Phân tích cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và người thân

1. Dàn ý phân tích cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và người thân chi tiết nhất: 

Mở bài: giới thiệu tác giả tác phẩm

Thân bài:

– “Hồn Trương Ba”: Tôi còn một đời tư nguyên vẹn, trong sạch, ngay thẳng.

– Các thành viên trong gia đình:

Vợ: đau đớn, khóc lóc nhận ra mình không còn là chồng ngày xưa.

Cháu gái: tỏ ra tức giận, phản đối gay gắt cho rằng ông nội đã chết.

Con dâu: dù cảm thông, chia sẻ nhưng không còn nhận ra bố chồng.

=> Tuy mỗi thành viên trong gia đình có ý nghĩa khác nhau nhưng đều có một điểm chung là Trương Ba đã thay đổi.

Kết bài:

Khẳng định lại ý nghĩa đoạn văn “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”.

Kết bài: Bài học cho bản thân: Hãy sống là chính mình, đừng chạy theo những lợi ích trước mắt mà quên đi mục đích ban đầu.

2. Những bài mẫu phân tích cuộc đối thoại của Hồn Trương Ba và người thân hay nhất:

2.1 Bài mẫu 1 – Những bài mẫu phân tích cuộc đối thoại của Hồn Trương Ba và người thân hay nhất:

Lưu Quang Vũ là nhà viết kịch tài năng của nền văn học Việt Nam hiện đại. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông là vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”. Thông qua hồn Trương Ba, da hàng thịt, tác giả muốn gửi gắm thông điệp rằng, sống làm người thật đáng quý, nhưng hãy sống thật với con người mình, sống trọn vẹn với những giá trị mà mình đã cố gắng và noi theo. Đoạn đối thoại giữa Linh Trương Ba và những người thân của ông đã góp phần thể hiện điều đó.

Vở kịch có nội dung chính kể về nhân vật Trương Ba giỏi cờ bị Nam Tào giết nhầm. Để sửa chữa lỗi lầm, Nam Tào và Đế Thích đã đưa hồn Trương Ba sống lại trong xác anh hàng thịt. Trong thời gian trốn trong xác anh hàng thịt, Trương Ba đã gặp phải biết bao rắc rối: bị nhà lí trưởng bắt nạt, chị hàng thịt hỏi cưới, ngay cả gia đình cũng xa lánh. Bản thân Trương Ba cũng phải chịu nhiều đau đớn, khổ sở vì chúng ta phải sống ngược với thiên nhiên. Nhất là khi thân xác anh hàng thịt đã làm cho Trương Ba nhiễm một số thói hư tật xấu. Đứng trước nguy cơ bị tha hóa, anh quyết định trả xác cho người bán thịt, trong khi anh chấp nhận cái chết.

Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và người thân diễn ra ngay sau cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác anh hàng thịt. Đối với vợ, Trương Ba trong thân xác anh hàng thịt đã dần trở thành một kẻ vô tâm, vô tâm, chỉ biết đến bản thân mình, một kẻ ích kỷ, đáng trách. Nàng giận chồng, định đi nơi khác.

Rồi đến Cô gái, đứa cháu mà ông vô cùng yêu quý. Bây giờ, nó cũng không chịu nhận ông ngoại: “Con không phải cháu ông. Ông tôi mất rồi”. Cô gái yêu anh bao nhiêu thì giờ không thể chấp nhận được người đàn ông “tay không giết lợn”, chân “to như cái xẻng” đã “bẻ nụ”, “giẫm lên sâm quý mới” trong vườn nhà ông. Cô ghét anh vì anh sửa diều cho Cu Tí rồi làm hỏng khiến Cu Tí bị sốt. Đối với cô, “không ai có thể thô lỗ và độc ác như vậy”. Ông quá đáng, cháu gái thà tin ông nội đã chết, cũng không chấp nhận một ông nội đã thay đổi quá nhiều.

Cuối cùng là cuộc nói chuyện với con dâu. Hồn Trương Ba cảm thấy được an ủi phần nào khi có người đồng cảm với mình. Em đau lòng và xót xa trước cảnh ngộ của hồn Trương Ba: “Đỡ hơn xưa rồi thầy ơi. Hơn cả ngày thầy hàng thịt về. Vì con biết thầy còn khổ hơn xưa nhiều lắm.” Nhưng cô cũng ái ngại và lo lắng trước sự thay đổi của bố chồng: “Càng ngày tôi càng thương con nhưng thầy ơi, làm sao giữ được hiền lành, vui vẻ và ngoan ngoãn như ngày xưa ?”

Mọi thành viên trong gia đình từ vợ, con dâu đến cháu gái – họ đều có những vị trí khác nhau. Nhưng tất cả đều nhận ra sự thay đổi của Trương Ba. Điều đó khiến hồn Trương Ba vỡ òa, nhận ra sự thay đổi của chính mình và sự chi phối của thể xác đối với tâm hồn.

Tóm lại, với nghệ thuật xây dựng tình huống xung đột kịch tính độc đáo, những đoạn đối thoại khúc triết, độc thoại nội tâm giúp bộc lộ tính cách nhân vật, v.v., Lưu Quang Vũ đã giúp người đọc cảm nhận được những suy tư, trăn trở và mang tính nhân văn sâu sắc.

2.2. Bài mẫu 2 – Những bài mẫu phân tích cuộc đối thoại của Hồn Trương Ba và người thân hay nhất:

Bi kịch cuộc đời đầy rẫy những nỗi đau, nhưng bi kịch lớn nhất của cuộc đời chính là bị chối bỏ ngay trong chính gia đình thân yêu của mình – nơi có những người thân thiết và gần gũi nhất. Hồn Trương Ba trong vở kịch “Hồn Trương Ba da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ phải chịu bi kịch bị chính gia đình mình ruồng bỏ. Đọc đoạn đối thoại giữa hồn Trương Ba và những người thân, người đọc hiểu rõ hơn bi kịch đáng thương của Trương Ba.

Lưu Quang Vũ là một nghệ sĩ đa tài, tài năng của ông vô cùng đa dạng với hội họa, thơ ca và viết kịch. Đặc biệt, ông là một hiện tượng đầy sóng gió của nghệ thuật sân khấu Việt Nam thế kỷ 19 và được đánh giá là nhà viết kịch tài hoa nhất của thế kỷ XX. Một trong những vở kịch được chờ đợi nhất lúc bấy giờ là vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”.

Vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” lấy cảm hứng từ truyện cổ tích dân gian nhưng được phát triển, thêm thắt các tình tiết nhằm chuyển tải những ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Trương Ba là người làm vườn tốt bụng, đặc biệt rất cao thượng. Do sơ suất, Nam Tào đã gạch nhầm tên Trương Ba khiến chàng bị chết oan. Theo gợi ý của Đế Thích, để sửa chữa lỗi lầm, Nam Tào đã cho hồn Trương Ba nhập vào xác người hàng thịt ở làng bên vừa mới chết để được sống lại.

Sau khi sống nhờ xác anh hàng thịt, trong mắt vợ, Trương Ba trở thành một kẻ vô tâm,  chỉ biết đến mình, một kẻ ích kỷ, đáng trách. Vợ Trương Ba ban đầu oán hận, buồn bã, cuối cùng lộ ý định bỏ đi, báo trước cảnh nhà tan cửa nát. Buồn bã, con trai ông cũng quyết định bán mảnh vườn để mở rộng vốn liếng mở quán bán thịt. Khu vườn của gia đình không phải là khu vườn bình thường, nó chứa đựng cả cuộc đời của hồn Trương Ba. Luôn có hình ảnh một Trương Ba yêu cây cối, tỉ mỉ chăm sóc từng gốc cây, ngọn cỏ, đó là biểu tượng của một Trương Ba nhân hậu năm xưa. Việc bán mảnh vườn của người con trai không chỉ là bán đất đai, tài sản của gia đình mà còn là sự bình yên mà tổ tiên để lại. Nói như vậy chẳng khác nào sự có mặt của Trường lúc này là thừa. Nhưng có lẽ điều đau đớn nhất đối với hồn Trương Ba là bị người cháu gái mà ông yêu thương nhất chối bỏ. Hồn Trương Ba từ ngày còn sống trong xác anh hàng thịt vẫn là người yêu cây cỏ muốn chăm sóc cây cỏ, nhưng với xác anh hàng thịt cục cằn, bàn tay to lớn của anh ta đã bẻ hết chồi non và dùng chân đạp nát chúng, nhất là khi làm diều cho Tít, bàn tay thô ráp đã phá hỏng ước mơ thả diều của lũ trẻ. May thay, Trương Ba vẫn nhận được sự đồng cảm của cô con dâu. Cô con dâu là người nhân hậu, sâu sắc, sẵn sàng cảm thông và thấu hiểu nhưng dù hiểu đến đâu thì cũng không khỏi xót xa, bối rối khi nhìn thấy Trương Ba thay đổi từng ngày. 

Con người có thể bị xã hội chối bỏ nhưng không thể bị gia đình ruồng bỏ. Máu mủ ruột thịt là thứ không bao giờ có thể xóa nhòa. Nhưng nếu bạn đã phải chịu bi kịch bị gia đình ruồng bỏ thì đó là bi kịch lớn nhất của đời người. Vì vậy, chúng ta phải sống sao cho dù mất tất cả thì gia đình vẫn luôn dang rộng vòng tay chào đón chúng ta. Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba với những người thân trong gia đình đã cho thấy điều đó.

3. Bài mẫu phân tích cuộc đối thoại của Hồn Trương Ba và người thân đạt điểm cao nhất:

Vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ đã gây được tiếng vang lớn. Đặc biệt, qua vở kịch này tác giả đã thể hiện được nỗi đau khổ tuyệt vọng của hồn Trương Ba khi đối thoại với người thân.

Người vợ buồn bã và quyết định bỏ đi. Đối với cô ấy, “bất cứ nơi nào đi cũng tốt hơn thế này”. Cô thầm trách Trương Ba đã hoàn toàn thay đổi: “Anh không còn là anh, anh không còn là Trương Ba người làm vườn năm xưa”.

Tiếp theo là Cô gái, đứa cháu yêu ông tha thiết. Làm sao một người đàn ông với thân hình to lớn, vụng về có thể là ông của mình. Chính vì vậy, Nó kiên quyết từ chối thân mật: “Tôi không phải cháu của ông. Ông nội tôi mất rồi”. Cô gái yêu anh bao nhiêu thì giờ không thể chấp nhận được người đàn ông “tay không giết lợn”, chân “to như cái xẻng” đã “bẻ nụ”, “giẫm lên” “Sâm quý mới trồng” trong vườn nhà ông nội. Cô ghét ông vì anh đã phá diều cho Cu Tí, làm vỡ khiến Cu Tí bị sốt. Sự tức giận của cô gái biến thành một vụ trục xuất bạo lực.

Thậm chí, cô con dâu còn sâu sắc, chín chắn và hiểu chuyện hơn người khác. Cô thấy thương bố chồng trong hoàn cảnh trớ trêu. Con biết bố đã phải chịu đựng nhiều hơn trước rất nhiều. Xót xa trước hoàn cảnh gia đình “sa sút” của mình, cô không kìm được nỗi đau trong bụng bày tỏ nỗi đau đó: thầy đang thay đổi từng ngày, dần biến mất, mọi thứ như mất đi, nhòe đi, đến nỗi đôi khi con còn không nhận ra.” Tất cả Ngay cả những người thân yêu trong Hồn Trương Ba cũng nhận ra nghịch cảnh trớ trêu, họ thẳng thắn nói rằng ngày chôn xác Trương Ba xuống đất, họ khổ, nhưng “không đến nỗi như bây giờ”.

Sau bao nhiêu cuộc đối thoại, mỗi nhân vật lại có một giọng điệu riêng khiến hồn Trương Ba không thể nguôi ngoai. Nỗi cay đắng bán thân cứ lớn dần, lớn dần, muốn vỡ ra từng mảnh, muốn trào ra. Nhất là sau hàng loạt câu hỏi có vẻ như tuyệt vọng của cô con dâu: “Thầy ơi, làm sao giữ được thầy ở lại, hiền hậu, vui vỏ tốt lành như thầy của chúng con ngày xưa kia? Làm thế nào, thầy ơi?” Dường như linh hồn không thể chịu đựng được nữa.

Nhà viết kịch Lưu Quang Vũ đã để hồn Trương Ba trơ trọi với đỉnh điểm của đau khổ, tuyệt vọng và cô đơn bằng những dòng độc thoại cay đắng mãnh liệt: “Anh thắng rồi, xác không phải của anh sao?  Nhưng thực sự không còn cách nào khác sao? Có thực sự không có cách nào khác? Đây là lời độc thoại có tính chất quyết định đến hành động thắp hương kêu trời của Đế Thích.

Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và những người thân đã giúp Trương Ba đưa ra những quyết định quan trọng sau này của tác phẩm. Từ đó cũng góp phần thể hiện tư tưởng nhân văn của đoạn văn.