phẩm liên ngân hàng tiêu chuẩn.

Trên đây là nội dung bài viết về lãi suất chào vay liên ngân hàng ngân hàng LonDon (London interbank bid rate – LIBID) đặc điểm và ví dụ về lãi suất LIBID mà Luật Dương Gia chúng tôi muốn gửi đến bạn đọc.