Mục lục bài viết
1. Ma tuý là gì ?
Hiện nay, có rất nhiều các loại định nghĩa khác nhau về ma tuý mà chúng ta có thể tham khảo. Nhưng nói chung khi nói tới ma tuý, chúng ta sẽ tự hiểu là nói tới các chất có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp, các chất đó được đưa vào cơ thể bằng nhiều cách như tiêm, chích, hút, hít,nuốt,….. và dần sẽ làm thay đổi trạng thái ý thức và sinh lý của những người sử dụng.
Nếu quá phụ thuộc hoặc lạm dụng ma tuý, bản thân người sử dụng sẽ dần bị lệ thuộc vào nó, từ đó sẽ gây nên những tổn thương và nguy hại đe doạ không chỉ người sử dụng mà còn cho gia đình và cộng đồng.
Căn cứ theo luật phòng, chống ma tuý của Việt Nam tại điều 2 đã đưa ra một số định nghĩa về ma tuý hoặc có liên quan đến khái niệm ma tuý như sau:
– Chất ma tuý là một chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong các danh mục do Chính phủ ban hành.
– Chất gây nghiện là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng nghiện đối với người sử dụng.
– Chất hướng thần là chất kích thích, ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu sử dụng nhiều lần có thể dẫn tới tình trạng nghiện với người sử dụng.
– Tiền chất là các chất không thể thiếu được trong quá trình điều chế, sản xuất ma tuý được quy định do chính phủ ban hành.
– Thuốc gây nghiện, hướng thần là các loại thuốc chữa bệnh được quy định trong danh mục do Bộ Y tế do chính phủ ban hành.
– Tệ nạn ma túy là việc sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy và các hành vi vi phạm pháp luật về ma túy mà chưa đến mức hoặc không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
– Người nghiện ma túy là người sử dụng chất ma túy, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần và bị lệ thuộc vào các chất này.
– Xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể là việc thực hiện các kỹ thuật chuyên môn nhằm xác định chất ma túy trong cơ thể thông qua mẫu nước tiểu, mẫu máu hoặc các mẫu vật khác của cơ thể người.
2. Một số loại chất ma tuý thường gặp:
2.1. Thuốc phiện (Anh túc):
Cây thuốc phiện hay còn có một tên khác là cây Anh túc. Cây Anh túc là một loại cây thân cỏ với thân thẳng đứng, cao từ 1 – 1,5m, thường được tìm thấy mọc nhiều ở những nơi khí hậu mát. Cây thuốc phiện có từ 8 đến 12 nhánh phụ và trên mỗi nhánh có một bông hoa nhiều màu sắc. Thuốc phiện sống chính là tên gọi của nhựa từ quả của cây thuốc phiện.
Người ta thường hút nhựa thuốc phiện. Sự khoái lạc, tạo cảm giác hưng phấn, làm giảm đau nhức, mệt mỏi chính là những cảm giác mà lúc đầu hút thuốc phiện. Nhưng càng hút lâu thì càng phải tăng liều, từ đó con người mới có thể đạt được cảm giác hưng phấn như lần hút trước. Dần dần theo thời gian, người sử dụng sẽ bị suy sụp tinh thần, mất hết nghị lực, ý chí. Thậm chí nghiêm trọng hơn là việc xuất hiện các biến chứng như: viêm dạ dày, viêm ruột mãn tính, táo bón dai dẳng, phát ban ngoài da, tiểu tiện ra abumin, thường hay bị sưng phổi, mạch đập chậm và không đều ở người sử dụng thuốc phiện. Và còn một điều nguy hiểm hơn là khi không có thuốc, người sử dụng ma tuý phải nạo xái trong ống thuốc ra để hút, điều này độc hại hơn bởi vì hút xái có khoảng 80 – 90% chất morphin.
2.2. Mooc phin (Morphin):
Mooc phin là chất được dùng làm chất giảm đau và nguyên liệu bán tổng hợp để sản xuất thuốc trị ho, giảm đau,… trong y học. Mor phin có tác dụng chọn lọc và trực tiếp tới tế bào thần kinh trung ương, nhất là vỏ não làm cho thần kinh trung ương bị ức chế (như trung tâm đau, trung tâm hô hấp, trung tam gây ho) và mốt số trung tâm bị kích thích gây nôn, co đồng tử, chậm nhịp tim…
Mor phin làm tăng trí tưởng tượng, giảm buồn rầu, giảm sợ hãi, tạo lên một trạng thái lạc quan mới , nhìn màu sắc hay nghe bất cứ tiếng động gì cũng thấy đẹp, thấy dễ chịu và đồng thời làm mất cảm giác đói. Một liều lượng cao Mor phin làm hạ huyết áp, làm giảm dịch tiết.
Mor phin là một chất rất nguy hiểm nếu phụ nữ có thai sử dụng bởi nó gây tác hại lâu dài đến sự trưởng thành của trẻ sơ sinh như gây đẻ non, khiến trẻ bị suy dinh dưỡng, rối loạn hành vi, nôn, mất ngủ, đi lỏng… Morphin cũng đặc biệt rất nguy hiểm với trẻ em dưới 5 tuổi, có thể dẫn đến tình trạng trẻ bị gù, vẹo, thương tổn đầu sọ, hen phế quản,thận mãn tính…
Có mắt bị phù, môi và móng tay, móng chân bị thâm tím, có những hiện tượng bị rối loạn tâm lý, nói dối, không thật, lười biếng, ít chú ý đến vệ sinh thân thể, thường có biểu hiện ngáp vặt, co đồng tử, bị thiếu máu, không có cảm giác thèm ăn dẫn đến bị chán ăn nên sút cân, mất ngủ, vẻ ngoài già trước tuổi, hay bị nôn, chảy nhiều mồ hôi, dễ bị chảy nước mắt, thường xuyên bị đau thắt ngực, thần kinh bị kích thích hay thậm chí là bị trầm cảm,…… Đây đều là những biểu hiện của người sử dụng Mor phin. Các nhà khoa học đã nghiên cứu, sau khi Mor phin được tiêm vào cơ thể khoảng 24 giờ thì 85 – 90% lượng Mor phin đó sẽ được thải ra từ cơ thể theo đường nước tiểu.
2.3. Heroin:
Heroin là một tên gọi quen thuộc, nó được chế biến thành 02 loại: Heroin 4 và Heroin 3. Heroin 4 là một loại bột màu trắng hồng, cảm giác xốp như bông hay còn một tên gọi khác là bạch phiến dùng để chích vào tĩnh mạch. Còn Heroin 3 thường dùng để hít, hút.
Theo khảo sát, những người dùng Heroin lần đầu sẽ có cảm giác mơ màng, khoan khoái, thoải mái, đê mê, quên mọi phiền ưu, sầu não, bi thương… Thế nhưng khi có cơn nghiện mà không có Heroin để sử dụng, người sử dụng sẽ bị đau co thắt, thậm chí nếu dùng quá liều Heroin thì người sử dụng sẽ bị tê liệt thần kinh, dẫn đến hôn mê và hậu quả nặng hơn là có thể chết sau vài phút. Nếu bị nghiện Heroin, con người sẽ bị mất khả năng sinh dục, thay đổi về tính cách, dần trở nên lầm lì, tự cô lập mình với cộng đồng, thậm chí thù ghét đồng loại, từ đó dẫn đến việc dễ gây ra các hành vi vi phạm pháp luật.
2.4. Cần sa:
Cần sa hay còn tên gọi khác là cây Gai dầu, cây Gai mèo, cây Đai ma,… Trong y hoc, cần sa còn có tác dụng chữa bệnh mất ngủ. Những người sử dụng sau khi sử dụng cần sa sẽ có những thay đổi tâm lí đột ngột như: đột nhiên cười to hoặc khóc lóc, than vãn, thậm chí có nhiều hành vi vô nghĩa khác. Cần sa còn làm cho con người sử dụng có những ảo giác khác thường cùng với đó là những cơn ác mộng. Sau đó sẽ là những sự mệt mỏi, buồn ngủ nhưng giấc ngủ sẽ bị chập chờn và cũng đầy ác mộng. Do vậy nếu sử dụng lâu, người sử dụng sẽ trở nên gầy gò, ốm yếu, thậm chí có thể bị loạn thần kinh…
2.5. Ma tuý tổng hợp:
Ma tuý tổng hợp là ma tuý được điều chế bằng phương pháp tổng hợp hoá học toàn phần từ các hoá chất hay còn được gọi là tiền chất. Điển hình là amphetamine. Các chất ma tuý tổng hợp thường có tác dụng kích thích mạnh và nhanh hơn các chất ma tuý tự nhiên và bán tổng hợp. Chúng có tác dụng kích thích nhất thời hệ thống thần kinh trung ương gây hưng phấn và ảo giác hoang tưởng. Do vậy ma tuý tổng hợp còn gọi là “các chất loạn thần”, “ma tuý điên”, ” ma tuý bạo lực”. Hiện nay, các chất ma tuý tổng hợp này được coi là những chất ma tuý nguy hiểm nhất.
Người sử dụng ma tuý tổng hợp thường xuyên sẽ bị nghiện, dần bị thiếu ngủ, mất cảm giác thèm ăn, thường xuyên bị chóng mặt và các dấu hiệu cường giao cảm như: tăng huyết áp, tăng thân nhiệt và rối loạn tâm thần, rối loạn nội tiết, rối loạn tâm sinh lý và nhiều chức năng khác của cơ thể. Hiện nay, hình thức sử dụng ATS phổ biến nhất là dạng thuốc viên (như viên nhộng, viên nén) có kích thước, màu sắc, kí hiệu khác nhau.
3. Cây có chứa chất ma túy là gì những cây gì ?
Căn cứ vào Khoản 6 Điều 2 Luật phòng, chống ma túy 2021 có hiệu lực từ ngày 01/01/2022:
Cây có chứa chất ma túy là cây thuốc phiện, cây côca, cây cần sa và các loại cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định.
Theo quy định tại Nghị định 57/2022/NĐ-CP, những loại cây sau được liệt kê vào danh mục cây có chứa chất ma túy:
– Cây cần sa hay còn có tên khác là cây Bồ đà
– Cây Khát (Lá cây Catha edulis)
– Cây thuốc phiện (Cây anh túc)
– Cây cô ca
