Phân biệt giữa văn hóa, văn minh, văn hiến, văn vật? Ví dụ?

Văn hóa, văn minh, văn hiến và văn vật đều thể hiện nét đặc trưng của thời kỳ, giai đoạn phát triển đất nước. Trong đó, mỗi thuật ngữ thể hiện một khía cạnh ý nghĩa, xác định đối tượng trong giai đoạn đất nước. Văn hóa được nhìn nhận ở các chủ thể trong khía cạnh khác nhau. Tuy nhiên, đều đảm bảo các đặc trưng phải có để được công nhận trong văn hóa quốc gia, dân tộc. Cùng tìm hiểu rõ hơn các thuật ngữ này thông qua các ví dụ cụ thể.

Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568

1. Khái niệm văn hóa:

Văn hóa là bao gồm tất cả những sản phẩm của con người, được thể hiện trong giá trị dân tộc qua thời gian. Và như vậy, văn hóa bao gồm cả hai khía cạnh:

+ Khía cạnh phi vật chất của xã hội như ngôn ngữ, tư tưởng, giá trị.

+ Khía cạnh vật chất như nhà cửa, quần áo, các phương tiện,…

Con người làm nên văn hóa, cũng chính con người xây dựng, gìn giữ và làm mới nét văn hóa. Từ đó mang đến các đặc trưng, tính dân dã, nét độc đáo của văn hóa. Đối với các quốc gia, với từng dân tộc hay ở các vùng miền lại có nét đặc trưng văn hóa riêng. Từ đó làm nên bản sắc văn hóa đa dạng của đất nước, của con người Việt nam.

Có nhiều định nghĩa khác nhau về văn hóa. Mỗi định nghĩa phản ánh một cách nhìn nhận và đánh giá khác nhau. Từ đó cũng thể hiện các nhìn nhận và quan điểm chung:

GS Trần Ngọc Thêm đưa ra định nghĩa:

“Văn hóa là 1 hệ thống hữu cơ các giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động thực tiễn trong sự tương tác giữa con người với Môi trường tự nhiên và Môi trường xã hội”.

Khái niệm này đã nêu ra 4 đặc trưng cơ bản của văn hóa: Đó là tính hệ thống, tính giá trị, tính lịch sử và tính nhân sinh.

Còn theo chủ tịch HCM, Người lại quan niệm:

Theo những quan điểm quốc tế, UNESCO đã nêu lên 3 đặc điểm cơ bản của văn hóa:

+ Văn hóa bao gồm những giá trị vật chất và tinh thần. Được thể hiện trong đời sống, sinh hoạt và gắn với các hoạt động thực tế của con người.

+ Văn hóa tạo ra sự khác biệt. Nhờ vào sự quản lý, tính bắt buộc chung mà hình thành nên các nét văn hóa riêng biệt.

+ Văn hóa là động lực cho sự phát triển. Bởi các nét đẹp, đặc sắc được gìn giữ và phát huy qua nhiều đời. Từ đó mang đến niềm tin, giá trị bản sắc bên cạnh các chuẩn mực khô khan.

Kết luận:

Các định nghĩa về văn hóa tóm lại có thể quy về 2 cách hiểu.

+ Đó là những lối sống, cách suy nghĩ, ứng xử (khi được hiểu theo nghĩa rộng). Ví dụ như Tục nhuộm răng, ăn trầu, xăm mình, tổ chức lễ hội ngày mùa, trang phục truyền thống,… Các nét đặc trưng này được áp dụng theo vùng miền, làm nên đặc trưng riêng của các dân tộc hoặc cộng đồng người.

+ Và là những phương diện văn học, văn nghệ, học vấn (khi được hiểu theo nghĩa hẹp). Tức là sự tiếp thu, yếu tố áp dụng và hành xử của người có văn hóa. Ai cũng biết đến các phép tắc, đạo lý cơ bản trong đối nhân xử thế, nhưng không phải mọi người đều hành xử như nhau.

– Di sản văn hóa phi vật thể:

Là sản phẩm tinh thần có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học. Được lưu giữ bằng trí nhớ, chữ viết, được lưu truyền bằng truyền miệng, truyền nghề, trình diễn và các hình thức lưu giữ khác. Từ đó được các thế hệ sau gìn giữ, áp dụng và phát triển. Các di sản này được tồn tại ở dạng đặc biệt, mang giá trị đặc biệt.

Bao gồm nhiều dạng tồn tại khác nhau như:

+ Tiếng nói, chữ viết.

+ Tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học, ngữ văn truyền miệng, diễn xướng dân gian.

+ Lối sống, nếp sống, lễ hội, bí quyết về nghề thủ công truyền thống, tri thức về y, dược học cổ truyền.

+ Về văn hóa ẩm thực, về trang phục truyền thống dân tộc và tri thức dân gian khác.

2. Các thuật ngữ tiếng Anh:

Văn hóa tiếng Anh là Cultural.

Văn minh tiếng Anh là Civilization.

– Do vậy khái niệm văn minh chỉ khía cạnh vật chất, kĩ thuật, các nhìn nhận phân cấp. Văn minh là những thành tựu đã đạt được khi văn hóa phát triển đến một mức độ nhất định của một không gian xã hội nhất định. Sự văn minh mang đến chất lượng chung đối với không gian xã hội đạt được nền văn minh đó.

Ví dụ: văn minh Ai Cập cổ đại, văn minh Địa Trung Hải, văn minh Hoa-Hạ, văn minh trống đồng, văn minh cơ khí, văn minh châu Âu,… Mỗi văn minh lại mang đến cho chúng ta các hiệu quả cải tiến, xây dựng đất nước.

+ Văn hóa xuất hiện trước văn minh, mang đến các đặc điểm nổi bật trong văn hóa của cộng động nhỏ. Trước khi xuất hiện văn minh Văn Lang- Âu Lạc, Việt Nam đã xuất hiện một số nền văn hóa như: văn hóa Hòa Bình, văn hóa Bắc Sơn. Các văn hóa được hình thành trên yếu tố thống nhất, sống chung và có tổ chức của con người.