Soạn bài Những đứa con trong gia đình: Tác giả và tác phẩm

– Ông mồ côi cha từ năm mười tuổi, mẹ đi bước nữa, ông phải sống nhờ vào họ hàng , chính vì vậy cuộc đời ông vất vả, tủi cực ngay từ thưở từ nhỏ 

– Năm 1943, ông theo một người anh vào Sài Gòn, vừa đi làm kiếm sống vừa tự học. 

– Năm 1945, ông tham gia cách mạng rồi gia nhập lực lượng vũ trang. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, ông làm công tác tuyên huấn, vừa chiến đấu vừa hăng hái hoạt động văn nghệ.

– Năm 1954, ông tập kết ra Bắc, công tác ở tòa soạn tạp chí Văn nghệ Quân đội.

– Năm 1962, ông tình nguyện trở lại chiến trường miền Nam, công tác tại Cục chính trị quân giải phóng miền Nam, là một trong những thành viên sáng lập và phụ trách tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng.

– Năm 2000, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. 

– Sáng tác của Nguyễn Thi bao gồm nhiều thể loại: bút kí, truyện ngắn, tiểu thuyết. Sau khi ông hi sinh, tác phẩm của ông được sưu tập và in lại trong Truyện và kí (xuất bản năm 1978), Nguyễn Ngọc Tấn – Nguyễn Thi toàn tập (4 quyển, xuất bản năm 1996).

Phong cách nghệ thuật : 

– Tác phẩm của ông bắt nguồn từ hiện thực ác liệt ở mặt trận miền Đông Nam Bộ 

– Những nhân vật trong sáng tác của ông là những người nông dân vùng Đông Nam Bộ, là những con người với bản chất hồn nhiên, bộc trực, trung hậu với một lòng căm thù giặc sâu sắc; song cũng vô cùng gan góc, dũng cảm, sẵn sàng hi sinh vì quê hương, vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

– Nguyễn Thi là một người nghệ sĩ tài năng với năng lực phân tích tâm lí nhân vật sắc sảo, sâu sắc đầy tinh tế

– Các sáng tác của ông vừa giàu chất hiện thực, đầy những chi tiết dữ dội, ác liệt của chiến tranh, vừa đằm thắm giàu chất trữ tình với vốn ngôn ngữ phong phú, góc cạnh, mang đậm chất Nam Bộ, có khả năng tạo nên những nhân vật có cá tính mạnh mẽ.

– Một số các tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Nguyễn Thi: Trăng sáng ( năm 1960),  Đôi bạn (năm 1962),  Những đứa con trong gia đình (năm 1966)… 

4. Soạn bài Những đứa con trong gia đình:

Caau 1: 

Những đứa con trong gia đình được kể lại một cách chi tiết dưới góc nhìn của Việt khi anh đang bị thương phải nằm lại nơi rừng sâu đầy hiểm nguy, gian nan.

Tác giả chọn lối trần thuật này với tác dụng giúp

– Câu chuyện vừa được trần thuật một cách chi tiết, vừa bộc lộ được tính cách nhân vật một cách rõ nét, sâu sắc hơn. 

– Câu chuyện trở nên hấp dẫn, thu hút hơn khi được kể qua con mắt và ngôn ngữ riêng của nhân vật, giúp độc giả dễ cảm nhận được từng cảm xúc, nét tính cách của mỗi nhân vật nói chung và Việt nói riêng.

– Tác giả đi sâu vào khái quát thế giới nội dung sâu bên trong của nhân vật nhằm dẫn dắt câu chuyện mượt mà hơn, đồng thời mạch của câu chuyện cũng trở nên linh hoạt, có thể thay đổi cả thời gian lẫn không gian phụ thuộc theo trật tự tuyến tính mà tác giả muốn.

Câu 2:

Có thể nói, sợi dây gắn kết các thành viên trong gia đình lại với nhau chính là truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm cùng một lòng căm ghét giặc đến tột cùng với những mất mát, đau thương mà chúng đã gây ra bằng những tội ác không thể dung thứ.

– Truyền thống một lòng trung với nước, hiếu với dân nồng nàn, mãnh liệt cùng một lòng căm thù tột độc, mãnh liệt bọn xâm lược với những tội ác tàn độc, man rợ:

+ Nhân vật chú Năm: là nhân vật đại diện, lưu giữ những giá trị truyền thống của gia đình như những câu hò, cuốn sổ,….

+ Má Việt: người mẹ Việt Nam điển hình với khả năng chịu đựng mọi đau thương, cố gắng duy trì sự sống, trước mọi tình huống hiểm nguy vẫn luôn luôn che chở, bảo bọc cho đàn con cùng với một tinh thần đấu tranh đầy quả cảm, anh dũng,…

– Hai chị em Việt và Chiến: đại diện những đứa con tình nguyện đứng lên cầm súng để chiến đấu báo thù cho ba mẹ đã bị bọn giặc Pháp man rợ giết hại, đồng thời cũng là đại diện cho thế hệ trẻ Việt Nam với một lòng nồng nàn yêu thương, yêu dân và sẵn sàng hi sinh tất cả vì độc lập của dân tộc.

Câu 3

Nét tương đồng về tính cách của hai chị em Việt và Chiến:

– Hai chị em đều được sinh ra trong gia đình với truyền thống yêu nước nồng nàn nhưng phải chịu nhiều đau thương, mất mát của ba, má.

– Tuy tuổi còn nhỏ nhưng hai chị em Việt và Chiến đã nuôi dưỡng trong mình ý chí lớn lao báo thù nhà, trả nợ nước và cùng ấp ủ nguyện vọng được cầm súng đánh giặc.-+ Người đọc có thể cảm nhận được rõ nét tình yêu thương, sự đùm bọc lẫn nhau của hai chị em,hoặc là hành động tranh nhau ghi tên đi tòng quân. 

– Hai chị em Việt Chiến là đại diện của lớp trẻ Việt Nam, của những chiến sĩ đầy dũng cảm và gan dạ và giờ đây đánh giặc theo một lẽ tât nhiên đã trở thành niềm hạnh phúc của hai chị em.

– Điểm riêng biệt ở hai chị em:

*Chiến (hơn Việt 1 tuổi):

– Tính cách:  rất người lớn, để đánh vần hết cuốn sổ gia đình, Chiến quyết bỏ ăn và thậm chí Chiến còn học cách nói “trọng trọng” như chú Năm…

– Luôn luôn nhường nhịn em, tuy đôi lúc cũng tranh giành một chút như tranh công đi bắt ếch, nhưng thường thì sẽ vẫn nhường Việt.

→ Đây là nhân vật được xây dựng mang tính cách phù hợp với tâm lí lứa tuổi và đồng thời đây còn là nhân vật gợi lên từ hồi tưởng của Việt.

 Việt:

– Mang trong mình nét tính cách ngây ngô, vô tư và hồn nhiên đúng tuổi của một cậu con trai mới lớn.

– Hay tranh giành với chị Chiến.

– Mang trong mình lòng dũng cảm, gan dạ cùng tình yêu gia đình. Nét tính cách này được thể hiện qua việc ngay khi còn nhỏ, Việt đã xông vào đá ngay thằng giết cha mình,xung phong ghi tên tòng quân để trả thù cho gia đình, thậm chí khi chiến đấu trên chiến trận dù chỉ có một mình vẫn quyết tâm ăn thua với kẻ thù cho đến cùng.

→ Nguyễn Thi đã xây dựng lên một nhân vật thể hiện sự thành công trong nghệ thuật xây dựng tính cách nhân vật của mình , dù tuổi còn nhỏ nhưng Việt đã rất chững chạc và gan dạ, dũng cảm trước kẻ thù của gia đình, của dân tộc.

Câu 4

Khuynh hướng sử thi trong đoạn trích:

– Khuynh hướng được thể hiện qua việc ngợi ca truyền thống của dân tộc cũng như được thể hiện trong cả truyền thống của gia đình.

– Cuốn sổ ghi chép mà chú Năm giữ cũng chính là lịch sử gia đình, từ đó người đọc có thể nhìn thấy được cả một chặng đường lịch sử của một gia đình, một đất nước, của một dân tộc trong cuộc chiến đấu chống Mĩ.

– Số phận của các thành viên trong gia đình Việt và Chiến cũng chính là đại diện cho số phận chung của người dân Nam Bộ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ đầy gian khổ, ác liệt, hiểm nguy.

– Mỗi nhân vật trong truyện đều tự ý thức được trách nhiệm đối với gia đình, Tổ quốc và đều mang trong mình những phẩm chất anh hùng: gan dạ, dũng cảm, kiên trung, bất khuất, căm thù giặc sâu sắc, giàu tình yêu quê hương, đất nước, một òng với cách mạng, với dân tộc.

→ Có thể nói tác phẩm là một bản anh hùng ca hào hùng, bất diệt về người dân Nam Bộ.

Câu 5

Một trong những đoạn văn gây cảm động nhất với độc giả là cảnh hai chị em khiêng bàn thờ của ba má băng qua cánh đồng để gửi sang nhà chú Năm trước khi lên đường chiến đấu vì sự nghiệp cao cả là trả thù cho cha mẹ và bảo vệ độc lập, tự do của quê hương, đất nước. Người đọc xúc động, bồi hồi trước sự hiếu thảo, trọn ơn vẹn nghĩa vẹn tình của hai chị em Việt và Chiến với cha mẹ. Dù trong hoàn cảnh gian khổ, khó khăn, hiểm nguy nhưng hai chị em vẫn yêu thương nhau và không quên nghĩa vụ của một người con đối với ba má, đỗi với gia đình. Hai chị em đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh với gia đình, với quê hương và đất nước. Và đến cuối cùng, hai chị em vẫn trung thành đi theo cách mạng, đi theo con đường mà ba mẹ đã lựa chọn với một lòng nhiệt thành yêu nước thương dân.