Nám là gì? Nguyên nhân là gì? Nám có chữa được không?

1. Nám là gì?

Nám là hiện tượng xuất hiện trên da với biểu hiện là những đám màu nâu hoặc màu xám nâu trên da. Vị trí nám hay xuất hiện nhất đó là da mặt. Nám da sinh ra do sự thay đổi sắc tố da xảy ra trên da mặt ở các vị trí như môi, trán, cằm, sóng mũi. Ngoài ra, bệnh cũng có thể gặp ở những vị trí khác nhau trên cơ thể, nhất là đối với những vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

 Nám da thường gặp nhất ở phụ nữ 20-50 tuổi đây là thời kỳ phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, trong đó, nám xuất hiện phổ biến nhất là ở phụ nữ có thai và nám da sau sinh khá phổ biến. Ở nam giới cũng không ngoại lệ, nam giới cũng có thể bị nám da tuy nhiên trường hợp này lại xảy ra ít hơn so với nữ giới. Bên cạnh đó, những vết nám xuất hiện cũng liên quan đến đến địa lý, chủng tộc, màu da khi mà phụ nữ châu Á, da màu có tỷ lệ nám da cao hơn so với phụ nữ da trắng. 

Nám tiếng Anh là Melasma.

2. Nguyên nhân gây nám là gì?

Nguyên nhân gây nám da có thể được giải thích do rối loạn sắc tố thứ phát. Nám được hình thành sẽ đến từ hai nguyên nhân là nguyên nhân nội sinh và ngoại sinh, có thể có trường hợp nám sinh ra từ một trong hai nguyên nhân trên hoặc cũng có thể xuất phát từ một nguyên nhân. 

Nguyên nhân nội sinh:

Đây là những nguyên nhân xuất phát từ bên trong cơ thể của chúng ta.

– Sự lão hóa: đây là một quá trình tất yếu của da. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp khi chúng ta không chăm sóc sức khỏe tốt, gây ra những tổn thương cho cơ thể, cũng như là không chăm sóc các tế bào trong cơ thể, không cho nó sản sinh ra những tế bào mới. Từ đó làm tế bào suy yếu và làm xuất hiện tình trạng nám

– Sự thay đổi nội tiết tố: Nám da thường xảy ra ở phụ nữ có thai hoặc phụ nữ sau sinh; những người sử dụng thuốc tránh thai, nám da cũng có thể gặp ở bệnh nhân mắc các bệnh lý nội tiết tại tuyến giáp, buồng trứng. Bởi vì ở những trường hợp này nội tiết tố trong cơ thể có thể bị thay thế hoặc là bị suy giảm. Chính vì lý do đó mà nám thường hay xuất hiện hơn.

– Stress kéo dài: stress cũng là một trong những nguyên nhân gây ra lão hóa tế bào, chính vì lẽ đó khi lão hóa xuất hiện thì có thể nám cũng sẽ xuất hiện.

– Nhiễm độc thủy ngân, chì, corticoid,… có trong các loại mỹ phẩm: đây là những chất kiến cho da chúng ta trở nên yếu đi và chính vì yếu đi khiến cho da không còn khả năng tự bảo vệ mình. Lúc đó, khi da phải tiếp xúc với ánh sáng có chứa tia UV, sẽ phải sản sinh melanin để tự bảo vệ mình, mà khi melanin tăng sinh quá mức sẽ gây ra nám.

– Cơ địa.

Nguyên nhân ngoại sinh:

Đây là những yếu tố, tác nhân từ bên ngoài gây ra nám.

– Tiếp xúc ánh nắng mặt trời gay gắt: các tia bức xạ UVA, UVB có trong ánh nắng kích thích tế bào hắc tố, có thể gây ra tình trạng rối loạn sắc tố. Ngoài ra, các tia bức xạ này sẽ thúc đẩy quá trình lão hóa da nhanh hơn và có thể gây ra nguy cơ nám cao hơn

– Bệnh lý viêm, nhiễm trùng nhiễm độc.

– Dị ứng da tại chỗ.

– Dinh dưỡng không hợp lý: Như đã nói ở trên, khi các tế bào bị suy yếu chúng ta cần bổ sung các dưỡng chất để cơ thể tạo ra những tế bào mới. Với lý do đó khi chúng ta ăn thiếu hoa quả tươi, thiếu các loại Vitamin thiết yếu sẽ có thể có nguy cơ mắc các triệu chứng về nám.

3. Phân biệt các loại nám:

Nám mảng (Nám ở lớp biểu bì):

Nám mảng là loại nám hình thành ở ngay lớp biểu bì trên bề mặt da. Chân nám chỉ ở lớp thượng bị và lớp ngoài cùng của da. Nám mảng thì có màu nhạt, thường tập trung thành từng mảng, tập trung ở khu vực gò má, trán, mũi và cằm 

Nguyên nhân gây nên nám mảng chủ yếu do những tác động từ môi trường bên ngoài như ánh nắng mặt trời, ô nhiễm không khí, dùng mỹ phẩm chứa hóa chất gây hại,…

Nám đốm (Nám chân sâu)

Nám đốm là loại nám có chân nám nằm sâu dưới da, do các tế bào sinh hắc tố melanocyte đẩy melanin từ trung bì, tạo các đốm đen sẫm màu trên bề mặt da. Loại nám này có hình dạng các nốt chấm tròn, có màu sắc từ nhạt đến đen thẫm.

Nám đốm thường gặp ở phụ nữ sau sinh hoặc bước vào thời kì mãn kinh, do các yếu tố bên trong như di truyền, thay đổi hormone, rối loạn nội tiết tố….

Nám hỗn hợp

Nám hỗn hợp là loại nám kết hợp giữa nám mảng và chân nám nằm sâu. 

Nguyên nhân hình thành nám hỗn hợp do cả yếu tố bên ngoài lẫn bên trong, nhất là di truyền, lão hóa và ánh nắng mặt trời.

Ngoài ba loại nám trên còn có loại nám thứ tư là nám do tổn thương, loại nám này xuất hiện ở các chị em dùng mỹ phẩm kém chất lượng hoặc lạm dụng thẩm mỹ công nghệ cao.

4. Nám có chữa được không?

Việc điều trị nám da thường không đơn giản và mất khá nhiều chi phí. Tuy nhiên, các biện pháp sau có thể giúp phòng ngừa các vấn đề liên quan đến tăng sắc tố da khiến nám da.

– Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời từ 10h đến 15h: vì lúc này các tia bức xạ hoạt động mạnh nhất và có thể làm tổn thương làn da. Trường hợp bắt buộc phải hoạt động ngoài trời trong khoảng thời gian này thì hãy che chắn cẩn thận, và bôi kem chống nắng có chỉ số chống nắng cao, nên dùng loại chuyên biệt dành cho chống nắng ngoài trời.

– Bôi kem chống nắng: đây là một vấn đề mà còn nhiều chị em chưa biết đến. Đó là trước khi ra ngoài cần bôi kem chống nắng trước 15-30 phút, loại kem chống nắng được lựa chọn cần có chỉ số SPS tối thiểu là 30. Cần bôi lại sau mỗi 2h hoặc nhiều lần hơn nếu da đổ nhiều mồ hôi hoặc đi bơi. Hoặc hiện nay, cũng có rất nhiều loại sản phẩm chống nắng từ 4-8h, chị em cũng có thể lựa chọn những loại sản phẩm đó, để có thể tiết kiệm được thời gian, công đoạn chăm sóc

– Đối với các trang phục chống nắng chị em nên lựa chọn mũ rộng vành, áo quần hay váy chống nắng có thể hạn chế sự tác động trực tiếp của tia nắng lên da.

– Chế độ dinh dưỡng: Rau quả tươi có thể giúp có được làn da khỏe, đẹp. Tuy nhiên, ở vấn đề này chúng ta cần nói thêm là cần phải năm đủ năm màu thực phẩm đó là trắng, xanh, cam, đỏ, tím. Cân bằng được giữa năm màu thực phẩm này sẽ giúp chúng ta có một làn da đẹp. Ngoài ra, uống nhiều nước cũng rất cần thiết cho da cũng như các hoạt động khác của cơ thể. Một chế độ dinh dưỡng giàu các Vitamin E, C hay Omega-3,… sẽ đẩy lùi quá trình lão hóa da, giảm thiểu nguy cơ nám da. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần hạn chế các chất kích thích, các thức ăn gây nóng như dầu mỡ để có thể hạn chế được nám da cũng  như các vấn đề tăng sắc tố khác trên da.

– Sử dụng mỹ phẩm được kiểm định an toàn: Các mỹ phẩm có thể chứa những chất có hại cho da, trong đó có chất bào mòn da và khiến cho da dễ bị nám. Tốt hơn hết chúng ta nên lựa chọn những sản phẩm hữu cơ, có nguồn gốc từ thực vật, có nguồn gốc, kiểm định rõ ràng. Muốn hiệu quả nhanh chóng mọi người hãy lựa chọn những sản phẩm sử dụng công nghệ tiên tiến vì khi đó các chất trong sản phẩm được cắt nhỏ và dễ thẩm thấu vào trong da nhanh hơn, tạo ra hiệu quả như mong muốn

– Đi khám bác sĩ da liễu khi có các vấn đề trên da: Khi mới xuất hiện tình trạng nám chúng ta nên đi khám bác sỹ, vì việc phát hiện và điều trị sớm sẽ mang lại hiệu quả cao hơn. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc hay các sản phẩm không rõ nguồn gốc, vì có thể nó sẽ gây ra tình trạng nám da nặng hơn, khó điều trị hơn.

5. Các biện pháp điều trị bệnh Nám da:

Hiện nay, để điều trị nám da có rất nhiều biện pháp khác nhau, có thể sử dụng biện pháp xâm lấn hoặc dinh dưỡng từ bên trong kết hợp với bôi bên ngoài. Bệnh nhân thường phải mất từ  tháng đến 1 năm cho một liệu trình điều trị, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

Tuy nhiên, để không tái phát lại thì chị em cần có một chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý. Đối với chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò rất quan trọng. Việc bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C, omega 3, vitamin B, E…. là rất cần thiết vì nó không chỉ làm giảm các đốm nâu mà còn ngăn ngừa tái phát, làm giảm quá trình lão hóa của da, làm cho cơ thể có một làn da khỏe mạnh. Chính vì vậy, chị em cần bổ sung các loại thực phẩm có chứa các loại vitamin đó hàng này hoặc cũng có thể bổ sung qua đường uống. Bên cạnh đó, các thức ăn gây kích thích như ớt, tiêu, bia rượu,… cũng cần được hạn chế.

Chống nắng là một biện pháp không thể bỏ qua trong quá trình điều trị nám, muốn điều trị nám hiệu quả thì bắt buộc phải chống nắng. Khoảng thời gian tư 10h – 15h hàng ngày khi có tia UV rất cao gây hại cho da, chúng ta cần dùng kem chống nắng để ngăn ngừa yếu tố ngăn cản hiệu quả của quá trình điều trị nám. Bên cạnh đó, các biện pháp tránh nắng vật lý như áo quần chống nắng, đội mũ,…. cũng cần được thực hiện để điều trị nám được hiệu quả.