Quỹ ETF là gì? Ưu nhược điểm của ETF? Nên đầu tư không?

1. Quỹ ETF là gì?

ETF (Exchange Traded Fund) là một dạng quỹ đầu tư nhận động được mô phỏng theo một công cụ duy nhất, chẳng hạn như cổ phiếu của một quốc gia như S&P 500 của Hoa Kỳ (500 công ty hàng đầu) hoặc VN30 (30 công ty hàng đầu) của Việt Nam, hay một nhóm ngành cụ thể như bất động sản, hàng hóa, dầu mỏ, ngoại tệ, vàng, hay một rổ tài sản nhất định.

Với ETF dạng quỹ, nhà đầu tư không cần lựa chọn loại chứng từ xác định nhiều cổ phiếu nhất mà chỉ cần mua chứng chỉ ETF. Loại hình đầu tư này thuộc loại nhà đầu tư thụ động và thường hấp dẫn các nhà đầu tư vì chi phí thấp (lợi nhuận ròng cao hơn), nhưng lại được giao dịch như chứng khoán trên thị trường.

ETF góp phần đa dạng hóa các sản phẩm chứng khoán, cũng như cung cấp thêm công cụ cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, giống như bất kỳ sản phẩm tài chính lớn nào khác, ETF phải chịu những hạn chế và rủi ro nhất định mà nhà đầu tư cần hết sức lưu ý.

2. Ưu nhược điểm của ETF?

2.1. Ưu điểm:

Hiệu quả chi phí:

Một trong những lợi ích chính của ETF là hiệu quả chi phí của nó. Các quỹ được quản lý thụ động nên chi phí quản lý thấp hơn so với các quỹ được quản lý chủ động. Nhà đầu tư không phải mua/bán cổ phiếu thường xuyên nên tiết kiệm được một khoản chi phí hiệu quả trong quá trình giao dịch chứng khoán. Hơn nữa, phí giao dịch không đáng kể, thấp hơn nhiều so với phí đầu tư.

Đa dạng hóa:

Một ETF thường được đầu tư vào nhiều cổ phiếu theo chỉ số, VN30 chẳng hạn. ETF cho phép các nhà đầu tư đa dạng hóa danh mục đầu tư của họ, giúp bảo vệ họ trước những biến động của thị trường. Mua ETF là một cách đặt cược an toàn cho những người mới bắt đầu đầu tư vào thị trường chứng khoán, không đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về từng loại cổ phiếu.

Thuận tiện và minh bạch:

ETF cũng mang lại những lợi ích tương tự như đầu tư vào cổ phiếu. Nhà đầu tư có quyền truy cập vào tất cả các tính năng có sẵn, bao gồm lệnh mua/bán, giao dịch ký quỹ, lệnh cắt lỗ, lệnh giới hạn… Tất cả các quỹ nắm giữ đều được công khai hàng ngày. Điều này giúp các nhà đầu tư theo dõi chặt chẽ danh mục đầu tư của họ.

Ngoài ra, đầu tư theo bóng chứng khoán (đầu tư theo khối lượng) còn hạn chế các đối tượng thị trường lợi dụng, thao túng.

Linh hoạt:

Giống như phiếu mua cổ phiếu, quỹ ETF sẽ cho phép các nhà đầu tư thực hiện giao dịch mua và bán vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày, nó chỉ thực sự kết thúc khi thị trường đóng cửa. Có nhiều lựa chọn cho phép nhà đầu tư tham gia thị trường bằng lệnh thị trường hoặc lệnh giới hạn (market order, limit order).

Thu hút vốn ngoại:

ETF là con đường nhanh nhất để nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thị trường chứng khoán Việt Nam. Thông qua quỹ ETF, nhà đầu tư nước ngoài cũng sẽ được sở hữu gián tiếp những cổ phiếu đã đạt tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa mà họ không thể mua trực tiếp.

2.2. Hạn chế:

Không khớp với chỉ mục:

Các nhà đầu tư vẫn phải trả một khoản phí quản lý ETF, phí này tạo ra lợi nhuận ngay lập tức cho các nhà đầu tư của họ mà không đảm bảo thời gian khớp chính xác với con số duy nhất mà ETF mô phỏng. Giá mua và bán cổ phiếu của nhà đầu tư trong quỹ cũng có thể thay đổi theo giá trị tài sản ròng của chỉ số cơ bản, làm giảm lợi nhuận. Do đó, các nhà đầu tư cần đánh giá chi phí trước khi mở ETF thay thế.

Thanh khoản kém:

Một số quỹ ETF dường như có chênh lệch giá mua/bán khá cao, dẫn đến tăng chi phí giao dịch. Cổ phiếu của các công ty phát hành hành động nhỏ cũng có thể được coi là thị trường sáng sủa và nó có tỷ lệ chi trả thấp.

Lợi tức thấp hơn tự đầu tư cổ phiếu:

Chi trả cổ tức có thể thấp hơn nếu bạn mua cổ phiếu riêng lẻ, vì đây là mức trung bình của cổ tức cho tất cả các công ty trong ETF.

Bất chấp sự đa dạng hóa mà ETF cung cấp, khoản đầu tư vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi sự biến động trên thị trường và thua lỗ khi giá thị trường giảm. Rủi ro này có thể tăng lên với sự chuyên môn hóa của ETF – việc rút tiền tập trung vào một thị trường thích hợp tiềm ẩn nhiều biến động hơn với khả năng phục hồi lớn hơn, rộng hơn.

Xoay tỷ lệ:

Tuy nhiên, các quỹ giao dịch trao đổi (ETF) luôn cố gắng theo dõi giá của các phương tiện sản xuất tài chính, nhưng chênh lệch giá vẫn có thể xảy ra. Danh mục đầu tư của ETF có thể khác với danh mục đầu tư chứng khoán có cấu trúc chỉ tham chiếu bằng số (vì nhiều lý do khác nhau như kỹ thuật mô phỏng số, biến động giá của chứng khoán trong danh mục). Điều này làm cho lợi nhuận trên chênh lệch (cao hơn hoặc thấp hơn) so với lợi nhuận trên chỉ số tham chiếu. Đối với một nhà đầu tư trong quỹ ETF, sự sai lệch này so với chỉ số tham chiếu (lỗi theo dõi) là một yếu tố rủi ro tiềm ẩn.

3. Có nên đầu tư quỹ ETF không?

Để tìm câu trả lời chính xác cho câu hỏi có nên đầu tư vào quỹ ETF hay không, dưới đây chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về những lợi ích và rủi ro khi đầu tư vào quỹ ETF.

Lợi ích của việc đầu tư vào quỹ ETF

– Đa dạng hóa danh mục, giảm thiểu rủi ro: Khi đầu tư vào quỹ ETF, nhà đầu tư có thể tiếp cận gần với một bộ số duy nhất, thay vì phải mua tất cả các cổ phiếu trong bộ số duy nhất đó. Một quỹ ETF có thể đầu tư vào nhiều sản phẩm và lĩnh vực khác nhau. Điều này giúp các nhà đầu tư giảm rủi ro bằng cách đầu tư vào một loại hoặc lĩnh vực tài sản cố định.

– Tiết kiệm thời gian: Nhà đầu tư sẽ không có đủ thời gian và công sức để lựa chọn và mua nhiều loại cổ phiếu trong một quả bóng tròn. Ngoài ra, không có nhiều thời gian để theo dõi biến động của các cổ phiếu riêng lẻ. Với ETF, các nhà đầu tư có thể đầu tư vào một loại danh mục đầu tư duy nhất hoặc một bộ số mà họ quan tâm.

– Chi phí thường xuyên thấp: ETF đầu tư theo chiến lược thụ động nên chi phí thường xuyên thấp. Các chuyên gia hay nhà đầu tư không cần mất nhiều thời gian để phân tích và lựa chọn cổ phiếu giá rẻ nữa. Ngoài ra, phí quản lý hàng năm chưa đến 1%, thấp hơn so với các hệ thống thu phí khác.

– Tính thanh khoản: ETF thường có tính thanh khoản cao. Khi nhu cầu mua ETF của nhà đầu tư trên thị trường thứ cấp tăng lên, sẽ có thêm nhiều chứng chỉ quỹ mới được tạo ra cho thị trường mua bán đảo chiều.

– Tính minh bạch cao: ETF thường công bố danh mục hàng ngày, thay vì công bố vào cuối quý như các đơn vị khác.

– Giao dịch quỹ dự phòng tích cực: Chứng chỉ quỹ ETF được mua bán trên sàn hàng ngày. Giá của nó sẽ thay đổi theo cung – cầu và biến động của thị trường. Điều này giúp các nhà đầu tư biết chính xác số tiền họ phải trả để mua và số tiền thu được khi bán.

Rủi ro khi đầu tư quỹ ETF:

Trong nhà đầu tư, lợi ích luôn đi kèm với rủi ro mà nhà đầu tư nên cẩn trọng. ETF đầu tư cũng không ngoại lệ.

– Các quỹ ETF hoạt động trên một thị trường linh hoạt và tất cả các tài sản thường dao động trong mỗi giao dịch. Điều này có thể khiến các nhà đầu tư mạo hiểm vượt qua từng biến động đó.

– Nhà đầu tư thường mua chứng chỉ quỹ ETF thông qua các đơn vị môi trường. Nếu không tìm hiểu kỹ trước khi lựa chọn, nhà đầu tư chắc chắn sẽ gặp phải những đơn vị môi trường làm ăn gian dối, bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

4. Các dạng của quỹ ETF là gì?

ETF chỉ mô phỏng cổ phiếu. (gọi là ETF Equity, mô phỏng chỉ số chứng khoán theo vốn hóa, theo ngành, theo khu vực địa lý…).

ETF mô phỏng chỉ số công cụ nợ. (được gọi là ETF thu nhập cố định, mô phỏng chỉ số trái phiếu chính phủ)

ETF mô phỏng lập chỉ mục. (gọi là Commodity ETF, mô phỏng vàng, nông sản),

ETF chỉ số tiền tệ. (gọi là ETF tiền tệ, mô phỏng chỉ số tiền của các nước phát triển)

5. Các loại quỹ ETF phổ biến tại Việt Nam:

Tham khảo các quỹ ETF được đánh giá tốt nhất Việt Nam năm 2022 dưới đây:

ETF VFMVN30:

Quỹ VFMVN30 (Mã chứng khoán: E1VFVN30) là quỹ ETF đầu tiên tại Việt Nam được cấu hình và vận hành dựa trên sự thay đổi danh mục chứng khoán cơ cấu CCQ. Quỹ được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép thành lập năm 2014 với giá tham chiếu ban đầu trên HoSE là 10.400 đồng/Chứng chỉ. VFMVN30 hiện được quản lý và giám sát bởi một công ty VFM với giá trị danh mục cao hơn 95% giá trị danh mục chứng khoán tương ứng với chỉ số VN30.

FTSE Vietnam Index ETF:

Quỹ FTSE Vietnam Index ETF mô phỏng FTSE Vietnam Index và được niêm yết trên HoSE với điều kiện cấm đầu tư lên tới 5,1 triệu USD. Quỹ được thành lập năm 2008, chỉ là quỹ đầu tiên tại Việt Nam và chính thức niêm yết trên thị trường chứng khoán năm 2014. Tổng giá trị tài sản ước tính năm 2021 là 457 triệu USD, tương đương 457 triệu USD với cổ phiếu chiếm 90% vốn hóa thị trường.

VanEck Vectors Vietnam ETF:

VanEck Vectors Vietnam ETF được thành lập năm 2009, được quản lý và giám sát bởi VanEck Global. Hoạt động của quỹ dưới hình thức đầu tư vào chỉ số MVIS Vietnam Index và đầu tư vào danh mục với 26 cổ phiếu niêm phong. Quỹ hiện có tổng tài sản là 347,5 triệu USD. Điều chỉnh tăng giảm theo vốn hóa, nếu mã có tỷ trọng đầu tư nước ngoài nhỏ hơn 5$ sẽ bị loại khỏi danh mục.