Lễ cúng giao thừa thường diễn ra vào giờ Chính luân (30 tháng Chạp hoặc 29 tháng Chạp) vào lúc nửa đêm khoảng 12 giờ, thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới diễn ra. Ngoài các gia đình, cơ quan, công ty và các cửa hàng cũng thực hiện nghi lễ này để cầu một năm mới thành công và thịnh vượng. Bài viết dưới đây cung cấp cho bạn đọc những thông tin cần thiết để làm văn khấn, mâm cúng giao thừa ở công ty cũng như gia đình vào ngày Tết.
Mục lục bài viết
1. Cúng giao thừa là gì?
Cúng giao thừa là một nghi thức cần thiết thường gặp trong các gia đình Việt trong dịp Tết nguyên đán. Cúng giao thừa hay còn gọi là cúng trừ tà, trừ tà ma năm cũ, những điều xui xẻo để chuẩn bị đón một năm mới tốt đẹp hơn.
Đó là lý do tại sao lễ cúng giao thừa thường được dâng trong thời kỳ chuyển tiếp giữa năm cũ và năm mới cùng vào dịp Tết nguyên đán, cụ thể là từ 11 giờ đêm đến 1 giờ sáng.
2. Địa điểm và thời gian cúng giao thừa:
Người Việt tin rằng Thiên Đình có 12 Hành Khiển cai quản thế giới trong năm, tương ứng với 12 con giáp. Mỗi năm mới, vị Hành Khiển cũ bàn giao công việc cho một vị thần mới. Và để tỏ lòng thành kính với vị thần cũ và mong vị thần mới phù hộ cho thế gian, người Việt Nam luôn làm lễ cúng tế ngoài trời, mong vị thần đi qua sẽ nhìn thấy tấm lòng của họ. Vì vậy, người Việt làm 2 mâm vào đêm giao thừa, một mâm cỗ cúng gia tiên và một mâm cỗ cúng ngoại.
Lễ cúng giao thừa được cử hành vào thời điểm kết thúc năm cũ và kết thúc năm mới, tức là giờ Tý, từ 23 giờ ngày 29 tết đến 1 giờ mồng 1 Tết.
3. Mâm cỗ cúng giao thừa trong và ngoài nhà:
Mâm cỗ cúng giao thừa có thể là cỗ mặn hoặc cỗ chay tùy theo hoàn cảnh và suy nghĩ của mỗi gia đình. Các lễ vật tiêu chuẩn thông thường gồm có:
‐ Lễ cúng ngoài trời: Mâm ngũ quả, hương hoa, đèn nến, trầu cau, bát muối, bát cơm, trà, rượu, áo mũ thần tài, gà luộc, xôi, bánh chưng, thủ lợn luộc, 3 cây hương lớn,..
‐ Lễ cúng trong nhà: Tương tự như cúng ngoài trời và một số đồ ăn khác tùy theo nhu cầu và hoàn cảnh của từng gia đình, chỉ khác là không có y phục và mũ thần.
Lễ cúng giao thừa ngày nay được đơn giản hóa. Tùy theo khẩu vị và hoàn cảnh của gia đình mà gia chủ có thể chuẩn bị một mâm hoặc nhiều mâm.
Những lễ vật này phải được chuẩn bị trước khi sang năm mới, tức là vào đêm giao thừa. Chúng được đặt trên bàn chứ không bao giờ để dưới đất, đêm giao thừa sẽ mang mâm lễ ra.
4. Nghi thức cúng giao thừa:
Chuẩn bị đầy đủ các lễ vật cần thiết trước 12 giờ đêm, vừa đúng giờ giao thừa, gia chủ bắt đầu uống rượu thơm, thắp đèn, thắp hương rồi thành tâm đọc lời văn khấn giao thừa.
Sau khi cúng giao thừa, gia chủ thắp hương rồi lạy bốn phương khấn trời phù hộ cho gia đình một năm mới an khang, thịnh vượng.
5. Văn khấn cúng giao thừa:
5.1. Văn khấn cúng giao thừa là gì?
Văn khấn đêm giao thừa là lời nhắn nhủ, thông báo của gia chủ với tổ tiên rằng sang năm mới âm lịch mời tổ tiên về đón xuân cùng với con cháu vui Tết. Trước khi đọc văn khấn, các gia đình chuẩn bị đồ cúng, thời điểm chính xác để cúng là từ 23 giờ đến 0 giờ ngày 30 Tết (nếu năm nào không có ngày 30 thì đêm giao thừa sẽ là 29 Tết). Văn khấn giao thừa khác với văn khấn cuối năm, ý nghĩa và cách thức văn khấn trong những dịp này cũng hoàn toàn khác.
5.2. Văn khấn giao thừa cơ quan, công ty:
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật
Nam mô A Di Đà Phật!
– Con lạy chín phương Trời, mười Phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Phật trời
– Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ Chư Vị Tôn Thân
– Con Kính lạy ngài Kim Niên Đương Cai Thái Tuế Chí Đức Tôn Thần
– Con kính lạy Bản Cảnh Thành Hoàng Chư Vị Đại Vương
– Con kính lạy các ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Phúc Đức tôn Thần
‐ Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân
– Con kính lạy các vị Thần Thổ Công, Thổ Địa, Long Mạch Tài Thân cùng các Tôn Thần cai quản khu vực này
– Con kính lạy các vị Tiên chủ, Hậu chủ ngụ tại trong đất nhà này. Hôm nay là ngày……………………….
Chúng con là: (Tên Công ty)… Tên chủ công ty:… Sinh năm:…
Ngụ tại số nhà… Ngõ… Xã/Phường… Quận/Huyện… Tỉnh/Thành phố…
Phút Giao thừa vừa điểm, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên đã tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật – Thánh, dâng hiến tôn Thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con thành tâm kính mời: Ngài Kim Niên đương cai Thái Tuế chí đức Tôn thân, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Đồng trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân,
ngài Bản gia Thổ Địa. Long Mạch Tôn thân, các ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Phúc đức chính thần, các vị Tôn thân cai quản trong khu vực này. Tín chủ lại kính mời các vị vong lint tiên chủ, hậu chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này. Nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật.
5.3. Văn khấn cúng giao thừa ngoài trời:
Nam mô A di đà Phật (3 lần)
Kính lạy:
– Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương
– Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật
– Con kính lạy Đức Bôồ-tát Quán Thể Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh
– Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần
– Con kính lạy ngài cựu niên đương cai Hành khiển
– Con kính lạy ngài đương niên Thiên quan
– Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ hổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thân.
Nay là phút giao thừa năm cũ…………… với năm………., chúng con là:…………….., sinh năm: ………, hành canh: ……….. tuổi, cư ngụ tại số nhà:………, ấp/khu phố…………., xã/phường ……….., quận/huyện/ thành phố…………………., tỉnh/thành phố
Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thân trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dường Phật thánh, dâng hiến Tôn thân, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài cựu niên đương cai Thái tuế, ngài tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngày Hỷ thần, Phúc đức chính thân, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân và chư vị thần 1 linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần. Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A di đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Văn khấn có thể được đọc trên giấy. Sau 3 tuần hương, hóa tờ giấy viết văn khấn cùng vàng mã dâng cúng.
Sau khi cúng xong Tết, gia chủ khấn Thổ Công, vị thần cai quản nhà (thường bàn thờ gia tiên ở giữa, bàn thờ Thổ Công ở bên trái) để xin phù hộ cho tổ tiên.
Ở phương Nam, Thổ Công được thay thế bằng Ông Địa và được thờ trên đất. Sau khi kết thúc lễ cúng đêm giao thừa, dường như Tết đã thực sự bước vào gia đình.
5.4. Văn khấn cúng giao thừa trong nhà:
Nam mô A di đà Phật (3 lần)
– Nam mô Đương lai Hạ sinh Di Lặc tôn Phật
– Nam mô Đông phương Giáo chủ Dược sư Lưu ly Quang vương Phật
– Nam mô Đức Bồ tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
– Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.
– Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần- các cụ tổ tiên nội ngoại chư vị tiên linh.
Nay phút giao thừa năm cũ……… với năm……….
Chúng con là :…………………sinh năm: ……… Hành canh: ………… tuổi (ví dụ: 75 tuổi), ngụ tại số nhà ………, ấp/khu phố ……….., Xã/phường……….,quận/huyện/thành phố………… tỉnh/thành phố………………….
Phút giao thừa vừa điểm, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên đán, tín chủ chúng con thành tâm, tu viện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật – Thánh, dâng hiến tôn thân, tiến cúng tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ Thần linh Thổ địa, Hỷ thần, Phúc đức chính thần, ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài thần,
các ngài bản gia Táo phủ Thần quân và chư vị thần linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật. Con lại kính mời các cụ tiên linh, cao tằng tổ khảo, cao tằng tổ tỉ, bá thúc đệ huynh, cô di tỉ muội, nội ngoại gia tộc, chư vị hương linh, cúi
xin giáng phó linh sàng thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ lại kính mời các vị vong linh tiên chủ, hậu chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này, nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật. Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự cát tường, bốn mùa được bình an, gia đạo hưng long, thịnh vượng. Tâm thành câu nguyện, lễ bạc tiến dâng, cúi xin chứng giám.
Nam mô A di đà Phật (3 lần, 3 lạy).
Người phương Đông cho rằng, chọn được hướng, ngày giờ xuất hành phù hợp thì gia chủ sẽ làm ăn thuận lợi, công việc gặp nhiều may mắn và sức khỏe như ý.
Vì vậy, sau khi cúng đêm giao thừa bên ngoài và bên trong, gia chủ thường xuất hành ra khỏi nhà theo hướng và thời gian do mình lựa chọn để cầu may mắn cho bản thân và cả gia đình.
Nguyện cho tín chủ: Minh niên khang thái, trú dạ cát tường, thời thời được chữ bình an, gia đạo hung long thịnh vượng.
Dãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
