Nắm bắt giá trị của thời gian và quý trọng vẻ đẹp, hưởng thụ niềm vui trong cuộc sống, đồng thời cống hiến để tạo ra giá trị có ích cho đời chính là triết lý nhân sinh trong bài thơ Vội vàng. Dưới đây là bài viết về Phân tích triết lý nhân sinh mới mẻ trong bài thơ Vội vàng.
Mục lục bài viết
1. Dàn ý Phân tích triết lý nhân sinh mới mẻ trong bài thơ Vội vàng:
1.1. Giới thiệu:
Giới thiệu sơ lược về tác giả, tác phẩm, triết lí nhân sinh trong tác phẩm.
1.2. Thân bài:
– Triết lý nhân sinh trong bài thơ “Vội vàng”:
Triết lý sống trong bài thơ “Vội vàng” của Xuân Diệu là triết lý sống mãnh liệt, cống hiến và hy sinh. Triết lý này đắm chìm trong tâm tư tình cảm của lẽ sống. Đặc biệt:
a Vẻ đẹp tựa thiên đường nơi hạ giới:
Thiên nhiên là một khu vườn đầy sắc xuân tình, tươi mới, tràn đầy sức sống: “tháng mật, hoa ngoài ruộng…khúc tình ca” → nhà thơ đã khám phá ra một thiên đường nơi hạ giới với hoa thơm, trái ngọt của mùa xuân .
Vẻ đẹp của thiên đường trên trái đất được tạo ra bởi con người.
Đôi mắt “xanh xanh” của nhà thơ đã phát hiện ra vẻ đẹp kì diệu của thiên nhiên → thưởng thức thiên nhiên như thưởng thức tình yêu.
b. Trong đời người, con người đẹp nhất. Đặc biệt là trong tuổi trẻ và tình yêu:
Với Xuân Diệu, con người là chuẩn mực của cái đẹp chứ không phải thiên nhiên là chuẩn mực của vẻ đẹp con người như trong thơ cổ.
Nhà thơ đã tạo nên những hình ảnh độc đáo, táo bạo như “Tháng giêng ngọt ngào như đôi môi kề bên” → tận hưởng thiên nhiên như tận hưởng tình yêu.
c. Con người phải biết tận hưởng, sống hết mình với tuổi trẻ:
Xuân Diệu rất nhạy cảm với sự trôi qua của thời gian bởi nhà thơ hiểu sâu sắc giá trị của sự sống cá nhân trong cuộc đời: “Nói chi rằng xuân còn quanh, Tuổi xuân chẳng nở hai lần”. → Khát vọng sống nồng nàn, mãnh liệt, được tận hưởng phần đẹp nhất của đời người: tuổi trẻ, tình yêu.
Khát vọng được sống hết mình, khắc khoải: “tôi muốn níu giữ”, “tôi muốn cạn kiệt”, “tôi muốn say”, “tôi muốn được lấp đầy”, “lảo đảo”, “đầy đủ”, “ muốn cắn”…
– Triết lý nhân sinh độc đáo trong bài thơ còn được thể hiện qua việc sử dụng hình ảnh tượng trưng: Mùa xuân – tuổi trẻ. Mùa xuân là biểu tượng của hạnh phúc, tình yêu và tuổi trẻ…tình yêu là biểu tượng của hạnh phúc trần gian.
– Tóm tắt triết lý nhân sinh của Xuân Diệu trong bài thơ Vợ vàng:
Tóm lại, triết lý nhân sinh của Xuân Diệu trong bài thơ Voi vàng là sống phiêu lưu, tận hưởng, tận hiến, biết trân trọng tuổi trẻ và tình yêu. Bằng cách sử dụng các hình ảnh biểu tượng, nhà thơ đã tạo ra một bức tranh sinh động về cuộc sống trẻ trung, tươi đẹp, tràn đầy hy vọng.
– Tầm quan trọng của triết lý nhân sinh này đối với đời sống của con người:
Triết lý nhân sinh của Xuân Diệu trong bài thơ Voi vàng là lời nhắn nhủ đến con người, tuyên truyền lối sống tích cực, biết tận hưởng cuộc đời, biết trân trọng những giá trị đích thực, và sống với đam mê. Triết lý nhân sinh này giúp con người tìm thấy những giá trị đích thực trong cuộc sống, sống hạnh phúc, tạo nên một tương lai tươi sáng và rực rỡ.
1.3. Kết luận:
Với bài thơ Vội vàng, Xuân Diệu đã góp phần làm tăng giá trị cho văn học Việt Nam, bởi tác phẩm của ông không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn mang đậm tinh thần nhân đạo và triết lý sống.
2. Phân tích triết lý nhân sinh mới mẻ trong bài thơ Vội vàng:
Ai yêu thơ chắc chắn không ai không biết về nhà thơ lừng danh Xuân Diệu và không bị cuốn hút bởi bài thơ đặc biệt Vội vàng của ông. Vội vàng được sáng tác bởi một nhà thơ mới nhất trong số tất cả các nhà thơ mới, có giá trị nghệ thuật cao và đặc biệt là giàu ý nghĩa nhân sinh mới mẻ.
Trong lời giới thiệu về thơ của Xuân Diệu, Thế Lữ viết rằng “Thơ ông dựng trên đất của một tấm lòng trần gian”, với một trái tim yêu đời, ham sống đến cuồng nhiệt. Vì vậy, ngay từ đầu bài thơ “Vội vàng”, thi sĩ đã mô tả một bức tranh cuộc sống trần thế tràn ngập âm thanh, màu sắc và ánh sáng.
Của ong bướm này đây tuần tháng mật
Này đây hoa của đồng nội xanh rì
Này đây lá của cành tơ phơ phất
Của yến anh này đây khúc tình si
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi
Mỗi buổi sáng thần vui hằng gõ cửa
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần…
Mỗi câu thơ trong đoạn thơ của Xuân Diệu khắc họa một vẻ đẹp của cuộc sống, khiến người đọc cảm thấy sự phong phú, hấp dẫn và tràn đầy. Từ mật ngọt của ong bướm, hoa lá đồng nội, khúc nhạc tình của chim chóc, ánh sáng bình minh, mùa xuân đất trời cho đến đôi môi của thiếu nữ, mỗi hình ảnh, âm thanh đó đều tươi mới và nóng bỏng như chúng vừa mới được khám phá và đưa vào thơ. Cảm giác đó tác động trực tiếp vào giác quan của người đọc, như một lời mời gọi, quyến rũ. Đoạn thơ được xây dựng như một phép liệt kê, nhưng mỗi câu thơ lại mang đến một vẻ đẹp độc đáo của cuộc sống. Xuân Diệu đã viết về cuộc sống với tình yêu và đam mê cuồn cuộn, khiến người đọc cảm thấy những câu thơ đang tuôn trực tiếp từ trái tim và linh hồn của ông. Các ý tưởng và hình ảnh trong đoạn thơ liên tục xuất hiện như những đợt sóng vô tận, không ngừng, không nghỉ. Với từ điệu “này đây”, đoạn thơ như một tiếng reo vui sướng, háo hức và mời gọi tha thiết. Xuân Diệu muốn đưa tất cả cuộc đời của mình vào thơ để tặng cho những người yêu thơ.
Trong bức tranh sáng tạo của cuộc đời, ta có thể nhận thấy một quan niệm mới, tích cực về nhân sinh được thể hiện bởi nhà thơ. “Vội vàng” có thể được coi là một ca khúc ca ngợi tình yêu đời sống, kêu gọi mọi người hãy tìm thấy sự đẹp và hạnh phúc trong cuộc sống trần tục. Cuộc sống này đẹp đẽ và đáng sống, vì vậy hãy sống hết mình, sống mạnh mẽ và tận hưởng tất cả những gì cuộc đời mang lại. Quan niệm sống này mang tính nhân văn sâu sắc, trái ngược hoàn toàn với tư tưởng bi quan và thoát ly của một số nhà thơ hiện đại và một số bạn trẻ ngày nay.
Tuy nhiên, khi cảm nhận hết sự đẹp và hấp dẫn của cuộc đời, Xuân Diệu cũng cảm thấy buồn vì sự ngắn ngủi của cuộc sống con người. Giọng thơ tràn đầy niềm vui và sự háo hức, nhưng kết thúc bằng một cảm giác thất vọng và buồn bã: “Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa!” Nhà thơ hiểu rõ quy luật thời gian vô tình và đầy nghiệt ngã.
Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua
Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già
Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất .
Với Xuân Diệu, thời gian không chỉ là một khái niệm trừu tượng mà còn thể hiện rõ trên mọi sự vật. Ông nhìn thấy thời gian qua những bước đi và sự tàn tạ của mùa xuân. Cuộc sống là một quá trình không ngừng chuyển động, không ai và không cái gì có thể đứng im. Thời gian không bao giờ chờ đợi, mỗi ngày đến đều là một ngày trôi qua. Xuân còn non trẻ thì sớm trở thành già nua. Vì vậy, con người phải cố gắng vượt qua thời gian để sống một cuộc đời ý nghĩa. Thay vì đợi đến khi mùa hạ sang mới thấy được sự sống động của mùa xuân, Xuân Diệu luyến tiếc mùa xuân ngay khi đang trong mùa xuân. Đó là lối sống quan trọng với việc đón nhận và tận dụng thời gian.
Xuân Diệu thể hiện đỉnh cao của sự lo sợ và tiếc nuối về thời gian trong hai câu thơ:
Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời
Thế giới vĩnh viễn bao la, nhưng cuộc đời người lại có giới hạn, tuổi xuân ngắn ngủi. Đây là quy luật đắng cay của sự sống. Nó như những giọt sương mù trong đêm tối làm cho nhà thơ than vãn: “Xuân qua mau, tôi sẽ mất hết!” Nhưng nỗi buồn của Xuân Diệu không gây ra cảm giác đầu hàng hay chán nản cho người đọc. Thay vào đó, nó khơi gợi niềm khát khao sống với sức mạnh tối đa, kêu gọi con người phải sống chân thành và dũng cảm, đua tranh với thời gian để sống trọn vẹn. Bởi vì ta không thể dừng lại ánh nắng, không thể kiềm chế gió, nên chẳng còn cách nào khác là “Hãy đi thật nhanh, khi mùa chiều chưa phai tàn!” Nhà thơ muốn ôm trọn cả thiên hạ vào lòng, thu nhận tất cả âm thanh, màu sắc, cảm giác của cuộc sống để thỏa mãn hết mức. Cảm xúc mãnh liệt, nồng nàn ấy tác động trực tiếp vào giác quan người đọc: Ta muốn ôm trọn tất cả.
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước và cây và cỏ rạng
Cho chuếnh choáng mùi hương, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi
Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi !
Tại sao phải chậm rãi trong cuộc đời, khi vội vã chính là cốt lõi của quan niệm sống mà Xuân Diệu muốn truyền tải? Vội vã không chỉ là một trạng thái tạm thời, mà là một triết lý sống dựa trên nhận thức sâu sắc về giá trị của thời gian và đời sống. Đọc thơ của Xuân Diệu, bạn sẽ cảm nhận được sự tương đồng với phương châm sống tích cực của nhiều bạn trẻ ngày nay, đó là “Cống hiến hết mình và tận hưởng tối đa”.
Nắm bắt giá trị của thời gian, yêu cuộc sống và quý trọng vẻ đẹp, hưởng thụ niềm vui trong cuộc sống, đồng thời cống hiến để tạo ra giá trị có ích cho đời. Tự khẳng định bản thân, vai trò, tài năng và quyết tâm để thực hiện lí tưởng và mục đích sống. Tránh xa lối sống bàng quan, nhạt nhẽo, thu mình. Đó là thông điệp mang ý nghĩa nhân sinh tích cực mà Xuân Diệu muốn truyền tải đến chúng ta qua thơ ca. Thơ ca không chỉ là một sáng tạo nghệ thuật, mà còn mang lại giá trị thực tiễn cho cuộc sống.
3. Phân tích triết lý nhân sinh mới mẻ trong bài thơ Vội vàng chọn lọc:
Xuân Diệu là một nhà thơ tiên phong đóng góp nhiều cho phong trào thơ Mới. Thơ của ông thể hiện tâm hồn nhạy cảm, tinh tế và gần gũi với cuộc sống thường ngày. Bức tranh cuộc sống tươi đẹp là nguồn cảm hứng cho triết lí nhân sinh trong bài thơ Vội vàng. Ông táo bạo bày tỏ khát vọng chinh phục và nắm giữ những khoảnh khắc tươi đẹp nhất của tự nhiên, như trong mở đầu bài thơ:
“Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi”
Ông biết rằng vẻ đẹp của thiên nhiên không cần phải tìm ở nơi xa xôi, mà ngay trước mắt chúng ta. Đó là bức tranh mùa xuân tràn đầy sự sống.
Này đây hoa của đồng nội xanh rì
Này đây lá của cành tơ phơ phất
Của yến anh này đây khúc tình si”
Với bốn câu thơ đầy tinh tế, Xuân Diệu đã tạo ra một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp với những cảnh sắc, hương vị hiện hữu ngay trước mắt người đọc. Trong bức tranh, chúng ta được chứng kiến sự tươi vui của ong bướm trong mùa mật, cùng với những cánh hoa và lá xanh tươi phủ đầy đồng nội. Ánh nắng và sức sống của mùa xuân cũng được miêu tả một cách chân thật và ấm áp. Nhưng điều đặc biệt của bức tranh này là sự lồng ghép của con người vào cảnh vật, khiến cho con người trở thành một phần quan trọng của vẻ đẹp thiên nhiên. Ví dụ như trong câu thơ “ánh sáng chớp hàng mi”, Xuân Diệu sử dụng con người làm thước đo để đánh giá vẻ đẹp thiên nhiên. Bằng cách này, nhà thơ tạo ra một cách nhìn mới, táo bạo hơn, và khẳng định rằng hạnh phúc con người không chỉ tồn tại trong thế giới tưởng tượng, mà còn ở ngay quanh ta trong cuộc sống hiện thực.
Xuân Diệu hiện thực hóa triết lý nhân sinh của mình thông qua tâm hồn nhiệt tình, sôi nổi. Ông hiểu rõ về quy luật của mùa xuân tự nhiên và mùa xuân cuộc đời. Trong khi mùa xuân tự nhiên là một sự tuần hoàn theo quy luật của tạo hoá, cuộc đời của con người lại có giới hạn. Chính vì điều đó, ông khuyên rằng ta nên sống gấp đôi, sống vội và không lãng phí thời gian.
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân”
Triết lý nhân sinh của Xuân Diệu thể hiện rõ trong tâm hồn sôi nổi, thiết tha, thể hiện sự hiểu biết sâu sắc, tinh tế về chu kỳ tự nhiên của mùa xuân và mùa xuân của cuộc đời. Trong khi thiên xuân thuận theo quy luật tự nhiên, đời người thì có hạn, chính vì thế ông chủ trương sống nhanh, sống khỏe.
Bài thơ “Vội vàng” của ông cho thấy sự hiểu biết sâu sắc của ông về các quy luật tự nhiên, có được qua kinh nghiệm cá nhân, khi ông tiếc nuối cho mùa xuân qua đi khi nó còn đang chớm nở. Giữa niềm hân hoan, ngất ngây, ông không bao giờ quên nâng niu, trân trọng từng phút giây, như tiếc nuối tuổi xuân đã qua.
Qua thơ, Xuân Diệu gửi gắm triết lý nhân sinh dựa trên dòng thời gian, thể hiện qua những ước vọng của chính ông ở những dòng cuối bài thơ. Anh kêu gọi độc giả đón nhận cuộc sống trọn vẹn với niềm đam mê và sự cống hiến, sống trong thời điểm hiện tại và tránh hối tiếc.
