Phong cách Art Nouveau được sử dụng khá phổ biến và có những nét đặc trưng rất riêng biệt. Các chủ thể là người ưa thích phong cách Art Nouveau mà chưa hiểu được một cách tường tận về lịch sử phát triển. Cùng nhau tìm hiểu phong cách Art Nouveau là gì?
Mục lục bài viết
1. Phong cách Art Nouveau là gì?
Art Nouveau là tiếng Pháp dành cho nghệ thuật mới của Bỉ. Phong cách nghệ thuật tổng thể của người Bỉ, thiết kế của Nghệ thuật Nouveau đã tác động đến các phong trào mạnh mẽ khác như Art Deco. Phong cách Art Nouveau cũng rất phổ biến vào cuối những năm 19 thứ thế kỷ và đầu 20 thứ thế kỷ, phong cách quốc tế này của nghệ thuật là một sự phủ nhận của nghệ thuật hàn lâm hoặc academism nở rộ ngay trước đó.
Art Nouveau cũng chính là một phong cách nghệ thuật độc đáo được bắt nguồn từ châu Âu và đã trở thành một trường phái nghệ thuật mang tính quốc tế tồn tại trong khoảng thời gian từ cuối thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX, trước Thế chiến I.
Người Pháp đã dùng thuật ngữ Art Nouveau với nghĩa là “nghệ thuật mới”, hay thuật ngữ này còn được mọi người biết đến dưới nhiều cái tên khác nhau như “nghệ thuật trẻ” – Jugendstil (tiếng Đức), “Stile Liberty” trong tiếng Ý, “Modernisme” trong tiếng Tây Ban Nha. Còn tại Việt Nam, Art Nouveau được hiểu đơn giản là trường phái Tân nghệ thuật.
Trào lưu nghệ thuật Art Nouveau này thực chất được đặt tên theo một cửa hàng tại thủ đô Paris hoa lệ ở Pháp. Cửa hàng này trên thực tế chủ yếu mở ra với mục đích chính đó chính là nhằm có thể thúc đẩy và ủng hộ ý tưởng nghệ thuật hiện đại. Nói cách khác, Trào lưu nghệ thuật Art Nouveau là phong cách nghệ thuật chịu ảnh hưởng trực tiếp từ nghệ thuật biểu trưng về sự chia sẻ và quan tâm đến cái đẹp, cụ thể là các chi tiết đẹp; ngoài ra cũng tiếp nhận ảnh hưởng từ nghệ thuật Celtic và Nhật Bản. Trào lưu Art Nouveau đã phát triển cực thịnh ở Anh tuy nhiên cũng gây được tiếng vang trên thế giới.
Trường phái nghệ thuật Art Nouveau cho đến hiện nay cũng đã được ứng dụng trong thực tế với nhiều lĩnh vực phong phú và đa dạng, có thể kể đến những lĩnh vực thiết kế phổ biến cụ thể như nghệ thuật trang trí (nội thất, dệt may, trang sức,…) hay công trình kiến trúc. Ngoài ra trường phái nghệ thuật Art Nouveau còn góp mặt trong các tác phẩm hội họa nổi tiếng và là nguồn cảm hứng bất tận cho rất nhiều họa sĩ cho đến nay.
Phong cách Art Nouveau trong tiếng Anh là: Art Nouveau style.
2. Đặc điểm nổi bật của Art Nouveau:
Nếu đã từng biết đến Art Nouveau và xem qua những tác phẩm nghệ thuật liên quan đến trường phái nghệ thuật Art Nouveau này thì chắc hẳn sẽ nhận ra điểm nổi bật của phong cách theo nghệ thuật Art Nouveau này chính là tính hoa mỹ và lượn sóng. Các đường thẳng không có đối xứng, các họa tiết được cách điệu hóa dựa trên hình thức tự nhiên (ví dụ như hoa và cây cỏ), hay các tiên nữ có các đường cong cơ thể mềm mại,… Nhìn chung một tác phẩm của trường phái nghệ thuật này sẽ tương đối tỉ mỉ và phức tạp, từng chi tiết đều được cách điệu và sáng tạo sao cho tự nhiên nhất, nhưng vẫn có nét mềm mại và cuốn hút người xem.
Những đường cong được kéo dài một cách mềm mại và có hình dạng tuyến tính là những đặc điểm chính của phong cách nghệ thuật Art Nouveau này.
Cảm hứng thiết kế đa phần được các nghệ sĩ hay các họa sĩ lấy từ thiên nhiên, với những sự vật sự việc quen thuộc như cỏ cây, hoa lá, lông vũ,… Phong cách Art Nouveau cũng đã từng là thời kỳ ấn tượng của nghệ thuật trang trí với những đường nét tỉ mỉ, chi tiết qua cách thể hiện chi tiết không đối xứng, hình hoa lá hay hình xoắn, đặc biệt hơn sẽ là mái tóc của người phụ nữ đang bay trong gió.
3. Lịch sử phát triển của phong cách Art Nouveau:
Phong cách thiết kế Art Nouveau này có nguồn gốc từ Anh, với các thiết kế hoa của William Morris cũng như phong trào phong cách nghệ thuật Art & Crafts mà các học trò của ông sáng lập. William Morris là một nhà thiết kế dệt may, và ý tưởng của ông về thiết kế và nghệ thuật, đến lượt nó, đã ảnh hưởng đến thẩm mỹ Art & Crafts sau này, với các hình thức truyền thống và đơn giản, chạm vào thời trung cổ, lãng mạn. Một trong những tác phẩm đầu tiên của phong cách Art Nouveau đó chính là Red House of Morris năm 1859.
Phong trào Art Nouveau cũng lấy rất nhiều cảm hứng từ các họa sĩ Pre-Raphaelite như Edward Burne-Jones và Dante Gabriel Rossetti. Hệ tư tưởng Pre-Raphaelite liên quan đến việc cải tổ thế giới nghệ thuật bằng cách bác bỏ cái gọi là phong cách cơ học được áp dụng bởi Chủ nghĩa Manner. Mannerism tán thành các tác phẩm bất đối xứng và đôi khi không phù hợp bằng cách tôn tạo các phẩm chất thiết kế như sự cân bằng, vẻ đẹp lý tưởng và tỷ lệ.
Ở Pháp, vào những năm 1870, những ý tưởng nghệ thuật Art Nouveau mới này đã được nắm giữ đặc biệt là trong kiến trúc. Cụ thể, đó là nhà sử học và nhà lý thuyết kiến trúc, Eugene Viollet-le-Duc và cuốn sách bán kết Entretiens sur l’arch architecture đã định hình một thế hệ mới của các nhà thiết kế và kiến trúc sư nổi tiếng như Victor Horta và Louis Sullivan.
Triết lý của Viollet-le-Duc dựa trên việc từ chối những gì xuất hiện trước đó trong thiết kế, cụ thể: Chỉ sử dụng kiến thức đã có sẵn; Từ chối các truyền thống không còn phù hợp hoặc khả thi; Hiểu mối quan hệ giữa chức năng và vật chất; Xem từng tài liệu trong bối cảnh của hình thức và trang trí của nó.
Về mặt hội họa, hội họa mỹ thuật ngày càng được tích hợp với trang trí. Điều này đã đạt được bởi triết lý rằng các bức tranh nên trang trí trước khi hoàn thành bất cứ điều gì khác. Các họa sĩ nổi tiếng của Pháp thời bấy giờ cũng tin vào bức tranh lấy cảm hứng từ Art Nouveau này và tin rằng việc chọn cảnh hoặc chủ đề của một người ít quan trọng hơn nhiều so với việc quyết định giá trị của tông màu , sự hài hòa đường nét và bề mặt màu.
Những tác phẩm Art Nouveau được thể hiện chủ yếu qua: Thiết kế đồ họa và nghệ thuật trang trí; Đồ thủy tinh; Nội thất; Trang sức; Những tiến bộ được áp dụng trong in ấn và xuất bản đã giúp phong cách nghệ thuật mới lan rộng ra quốc tế.
4. Ứng dụng phong cách Art Nouveau:
Ứng dụng phong cách Art Nouveau trong thiết kế kiến trúc:
Ta nhận thấy, phong cách Art Nouveau trong thiết kế kiến trúc cũng giống như các phong cách thiết kế kiến trúc khác, phong cách art nouveau cũng có sự phá cách khác biệt so với phần còn lại của phong cách nghệ thuật thể hiện như: Mặt tiền mất cân đối hoặc không đối xứng; Việc sử dụng gạch men nhiều màu để trang trí; Trang trí uốn cong kết hợp hình dạng hoa, động vật hoặc thực vật; Trang trí ngụ ý chuyển động, không có sự phân biệt giữa trang trí và tòa nhà
Ứng dụng phong cách art-nouveu trong trang sức:
Việc các chủ thể chế tác ra nhưng đồ trang sức mang phong cách Art Nouveau đã mang đến sự sang trọng khác biệt, với đường công thẻ hiện trong phần bao quanh của đồ trang sức, tiêu biểu mà bạn dễ hình dung nhất đó là chế tác đồ trang sức đính kim cương
Ứng dụng phong cách art nouveau trong tác phong tranh hay giấy dán tường:
Những bức tranh mang phong cách này luôn được đánh giá cao về tính nghệ thuật đầy tinh tế, trong đó thể hiện vai trò con người trong bức tranh hoặc tác phẩm giấy dán tường đó.
Ứng dụng phong cách art nouveau trong thiết kế nội thất:
Nếu các chủ thể muốn nội thất ngôi nhà mình theo phong cách Art Nouveau thì có thể lưu ý những góc cạnh sau:
– Thứ nhất: Sàn nhà:
Sàn nhà theo phong cách Art Nouveau thì cần đảm bảo sàn nhà được lát gỗ, nhuộm màu và đánh vecni.
– Thứ hai: Màu sắc:
Màu sắc theo phong cách Art Nouveau bảo thủ và tông màu hơn, với các sắc thái như nâu, mù tạt, xanh ô liu và xanh lá cây xô thơm là phổ biến. Chúng nên được kết hợp với các lựa chọn như blues, violets và lilacs.
– Thứ ba: Giấy dán tường trang trí:
Các thiết kế hoa được cách điệu cao, biểu tượng của phong cách nghệ thuật này đặc trưng rất nhiều trong các mẫu giấy dán tường.
– Thứ tư: Ánh sáng:
Không cần phải nói rằng đèn Tiffany là cách tốt nhất để chiếu sáng nội thất Art Nouveau của bạn. Cái giác mạc của nó bằng thủy tinh favrile cùng với khảm kim loại và đồng là một cảnh tượng đáng chú ý. Một bản gốc sẽ có giá và cánh tay và một chân, vì vậy hãy xem xét để có cho mình một món đồ giả rẻ hơn (chỉ để đóng đinh trong nhà).
– Thứ năm: Gạch sử dụng trong nội thất:
Các chủ thể có thể sử dụng các mẫu gạch trong các bảng. Gạch trắng nên được trộn với những cái có hoa văn để tạo hiệu ứng đẹp mắt.
– Thứ sáu: Đồ trang trí:
Thủy tinh, thiếc, và bạc bao gồm nhiều loại vật liệu phổ biến nhất cho đồ trang trí Art Nouveau. Có thể lưu ý bất cứ điều gì từ khung và hộp trang sức đến đồng hồ.
– Thứ bảy: Kính màu:
Làm cho ngôi nhà của bạn nổi bật Art Nouveau bằng cách đặt các tấm kính màu vào cửa, tủ, gương và các đồ nội thất khác.
Thậm chí chỉ cần một hoặc hai trong số các chạm thiết kế trong nhà của các chủ thể có thể làm cho một sự khác biệt lớn trong việc chuyển đổi nội thất của các chủ thể đó trông giống như một cái gì đó từ thế kỷ 19.
Phong cách Art Nouveau trong ngày nay đã ngày một phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt khi các nhà biệt thự được xây dựng nhiều thì lựa chọn phong cách này trong nội thất là rất phù hợp.
